Lajmet

Cilat vende “spiunon” Kina me balona?

Balonat kineze nuk u shfaqën vetëm në hapësirën ajrore të SHBA-së.

Published

on

Pasi balona e spiunazhit kinez u rrëzua mbi SHBA, një objekt fluturues i ngjashëm është shfaqur mbi Kolumbi. Mbi cilat vende të tjera ka balona kineze?

Mbi cilat vende u shfaqën balonat kineze?

Incidenti në SHBA me balonën kineze nuk është një rast i izoluar. Balonat kineze nuk u shfaqën vetëm në hapësirën ajrore të SHBA-së. Ministria e Punëve të Jashtme kineze konfirmoi fluturimin e një balone kineze mbi Kolumbi të hënën (06.02.2023). Thuhet se balona ka hyrë “pa dashje” në hapësirën ajrore të vendeve të Amerikës Latine. Objekte të ngjashme fluturuese nga Kina u panë gjithashtu dy herë në Japoninë veriore në vitin 2020, e së fundi për një balonë të ngjashme është raportuar edhe nga Kanadaja.

A është kjo hera e parë që një objekt fluturues kinez shfaqet mbi SHBA?

Jo, nuk është. Sipas një raporti të televizionit ZDF, gjatë mandatit të Donald Trumpit si president i SHBA-së, tri balona të tilla kanë kaluar pa u penguar mbi Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sipas Pentagonit, objekte të ngjashme janë parë edhe vitet e fundit, por balona e fundit fluturoi mbi tokë në territorin amerikan më gjatë se zakonisht.

Si reagoi Kina ndaj rrëzimit të balonës në SHBA?

Pekini protestoi zyrtarisht pas rrëzimit të balonës. Akti “minoi seriozisht përpjekjet e të dyja palëve për të stabilizuar marrëdhëniet Kinë-SHBA”, tha në një deklarate zyrtare zëvendësministri i Jashtëm kinez Xie Feng. Pekini i bëri thirrje Uashingtonit “të mos ndërmarrë veprime të mëtejshme që dëmtojnë interesat e Kinës”. Sipas Pekinit, balona është një “avion civil” që ka hyrë pa dashje në hapësirën ajrore amerikane – për shkak të “forcës madhore”.

Cila ishte arsyeja e lëshimit të balonës?

Qeveria amerikane në Uashington beson se balona kineze e spiunimit po kryente një operacion zbulimi kundër objekteve ushtarake amerikane. Një nga arsyet për këtë është se “avioni” ndodhej pranë bazës ajrore amerikane në shtetin Montana, ku ruhen raketat ndërkontinentale me kokë bërthamore.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken tha se futja e balonës në hapësirën ajrore të SHBA ishte “e papranueshme” dhe “e papërgjegjshme”. Me urdhër të presidentit amerikan Joe Biden, avionët luftarakë amerikanë rrëzuan një balonë mbi brigjet e Karolinës së Jugut më 4 shkurt 2023. Ndërkohë, zhytësit po kërkojnë mbeturinat e saj, për të rindërtuar pajisjet teknike të balonës dhe për të saktësuar se për çfarë balone ishte fjala. Më 15 shkurt, në një seancë të fshehtë, Senati do të njoftohet me rezultatet e hetimit.

Pse balonat shihen kaq qartë?

Aeroplanët janë objekte të mëdha me madhësinë sa tre autobusë. Ata zakonisht fluturojnë 24 deri në 37 kilometra mbi sipërfaqen e Tokës. Edhe pse kjo është shumë më e lartë se lartësia në të cilën fluturojnë aeroplanët e pasagjerëve, të cilët rrallë tejkalojnë 15.000 metra, balona lëviz shumë më poshtë se lartësia e satelitëve që sillen rreth Tokës. Distanca e tyre është nga 200 deri në 600 kilometra. Balona kineze u rrëzua në një lartësi prej 18.000 metrash.

A janë balonat e tilla të përshtatshme për spiunim?

Po. Ato konsiderohen si një instrument zbulimi i lirë dhe praktik. Ato mund të vëzhgojnë zona të mëdha në distanca më të shkurtra dhe me imazhe me rezolucion më të lartë sesa satelitët. Balonat e pajisura me radarë dhe kamera janë përdorur tashmë për spiunazh nga SHBA dhe ish-Bashkimi Sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë.

Reagimet ndërkombëtare ndaj këtij incidenti?

Gjermania është e shqetësuar për tensionet në rritje midis Pekinit dhe Uashingtonit. Politikani i SPD-së, Michael Roth, beson se afera është një lloj “paragjelle e konfliktit midis Kinës dhe SHBA-së që mund të përshkallëzojë në vitet e ardhshme”.

Estonia, Kanadaja dhe Koreja e Jugut morën një pozicion shumë më të fortë për çështjen e “balonës” dhe mbajtën një qëndrim më të fortë. Ministri i Jashtëm estonez, Urmas Reinsalu shkroi në Twitter se ai mbështet “mbrojtjen e sovranitetit të SHBA”. Kolegët e tij Justin Trudeau dhe Park Jin bënë deklarata të ngjashme.

Bashkimi Evropian ishte i përmbajtur. Siguria dhe mbrojtja e hapësirës ajrore janë çështje të sigurisë kombëtare dhe janë përgjegjësi e vendeve të prekura, thuhet në deklaratën e publikuar të dielën./DW/TopChannel

Lajmet

UBT sjell në Tiranë trashëgiminë evropiane të Karl Gegës në bashkëpunim me partnerë prestigjiozë

Published

on

By

UBT, në bashkëpunim me Fondacionin Musei Civici di Venezia dhe Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, ka organizuar një ngjarje të veçantë që përmbledh historinë dhe ndikimin e madh të Inxhinierit vizionar, Karl Gega. Konferenca Shkencore dhe Ekspozita, e titulluar “Një hekurudhë për të ndryshuar historinë”, u dedikuan Inxhinierit vizionar që ndikoi thellësisht në Evropën e shekullit XIX.

Konferenca është mbajtur në ambientet e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë dhe ka bërë bashkë personalitete të shquara nga fusha e shkencës, arsimit dhe kulturës.

Pjesëmarrësit përfshinë figura të njohura si Rektori dhe Presidenti i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, Kryetarin e Seksionit të Shkencave Shoqërore Albanologjike pranë Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, akad. asoc. Gëzim Hoxha, si dhe përfaqësuesen e Fondacionit Musei Civici di Venezia, Monica Viero.

Gjithashtu, ngjarja ka pasur një prani të spikatur nga institucione të tjera, si dhe nga pjesëmarrës nga Kosova, Shqipëria dhe Italia, duke theksuar rëndësinë ndërkombëtare të kësaj ngjarje.

Në fokus të diskutimeve kanë qenë tema të ndryshme të lidhura me trashëgiminë e familjes së Karl Gegës, një figurë kyçe në zhvillimin e infrastrukturës dhe të historisë inxhinierike të Evropës, si dhe aspekte të tjera të rëndësishme që lidhen me ndikimin e tij në zhvillimet teknologjike të kohës. Diskutimet kanë përfshirë gjithashtu aspekte të kulturës, teknologjisë dhe ndikimit të zgjerimit të hekurudhës në lidhjen e kulturave dhe vendeve të ndryshme të Europës.

Në fjalën e tij, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, theksoi rëndësinë e bashkëpunimeve ndërkombëtare dhe të lidhjes mes institucioneve shkencore dhe kulturore për zhvillimin e mëtejshëm të dijes. Ai nënvizoi se, ngjarje të tilla nuk janë vetëm mundësi për të nxjerrë në pah trashëgiminë e vizionarëve të shquar si Karl Gegë, por gjithashtu ofrojnë mundësi për të reflektuar mbi ndikimin që kanë pasur dhe vazhdojnë të kenë përparimet teknologjike dhe inxhinierike në shoqërinë moderne.

Pjesëmarrësit janë angazhuar gjithashtu në një diskutim të thellë rreth trashëgimisë kulturore dhe historike të Karl Gegës dhe ndikimit të tij në ndërtimin e infrastrukturave hekurudhore që kanë lidhur qytete dhe shtete të ndryshme në Europë.

Nga 12 qershori, do të jetë e hapur gjithashtu ekspozita për Karl Gegën, në Pallatin e Kongreseve në Tiranë, dhe organizohet nga UBT dhe Fondacioni Musei Civici di Venezia. E njëjta ekspozitë do të vjen edhe në Kosovë, në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së në korrik.

Continue Reading

Aktualitet

Sulmohet pika kryesore bërthamore në Iran

Published

on

Kreu i agjencisë globale mbikëqyrëse bërthamore ka konfirmuar se vendi kryesor i pasurimit bërthamor të Iranit në Natanz u godit nga sulmet izraelite në orët e para të së premtes.

Në një postim në X, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike tha se po “monitoronte nga afër situatën thellësisht shqetësuese në Iran”, shkruan BBC.

Agjencia tha se ishte në kontakt me autoritetet iraniane në lidhje me nivelet e rrezatimit në vend, si dhe me inspektorët e saj në Iran.

Continue Reading

Aktualitet

Irani ka lëshuar mbi 100 dronë drejt Izraelit

Published

on

Një zëdhënës i ushtrisë izraelite tha se Irani ka lëshuar më shumë se 100 dronë drejt Izraelit gjatë orëve të fundit, pasi vendi premtoi hakmarrje për sulmet izraelite.

Zëdhënësi tha se 200 aeroplanë luftarakë izraelitë morën pjesë në sulmet kundër më shumë se 100 objektivave në Iran gjatë natës.

Sipas reuters, ai tha se Izraelin e presin “disa orë të vështira”. Sirena ajrore ranë paraprakisht në Izrael, ndërsa vendi u përgatit për hakmarrjen.

Në reagim të menjëhershëm pas sulmit, udhëheqësi suprem i Iranit tha se Izraeli “duhet të presë një ndëshkim të ashpër”.

“Regjimi sionist i ka sjellë vetes një fat të hidhur dhe të dhimbshëm, dhe me siguri do të përballet me të”, u shpreh ai.

Ndryshe, Izraeli ka nisur një fushatë të paprecedentë sulmesh ajrore mbi territorin iranian, në një operacion të koduar “Luanin që Ngrihet” (Operation Rising Lion), duke goditur objektiva strategjike që përfshijnë uzina bërthamore, baza ushtarake dhe ndërtesa të lidhura me Gardën Revolucionare Iraniane.

Continue Reading

Lajmet

Vijon gjykimi për rastin “Banjska”, dëshmojnë dy zyrtarë policorë

Published

on

By

Po mbahet seanca gjyqësore në rastin “Banjska”, ku sot pritet të dëgjohen dëshmitë e dy zyrtarëve policorë, Fahri Shala dhe Sedat Dushi.

Të akuzuarit Dushan Maksimoviq, Blagoje Spasojeviq dhe Vladimir Toliq, të cilët ndodhen në masë paraburgimi, u sollën në seancë nën masa të rrepta sigurie.

Më 11 shtator 2023, kryeprokurori i Prokurorisë Speciale të Kosovës, Blerim Isufaj, kishte konfirmuar aktakuzën për këtë rast, në të cilin mbeti i vrarë rreshteri i Policisë së Kosovës, Afrim Bunjaku.

Deri më tani, në këtë proces gjyqësor kanë dëshmuar edhe zyrtarët policorë Avni Shala, Elez Peci, Mirsad Kryeziu, Çlirim Shaqiri dhe Alban Rashiti.

Continue Reading

Të kërkuara