Kulturë

Claude Monet dhe revolucioni i dritës: 184 vjet pikturë impresioniste!

Published

on

14 nëntor 1840, erdhi në jetë një nga figura më të rëndësishme të artit botëror, Claude Monet, piktori francez që do të shpinte në një transformim të thellë pikturën e periudhës moderne. Me rastin e 184-vjetorit të lindjes së tij, e kujtojmë Monet, themeluesin e impresionizmit, një revolucionar i artit që ndryshoi përherë mënyrën se si shihnim dhe përjetonim natyrën.

Claude Monet lindi në Paris, por u rrit në qytetin bregdetar të Le Havre, në Normandi, ku shpejt zhvilloi një pasion të thellë për pikturën. Nga një moshë e re, ai u njoh me punën e piktorit Eugène Boudin, një nga pionierët e pikturës së natyrës në ajër të pastër, i cili do të ndikonte thellë në formimin e stilit të tij. Po ashtu, Monet studionte me Johan Jongkind, një artist holandez i njohur për peizazhet e tij të deteve.

Në vitet e tij të rinisë, ai u regjistrua në Paris për të studiuar artin në shkollën e pikturës të Charles Gleyre, ku takoi shokë të tjerë të ardhshëm të impresionizmit, si Auguste Renoir, Frédéric Bazille dhe Édouard Manet. Kjo periudhë e formimit të tij u shoqërua me vështirësi, pasi puna e tij, që kërkonte një pasqyrim të përjetimit të drejtpërdrejtë të natyrës, nuk u pranua nga kritika konservatore e asaj kohe.

Monet vazhdoi të eksperimentonte dhe të zhvillonte një stil të veçantë, duke refuzuar të ndjekë rregullat tradicionale të përbërjes dhe ngjyrës. Ai ishte i interesuar për mënyrën se si drita, ngjyrat dhe atmosfera ndryshojnë gjatë ditës dhe në kushte të ndryshme moti. Kjo kërkese për të kapur “impressionin” e momentit e çoi atë të krijonte disa prej veprave më të njohura të artit botëror, si “Impresion, Agim” (1873), një pikturë që, duke marrë kritika të ashpra për format e saj të paqarta, solli me vete emrin që do të bëhej sinonim i lëvizjes së tij – Impresionizëm.

Impresionizmi, që u lind në vitin 1874 nga një grup artistësh të rinj, ndryshoi përfundimisht artin perëndimor, duke u fokusuar më shumë në impresionin vizual të momenteve të kalueshme, sesa në realizmin rigoroz. Monet u bë një nga drejtuesit e këtij lëvizjeje, duke kapur bukurinë e natyrës me nuanca të reja ngjyrash dhe teknika të pasura, të cilat theksonin dinamikën e dritës dhe hijeve.

Një ndër temat më të dashura për Monet ishin peizazhet natyrore, sidomos ato që përshkruanin luginat dhe kopshtet, si dhe pamjet e qytetit të Londrës, ku ai gjeti strehim gjatë Luftës Franko-Prusiane. Pas Luftës, Monet u kthye në Francë, ku vazhdoi të shquhej për pasionin e tij për të kapur ndjesitë e natyrës në ndryshim. Ai pikturonte më së shumti në ajër të pastër, duke adoptuar një qasje që e ndihmonte të arrinte një lidhje më të drejtpërdrejtë dhe të ndjeshme me objektet që pikturonte.

Në vitet e fundit të jetës së tij, Monet, i cili kishte shfaqur një dëshirë të thellë për të kapur natyrën në mënyrë abstrakte, u fokusua në krijimin e serive të pikturave të mëdha, si ato të “Zambakëve të Ujit”, të cilat shprehën një përdorim të jashtëzakonshëm të ngjyrave dhe formave të papërshkrueshme. Ajo që ai kërkonte të shprehte me këto piktura ishte pikërisht përjetimi subjektiv i dritës dhe lëvizjes së ujit, një shfaqje e natyrës që vetëm ai mund ta përcillte në këtë mënyrë të pabesueshme.

Pas vdekjes së Monet në vitin 1926, pikturat e tij u ekspozuan në mënyrë të veçantë në galerinë Orangerie në Paris, ku seritë e tij të Zambakëve të Ujit, të cilat ai i krijoi me një teknikë që sfidonte çdo kuptim tradicional të pikturës, janë ekspozuar ende sot, si një testament i revolucionit që ai solli në artin perëndimor.

Claude Monet, me punën e tij të jashtëzakonshme, vazhdon të mbetet një nga figurat më të mëdha të artit të të gjitha kohërave, dhe një shembull i pashtershëm i kapjes së bukurisë që shpesh kalon pa u vënë re. Ai ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme që do të vazhdojë të frymëzojë breza artistësh dhe dashamirësish të artit kudo në botë. /UBTNews/d.e./

 

 

Lifestyle

Si të bëni radiatorët të ngrohin më shumë me një veprim të thjeshtë?

Published

on

Kur fillon moti i ftohtë, mbajtja e shtëpisë ngrohtë bëhet prioritet. Edhe ndryshimet më të vogla mund të bëjnë diferencë, prandaj ia vlen të sigurohesh që sistemi yt i ngrohjes funksionon si duhet – duke filluar nga radiatorët.

Sipas inxhinierit të kompanisë Boxt, Will Scholfield, nëse radiatorët nuk ngrohin siç duhet ose punojnë me pengesa, duhet t’i çliron nga ajri i bllokuar (një proces i njohur si “bleeding”). Ky proces do të thotë të lejosh që ajri i mbetur brenda radiatorëve të dalë jashtë.

Nëse ajri ngelet brenda, ngrohja nuk shpërndahet si duhet e radiatorët bëhen më pak efikasë. Nëse kjo nuk bëhet për kohë të gjatë, ajri i bllokuar shkakton edhe gërryerje në sistemin e ngrohjes. Kjo është detyrë e thjeshtë që duhet bërë rregullisht, që shtëpia të jetë e ngrohtë e sistemi të funksionojë optimalisht.

Scholfield këshillon: “Nëse çliron radiatorët nga ajri rreth dy herë në vit, sistemi i ngrohjes do të punojë më me efikasitet dhe do të ndihmosh edhe në uljen e faturave të energjisë.”

Çfarë të duhet për të çliruar radiatorët nga ajri?

Një çelës për radiator ose një kaçavidë, në varësi të llojit të valvulës.

Një leckë ose enë e vogël për të mbledhur ujin që mund të rrjedhë.

Si ta bësh?

Fike ngrohjen dhe lëre sistemin të ftohet plotësisht. Vendos një peshqir ose leckë poshtë radiatorit për të mbrojtur dyshemenë.

Gjej valvulën e ajrit, ndodhet në krye të radiatorit, në njërën anë; është e rrumbullakët e ka vrimë për çelësin ose një prerje për kaçavidë.

Fut çelësin në valvul dhe ktheje ngadalë në drejtim të kundërt të akrepave të orës derisa të dalë ajri. Kur fillon të dalë uji, ktheje përsëri në drejtim të akrepave të orës për ta mbyllur valvulën. Përsërite këtë proces për të gjithë radiatorët në shtëpi.

Në fund, kontrollo presionin e ujit në bojlerin e ngrohjes, ai duhet të jetë midis 1 dhe 2 bar. Nëse nuk është, rregulloje sipas nevojës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Fatmir Toçi prezanton ‘Arbëreshët – Shqiptarët e Italisë’ në Prishtinë

Published

on

Një mbrëmje e veçantë letrare do të zhvillohet sonte, më 28 tetor 2025, në Bibliotekën “Ernest Koliqi” në Prishtinë, ku do të promovohet libri “Arbëreshët – Shqiptarët e Italisë” i autorit dhe studiuesit të njohur Fatmir Toçi.

Ky botim, nga Shtëpia Botuese “Toena”, është një vepër studimore e rëndësishme që hedh dritë mbi historinë, kulturën, ritet dhe trashëgiminë shpirtërore të arbëreshëve të Italisë, pasardhësve të shqiptarëve që kanë ruajtur gjuhën dhe identitetin e tyre për më shumë se pesë shekuj larg atdheut.

Në promovim do të marrin pjesë dhe do të diskutojnë: Prof. Xhavit Beqiri, Prof. Bajram Kosumi, Akademik Ali Aliu, si dhe autori i librit, Fatmir Toçi.

Ngjarja do të pasurohet edhe me një program artistik, që do ta shndërrojë mbrëmjen në një udhëtim përmes historisë, muzikës dhe shpirtit arbëresh.

Promovimi organizohet në kuadër të ciklit letrar të njohur “Pena e dritës”, i cili ka për qëllim të afrojë lexuesit me vepra me vlera të spikatura kulturore, historike dhe letrare.

Përndryshe, fillimi i ngjarjes është në orën 19:00 dhe është i hapur për publikun. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

‘Art’, një shfaqje që sfidon miqësinë dhe perceptimin e vlerave në Teatrin Kombëtar të Kosovës

Published

on

Shfaqja “Art” është premiera e radhës në Teatrin Kombëtar të Kosovës, me autore, Yasemina Reza, regjisor, Bashkim Ramadani, asistente e regjisë Kreshnike Osmani dhe me dramaturge Zoga Çeta Çitaku.

Kjo shfaqje paraqet miqësinë që përplaset kur arti sfidon çdo perceptim, dhe a mund të mbijetosh në një botë ku vlerat janë të ndryshme?

Në këtë shfaqje luajnë aktorët: Ard Islami, Ylber Bardhi dhe Butrint Lumi.

Reprizat e shfaqjes “Art”-do të mbahen me 27 dhe 28 tetor 2025 nga ora 20:00 në Amfiteatrin e Teatrit Kombëtar të Kosovës. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Ndahet nga jeta regjisori i njohur ferizajas, Kushtrim Asllani

Published

on

Ka ndërruar jetë artisti dhe regjisori nga Ferizaj, Kushtrim Asllani.

Lajmin e hidhur e ka bërë të ditur këngëtari Mentor Haziri, përmes një postimi në rrjete sociale.

“Kushtrimi, djali i dajës, na la e na tronditi të gjithëve sot. Një djalë shembullor, artist e regjisor me kontribut të madh në Teatrin e Ferizajt dhe në komunitetin tonë artistik, në qytet e më gjerë”, ka shkruar Haziri.

Ai shtoi më tej: “Një djalë që na donte të gjithëve dhe që mezi priste të vinte në pranverë për të na parë. U prehtë shpirti në parajsë, Kusho.”

Edhe aktorja, Gresa Gashi, ka reaguar pas lajmit të ndarjes nga jeta të artistit.

“Jam e tronditur nga lajmi për vdekjen tënde. U prehsh në paqe, Kushtrim. S’po më besohet,” ka shkruar ajo.

Vitet e fundit, Asllani mësohet se kishte jetuar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara