Lajmet

CSIS: Duhet bashkërendim transatlantik për bisedimet Kosovë – Serbi

Beyer: Duhet një qasje më e përkushtuar e Bashkimit Evropian ndaj rajonit.

Published

on

Ish i dërguari amerikan për Ballkanin, James O’Brien, aktualisht zëvendëskryetar i “Albright Stonebridge Group” dhe Peter Beyer, bashkërendues i qeverisë gjermane për çështjet transatlantike, thanë të mërkurën se bashkërendimi ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian është thelbësor për procesin e normalizimit të marrëdhënieve Kosovë – Serbi dhe të integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor.

Ata i bënë këto komente gjatë diskutimit me temën Qasja e re e Politikës Transatlantike ndaj Ballkanit Perëndimor, në kuadër të një serie debatesh të organizuara nga Qendra për Studime Strategjike Ndërkombëtare me seli në Shtetet e Bashkuara, që përfshinë edhe qasjen e Gjermanisë në përfundim të epokës së kancelares Angela Merkel.

Zoti Beyer, që është edhe raportues për Ballkanin në parlamentin gjerman, shfaqi shpresën se politika e këtij vendi ndaj Ballkanit Perëndimor nuk do të ndryshojë as pas largimit të kancelares gjermane Angela Merkel, e cila ishte edhe nismëtare e procesit të Berlinit, i krijuar në vitin 2014, me synim thellimin e bashkërendimit ndërmjet vendeve të Ballkanit Perëndimor si dhe mbështetjen e procesit të anëtarësimit të këtij rajoni në Bashkimin Evropian.

Zoti Beyer tha se duhet një qasje më e përkushtuar e Bashkimit Evropian ndaj rajonit.

“Ende kemi pesë vende anëtare të Bashkimit Evropian që nuk e kanë njohur Kosovën dhe kjo është e turpshme. Ka shumë shpjegime pse nuk e kanë bërë këtë, sigurisht për shkak të politikave të brendshme”, tha ai duke theksuar se rajoni është shumë i rëndësishëm dhe duhet një qasje transatlantike për ta ndihmuar atë, tha ai.

James O’Brien tha se më e rëndësishmja është jo që Shtetet e Bashkuara të mbështesin ardhmërinë evropiane, por të punojnë me Bashkimin Evropian për ta bërë reale atë ardhmëri.

“Ajo çfarë dëgjoi gjithandej gjashtë vendeve të rajonit, është se ata nuk besojnë më në këtë dhe kjo u jep fuqi disa impulseve më të këqija nacionaliste e populiste por edhe disa impulseve pozitive”, tha zoti O’Brien duke theksuar se të dyja palët duhet të jenë në gjendje t’u japin shpresë të vërtetë këtyre vendeve.

Ai tha se ndër simbolet më të rëndësishme që në ditët e para të qeverisë së re Gjermane do të ishte mundësia e hapjes së kapitujve të negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.

Zoti O’Brien kishte qëndruar në Shkup javën e shkuar duke ndjekur nga afër nismën e përbashkët të Shqipërisë, Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut e njohur si mini-Shëngen e cila tashmë ka marrë emrin Ballkani i Hapur. Ai tha se një nismë e tillë që siguron lëvizjen e lirë të njerëzve dhe mallrave ishte edhe qëllim i procesit të Berlinit.

Kosova ka refuzuar të bëhet pjesë e kësaj nisme Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti tha të dielën se “Ballkani i Hapur” ngjan më shumë në një Ballkan të hapur për ndikimet nga Lindja.

“Vërtetë shpresoj që Kosova do të gjeje rrugën për të marrë pjesë në këtë nismë”, tha zoti O’Brien.

Peter Beyer tha se shumë udhëheqës në rajon ndjehen rehat me situatën e tyre ndërsa përmendi barrën historike që bartin me vete Kosova dhe Serbia në procesin e bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve. Ai tha se palët u takuan në Bruksel dhe asgjë nuk ndodhi.

“Nganjëherë shtrohet pyetja nëse vërtetë ka vullnet politik për t’i përmirësuar gjërat? A duan vërtetë lojtarët aktual të çojnë përpara procesin e normalizimit, zgjerimin e Bashkimin Evropian apo bashkëpunimin rajonal?”, tha zoti Beyer.

“Mendoj se aktualisht është shndërruar në cirk të cilin secila palë e përdorë për nevoja të brendshme”, tha zoti O’Brien duke nënvizuar se palët u takuan dy javë më parë, por nuk arritën asnjë përparim.

“Por, kur u pyetën nëse do të kthehen në vjeshtë, të dyja palët thanë; absolutisht, sepse është politikë e mirë në shtëpi”, tha ai duke nënvizuar se duhet gjetur rrugën që kjo të shndërrohet në çështje transatlantike ku Shtetet e Bashkuara duhet ta bëjnë të qartë për të dy udhëheqësit e rinj në Kosove se duhet të angazhohen në mënyrë konstruktive, ndërsa pala evropiane duhet ta bëjë të qartë për Serbinë se ka vërtetë ardhmëri evropiane, por duhet të bëjë pjesën e saj.

“Me zgjedhjet e reja vitin e ardhshëm në Serbi dhe më mundësinë e zgjedhjeve të parakohshme në Kosovë, që po dëgjoj thashetheme, jam skeptik që do të ketë ndonjë rezultat”, tha zoti O’Brien.

Continue Reading

Aktualitet

Aksident trafiku në Klinë të Ulët, një e vdekur dhe katër të lënduar

Published

on

Një aksident trafiku ndodhi sot në rrugën rajonale Mitrovicë – Skenderaj, pikërisht në fshatin Klinë e Ulët.

Policia e Kosovës njoftoi se në aksident u përfshinë dy vetura, ku si pasojë e lëndimeve të pësuara humbi jetën viktima një femër rreth 65 vjeçare, ndërsa u lënduan edhe katër persona të tjerë, të cilët u dërguan për mjekim në Spitalin Rajonal të Mitrovicës.

Continue Reading

Lajmet

Çmimi i rrymës për bizneset pritet të rritet deri në 30 për qind

Published

on

Deri në 30 për qind pritet të shtrenjtohet çmimi i energjisë për bizneset e mëdha, paralajmërojnë përfaqësues të disa kompanive të licencuara për furnizimin me energji elektrike në Kosovë.

Këto kompani aktualisht kanë shtuar përpjekjet për sigurimin e energjisë, në prag të nisjes së procesit të liberalizimit të tregut të energjisë.

Çfarë do të thotë liberalizimi i tregut të energjisë?

Procesi i liberalizimit të tregut të energjisë në vendet e Bashkimit Evropian ka filluar në fund të viteve ‘90 me qëllim rritjen e konkurrencës, efikasitetit, sigurisë dhe zgjedhjes për konsumatorët. Ndërsa, në Ballkanin Perëndimor ky proces është ende në zhvillim.

Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2017, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. Tashmë, Zyra e Rregullatorit për Energji ka marrë vendim që nga data 1 qershor të gjitha kompanitë e mëdha – konkretisht ato me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro – të kalojnë në tregun e hapur të energjisë. Sipas ZRRE-së, numri i tyre është mbi 1.000.

Këto biznese furnizohen nga Operatori për Furnizim me Energji, si furnizuesi kryesor i licencuar për energji me çmime të rregulluara nga ZRRE-ja.

Nga 1 qershori, kompanitë e mëdha duhet të zgjedhin vetë furnizuesin, me çmime të parregulluara, që përcaktohen nga kërkesa dhe oferta në treg.

Aktualisht, në tregun e lirë janë të licencuara 18 kompani që ofrojnë furnizim me energji elektrike, shumica janë nga Kosova, por ka edhe kompani nga rajoni. Disa prej tyre kanë nisur negociatat me prodhues të energjisë në rajon për të siguruar kapacitetet e nevojshme për furnizimin e klientëve të rinj.

Ndërkohë, disa biznese, si Frutex në Suharekë, po kërkojnë kompani vendore për të negociuar çmimin për rrymën.

Bizneset përballë zgjedhjes së furnizuesve të rinj

Drilon Brahimi, drejtor i përgjithshëm i kompanisë Tredint Group L.L.C, e cila u licencua për furnizim me energji elektrike në fund të vitit të kaluar, thotë se janë në fazën e hulumtimit të tregut për të siguruar çmime më të volitshme, por ende nuk kanë nënshkruar asnjë kontratë me kompani prodhuese nga rajoni.

“Shumë kompani vendore, konkretisht ato prodhuese, kanë filluar të na dërgojnë profilin vjetor të konsumit energjetik dhe po kërkojnë informacione rreth çmimit. Ne jemi në fazën e përgatitjes së ofertave. Përgjigjja konkrete për secilën pritet t’iu dërgohet në fillim të majit”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

Megjithatë, Brahimi thekson se çmimi për muajt e parë pritet të jetë deri në 30 për qind më i lartë se tarifat aktuale të energjisë.

Aktualisht, për konsumatorët e amvisërisë dhe ata komercialë që shpenzojnë deri në 800 kilovatë në orë brenda një muaji, çmimi i rrymës gjatë ditës është 7.79 centë për kilovat, ndërsa për ata që shpenzojnë më shumë se 800 kilovatë, pjesa mbi këtë u llogaritet me çmim prej 13.29 centësh.

Nga 1 maji hyjnë në fuqi tarifat e reja, me një rritje prej 16.1 për qind, por ato nuk do të zbatohen për bizneset me mbi 50 punëtorë.

Rritjen prej 30 për qind për kompanitë e mëdha e paralajmëron edhe Diamant Dalladaku nga kompania Enerco LLC.

Edhe ai thotë se ende nuk ka nënshkruar ndonjë kontratë me kompani të huaja dhe se janë në proces të hulumtimit të tregut.

“Liberalizimi i tregut të energjisë është një proces i ri dhe gjatë zbatimit po paraqiten sfida. Si problem në kohën e përgatitjes është mungesa e informacioneve për energjinë që shpenzojnë bizneset, të cilat po dalin në tregun e hapur”, thotë Dalladaku për Radion Evropa e Lirë.

Në raportin vjetor të ZRRE-së thuhet se vitin e kaluar mbi 5.400 gigavatë në orë (GWh) ka qenë sasia e përgjithshme e energjisë së shitur te të gjithë konsumatorët në Kosovë. Nga kjo sasi, 3.156 GWh apo 58.4 për qind janë shpenzuar nga konsumatorët familjarë, kurse pjesa tjetër, 2.041 apo mbi 37 për qind, është shpenzuar nga konsumatorët jofamiljarë dhe në këtë kategori përfshihen të gjitha bizneset.

Palushi: Ende nuk kemi oferta konkrete për energjinë

Kompania për prodhimin e lëngjeve Frutex në Suharekë është një nga kompanitë që nga qershori do gjejë vetë kompaninë furnizuese për rrymë.

Pronari i saj, Shaqir Palushi, thotë se kanë dërguar kërkesë për takim në të gjitha kompanitë e licencuara për furnizim me energji, në mënyrë që të negociojnë për çmimin. Megjithatë, Palushi ende nuk ka pranuar ndonjë përgjigje nga to.

“Po pres në ditët në vazhdim… por, nuk besoj se ato janë të përgatitura për këtë proces, sidomos në kushtet e turbulencës që kanë mbizotëruar vitet e fundit lidhur me çmimet e energjisë elektrike”, thekson ai.

Palushi tregon se për një muaj shpenzon energji në vlerë deri në 40 mijë euro. Në rast të rritjes së çmimit për 30 për qind, për sasinë e njëjtë të shpenzuar ai do të paguante mbi 52 mijë euro.

“Sigurisht se kjo rrit shpenzimet operative, por do bëjmë përpjekje të ketë ndikim në uljen e profitit të kompanisë dhe jo të rrisim çmimet”, thotë ai.

Kompanitë e licencuara, të papërgatitura?

Odat ekonomike në Kosovë kanë kërkuar shtyrjen e këtij vendimi, pasi sipas tyre, edhe pse kompanitë janë të licencuara, shumica prej tyre nuk kanë pasur klientë fundorë dhe kanë ekzistuar vetëm “në letër”, pa veprimtari reale tregtare.

Ky tranzicion, sipas tyre, do të destabilizojë furnizimin dhe do të ndikojë në rritjen e çmimeve të produkteve të tjera.

Më 21 mars, Oda Ekonomike e Kosovës kërkoi nga Avokati i Popullit që të iniciojë këtë çështje në Gjykatën Kushtetuese dhe të kërkojë pezullimin e vendimit për të paktën një vit. Avokati i Popullit konfirmoi për Radion Evropa e Lirë se e ka pranuar ankesën e Odës Ekonomike të Kosovës dhe është duke e shqyrtuar.

“Për Avokatin e Popullit kjo është një situatë komplekse për faktin se këto zhvillime janë bërë në kohën kur institucionet kryesore janë në krijim e sipër”, thuhet në përgjigje, ku shtohet se shtrenjtimi i tarifave të rrymës do të ketë pasoja në të drejtat socio-ekonomike për qytetarët.

Megjithatë, ZRRE-ja përsëriti se kapacitetet ekzistuese janë të mjaftueshme për t’i furnizuar bizneset me energji pas liberalizimit të tregut.

“Shumica e furnizuesve janë duke bërë përgatitjet e nevojshme teknike dhe administrative për të qenë funksionalë në treg”, thuhet në një përgjigje që ZRRE-ja i dërgoi Radios Evropa e Lirë.

ZRRE-ja thotë se është duke zhvilluar takime të rregullta dhe informuese me të gjithë furnizuesit e licencuar me qëllim që të informohen në mënyrë sa më të qartë rreth hapave dhe mundësive që ofron liberalizimi i tregut.

Continue Reading

Aktualitet

Punëtorët e KEK-ut protestojnë më 1 maj

Published

on

Sindikata e Re e Korporatës së Energjisë së Kosovës njoftoi për organizimin e një proteste më 1 Maj, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, për të kërkuar paga më dinjitoze dhe kushte më të mira pune për punëtorët e sektorit energjetik.

Protesta do të mbahet të mërkurën, në ora 12:00, në sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë.

Në njoftimin e bërë publik, Sindikata thekson se puna e tyre përmban lodhje ekstreme, rrezik të përhershëm dhe sakrificë të përditshme, duke theksuar se “kjo punë nuk ka para që mund ta paguajë”.

Për të ilustruar realitetin e vështirë, sindikata ka shpërndarë edhe një fotografi të një punëtori me fytyrë të mbuluar nga pluhuri i zi, simbol i kushteve të rënda në të cilat punojnë minatorët dhe teknikët e KEK-ut.

“Protestojmë për një pagë dinjitoze dhe respekt për punën tonë”, thuhet në thirrjen publike, ku organizatorët ftojnë qytetarët dhe përfaqësuesit sindikalë të solidarizohen me kërkesat e tyre.

Continue Reading

Aktualitet

Zhduket një person në Shtime

Published

on

Një person është raportuar i zhdukur në Shtime tash e dy ditë.

Sipas njoftimit nga Policia, babai i viktimës ka raportuar në polici të hënën pasdite se djali i tij është  larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.

Rasti vazhdon të hetohet.

Continue Reading

Të kërkuara