

Shëndeti
Cili është ushqimi më i mirë për trurin?
Peshku me vaj është ushqimi më i mirë për parandalimin e humbjes së kujtesës për shkak të acideve yndyrore omega-3.
Published
3 years agoon
By
UBT newsHumbja e lehtë e kujtesës është një pasojë normale e plakjes. Truri, ashtu si lëkura, por edhe të gjitha organet e tjera, plaket.
Ju mund të habiteni kur papritur në të dyzetat nuk mund të mbani mend disa detaje. Por mos kini frikë, është normale. Në fakt, kujtesa jonë është në maksimumin e saj në të njëzetat, dhe pas kësaj ajo ngadalë bie. Zakonisht, njerëzit në të dyzetat e hershme vërejnë ndryshimet e para në kujtesën e tyre.
Lajmi i mirë është se plakja e trurit mund të vonohet me ndryshime në dietë. Ndryshimi më i rëndësishëm që mund të bëni? Përfshini lëndë ushqyese si acidet yndyrore omega-3 në dietën tuaj.
Acidet yndyrore omega-3 janë lëndët ushqyese më të mira për shëndetin e trurit, pikërisht për këtë arsye peshku i yndyrshëm është ushqimi më i mirë për parandalimin e humbjes së kujtesës.
Salmoni, skumbri, toni dhe harenga kanë nivelet më të larta të acideve yndyrore omega-3 ndër ushqimet natyrale. Kjo është pikërisht arsyeja pse ekspertët sugjerojnë përfshirjen e tyre në dietën tuaj për një shëndet më të mirë të trurit.
Peshku i yndyrshëm dhe truri
Po, peshku me vaj është ushqimi më i mirë për parandalimin e humbjes së kujtesës për shkak të acideve yndyrore omega-3.
Megjithatë, përfitimet e acideve yndyrore omega-3 nuk ndalen vetëm me trurin. Janë këto lloj yndyrash që lidhen me uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës, ndihmojnë në ruajtjen e niveleve të triglicerideve (yndyra në gjak) dhe mund të reduktojnë simptomat e artritit.
Pra, si ndihmojnë acidet yndyrore omega-3 në parandalimin e humbjes së kujtesës? Në fakt, truri juaj përmban shumë qeliza yndyrore, dhe shumë prej tyre janë bërë pikërisht nga acidet yndyrore omega-3, që do të thotë se ato ndihmojnë në ruajtjen e trurit duke ndërtuar qeliza, gjë që është thelbësore për shëndetin kognitiv, kujtesën dhe trurin në funksion në përgjithësi.
Po kështu, studime të shumta kanë treguar se acidet yndyrore omega-3 mund të ndihmojnë në parandalimin e demencës dhe Alzheimerit, të dyja sëmundje të lidhura me plakjen e trurit dhe humbjen e kujtesës.
Shëndeti
Mos i’a mbuloni karrocën! Po e rrezikoni shëndetin e foshnjës
Published
8 hours agoon
July 5, 2025By
UBT News
Edhe qëllimi i mirë mund të sjellë pasoja të rënda. Mos e rrezikoni fëmijën duke e mbuluar karrocën në ditët e nxehta të verës.
Çdo vit, me ardhjen e ditëve të ngrohta, pamja është e njëjtë në rrugë: prindërit mbulojnë karrocat e foshnjave me pëlhura, shami, me qëllimin e mirë për t’i mbrojtur nga dielli. Por pa e ditur, me këtë veprim, ata mund t’i vënë fëmijët e tyre në rrezik serioz.
Pse mbulimi i karrocave me materiale të papërshtatshme është i rrezikshëm?
Pediatrja Svante Norgren nga Spitali i Fëmijëve “Astrid Lindgren” në Stokholm shpjegon se edhe pëlhura më e hollë, si gaza pambuku, mund ta rrisë temperaturën brenda karrocës dhe pengon qarkullimin e lirë të ajrit.
Një testim ka treguar se në një ditë të ngrohtë, pas 30 minutash, temperatura në një karrocë të mbuluar ka arritur deri 34°C. Për ta kuptuar më mirë, mendoni këtë krahasim: nëse jashtë janë 25°C, brenda karrocës së mbuluar me një pëlhurë të zakonshme, temperatura mund të arrijë deri në 40°C.
Trupi i foshnjës nuk mund të rregullojë temperaturën përmes djersitjes
Ndryshe nga të rriturit, që e ulin temperaturën e trupit përmes djersitjes, foshnjat nuk kanë këtë aftësi. Temperatura trupore rritet e ndodh mbinxehja, që mund të çojë në goditje nga nxehtësia, dëmtime të sistemit nervor qendror, dëmtime në tru apo madje edhe vdekje.
Këshilla të rëndësishme për ditët e nxehta të verës:
