Lajmet
Covid19: Varianti i Indisë dyfish më infektues dhe i rrezikshëm
Published
5 years agoon
By
Betim GashiPërmes lidhjes mes dy mutantëve, varianti indian i virusit mund ta anashkalojë sistemin imunitar të trupit. Edhe të vaksinuarit si edhe të shëruarit mund të infektohen më lehtë me këtë mutacion të dyfishtë.
Varianti indian i virusit Corona, i njohur si B.1.617 shfaq dy ndryshime të rëndësishme gjenetike në proteinën e tij sipërfaqësore. E484Q dhe L452R. Pas këtyre shifrave të pakuptueshme fshihet pozicioni i saktë i gjenit të ndryshuar. Mutacionet e veçanta të virusit janë të njohura prej kohësh. E484Q i ngjason variantit E484K, që u shfaq edhe tek varianti britanik, afrikanojugor dhe ai brazilian. Kurse mutacioni L452R gjendet ndërkohë në variantin kalifornian CAL.20C. Në Indi për herë të parë këto mutacione shfaqen së bashku, prandaj edhe raportohet për një “mutacion të dyfishtë”.
Përgjegjës nuk është vetëm “mutacioni i dyfishtë”
Që të dy këta mutantë shfaqen së bashku nuk do të thotë, që ky variant është dyfish më infektues apo i rrezikshëm, kjo duhet studiuar ende. Deri tani thjesht mungojnë të dhënat për të vlerësuar më mirë këtë variant nga India. Sidoqoftë “mutacioni i dyfishtë” indian është vetëm një nga arsyet për gjendjen e tmerrshme në Indiaktualisht. Ky vend shënon më shumë se 17 milionë infektime të konfirmuara, këto janë infektimet më të larta në botë pas SHBA. Ndërkohë që shifra e errët duhet të jetë shumë më e lartë. Më shumë se 200.000 vetë kanë vdekur në Indi nga virusi.

Janë sidomos rastet e shumta të shfaqura në një kohë të shkurtër – 332.000 raste në një ditë – që e çuan në kolaps sistemin shëndetësor në shumë rajone ende të prapambetur. Për një kohë të gjatë autoritetet vepruan me gjysmë zemre në luftë kundër virusit, kufizimet u liruan shumë herët, madje u toleruan edhe grumbullime të mëdha.
“Escape” ikja nga sistemi imunitar
Kur një formë virusi arrin të anashkalojë sistemin imunitar të trupit, shkenca e vlerëson si “escape”, ikje. Sipas Institutit Robert Koch këto mutacione çojnë në një “reduktim të neutralizimit nga antitrupat apo qelizat T”. Rëndësi ka të dihet, se sa ndikon ky reduktim. Këto mutacione që i shpëtojnë efektit neutralizues të sistemit imunitar rrezikojnë edhe të vaksinuarit dhe të shëruarit nga virusi. Nuk dihet, nëse të vaksinuarit mund të infektojnë të tjerët. Eksperti i SPD-së për shëndetësinë dhe epidemiolog, Karl Lauterbach shkroi në twitter duke iu referuar një studimi për neutralizimin nga India, sipas të cilit, vaksinat që kemi aktualisht veprojnë kundër variantit të Indisë. Sipas një studimi britanik, rreziku i infektimit pas vaksinës reduktohet me dy të tretat. E kush infektohet, ka një rrezik të ulur me dy të tretat për të pasur një ecuri të rëndë të sëmundjes.
Vlerësimet ndërkombëtare
Megjithëse tingëllon cinike para situatës tragjike në Indi. Deri më tani Organizata Botërore e Shëndetësisë e konsideron variantin indian B.1.617 vetëm si “variant of interest”. Kurse si variante shqetësuese “variant of concern” konsiderohen varianti britanik, B.1.1.7, ai afrikanojugor B.1.351 dhe ai brazilian P.1. Sipas qëndrimit të OBSH këto variante janë shqetësues, sepse përhapen shumë më lehtë dhe shkaktojnë sëmundje të rënda e më të gjata, sepse virusi e anashkalon sistemin imunitar të trupit, dhe vaksinat e zhvilluara e kanë efektin më të dobët.

Deri më tani ka pak informacione vërtet të sakta mbi variantin e dyfishtë të virusit nga India. Por ekspertë gjermanë janë shprehur me tone qetësuese. Richard Neher, drejtues i grupit studimor të Evolucionit të Viruseve dhe Baktereve në Qendrën Biologjike të Universitetit të Bazelit thotë se “nga ato pak vëzhgime nuk mund të përcaktosh dot një trend por kjo duhet vëzhguar me kujdes.” Besoj, se ky variant nuk meriton më shumë vëmendje se të tjerët, thotë Neher. Edhe drejtuesi i Virologjisë në Universitetin e Berlinit, Charite, Christian Drosten nuk shprehet i shqetësuar për këtë virus. Për të kapur mutantët e rinj të virusit me gjeneratën e re të vaksinave mjafton vetëm një “update-im i lehtë”, tha Drosten në podcastin e tij në radion NDR.
