Vitet e fundit, shkenca ka bërë përparime të mëdha për të kuptuar se si ndotja në qytete është e lidhur me problemet shëndetësore. Ajri që thithim shpesh përmban toksina ose ndotës që shkaktojnë sëmundje, shpesh ato serioze.

OBSH vlerëson se të paktën 7 milionë vdekje të parakohshme shkaktohen kryesisht nga ndotja e ajrit, veçanërisht në vendet urbane. Studiuesit drejtojnë gishtin kryesisht nga grimcat mikroskopike të pranishme në ajër dhe shumë të dëmshme. Por cilat janë patologjitë më të zakonshme të shkaktuara drejtpërdrejt nga smogu?

Sëmundje kardiovaskulare- Një studim i vitit 2020, i titulluar “Stresi oksidativ në hulumtimin e ndotjes së ajrit”, llogariti se rreth gjysma e të gjitha vdekjeve që mund të lidhen me ekspozimin ndaj niveleve të larta të PM 2.5, të ashtuquajturat grimca të imta, janë vdekje nga sëmundjet kardiovaskulare. Ekspozimi i zgjatur ndaj këtij lloji të ndotjes, rrit gjasat për sulme në zemër dhe goditje në tru.

Kanceri dhe tumori- Problemet e ndotjes nuk shkaktojnë vetëm raste të kancerit të mushkërive, siç besohet shpesh. Në fakt, në një studim kërkimor të titulluar “Rreziku i vdekshmërisë nga kanceri nga ekspozimi afatgjatë ndaj grimcave të imta të ambientit”, shpjegohet mirë se sa shumë të shpeshta, janë edhe kanceret e gjirit, fytit, stomakut dhe mëlçisë. Për më tepër, një studim i kryer nga Instituti Kombëtar i Kancerit në Milano, lidhi incidencën e grimcave të imëta tek gratë që tashmë vuajnë nga kanceri i gjirit dhe identifikoi një rrezik në rritje të vdekjes midis 72% dhe 82% në pacientët e ekspozuar ndaj përqendrimeve të mëdha të PM 2.5.

Shëndeti mendor- Një studim i përbashkët midis universiteteve të Oksfordit dhe Pekinit në vitin 2023 tregoi se si ekspozimi i zgjatur ndaj smogut, duke përfshirë PM 2.5 dhe dioksidin e azotit, mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të depresionit dhe ankthit. Sikur të mos mjaftonte kjo, janë demonstruar edhe lidhje të ngushta midis ekspozimit të zgjatur ndaj smogut dhe fillimit të demencës.

Sëmundjet e frymëmarrjes- Pa dyshim, sistemi i frymëmarrjes është një nga më të prekurit nga nivelet e larta të smogut në ajër. Në fakt, mund të variojë nga probleme jo aq serioze si kolla dhe gulçimi, deri te sëmundje si kanceri i mushkërive dhe Sëmundja Kronike Obstruktive e Mushkërive (COPD). Një studim nga Universiteti i Massachusetts, tregoi një rritje të pranimeve në spital për COPD në zonat me cilësi të ulët të ajrit dhe nivele të larta të smogut./syri.net/