▪ Mos mbuloni karrocën me pëlhura të improvizuara. Përdorni vetëm mbulesa të dedikuara për karroca, të cilat lejojnë qarkullimin e ajrit.
▪ Shmangni daljet në ambiente të hapura nga ora 10:00 deri në 16:00–17:00.
▪ Mos i vendosni kapuç fëmijës në ditët e nxehta, shumica e nxehtësisë largohet për mes kokës.
▪ Vishni fëmijën me rroba të lehta, të çelëta dhe që e lënë lëkurën të marrë frymë.
▪ Mos i vishni çorape – këmbët ndihmojnë në ftohjen e trupit.
▪ Sigurohuni që fëmija të pijë mjaftueshëm lëngje.
Këshilla nga pediatrja dr. Giovanna Armano:
Idealja do të ishte që fëmijët të mos ekspozohen në diell të drejtpërdrejtë nga ora 10 apo 11 deri 17. Ata mund të lahen ose të freskohen disa herë në ditë për ta përballuar më lehtë vapën. Nëse qëndrojnë brenda, hapësirat duhet të jenë të ajrosura mirë dhe, nëse është e mundur, të klimatuara.
Klima nuk është zgjidhja më e mirë, ajrosja natyrale dhe përdorimi i ventilatorëve janë alternativa të dobishme. Kini kujdes që temperatura brenda të mos jetë më e ulët se jashtë, pasi nuk është e shëndetshme. Shfrytëzoni çdo mundësi për ta mbajtur fëmijën jashtë në hije, nën pemë si pishat a kopshte.
Shëndeti
Çka duhet të bëni pasi të digjeni nga dielli?
Published
9 hours agoon
July 5, 2025By
UBT News
Koha me diell nënkupton verë—evente sportive, piknikë, ditë plazhi—and djegie nga dielli.
Nëse lëkura nuk është e mbrojtur mirë me krem mbrojtës ndaj diellit, mund të digjeni vetëm për disa minuta. Nëse dini si të kujdeseni për djegiet nga dielli, ka shumë mënyra natyrale për të qetësuar djegien në shtëpi.
Çfarë të bëni për lehtësim të menjëhershëm pas një djegie nga dielli?
Nëse qëndroni gjatë në diell ose harroni të lyheni me krem, veproni menjëherë sapo vini re që lëkura ju është djegur. Për të nisur procesin e shërimit dhe për të lehtësuar dhimbjen, është e rëndësishme të ulni temperaturën e lëkurës dhe të parandaloni dëme të mëtejshme.
-Largohuni menjëherë nga dielli
Gjeni hije, futuni brenda në ambient të mbyllur, ose mbuloni lëkurën e ekspozuar me rroba, çadër plazhi, ose çdo gjë tjetër që bllokon rrezet e diellit.
-Qëndroni të hidratuar
Djegia nga dielli tërheq lëngjet nga pjesët e tjera të trupit drejt lëkurës. Pini shumë ujë menjëherë dhe vazhdoni për disa ditë për të shmangur dehidratimin.
-Bëni një dush ose banjë me ujë të ftohtë
Edhe pse mund të djegë paksa në fillim, një dush i shkurtër me ujë të ftohtë do të ulë temperaturën e lëkurës dhe do të reduktojë inflamacionin.
Mënyra natyrale për të trajtuar djegiet nga dielli
Simptomat e djegies në fytyrë dhe trup trajtohen natyralisht me sende që i keni në shtëpi. Ja disa mënyra që ndihmojnë për të lehtësuar simptomat:
Kompresa të ftohta
Vendosni një peshqir të pastër dhe të ftohtë ose leckë të lagur disa herë në ditë për 10–15 minuta. Kompresat e ftohta ndihmojnë për të lehtësuar flluskat, për të ulur ndjesinë e djegies dhe për të ftohur lëkurën.
Vajra esencialë
Për të ftohur lëkurën dhe për të reduktuar inflamacionin, mund të përdorni vajra si: mente, livando, kamomil, apo vaj çaji (tea tree)—por mos i vendosni kurrë direkt mbi lëkurën e djegur! Gjithmonë duhet t’i holloni me një vaj bazë (si vaji i bajames, vaji i kokosit) ose t’i shtoni në një krem si aloe vera.
Shëndeti
Dieta verore, ushqimet që duhet dhe nuk duhen konsumuar gjatë verës
Published
10 hours agoon
July 5, 2025By
UBT News
Mënyra e të ushqyerit është gjithmonë e rëndësishme, por gjatë verës, kur ndihet nxehtësia, të ushqehesh siç duhet dhe në mënyrë korrekte është thelbësore për ruajtjen e shëndetit të mirë.
Para së gjithash, për të parandaluar humbjen e ujit dhe kripërat minerale për shkak të djersitjes veçanërisht të bollshme, kur temperatura është e lartë, është e domosdoshme futja e shumë lëngjeve, në veçanti ujë i cili, siç dihet, është gjithashtu i pasur me kripëra minerale.