Lajmet
Ylli i Barcelonës, Dani Olmo pëson zhvendosje të shpatullës
Published
1 hour agoon
December 3, 2025By
UBT News
Mesfushori i Barcelonës, Dani Olmo, pësoi një zhvendosje të shpatullës ndërsa shënonte kundër Atletico Madrid dhe pritet të mungojë të paktën tre javë, praktikisht jashtë loje për pjesën tjetër të vitit 2025.
Dani Olmo pritet të mungojë të paktën tre javë pasi pësoi një zhvendosje të shpatullës, menjëherë pasi shënoi gol për Barcelonën në fitoren e tyre 3-1 ndaj Atlético Madrid, duke e përjashtuar atë praktikisht për pjesën tjetër të vitit 2025.
Përditësimi mjekësor i klubit dhe raportet e shumta bien dakord për diagnozën: një zhvendosje e shpatullës, me skanimet që konfirmojnë nevojën për një periudhë pushimi dhe rehabilitimi në vend të një date kthimi të menjëhershme dhe të fiksuar.
Është një kthesë brutale, sepse Olmo ishte në një nga periudhat e tij më të mira që nga kthimi në Barça, duke udhëhequr lojën midis vijave dhe më në fund dukej ashtu siç e imagjinuan tifozët qendrën krijuese kur u kthye nga RB Leipzig./S.K/EO/
Lajmet
Sot nis beteja për Kupën e Kosovës në futboll
Published
2 hours agoon
December 3, 2025By
UBT News
Në kuadër të fazës 1/16 të Kupës së Kosovës në futboll,, sot do të zhvillohen 10 ballafaqime shumë interesante.
Kupa e Kosovës është një tjetër rrugë që shumë skuadra e ndjekin për të siguruar daljen në garat evropiane sezonin e ardhshëm.
Këto janë të gjitha ballafaqime e ditës së sotme që nisin nga ora 12:30 e që janëL
Besa Peja – Drita, Drenica – Prizreni, Dukagjini – Ramiz Sadiku, Ballkani – Rilindja, Ferizaj – Tefik Çanga, Gjilani – Istogu, Llapi – Vjosa, Prishtina e Re, KF Lepenci Kaçanik, TOP Futbolli – Prishtina, Trepça Mitrovicë – Malisheva /S.K/KP/
Lajmet
Bisedimet Rusi-SHBA për marrëveshjen e paqes në Ukrainë përfundojnë pa përparim
Published
2 hours agoon
December 3, 2025By
UBTnews
Pesë orë bisedime midis Presidentit rus Vladimir Putin dhe negociatorëve kryesorë të Shteteve të Bashkuara nuk dhanë ndonjë përparim në një marrëveshje të mundshme paqeje në Ukrainë, tha një ndihmës i Kremlinit të mërkurën herët.
I dërguari special i Presidentit të SHBA-së Donald Trump, Steve Witkoff, dhe dhëndri i tij, Jared Kushner, u ulën për bisedime të nivelit të lartë me Putinin në Kremlin të martën, duke kulmuar një javë diplomacie intensive, ndërsa administrata Trump vazhdon përpjekjet e saj për t’i dhënë fund luftës ruse në Ukrainë, transmeton CNN.
Bisedimet në kryeqytetin rus ishin “shumë të dobishme, konstruktive dhe shumë thelbësore”, por një “opsion kompromisi nuk u gjet”, u tha gazetarëve pas takimit këshilltari rus i politikës së jashtme dhe ndihmësi i Putinit, Yuri Ushakov.
“Disa nga propozimet amerikane duken pak a shumë të pranueshme, megjithëse ato duhet të diskutohen“, tha Ushakov, duke shtuar se pika të tjera “nuk na përshtaten”.
“Puna do të vazhdojë”, tha ai.
Ndër pikat e mëparshme të ngërçitjes janë kërkesat e Kremlinit që Ukraina të heqë dorë zyrtarisht nga aspirata e saj për t’u bashkuar me NATO-n dhe që Ukraina të dorëzojë territorin në rajonin Donbas të Ukrainës lindore që është aneksuar, por ende jo i pushtuar, nga Rusia.
Pala amerikane ende nuk ka komentuar publikisht mbi bisedimet, por përpara takimit, SHBA-të kishin qenë “shumë optimiste” për arritjen e një marrëveshjeje për t’i dhënë fund luftës tre vjeçare e gjysmë, sipas sekretares së shtypit të Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt.
Një takim midis Putinit dhe Trump nuk ishte planifikuar dhe një takim i mundshëm ballë për ballë do të “varet nga progresi që jemi në gjendje të arrijmë”, tha Ushakov.
Zyrtarët ukrainas kanë vazhduar të refuzojnë kërkesat maksimaliste të Rusisë, të cilat Kremlini vazhdon t’i konsiderojë si vija të kuqe.
Ushakov tha se Putin dhe delegacioni amerikan diskutuan çështjet territoriale në takimin e tyre, “pa të cilat ne nuk shohim një zgjidhje për krizën”.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se priste të komunikonte me ekipin negociator amerikan menjëherë pas bisedimeve të tyre me Putinin dhe se ai ishte “duke pritur sinjale” nga delegacioni mbi rezultatin e takimit./KP
Cristiano Ronaldo mori pjesë në një sfidë unike të penalltive, duke u përpjekur të shënojë kundër një portieri robotik të krijuar nga ish-inxhinieri i NASA-s, Mark Rober, i cili pretendohet të jetë i pathyeshëm.
Rober, një inxhinier amerikan dhe personalitet i YouTube, është i njohur për projektet e tij të mëdha inxhinierike dhe videot kreative shkencore. Para se të bëhej krijues i përhershëm përmbajtjeje, ai punoi për shtatë vite në Qendrën e Studimeve Reaktive të NASA-s, duke kontribuar në misionin e roverit Curiosity.
Projekti i tij i fundit synonte krijimin e një roboti që të përballej me Ronaldon në një seri penalltish.
Videoja që dokumentoi sfidën u bë virale, duke marrë mbi 13 milionë shikime dhe afro 10 mijë komente brenda një dite.
Qëllimi ishte të projektohej një makineri e aftë të ndalonte goditje që arrinin shpejtësi deri në 80 milje në orë (128 km/h), duke i dhënë robotit vetëm 250 milisekonda për të reaguar.
Për ta arritur këtë, ekipi i Roberit zhvilloi një sistem monitorimi me shpejtësi të lartë duke përdorur 22 kamera infra të kuqe.
Këto kamera, së bashku me ngjitës reflektues në top, i mundësonin sistemit të parashikonte trajektoren 3D të topit me 500 llogaritje në sekondë, vetëm 6 milisekonda pasi topi largohej nga këmba e goditësit.
Korniza e portierit robotik ishte vendosur mbi një sistem lëvizës horizontal, i fuqizuar nga dy motorë me nga 50 kuaj fuqi.
Kjo i lejonte robotit të përshpejtonte deri në 66 km/h pothuajse menjëherë, duke u pozicionuar saktë në rrugën e topit. Për të siguruar reagime të menjëhershme, ekipi i Roberit përdori një rrjet 5G me vonesë sinjali nën 10 milisekonda.
Ndërsa roboti ndali disa goditje të forta gjatë testimeve, ai hasi probleme me qëndrueshmërinë, pasi forca e disa goditjeve dëmtoi strukturën e tij.
Për ta zgjidhur këtë, Rober aplikoi teknika të inxhinierisë ajrore, duke përdorur fibra karboni dhe shkumë të trashë për të krijuar një mburojë të lehtë, por të qëndrueshme. Ai gjithashtu forcoi pikat e fiksimit për të parandaluar dëmtimet gjatë lëvizjeve me shpejtësi të lartë.
Testet e mëvonshme treguan se roboti ishte pothuajse i pathyeshëm, duke dëshmuar se kombinimi i shpejtësisë, saktësisë së sensorëve dhe qëndrueshmërisë fizike e bënte atë gati për sfidën finale.
Prova përfundimtare u zhvillua në Portugali, ku Ronaldo u përball me robotin në një seri penalltish. Fillimisht, roboti ndali disa prej goditjeve të fuqishme të Ronaldos, duke e lënë ish-yjin e Real Madrid të habitur. Duke kuptuar se forca nuk mjaftonte, Ronaldo ndryshoi qasje, duke kërkuar dobësi në sistem. Në fund, ai ia doli me një goditje të butë dhe të saktë në rrjetën anësore.
Rober i atribuoi golin e pësuar një defekti të papritur mekanik.
Gjatë transportimit në Portugali, një prej shiritave të lëvizjes së robotit ishte përkulur lehtë, duke shkaktuar paqëndrueshmëri kur roboti duhej të lëvizte krejtësisht djathtas. Ronaldo e shfrytëzoi këtë pikë të dobët dhe shënoi.
Pavarësisht humbjes së robotit, Ronaldo e vlerësoi atë, duke e quajtur një nga kundërshtarët më të vështirë që kishte hasur.
Më 8 tetor, Ronaldo u bë futbollisti i parë që arriti statusin miliarder, me Bloomberg Billionaires Index që vlerëson pasurinë e tij në 1.4 miliardë dollarë amerikanë./S.K/EO/
Krahët robotikë humanoidë që pasqyrojnë lëvizjet njerëzore hapin epokën e AI fizike
Lajthitë, aleat i zemrës dhe energjisë së përditshme
Rekord botëror: Veza e rrallë Fabergé kalon në ankand
Ylli i Barcelonës, Dani Olmo pëson zhvendosje të shpatullës
Një pije e thjeshtë që lufton stresin dhe efektet e ushqimeve të yndyrshme
Sot nis beteja për Kupën e Kosovës në futboll
Bisedimet Rusi-SHBA për marrëveshjen e paqes në Ukrainë përfundojnë pa përparim
DW: BE dhe ndërkombëtarët dënojnë moscertifikimin e LS nga KQZ
Eurovision 2026 në një krizë, debat mbi pjesëmarrjen e Izraelit
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
