Lajmet

Çka nënkuptojnë termat që po përdoren nga zyrtarët ukrainas kundër rusëve?

“Ata janë orkë, sepse ne nuk i konsiderojmë njerëz”, tha Tetiana Chursina.

Published

on

Që nga Presidenti Zelensky e poshtë, zyrtarët ukrainas kanë dalë me mënyra gjithnjë e më të ndryshme për të artikuluar konfliktin me Rusinë.

“Një skuadër orkesh është zmbrapsur”.

Kjo nuk është një referencë për mbështetësit e Lord Sauron që u shfaqën në “Lord of the Rings”.

Në fakt ky është një rresht nga një raport zyrtar nga ministria e mbrojtjes së Ukrainës – dhe pjesë e fjalorit gjithnjë në zgjerim që po përdoret nga zyrtarët e lartë, ushtria dhe media.

“Ata janë orkë, sepse ne nuk i konsiderojmë njerëz”, tha Tetiana Chursina për Al Jazeera, një punëtore në Kiev, kushërira e së cilës kaloi javë në bodrumin e saj në Bucha, ku së fundi u gjetën nëpër rrugë dhe gjetkë shumë civilë të vrarë nga forcat ruse.

“Rashist” është një tjetër epitet që përdoret shpesh për të përshkruar trupat ruse.

Neologjizma kombinon fjalët “rusë”, “racistë” dhe “fashistë” – dhe është menjëherë e kuptueshme për ata që janë rritur në ish-Bashkimin Sovjetik.

Edhe pse termi “fashist” i referohet regjimit të Benito Musolinit në Itali, në BRSS, ai më së shumti iu referohej nazistëve gjermanë, ushtria e të cilëve pushtoi pjesën më të madhe të Ukrainës gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Në Rusinë e Vladimir Putinit, historia e miratuar nga Kremlini për rolin e Moskës Sovjetike në mposhtjen e nazizmit – të cilën disa analistë e konsiderojnë të ekzagjeruar – është bërë një shtyllë e dogmës zyrtare.

Të dyja palët ndërluftuese përdorin termat ushtarakë gjermanë si sharje degraduese.

Kremlini zakonisht e quan presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy “nazist”, ndonëse ai u rrit në një familje hebreje rusishtfolëse – dhe gjyshi i tij humbi familjen gjatë Holokaustit.

Por gjuha e Ukrainës gjatë kohës së luftës ka shkuar shumë përtej përdorimit të prozave gjermane ose të Tolkien-it.

Udhëheqësit, zyrtarët dhe oficerët ushtarakë ukrainas komunikojnë me masmedian dhe publikun në mënyra të reja dhe efektive në një luftë informacioni. Duke bërë këtë, ata po thyejnë të kaluarën sovjetike të Ukrainës, kur udhëheqësit komunistë mërzitnin audiencën e tyre me fjalime monotone dhe disa orëshe.

Këto ditë, kryetarët e bashkive, guvernatorët dhe zyrtarët e mbrojtjes ukrainase kanë një llogari në Telegram, Twitter ose Facebook – dhe informojnë audiencën për zhvillimet në juridiksionet e tyre menjëherë, pa asnjë miratim nga zyrtarët më të lartë në Kiev.

Ukrainasit mbështeten në postimet, transmetimet e drejtpërdrejta dhe videot e tyre – dhe vlerësojnë sinqeritetin e tyre.

Ka disa figura të reja kombëtare – që po pëlqehen gjerësisht në vend – si Oleksiy Arestovych, një ndihmës i presidentit Zelensky.

Arestovych ka mbajtur konferenca të përditshme shtypi që nga dita e parë e pushtimit.

Informatat e tij optimiste, qetësuese e sarkastike e kanë bërë atë “psikoterapistin e gjithë Ukrainës”. Edhe kur Arestovych nuk është në gjendje të mohojë ose konfirmojë diçka, ai përdor mënyra të tjera për të përcjellë mesazhin e tij.

Më 1 prill, një shpërthim tronditi Belgorodin, një qytet perëndimor rus që kufizohet me Ukrainën dhe strehon baza dhe depo ushtarake. Shpërthimi shkatërroi një depo gjigande karburanti – dhe kjo i atribuohej gjerësisht një sulmi raketor ukrainas.

“Ndoshta, dikush ndezi një cigare në vendin e gabuar?” ishte përgjigjia e Arestovych.

Një tjetër figurë e pëlqyeshme momentalisht është Vitaliy Kim, një guvernator i rajonit jugor të Mykolaiv.

Në videot, tweetet dhe postimet e tij në Facebook, Kim – babai i të cilit është korean etnik – kryesisht flet rusisht. Por askush nuk duket se e vret mendjen, ndryshe nga ajo që thotë Kremlini për “diskriminimin” ndaj rusishtfolësve në “Ukrainën naziste”.

“Mirëmbrëma, ne jemi nga Ukraina”, kështu i fillon Kim videot e tij. Natyrisht, Zelenskyy, komediani i Ukrainës i kthyer në president, sundon kur bëhet fjalë për të qenit i sinqertë, krejtësisht jozyrtar – dhe pak vulgar.

“Bastardë të qelbur! Çfarë tjetër mund t’i quash ata?” ai tha për forcat ruse më 23 prill, disa orë pasi një raketë ruse vrau një nënë me një foshnje 3-muajshe në portin e Detit të Zi të Odesës.

“Kjo është fraza që dikush nuk mund ta imagjinonte të thuhej në publik nga presidenti i një kombi gjashtë muaj më parë”, tha Mykhailo Krigel, një gazetar dhe redaktor veteran ukrainas për Al Jazeera-n.

Përdorimi i kësaj gjuhe fyese ndaj ushtarakëve rusë – si dhe demonizimi i tyre – ka një efekt të menjëhershëm psikologjik.

“Kjo është mënyra më e thjeshtë për të dalë nga stresi, për të zhbllokuar një shpërthim verbal zemërimi, që godet objektivin menjëherë”, tha Kriger.

Më e rëndësishmja, kjo gjuhë ndihmon në ndryshimin e mënyrës sesi ukrainasit e shohin veten – dhe perceptohen në mbarë botën.

“Më në fund po heqim qafe këtë imazh të një viktime të përjetshme. Këto ditë, bota na sheh si fitues që mund të godasin rusët”, tha Serhiy Babenko, një duhanxhi 32-vjeçar nga periferia e Kievit, Boryspil./AJ/UBTNews/

Lajmet

“Gjuha e shqiponjave do të mbijetojë”, Begaj në Ditën e Alfabetit Shqip

Published

on

By

Presidenti i Shqipërisë ka uruar Ditën e Alfabetit të Gjuhës Shqipe.

Alfabetin e gjuhës shqipe, Begaj e quan si thesarin më të çmuar e simbolin më të bukur të bashkimit kombëtar.

Dita Kombëtare e Alfabetit nuk është thjesht festa e shkronjave shqipe, por përkujtim i shekujve të qëndresës së gjuhës sonë në të shkuarën, mirënjohje për vlerat e bukurinë e saj në të tashmen dhe një zotim për ta çmuar e iu dedikuar në të ardhmen. Gjuha e shqiponjave do të mbijetojë!”, ka shkruar Begaj në Facebook.

Continue Reading

Lajmet

Masa e sigurisë për 14-vjeçarin që vrau bashkëmoshatarin, seanca mbahet në spital

Published

on

By

Këtë të premte është planifikuar të zhvillohet seanca për për dhënien e masës së sigurisë për të miturin që vrau me thikë bashkëmoshatarin e tij në shkollën e “Fan Nolit”.

Burime bëjnë me dije se seanca po zhvillohet në ambientet e spitalit privat ku 14-vjeçari është ende i shtruar dhe vijon të marrë kujdesin e nevojshëm mjekësor.

Në ambientet e spitalit do të shkojnë prokurorja dhe gjyqtarja të cilat do t”i komunikojnë masën e sigurisë.

Sipas mjekëve i riu ka kryer një operacion në pjesën e parakrahut pasi kishte prerë tendinat dhe për pasojë e kishte të pamundur të merrte pjesë në seancën në gjykatë.

Prokuroria ka vendosur të ashpërsojë akuzën ndaj të dyshuarit për vrasjen e 14-vjeçarit në Tiranë, duke e cilësuar atë si “vrasje në rrethana cilësuese.” Fillimisht, Policia kishte referuar çështjen si një rast të “vrasjes me dashje,” por akuza e re e Prokurorisë parashikon një marzh më të madh dënimi.

Gjithashtu mbi 14-vjeçarin që ekzekutoi bashkëmoshatarin në shkollën “Fan Noli” është ngritur dhe akuza e “Mbajtjes pa leje të armëve të ftohta”.

Ditën e mërkurë i mituri u pyet nga hetuesit për ngjarjen, ku në prani të psikologes deklaroi se nuk “mbante mend asgjë”.

Ngjarja e rëndë ndodhi ditën e hënë gjatë një përleshjeje fizikemes disa adoleshentëve, 200 metra larg shkollës 9-vjeçare “Fan Noli”.

Autori dhe viktima ishin konfliktuar të premten dhe e vijuan zënkën edhe ditën e hënë.

Autori kishte thirrur një shok të tij, nxënës i shkollës “Fan Noli”. Nga ana tjetër, viktima, Cani, kishte thirrur një shok nga shkolla “Mustafa Qemal Atatürk” në Sauk, me të cilin luante në ekipin U-15 të Dinamos.

Gjatë përplasjes mbeti i plagosur  edhe shoku i viktimës, ndërsa autori mori një plagë aksidentale në parakrah.

Pas ngjarjes, autori u largua me vrap drejt Pazarit të Ri, ku të njohur të tij e çuan me një makinë në një spital privat për mjekim. Policia e arrestoi në ambientet e spitalit për akuzat e vrasjes me dashje dhe armëmbajtjes pa leje.

Continue Reading

Lajmet

​Lajçak në takim me ministrin francez Haddad diskutojnë për procesin e dialogut

Published

on

By

I dërguari i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak gjatë takimit me ministrin francez për Evropë, Benjamin Haddad ka diskutuar për dinamikën në Ballkanin Perëndimor.

Lajçak tha se në kuadër të kësaj bisede është diskutuar edhe për procesin e dialogut dhe normalizimin e raporteve.

Emisari Lajçak e ka falënderuar shtetin e Francës për përkrahjen e dhënë në procesin dialogues.

Gjithmonë kënaqësi të jem në Paris dhe të takohem me ministrin Benjamin Haddad. Patëm një diskutim të mirë për dinamiken në Ballkanin Perëndimor dhe rëndësinë e progresit në dialogun për normalizim të marrëdhënieve. Faleminderit Francës për mbështetjen e fortë në këtë proces”, ka shkruar Lajçak në rrjetin social X.

Continue Reading

Bota

Çmimi i naftës rritet më shumë se 4%

Published

on

Më 22 nëntor 2024, çmimi i naftës ka shënuar një rritje të ndjeshme prej më shumë se 4%, duke arritur nivele të reja të larta. Kjo rritje e papritur është ndikuar nga zhvillimet e fundit në krizën ndërkombëtare, veçanërisht nga tensionet që vazhdojnë të përshkallëzohen mes Rusisë dhe Ukrainës, me paralajmërimet e presidentit rus, Vladimir Putin, për mundësinë e një konflikti global.

Në bursën amerikane, çmimi i naftës u rrit me 0.34%, duke arritur në 70.44 dollarë për fuçi, ndërsa në bursën e Londrës nafta u rrit me 17 cent, ose 0.32%, duke arritur në 74.55 dollarë për fuçi. Ekspertët e tregut sugjerojnë se kjo rritje vjen si rezultat i një kombinimi faktorësh, përfshirë zhvillimet politike në Shtetet e Bashkuara dhe veprimet e Britanisë për të lejuar Ukrainën të përdorë armë me rreze të gjatë veprimi për të sulmuar brenda territorit rus.

Paralelisht, presidenti Putin ka njoftuar se Rusia ka hedhur një raketë të re balistike në Ukrainë, duke rritur shqetësimet për një mundësinë të ndërprerjes së furnizimit global me naftë, pasi Rusia është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në botë. Ekspertët parashikojnë se çmimi i naftës mund të arrijë deri në 85 dollarë për fuçi gjatë gjysmës së parë të vitit 2025, duke nxitur një rritje të mundshme të çmimeve dhe duke sjellë pasoja të tjera negative për tregun global të energjisë.

Ndërkohë, Kina, si importuesi më i madh në botë i naftës së papërpunuar, ka njoftuar masa politike për të nxitur tregtinë dhe për të mbështetur importet e produkteve energjetike, në një përpjekje për të balancuar ndikimin e kërcënimeve të mundshme nga ish-presidenti amerikan Donald Trump, i cili ka paralajmëruar për mundësinë e vendosjes së tarifave të larta mbi produktet e energjisë. Këto zhvillime politike dhe ekonomike mund të ndikojnë në mënyrë të konsiderueshme në tregun global të naftës dhe në çmimet e saj në muajt në vazhdim.

Continue Reading

Të kërkuara