Në verë është e nevojshme të pihen lëngje, por të kufizohet konsumi i pijeve të gazuara ose me shumë sheqer dhe të shmanget konsumi i pijeve shumë të ftohta që mund të shkaktojnë shfaqjen e një bllokimi të rëndë.
Është praktikë e mirë për të shmangur pijet alkoolike që rrisin djersën e ndjesinë e nxehtësisë dhe kufizoni kafen. Është e këshillueshme të mos merrni shtesë të kripës pa u konsultuar më parë me një mjek. Me nxehtësinë, edhe proceset e tretjes janë pak efikase dhe rekomandohet konsumi i ushqimeve të lehta.
Të zvogëlohet futja e yndyrave, mishrave dhe ushqimeve të skuqura, shmangni erëzat dhe ushqime me erëza dhe në vend të kësaj t’i jepni përparësi peshkut.
Një dietë e shëndetshme duhet të përfshijë konsumin e rregullt të frutave e perimeve, ushqime që duhet të konsumohen në sasi të mëdha gjatë verës: ato përmbajnë shumë lëngje dhe janë të pasura me minerale dhe vitamina, duke luftuar në mënyrë efektive me dehidrimin e shkaktuar nga djersitja tepruar.
Për më tepër, përmbajtja e tyre e fibrave favorizon funksionimin e duhur të sistemit gastrointestinal.
Shëndeti
Çfarë ndodh nëse hani një qershi me krimb të fshehur brenda?
Published
1 day agoon
July 4, 2025By
UBT News
Qershitë mund të jenë strehë për mysafirë të paftuar, larva të bardha. A mund të dëmtojë shëndetin tuaj ngrënia e qershive me krimba?
Larvat që fshihen në qershi janë larvat e mizës së qershisë, një insekt në familjen e mizave Tephritidae. Femrat e kësaj specie i lëshojnë vezët e tyre në fruta të pjekura, duke krijuar një mjedis në të cilin larvat ushqehen me tulin e frutave derisa të piqen.
Konsumimi i paqëllimshëm i larvave të mizës së qershisë nuk përbën një rrezik serioz për shëndetin. Larvat nuk janë helmuese e nuk transmetojnë sëmundje, megjithëse vetëm mendimi për praninë e tyre mund të shkaktojë neveri.
Njerëzit me sistem tretës të ndjeshëm e alergji, ndaj insekteve ose marimangave, mund të kenë probleme pas konsumimit të qershive.
Simptoma si fryrje, të përziera ose diarre janë të mundshme. Kujdes i veçantë rekomandohet për njerëzit me sistem imunitar të dobësuar, sepse trupi i tyre mund të reagojë më dhunshëm ndaj proteinave nga insektet.
Edhe pse pasojat më serioze janë të rralla, është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për mundësinë e simptomave të pakëndshme.
Si t’i pastroni qershitë në mënyrë efektive?
Për të shmangur surprizat e pakëndshme, mund të përdorni një metodë të provuar shtëpiake. Është e nevojshme që frutat të zhyten në ujë të ftohtë dhe të shtohet kripë (1 lugë kripë në 1 litër ujë) për të paktën 30 minuta, dhe më së shumti një orë. Një ndryshim në mjedis bën që larvat të notojnë në sipërfaqe.
Pas kësaj, qershitë duhet të filtrohen mirë dhe të shpëlahen me ujë të rrjedhshëm. Zhytja në ujë të kripur është efektive, por nuk i largon të gjitha gjurmët e larvave. Kjo është arsyeja pse ekspertët rekomandojnë një shqyrtim të kujdesshëm të frutave para konsumimit.
Shenjat e dobishme që mund të tregojnë praninë e larvave janë: vrima të vogla në lëvore, ngjyrë e pabarabartë ose njolla të zeza të dukshme.

Sulmet ajrore izraelite vrasin 24 palestinezë në Gazë, përfshirë 10 që po kërkonin ushqim

Tejkaloi shpejtësinë e lejuar, Policia e Kosovës e dënon me 300 euro dhe tre muaj ndalim të drejtimit shoferin në Ferizaj

Ministria e Punëve të Brendshme ndalon rreptësisht ndezjen e zjarreve: Shkelësit e vendimit do të ndëshkohen

Osmani priti në takim deputetët britanikë, rikonfirmohet mbështetja për Kosovën

Shqipëria hap qendra shëndetësore përgjatë bregdetit për kujdesin e turistëve

Daut Haradinaj: Takimet bilaterale me Serbinë nuk duhet të vazhdojnë pa lirimin e pakushtëzuar të Arbnor Spahiut

Kërcënimi për bombë në Kuvendin e Kosovës, doli të jetë alarm i rrejshëm

Kërcënimi me bombë, Zogaj: E marrim seriozisht

Murati: Nuk e di pse opozita vjen dhe nuk voton
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës