

Lajmet
Cila është lidhja midis stuhive të dimrit dhe ngrohjes globale?
Sipas Cohen, ato janë të lidhura me ndryshimet në Arktik.
Published
2 years agoon
By
UBT newsBota po bëhet gjithnjë e më e ngrohtë, përfshirë dimrat. Shtetet e Bashkuara, megjithatë, kanë përjetuar stuhi të forta dimërore vitet e fundit dhe ekspertët po shohin më nga afër lidhjen midis këtyre ngjarjeve ekstreme të ftohta dhe ndryshimeve klimatike.
Ndërsa lidhja midis ngrohjes globale dhe valëve të të nxehtit është shumë e drejtpërdrejtë, sjellja e stuhive të dimrit rregullohet nga dinamika komplekse atmosferike që janë më të vështira për t’u studiuar.
Megjithatë, “ka disa aspekte të stuhive të dimrit (…) ku lidhjet e ndryshimeve klimatike janë mjaft të forta”, tha për AFP Michael Mann, një klimatolog në Universitetin e Pensilvanisë.
Për shembull, ngrohja e liqeneve ose oqeaneve ndikon në sasinë e reshjeve të borës.
Në Shtetet e Bashkuara, një mekanizëm i quajtur “borë me efekt liqeni” ndodh rreth rajonit Great Lakes në kufirin kanadez. Qyteti i Buffalos u godit rëndë nga një stuhi vdekjeprurëse dëbore gjatë fundjavës së Krishtlindjes.
Përplasja e ajrit të ftohtë nga veriu me ujin më të ngrohtë të këtyre liqeneve shkakton konvekcion, i cili çon në reshje bore.
“Sa më të ngrohta ato temperatura të liqenit, aq më shumë lagështi (ka) në ajër dhe potencial më i madh për borë me efekt liqeni”, shkroi Michael Mann në një artikull të vitit 2018.
“Të gjithë janë dakord që kur vorbulla polare shqetësohet ose prishet, ka një rritje të probabilitetit të motit të rëndë të dimrit”, tha Judah Cohen, autori kryesor i studimit dhe klimatologu për Kërkimet Atmosferike dhe Mjedisore (AER).
Dhe kjo vorbull polare e “shtrirë” është pikërisht ajo që u vu re pak para stuhisë që goditi Shtetet e Bashkuara këtë dhjetor, vuri në dukje ai.
I njëjti fenomen u pa në shkurt të vitit 2021, kur një ftohje e fortë goditi Teksasin, duke shkaktuar ndërprerje masive të energjisë.
‘Debat aktiv’
Por thelbi i debatit qëndron diku tjetër: çfarë po i shkakton këto shqetësime të shtuara në vorbullën polare?
Sipas Cohen, ato janë të lidhura me ndryshimet në Arktik, të përshpejtuara nga ndryshimet klimatike. Nga njëra anë, shkrirja e shpejtë e akullit të detit, dhe nga ana tjetër, rritja e mbulesës së borës në Siberi.
“Kjo është një temë që unë e kam studiuar për më shumë se 15 vjet, dhe sot jam më i sigurt në këtë lidhje se sa kam qenë ndonjëherë në të kaluarën”, tha ai për AFP.
Kjo pikë e fundit, megjithatë, mbetet “një debat aktiv brenda komunitetit shkencor”, tha Mann.
Studimet e ardhshme do të nevojiten ende në vitet e ardhshme për të zbardhur misterin e këtyre reaksioneve komplekse./UBTNews/
Lajmet
MPJD thotë se e përmbylli me sukses evakuimin e disa shtetasve kosovarë nga Izraeli
Published
14 hours agoon
June 25, 2025By
UBTnews
Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës (MPJD) njoftoi të mërkurën se e ka përmbyllur me sukses evakuimin e disa shtetasve të Kosovës nga Izraeli gjatë luftës 12-ditore mes Irani dhe Izraelit.
Ajo tha se ata u larguan në javën e parë të luftës përmes Jordanisë dhe Egjiptit, por nuk tregoi se sa ishte numri i kosovarëve të evakuuar nga Izraeli.
“Procesi është realizuar në koordinim të afërt me autoritetet izraelite dhe ambasadat e Shqipërisë, Bullgarisë, Greqisë dhe Egjiptit në Izrael”, thuhet në njoftim.
Pas 12 ditëve bombardimesh të ndërsjella, Irani dhe Izraeli u pajtuan të hënën për një armëpushim të ndërmjetësuar nga presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump.
Armëpushimi po zbatohet të mërkurën, një ditë pasi të dyja palët shpallën fitoren të martën pas 12 ditëve luftë, në të cilën SHBA-ja ndërhyri duke kryer bombardime në mbështetje të Izraelit për t’i shkatërruar objektet e Iranit për pasurimin e uraniumit.
MPJD-ja tha se po ndjek nga afër rastin e një shtetaseje të Kosovës që ndodhet në trajtim mjekësor në spitalin Soroka Medical Center në qytetin Beersheva, i cili ishte cak i një sulmi gjatë luftës së shkurtër.
“Fatmirësisht, ajo nuk ka qenë e pranishme gjatë sulmit dhe ndodhet në gjendje të mirë shëndetësore. Ambasada e Kosovës në Izrael është në kontakt të vazhdueshëm me familjen e saj dhe po punon për realizimin e evakuimit të tyre sapo të krijohen kushtet përkatëse”, thuhet në njoftim.
Dhjetëra njerëz u plagosën nga sulmi në spitalin e Beershevës, i cili pësoi dëme materiale gjithashtu.
Ministria theksoi se një qytetar tjetër i Kosovës është tani në proces të largimit nga Izraeli përmes Egjiptit, me mbështetjen e Ambasadës kosovare.
Ajo tha se, sipas të dhënave të fundit të Ambasadës së Kosovës në Izrael, në territorin izraelit ndodhen edhe 13 qytetarë të tjerë të Kosovës, të cilët deri më tani nuk kanë shprehur dëshirë për t’u larguar.
Ministria tha se, duke qenë se “situata e sigurisë në Izrael vijon të përkeqësohet bën thirrje të gjithë qytetarëve të Kosovës që ndodhen në këtë territor të tregojnë kujdes maksimal dhe të qëndrojnë vetëm në zona të sigurta”.
Lajmet
Bizneset në Ferizaj protestojnë për shkak të punimeve në zgjerimin e rrugës hyrëse
Published
14 hours agoon
June 25, 2025By
UBTnews
Bizneset që operojnë në Komunën e Ferizajt kanë mbajtur sot një protestë për të shprehur pakënaqësitë e tyre në lidhje me mënyrën si po zhvillohet projekti “Zgjerimi i Rrugës në hyrje të Ferizajt”, i cili implementohet nga Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës (MMPHI).
Ata thanë se rreth këtij projekti, jo vetëm se bizneset nuk kanë informacione, por as komuna e Ferizajt nga MMPHI-ja.
Përfaqësuesi i bizneseve, Muharrem Mehmeti, u shpreh se mos qasja në autostradë e kësaj pjese të bizneseve ka dëmtuar në zhvillim ekonomik këtë pjesë.
Tutje, ai shtoi se kanë kontaktuar me kompaninë që ka kryer projektin, po nga ta është thënë se projekti nuk është i tyre pasi që nuk ka vulën dhe nënshkrimin e tyre dhe kjo ka ngrehur shqetësimet e tyre.
Ndërsa, drejtori ekzekutiv në AVONET, Kenan Gashi tha se kanë kërkuar në MMPHI që të kenë qasje në këtë projekt, por deri tani nuk kanë marrë ndonjë përgjigje.
Gashi, shtoi se kanë dyshime edhe për formën që është duke u realizuar, pasi që komuna nuk është e kyçur fare dhe nuk është e njoftuar për këtë projekt.
E avokati që po merret me këtë rast, Leutrim Himaj shtoi se kanë paraqitur kërkesë që të mos zhvillohen punimet, për shkak se së fundi ka një vendim të ri preliminar në lidhje me shpronësimin e kësaj zone, i cili është i paqartë për bizneset.
Bizneset deri më tani kanë dërguar dy padi, një në Gjykatën Themelore në Prishtinë, ne departamentin e çështjeve administrative dhe një në Gjykatën Supreme.
Lajmet
Çeku flet për kandidaturën për kryetar të Prishtinës: Ende në fazën fillestare
Published
14 hours agoon
June 25, 2025By
UBTnews
Ministri në detyrë i Kulturës, Hajrulla Çeku, flet për herë të parë për kandidimin e tij për kryetar të Komunës së Prishtinës nga partia e tij, Lëvizja Vetëvendosje.
Ai tha se aktualisht është i përqendruar në detyrat e tij si ministër dhe se procesi i kandidimit është ende në fazën fillestare.
“Detyra ime primare është që të shërbejë si ministër në detyrë. Ne jemi në fazën krejt fillestare te shpalljes së kandidaturës për Komunën e Prishtinës. Zgjedhjet janë më 12 tetor. Fushata fillon një muaj para. Jemi vetëm në fazën fillestare. Unë vazhdojë të kryej detyrat e mia të përditshme në Ministrinë e Kulturës”, tha Çeku.
Lajmet
Statovci: Të mos u bëjnë presion deputetëve, kanë pasiguri
Published
15 hours agoon
June 25, 2025By
UBTnews
Deputetja nga radhët e partisë “Guxo”, e cila ka garuar në listën e Lëvizjes Vetëvendosje, Jeta Statovci tha se egoja e opozitës së deritanishme është më e lartë sesa interesi i Kosovës dhe konstituimi i Kuvendit. Sipas saj, po përdoret strategji sabotuese dhe bllokuese duke mos marrë pjesë në procesin e votimit në seancat konstituive që po mbahen çdo 48 orë.
Pas dëshmimit të seancës konstituive për herë të tridhjetë e shtatë, Statovci tha se mosvotimit i partive që deri tani ishin në opozitë është në kundërshtim me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese.
“Ne po e shohim që egoja e opozitës është më e lartë sesa interesi i Kosovës dhe konstituimi i Kuvendit. Andaj përmes një strategjie sabotuese dhe bllokuese nuk kemi pjesëmarrje të procesit të votimit. Ne kemi qenë vazhdimisht thirrës në sensin që të kemi pjesëmarrje të votimit qoftë përmes votës për, kundër, apo abstenimeve. Mirëpo, bie në kundërshtim edhe me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese nëse vazhdohet në një proces tutje të mospjesëmarrjes nga akterët tjerë të opozitës në këtë proces të votimit”, tha Statovci.
Statovci para gazetarëve potencoi se janë në pritje të vendimit nga Gjykata Kushtetuese sa i përket procesit të seancës konstituive.
Siç tha ajo, partitë politike nuk duhet bërë presion ndaj deputetëve për të mos votuar. Sipas saj, tendenca për të bllokuar procesin, vjen pasi të njëjtat kanë pasiguri tek deputetët e tyre.
“Ne jemi në pritje të vendimit nga ana e Gjykatës Kushtetuese e cila fillimisht duhet të deklarohet nëse e pranon këtë lëndë për trajtim dhe cili do të jetë epilogu tutje. Në mënyrë që të dalim nga një situatë e tillë dhe spektri politik i cili prehet nga partitë tjera opozitare…Unë besoj që duhet të mos imponojnë dhe të mos bëjnë presion ndaj deputetëve tyre, mirëpo të respektojnë gjykimin dhe integritetin e cilido deputetë. Tendenca e tyre për të bllokuar këta hapa nënkupton se kanë pasiguri në deputetë e tyre”, potencoi Statovci.
Sot, ka dështuar për të tridhjeteshtatën (37) herë konstituimi i Kuvendit të Kosovës. Seanca e radhës është caktuar të premten (më 27 qershor) në ora 11:00.

Fabrizio Romano e konfirmon, Arsenali transferon një yll të Chelseat

Çfarë ndodh nëse hani çdo ditë vezë të ziera?

Bullizohej prej vitesh në internet, ylli i YouTube vetëvritet në moshën 29-vjeçare

Zvicra kufizon pranimin e refugjatëve ukrainas

Starmer: Po përdorim çdo mjet diplomatik për të ruajtur armëpushimin

Lamborghini po përgatit veturën më të fuqishme në histori – por vetëm për të zgjedhurit

Armëpushimi Izrael-Iran u arrit falë Trump”, Rutte përgëzon presidentin e SHBA-së

Pijet që rrisin imunitetin

Princ Harry ndërmerr hapin e radhës për t’u pajtuar me familjen
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore