Lajmet

Çka duhet të dini për vitaminën F?

Vitamina F është një term për dy yndyrna – acidi alfa-linolenik (ALA) dhe acidi linoleik (LA).

Published

on


Vitamina F nuk është një vitaminë në kuptimin tradicional të fjalës. Përkundrazi, vitamina F është një term për dy yndyrna – acidi alfa-linolenik (ALA) dhe acidi linoleik (LA). Ato janë thelbësore për funksionet e rregullta të trupit, përfshirë aspektet e shëndetit të trurit dhe zemrës.

ALA është anëtare e familjes së yndyrnave omega-3, ndërsa LA i përket familjes omega-6. Burimet e zakonshme të të dyjave këtyre yndyrnave përfshijnë vajrat vegjetale, arrat dhe farat.

Ato u zbuluan në vitet 1920 kur shkencëtarët zbuluan se dietat pa yndyrë kishin efekte të dëmshme te minjtë. Fillimisht, shkencëtarët dyshuan se minjtë kishin mungesë tek një vitaminë e re që ata e quajtën vitamina F-dhe më vonë u zbulua se bëhej fjalë për ALA dhe LA.

Funksionet kryesore të vitaminës F në trupin tuaj

Të dy llojet e yndyrnave që përmban vitamina F – ALA dhe LA – klasifikohen si acide yndyrore thelbësore, domethënë ato janë të nevojshme për shëndetin. Meqenëse trupi juaj nuk është në gjendje t’i prodhojë këto yndyrna, ju duhet t’i merrni ato përmes dietës ushqimore.

ALA dhe LA luajnë rolet e mëposhtme thelbësore në trup:

  • Shërbejnë si burim kalorish. Si yndyrna, edhe Ala edhe La sigurojnë 9 kalori për gram.
  • Mbrojnë strukturën e qelizave. Jo vetëm këto dy yndyrna por edhe yndyrnat e tjera ofrojnë strukturë dhe fleksibilitet për të gjitha qelizat në trupin tuaj duke qenë një përbërës kryesor i shtresës së tyre të jashtme.
  • Ndihmon në rritjen dhe zhvillimin e trupit. ALA luan një rol të rëndësishëm në rritjen normale, shikimin dhe zhvillimin e trurit.
  • Konvertohen në yndyrna të tjera. Trupi juaj e konverton edhe acidin alfa-linolenik edhe acidin linoleik në yndyrna të tjera të nevojshme për shëndetin.
  • Ndihmon për komponimet sinjalizuese. ALA dhe LA përdoren për të bërë komponime sinjalizuese që ndihmojnë në rregullimin e presionit të gjakut, mpiksjen e gjakut, përgjigjet e sistemit imunitar dhe funksionet e tjera kryesore të trupit.

Mungesa e vitaminës F është e rrallë.  Mungesa e dy yndyrnave  ALA dhe LA mund të çojë në simptoma të ndryshme, të tilla si tharje të lëkurës, rënie të flokëve, shërim i ngadaltë i plagëve, rritje e dobët e fëmijëve, problemet e trurit dhe shikimit etj.

Përfitimet e mundshme shëndetësore

Sipas studimit, yndyrnat që përbëjnë vitaminën F (ALA dhe LA) mund të ofrojnë disa përfitime unike shëndetësore.

Përfitimet shëndetësore të acidit alfa-linolenik

ALA është yndyra kryesore në familjen omega-3, një grup yndyrash që mendohet se kanë shumë përfitime shëndetësore. Në trupin e njeriut,  ALA shndërrohet në acide yndyrore të dobishme omega-3, duke përfshirë acidin eikosapentaenoik (EPA) dhe acidin dokosheksaenoik (DHA).

  • Ulja e inflamacionit. Një rritje e konsumit të yndyrave omega-3 si ALA është shoqëruar me ulje të inflamacionit në nyje, traktin tretës, mushkëri dhe tru.
  • Përmirëson shëndetin e zemrës. Rritja e konsumimit te ALA në dietën tuaj mund të ndihmojë në uljen e rrezikut nga sëmundjet e zemrës.
  • Ndihmon në rritje dhe zhvillim. Gratë shtatzëna kanë nevojë për 1.4 gram ALA në ditë për të mbështetur rritjen dhe zhvillimin e fetusit.
  • Mbron shëndetin mendor. Nevojiten më shumë hulumtime, por disa studime sugjerojnë që konsumimi i rregullt i yndyrave omega-3 mund të ndihmojë në përmirësimin e simptomave të depresionit dhe ankthit

Përfitimet shëndetësore të acidit linoleik

Acidi linoleik (LA) është një yndyrë parësore në familjen omega-6. Si ALA, edhe LA shndërrohet në yndyrna të tjera në trupin tuaj.

Ajo ofron shumë përfitime të mundshme shëndetësore kur konsumohet në moderim, veçanërisht kur përdoret në vend të yndyrnave të ngopura më pak të shëndetshme:Mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjeve të zemrës. Në një studim në mbi 300,000 të rritur, konsumimi i LA në vend të yndyrnave të ngopura u shoqërua me një ulje të rrezikut prej 21% të vdekjes në lidhje me sëmundjet e zemrës.

Mund të zvogëlojë rrezikun e diabetit tip 2. Një studim në më shumë se 200,000 njerëz zbuloi se LA ishte e lidhur me një rrezik të zvogëluar 14% të diabetit të tipit 2 kur konsumohet në vend të yndyrës së ngopur. Mund të përmirësojë kontrollin e sheqerit në gjak. Disa studime sugjerojnë që LA mund të ndihmojë kontrollin e sheqerit në gjak kur konsumohet në vend të yndyrnave të ngopura.

Continue Reading

Aktualitet

Von Der Leyen: Rusia e ka treguar plotësisht përbuzjen ndaj diplomacisë dhe ligjit

Published

on

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në deklaratën e saj tha se Rusia e ka treguar plotësisht përbuzjen ndaj diplomacisë dhe ligjit ndërkombëtar gjatë muajit të fundit, duke kritikuar sulmet më të mëdha me dronë dhe raketa ndaj Ukrainës.

Ajo veçoi sulmet ruse në Kiev që goditën zyrën e BE-së në kryeqytet, si dhe shkeljet me dronë rusë në Poloni dhe Rumani.

“Këto nuk janë veprimet e dikujt që dëshiron paqe”.

Paketa e 19-të e sanksioneve vjen si përgjigje ndaj kësaj përshkallëzimi nga Putini, shpjegoi Von Der Leyen duke paraqitur elementët kryesorë të asaj që propozohet.

Ajo tha se BE-ja do të kërkojë të shkurtojë të ardhurat e Rusisë nga lëndët djegëse fosile, duke ndaluar importin e LNG-së ruse në tregjet evropiane.

118 anije shtesë nga “flota hije” ruse do të shtohen në listën e sanksioneve, që tani arrin në 560 anije.

Ajo shtoi se kompanitë kryesore të tregtimit të energjisë Rosneft dhe Gazpromneft tani do të jenë nën ndalim të plotë transaksionesh, dhe kompani të tjera do t’i nënshtrohen ngrirjes së aseteve.

“Në tre vjet, të ardhurat e Rusisë nga nafta në Evropë kanë rënë me 90%. Ne tani po e mbyllim këtë kapitull përgjithmonë. Ne po forcojmë luftën tonë kundër shmangies së sanksioneve. Ndërsa taktikat e shmangies bëhen më të sofistikuara, sanksionet tona do të përshtaten për të qëndruar përpara. Për herë të parë, masat tona kufizuese do të godasin platformat e kriptovalutave dhe do të ndalojnë transaksionet në kriptovaluta. Ne po listojmë banka të huaja të lidhura me sistemet alternative të pagesave të Rusisë. Dhe po kufizojmë transaksionet me entitete në zonat ekonomike speciale”, tha Von Der Leyen.

Paketa do të shtojë kufizime të reja direkte të eksportit për artikujt dhe teknologjitë e përdorura në fushëbetejë, duke ndikuar në 45 kompani në Rusi dhe në vende të treta./S.K/KP/

Continue Reading

Aktualitet

​Komanda e Forcave Tokësore realizoi garën “Ujku Garues 2025”

Published

on

Gara tradicionale “Ujku Garues 2025”, është përmbyllur me sukses, aktivitet ky i cili realizohet nga Komanda e Forcave Tokësore ku marrin pjesë ekipe nga njësitë e Forcës së Sigurisë së Kosovës.

Këtë vit, pjesëmarrës ishin 21 ekipe dhe aktiviteti u mbajt në kazermën “Ushtarët e NATO-s” në Istog.

“Garën e ka fituar, Policia Ushtarake e FSK-së, dhe është shpërblyer me vendin e parë. Vendi i dytë i takoi Kompanisë B nga Regjimenti i Parë i Këmbësorisë dhe vendi i tretë shkoi për Kompaninë MB nga Regjimenti i Parë i Këmbësorisë”, njoftoi Forca e Sigurisë së Kosovës.

Gara “Ujku Garues” për herë të parë është mbajtur në vitin 2015 si rezultat i shkëmbimit të përvojave mes nënoficerëve të FSK-së dhe atyre të kontigjentit slloven.

Garën e karakterizon aspekti organizativ, vlerësues, shpirti garues, profesionalizmi dhe angazhimi maksimal i ekipeve./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Caktohet stadiumi ku do të luhet ndeshja Barcelona-PSG

Published

on

FC Barcelona konfirmoi se ndeshja e saj e parë në shtëpi me PSG në Ligën e Kampionëve 2025/26 , që korrespondon me raundin e dytë të fazës së ligës, do të luhet në Estadi Olímpic Lluís Companys.

Ndeshja, kundër Paris Saint-Germain, është planifikuar për të mërkurën, më 1 tetor, në orën 21:00 .

Klubi katalanas vazhdon të punojë për të marrë lejet administrative që do të lejojnë që Camp Nou të rihapet në ditët në vijim, megjithëse për momentin Montjuïc, të paktën për ndeshjen kundër kampionëve aktualë, do të jetë selia evropiane e Barçës.

“FC Barcelona falënderon anëtarët dhe tifozët e saj për mirëkuptimin dhe mbështetjen e tyre gjatë një procesi kaq kompleks dhe emocionues siç është rikthimi në Spotify Camp Nou të ri “, thuhet në deklaratë.

Barça ka detajuar gjithashtu se si do të funksionojë procesi i biletave për atë që padyshim do të jetë ndeshja më e madhe e fazës së ligës së Ligës së Kampionëve të këtij viti, finalja e lakmuar që nuk ndodhi kurrë.

I njëjti kapacitet dhe sistem aksesi për anëtarët do të ruhet si në stadiumin Montjuïc të sezonit të kaluar.

16,151 anëtarët e rregullt të Kartës së Stadiumit Olimpik Lluís Companys për sezonet 2023/24 dhe 2024/25 do të kenë njoftim 24 orë përpara për të blerë biletat e tyre.

Pas kësaj periudhe, shitjet do të hapen për të gjithë anëtarët e mbetur që më parë kishin një kartë në Montjuïc.

Klubi së shpejti do të njoftojë orarin specifik dhe datat e fillimit si për anëtarët ashtu edhe për publikun e gjerë, të cilët do të jenë në gjendje të blejnë bileta që variojnë nga 11 deri në 37 euro , varësisht nga zona e stadiumit./S.K/KP/The Athletic/

Continue Reading

Lajmet

​Zhegrova kthehet fuqishëm në Juventus ndaj Borussia Dortmundit

Published

on

Edon Zhegrova bëri një rikthim të bujshëm me Juventusin në ndeshjen dramatike ndaj Borussia Dortmundit duke asistuar golin e barazimit.

Kosovari u fut në lojë në minutën e 87-të dhe brenda dhjetë minutash u bë protagonist, ku pas një driblimi, ai shërbeu topin për Vlahovic, që asistoi golin e barazimit 4-4 të Kelly-t në minutën e 96-të.

Ky ishte një lehtësim i madh për Zhegrovën, i cili vuajti nga pubalgjia ose ndryshe e njohur si “hernia sportive” gjatë sezonit të kaluar dhe rrezikonte të mos ishte pjesë e listës për Ligën e Kampionëve.

Forma e tij fizike e përmirësuar bëri që trajneri Igor Tudor ta grumbullonte dhe të besonte tek ai në momentin e duhur.

Tani pritet që kosovari të ketë më shumë minuta edhe në ndeshjen e radhës kundër Veronës, edhe pse titullarizimi duket ende i parakohshëm.

Për Zhegrovën, rikthimi në fushë pas muajve të vështirë është tashmë një fitore, ndërsa objektivi mbetet të gjejë vazhdimësinë dhe ndikimin e tij te “Zonja e Vjetër”./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara