

Published
2 years agoon
By
Betim GashiUshqimi juaj duhet të jetë i pasur me acidet Omega 3 që gjendet te produkte si peshku, lakrat e vogla apo spinaqi.
Tregjet janë plot e përplot me ushqime pa yndyrë. Gjatë të gjithë kohës jemi të bombarduar me mesazhet se yndyra na bën keq. Por, çfarë është yndyra? Përse kemi nevojë për të? A mund të jetojmë pa të? A duhet ta shmangim me çdo mënyrë? Për këto pyetje e shumë të tjera, AgroWeb ju jep përgjigje më poshtë:
Fakte interesante për yndyrnat
1. Një i rritur ka mbi 50 miliardë qeliza yndyrore në organizëm, që do të thotë se ka më shumë qeliza yndyrore në trupin e një njeriu, se sa njerëz në të gjithë planetin tonë.
2. Qelizat yndyrore ekzistojnë në të gjitha pjesët e trupit tonë përveç se tek qepallat, truri dhe në disa zona të ezofagut.
3. 1 gram yndyrë përmban 9 kalori dhe si rrjedhojë është përbërësi më kalorik që ne konsumojmë në krahasim me alkolin përshembull, që përmban 7 kalori për çdo gram, ndërkohë që proteina përmban vetëm 4 kalori.
4. Shumë prej njerëzve shtojnë mesatarisht një gram yndyrë çdo ditë, gjë që shpjegon më së miri përse moshat e mesme janë më të shëndoshë.
5. Qelizat yndyrore kanë një jetëgjatësi mesatare prej 10 vjetësh dhe çdo një sekondë 150 prej tyre, shuhen.
Yndyrnat e dëmshme
Duke lënë mënjanë faktet interesante, mungesa e yndyrnave, ose më saktë acideve yndyrore mund të çojë në dëme të pariparueshme për organizmin tonë, duke shkaktuar shqetësime të mëdha në metabolizëm. Ne përballemi me yndyrnat e këqija dhe ato të mira. Disa prej yndyrnave të këqija dhe veçanërisht yndyrnat trans, ose ato të ngopura ndikojnë negativisht në organizmin tonë. Yndyrnat e ngopura gjenden kryesisht tek produktet blegtorale, mishi dhe nënproduktet e qumështit. Mishi i viçit, i derrit, i qengjit, mishi i pulës dhe lëkura e shpendëve, qumështi me yndyrë të plotë, djathi, akullorja, vajrat tropikale (vaji i arrës së kokosit, vaji i palmës, gjalpi i kakaos) dhe dhjami i derrit janë burime të këtyre yndyrnave.
Yndyrnat e ngopura janë shkaktare të rritjes së nivelit të kolesterolit në gjak, që rrit gjasat e sëmundjeve të zemrës dhe diabetit të tipit 2. Ushqimet që përmbajnë pjesërisht vajra vegjetalë të hidrogjenizuar kanë nivel shumë të lartë të yndyrnave trans. Këto janë yndyrnat më të këqija për organizmin tënd. Yndyrnat trans gjenden në ushqimet e skuqura, margarina, ëmbëlsirat, ushqimet e përpunuara, siç janë kokoshkat që përgatiten në mikrovalë etj. Ashtu si në rastin e yndyrnave të ngopura, yndyrnat trans mund të rrisin kolesterolin dhe të mbajnë nën fre nivelet e kolesterolit të mirë. Yndyrnat trans trefishojnë shanset që ju të prekeni nga sëmundjet e zemrës në krahasim me yndyrnat e ngopura.
Yndyrnat e mira
Tani i vjen rradha yndyrnave të mira. Njihen ndryshe si yndyrnat e pangopura, që janë të dobishme për ta mbajtur organizmin të shëndetshëm dhe plot energji.
Ngrënia e ushqimeve të pasura me yndyrna mono-të-pangopura dhe polio-të-pangopura ul rrezikun e sëmundjeve të zemrës, përmirëson nivelet e kolesterolit në gjak, nivelet e insulinës dhe ekuilibron nivelet e sheqerit. Këto yndyrna janë të dobishme për organizmin, por ky i fundit nuk i prodhon ato. Megjithatë, nuk është e nevojshme që të shkoni në farmacinë më të afërt për të marrë pilulat që mendoni se ju nevojiten. Keni shumë ushqime që mund t’ju japin sasinë e nevojshme të këtyre yndyrnave, mjafton që t’i bëni pjesë të dietës suaj. Yndyrnat mono-të-pangopura ose Omega 9 mund t’i gjeni tek avokadot, ullinjtë, arrorët dhe gjalpi natyral i kikirikut. Këto yndyrna i japin trupit dhe sistemit imunitar një ndihmë të madhe.
Yndyrnat polio-të-ngopura njihen ndryshe si Omega 3 dhe acidet yndyrore Omega 6. Acidet yndyrore Omega 6 gjenden tek vajrat vegjetalë që ne i konsumojmë me bollëk. Këshillohet që ushqimi juaj të jetë më e pasur me acidet Omega 3 që gjendet tek produkte si peshku (burimi më i mirë i Omega 3) salmoni (veçanërisht ai i egri) harenga, skumbria, sardelja, goca e detit, toni, trofta e liqenit, vaji i peshkut, farat e linit, arrat, algat e detit dhe suplementet e saj, lakrat e vogla, kale, spinaqi dhe majdanozi.
Acidet yndyrore Omega 3 luftojnë inflamacionin, mbajnë nën kontroll mpiksjen e gjakut, ulin tensionin e gjakut dhe trigliceridet. Konsiderohen si një kampion i vërtetë mes acideve yndyrore.
Siç mund ta shikoni, kur vjen puna tek yndyrat, gjithçka vërtitet rreth konsumimit të ushqimit të duhur. Për fat të mirë, ushqimi shqiptar me bazë vaj ulliri organik, arra, peshk dhe perime të gjelbra është perfekte për të mbajtur një ekuilibër të acideve yndyrore në trup. Tani që e dini që nuk keni përse të keni frikë nga yndyra mos hezitoni të përfitoni gjithçka që mundeni nga ato më të shëndetshmet.
Lajmet
Kurti: Arsimi është prioritet i Qeverisë, i kemi shtuar 22 inspektorë të rinj të arsimit
Published
13 minutes agoon
October 6, 2025By
UBTnews
Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ka marrë pjesë sot në punëtorinë njëditore të organizuar nga Inspektorati i Arsimit me temën “Praktikat e mira për inspektim efektiv”, ku ka theksuar rëndësinë që Qeveria i jep arsimit dhe forcimit të kapaciteteve institucionale në këtë fushë.
Në fjalën e tij para inspektorëve të arsimit, Kurti ka vlerësuar përpjekjet dhe angazhimin e tyre, duke rikujtuar sfidat me të cilat është përballur ky institucion ndër vite. Ai tha se për një periudhë të gjatë, Inspektorati ka funksionuar me vetëm 25 inspektorë, një numër që, sipas tij, nuk përkon me nevojat reale të sistemit arsimor në vend.
“Jemi këtu së bashku për të vlerësuar përpjekjet për ngritjen e cilësisë në arsim edhe për të rikonfirmuar që arsimimi dhe edukimi i brezave të rinj është prioritet i qeverisë tonë. Kujtojmë se për një periudhë të gjatë kohore Inspektorati i Arsimit ka funksionuar me vetëm 25 inspektorë. Një numër që nuk përkon as afër me institucionet arsimore, kopshteve, çerdheve – nuk përkon me barrën që ka ky institucion. Edhe përballë këtij realiteti sfidues, me përkushtim ju keni mbajtur funksionin e njërit prej mekanizmave më të rëndësishëm të sistemit arsimor, e për këtë ju shpreh vlerësimin dhe mirënjohjen time”, theksoi Kurti.
Ai bëri të ditur se si rezultat i angazhimit të Qeverisë dhe Ministrisë së Arsimit, janë shtuar 22 inspektorë të rinj, të cilët do të forcojnë më tej praninë dhe mbështetjen në terren për institucionet arsimore në vend.
“Përpjekjet e qeverisë sonë dhe MAShT për forcimin e kapaciteteve të Inspektoratit Arsimor nuk janë ndalur asnjëherë. Si rezultat i këtij angazhimi kemi shtuar 22 inspektorë të rinj që do t’i japin sistemit tonë arsimor më shumë mbështetje dhe prani në terren”, deklaroi Kryeministri në detyrë.
Ai shtoi se investimet në arsim kanë qenë të vazhdueshme dhe të orientuara drejt përmirësimit të kushteve për mësimdhënie dhe mësimnxënie: nga ndërtimi dhe renovimi i shkollave me infrastrukturë moderne, pajisje bashkëkohore, e deri te zhvillimi profesional i mësimdhënësve.
“Të gjitha këto investime janë në favor edhe të juve si Inspektorat. Sa më i fortë të jetë themeli i sistemit arsimor, aq më e lehtë bëhet puna e inspektimit dhe aq më pak ndërhyrje do të jenë të nevojshme”, përfundoi Kurti./D.B/EO
Lajmet
Skuadra e madhe e shkarkon trajnerin pas presionit të madh të tifozëve
Published
41 minutes agoon
October 6, 2025By
UBT News
Klubi skocez Rangers ka shkarkuar trajnerin Russell Martin pas vetëm 17 ndeshjesh në krye të skuadrës.
Vendimi u mor të dielën në mbrëmje, pas barazimit 1-1 në transfertë ndaj Falkirk, që shkaktoi pakënaqësi të madhe te tifozët.
Policia u detyrua ta shoqëronte Martinin pas ndeshjes, pasi një grup tifozësh tentuan të ndalonin autobusin e ekipit.
Në njoftimin zyrtar, klubi tha: “Rangers konfirmon se është ndarë nga trajneri kryesor, Russell Martin. Rezultatet nuk i kanë përmbushur pritjet e klubit. Falënderojmë Russellin dhe stafin e tij për punën e bërë.”
Bashkë me Martinin janë larguar edhe ndihmëstrajneri Matt Gill dhe trajneri Mike Williamson.
Martin u emërua në qershor me kontratë trevjeçare, por fitoi vetëm pesë ndeshje në të gjitha garat. Rangers aktualisht renditen në vendin e tetë në Premier League Skoceze, 11 pikë prapa kryesuesve Hearts dhe nëntë pas rivalëve Celtic.
Klubi pritet të njoftojë së shpejti emrin e trajnerit të ri./S.K/KP/
Rajoni
Punimi shkencor i profesoreshës së UBT-së, Miranda Sejdiu Abazi dhe bashkëautorëve botohet në Georgian Medical News
Published
51 minutes agoon
October 6, 2025By
Driton Iseni
Profesoresha e UBT-së, Miranda Sejdiu Abazi me bashkëautorë, kanë publikuar punimin origjinial shkencorë, me titull “Assessment of Practical Performance in Orthodontic Clasp Fabrication Among Dental Technician Students at UBT: A Real-Time Analysis of Working Time and Perceived Stress në Gazetën Internacionale – Georgian Medical News, e indeksuar ne Scopus dhe Web of Science.
Ky studim, punim origjinal dhe inovativ është i një rëndësie të veçantë, sepse për herë të parë vlerëson në mënyrë të drejtpërdrejtë ndikimin e stresit gjatë procesit praktik të ndërtimit të elementeve aktive dhe pasive të aparateve ortodontike mobile. Përmes një metodologjie të qartë, që përfshin matjen e kohës së punës dhe nivelin e stresit me SUDS scale, autorët kanë krijuar një urë të fortë midis teorisë akademike dhe praktikës reale laboratorike.
Autorët kanë arritur të ndërthurin në mënyrë shkencore analizën e performancës praktike, menaxhimin e stresit dhe vlerësimin psikologjik të studentëve, duke përdorur metoda të avancuara statistikore dhe qasje empirike reale gjatë procesit të punës.
Ky punim jo vetëm që rrit vlerën shkencore dhe profesionale të programit të Teknikut Dentarë në UBT, por gjithashtu dëshmon për angazhimin e studentëve dhe mentorëve në zhvillimin e kërkimeve me ndikim praktik dhe akademik.
Lajmet
Vdes një person në një aksident në Kamenicë, arrestohet shoferi
Published
56 minutes agoon
October 6, 2025By
UBTnews
Një person ka vdekur si pasojë e një aksidenti që ka ndodhur mbrëmjen e 5 tetorit në fshatin Novosellë të Kamenicës. Policia e Kosovës ka njoftuar se ka arrestuar shoferin e veturës i cili dyshohet se nga pakujdesia dhe mospërshtatja e shpejtësisë ka humbur kontrollin mbi veturë.
Aksidenti me fatalitet, sipas Policisë, ka ndodhur rreth orës 18:30.
“Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar pasi i njëjti derisa ishte duke drejtuar veturën dyshohet se nga pakujdesia dhe mospërshtatja e shpejtësisë me kushtet e rrugës ka humbur kontrollin mbi veturë dhe ka dalë jashtë rrugës duke goditur kështu anësoret e metalit”, ka bërë të ditur Policia e Kosovës.
Viktima, ka bërë të ditur Policia, ka ndërruar jetë në vendin e ngjarjes, ndërsa lëndime ka pësuar edhe pasagjeri tjetër mashkull kosovar si dhe vet drejtuesi i veturës.
“Me vendim të prokurorit, trupi i pajetë i viktimës është dërguar në IML për obduksion, ndërsa i dyshuari-drejtuesi është dërguar në mbajtje”./D.B/KP

Erblina Luma promovon librin “Vajza e Diellit”, një udhëtim mes lindjes, vdekjes dhe ringjalljes

Kurti: Arsimi është prioritet i Qeverisë, i kemi shtuar 22 inspektorë të rinj të arsimit

Nuk ka dyshime, Taylor Swift thyen rekord me albumin e ri

Skuadra e madhe e shkarkon trajnerin pas presionit të madh të tifozëve

Punimi shkencor i profesoreshës së UBT-së, Miranda Sejdiu Abazi dhe bashkëautorëve botohet në Georgian Medical News

Astronomët zbulojnë prova të reja për një planet të fshehur në sistemin tonë diellor

Vdes një person në një aksident në Kamenicë, arrestohet shoferi

Trump u dërgon mesazh palëve para bisedimeve Hamas-Izrael: Lëvizni shpejt

Plagoset një person në Prishtinë, i dyshuari në arrati
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi4 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën