Shëndeti

Cila është kura më e thjeshtë për rregullimin e gjumit?

Ka një mënyrë të lehtë dhe të lirë për ta rivendosur gjumin: rrezet e diellit.

Published

on

Ne qeniet njerëzore, jemi të prirur që natyrshëm të jemi aktivë dhe të qëndrojmë jashtë gjatë ditës dhe të flemë natën. Ora natyrale e trupit funksionon në një ritëm 24-orësh, të quajtur ritmi cirkadian, për t’i ndihmuar njerëzit të qëndrojnë zgjuar dhe vigjilentë gjatë ditës dhe të arrijnë një pushim jetësor gjatë natës. Nëse jeni duke përjetuar vështirësi për të fjetur pa ndonjë shkak tjetër të njohur, shanset janë që ritmi juaj cirkadian të jetë pak i turbullt. Mos u shqetësoni, ka një mënyrë të lehtë dhe të lirë për ta rivendosur atë: rrezet e diellit.

Sipas CDC, cikli i ditës dritë-errësirë, i shkaktuar nga dielli, ndikon ndjeshëm në gjumin dhe vigjilencën e dikujt. Ora mjeshtërore e trupit e merr dritën si një sinjal për të qenë zgjuar dhe i përgjigjet errësirës si shenjë e natyrës për të mbyllur pak sytë.

Kështu, rritja e ekspozimit ndaj dritës së diellit (apo edhe dritës artificiale) gjatë ditës e ndihmon njeriun të qëndrojë vigjilent, ndërsa errësimi i dhomës së gjumit gjatë natës ndihmon për gjumë më të mirë.

Kjo është për shkak se ora cirkadiane është më e ndjeshme ndaj dritës atëherë. Ekspozimi ndaj dritës së diellit ose dritës artificiale shumë të ndritshme pas zgjimit në mëngjes ndihmon që prodhimi i melatoninës (hormoni i gjumit) gjatë natës të ndodhë më shpejt. Kjo mund ta ndihmojë njeriun të flejë më lehtë gjatë natës.

Drita e diellit ndihmon në prodhimin e serotoninës, të cilën trupi e shndërron në melatonin në errësirë. Një studim mbi përfitimet e dritës së diellit i botuar në revistën Environmental Health Perspectives tha se nivelet mesatarisht të larta të serotoninës rezultojnë në humor më pozitiv. Ekspozimi herët në mëngjes në rrezet e diellit mund të ndihmojë një person të ketë një këndvështrim mendor të qetë, por të fokusuar gjatë gjithë ditës.

Ora cirkadiane është gjithashtu shumë e ndjeshme ndaj sinjaleve të ofruara nga drita rreth 2 orë para gjumit të zakonshëm dhe gjatë natës. Kështu, zbehja e dritave disa orë para gjumit (duke përfshirë ekspozimin ndaj dritës nga pajisjet elektronike) dhe sigurimi që dhoma e gjumit të jetë e errët për kohëzgjatjen e gjumit është thelbësore për një gjumë cilësor.

Përveç ekspozimit të rregullt në rrezet e diellit në kohën e duhur, mbajtja e një orari të qëndrueshëm të gjumit dhe marrja e vakteve në kohë do të ndihmojë gjithashtu në ruajtjen e ritmit tuaj cirkadian.

Continue Reading

Shëndeti

Këto shenja të fytyrës zbulojnë herët autizmin

Published

on

Si prind t’i nuk do të besosh kurrë se fëmija juaj ka një problem. Por, kur bëhet fjalë për autizmin, zbulimi i hershëm-idealisht përpara moshës 18 muajshe bën një diference të madhe. Pavarësisht moshës mos humb shpresë. Trajtimi mund të reduktojë efektet e shqetësimit dhe të ndihmojë fëmijën tuaj të mësojë, rritet dhe të lulëzojë.

Autizmi mund të diagnostikohet herët tek një fëmijë, nga një deri në dy vjeç e gjysmë, pretendojnë dy studime të reja dhe se kur fëmijët përqendrojnë shikimin e tyre teksa shohin ndërveprimin social të të tjerëve, mund të zbulojë shoqërinë e tyre dhe aftësitë verbale.

Në studimin e parë, të botuar në JAMA Network Open , studiuesit ekzaminuan 1089 fëmijë të moshës një deri 2.5 vjeç nga Children’s Healthcare of Atlanta me simptoma që sugjerojnë çrregullime të spektrit të autizmit ose faktorë gjenetikë që predispozojnë për çrregullimin neurozhvillues. 519 ishin të diagnostikuar.

Eksperimenti përfshinte shikimin e 14 videove afërsisht një minutëshe të ndërveprimeve të ndryshme sociale midis foshnjave. Kamerat speciale gjurmuan kokën e syrit të fëmijëve të testuar me një shpejtësi prej 120 herë në sekondë për të regjistruar mikrolëvizjet ndërsa ata shikonin filmat. Të dhënat më pas u ngarkuan në një kompjuter për t’u kontrolluar nga një program i krijuar posaçërisht për të zbuluar çrregullimet e autizmit.

Krahasuar me diagnozat standarde të mjekëve, metoda e gjurmimit të lëvizjes së syrit ishte 86% e saktë në identifikimin e çrregullimit.

Shnjat dhe simptomat e autizmit variojnë po ashtu dhe efektet, disa fëmijë me autizëm kanë çregullime mesatare, të tjerë probleme më të mëdha për të kaluar.  Por çdo fëmijë në spektrin autik ka problem, në këto tre fusha:

  • Komunikimi verbal dhe jo verbal;
  • Ndërveprimi me të tjerë dhe botën jashtë;
  • Mendimi dhe sjellja fleksibël. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Jetëgjatësia, shtoni 9 vjet të jetën suaj me vetëm një lëvizje

Published

on

Kush nuk do të donte të jetonte sa më gjatë? Ekziston një besim i zakonshëm se njerëzit nuk mund të bëjnë asgjë për të kontrolluar se sa do të jetojnë, por kjo nuk është plotësisht e vërtetë. Ka shumë që mund të bëni për të siguruar vite më të gjata e më të shëndetshme të jetës, duke filluar nga pjata juaj.

Miratimi i një diete të shëndetshme mund t’i shtojë deri në 8.5 vjet jetë gruas 40-vjeçe dhe 9 vjet shtesë për një burrë. Kjo është sipas një studimi të ri britanik të publikuar në Nature Food, duke theksuar se zëvendësimi i ushqimeve jo të shëndetshme me opsione më të mira është lëvizje e dobishme për të gjithë njerëzit, pavarësisht nga mosha.

Në veçanti, studimi vuri në dukje se ndërhyrja më e rëndësishme dietike që mund të bëni është të zvogëloni konsumin e pijeve me sheqer dhe të mishit të përpunuar, si salcice dhe proshutë, duke i zëvendësuar ato me ushqime të tilla si arrat dhe drithërat. Kjo ndërhyrje bazohet në udhëzuesin dietik Eatwell të Sistemit Kombëtar të Shëndetit (NHS) në Angli, i cili rekomandon që njerëzit të konsumojnë pesë porcione frutash dhe perimesh, ushqime të mjaftueshme me niseshte dhe të pasura me proteina çdo ditë dhe, në të njëjtën kohë, të reduktojnë marrjen e ushqimeve me përmbajtje të lartë, natriumi dhe sheqeriyndyre.

“Një dietë e shëndetshme parandalon rreziqe serioze për shëndetin, si sulmi në zemër a goditje në tru, të cilat çojnë në vdekje të hershme”, tha profesor Lars Thadnes nga Universiteti i Bergenit, i cili drejtoi studimin. Njerëzit që rregullojnë dietën e tyre në një model sa më të shëndetshëm që të jetë e mundur kontribuojnë ndjeshëm në qëllimin e reduktimit të vdekjeve të shmangshme, thekson ai.

“Prioriteti kryesor është kufizimi i konsumit të pijeve me sheqer, si pijet joalkoolike dhe mishi i përpunuar dhe rritja e marrjes së drithërave dhe arrave,” shtoi ai.

Continue Reading

Shëndeti

Kur duhet pastruar dhëmbët, para apo pas ngrënies së mëngjesit?

Published

on

Mbajtja e higjenës orale është thelbësore jo vetëm për të pasur një buzëqeshje tërheqëse, por edhe për të shmangur problemet shëndetësore.

Megjithatë, është ngritur një diskutim se a duhet pastuar dhëmbët para apo pas ngrënies së mëngjesit, shkruan Express.co.uk.

Por, kur duhet t’i pastrojmë?

Stomatologia, Maria Rubio ka dhënë këshillën e saj se kur duhet pastruar dhëmbët, ekspertja rekomandon që të hani pastroni dhëmbët para se të hani mëngjesin, duke argumentuar pse. Ajo shpjegoi se derisa flemë, goja jonë përjeton reduktim të rrjedhës së pështymës, duke i lejuar bakteret të rriten më lirshëm.

“Natën, fluksi i pështymës tonë është shumë më i ulët dhe kjo do të bëjë që në mëngjes kur zgjohemi, bakteret të jenë në kulmin e tyre”.

Kjo baktere ushqehet me mbetjet e ushqimit që ne hamë, duke prodhuar acide të cilat mund të dëmtojnë smaltin e dhëmbëve dhe të nxisin lezione të tilla si kavitetet e frikshme.

“Nëse hamë mëngjes, i ushqejmë ato baktere, duke i bërë më aktive dhe duke gjeneruar acide janë të dëmshme për dhëmbët tanë, duke nxitur kështu lezione si kavitetet”, tha dentistja.

Ajo përfundoi: “Prandaj, është më mirë të lahen para se të hamë mëngjes”. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Çka duhet të dini para se të hani gështenja?

Published

on

Gështenjat që piqen mbi zjarrin e hapur tingëllojnë si skena perfekte nga filmat e festave, por shumë persona pyesin nëse i’a vlen t’i bëjnë ato, të pasura me antioksidantë dhe minerale. Përveç kësaj, ata vlerësohen për shkathtësinë e tyre në kuzhinë.

“Ato mund të përdoren në gatime të ëmbla dhe të shijshme ose thjesht të hahen vetë”, shpjegon dietologia Barbara Kamp.

“Ndryshe nga arrat e tjera, gështenjat kanë shumë më shumë ujë dhe shumë pak yndyrë”, thotë Liz Applegate nga Universiteti i Kalifornisë, Davis. Duke marrë parasysh këtë, gështenjat kanë përqindje më të vogël të proteinave.

Gështenjat përbëhen nga karbohidraten dhe për shkak të kësaj kanë më pak kalori për gram sesa yndyrat (4 kalori kundrejt 9 kalorive), gështenjat janë më të ulëta në kalori në krahasim me arrat e tjera. Gjysmë filxhani gështenja ka vetëm 175 kalori, ndërsa gjysmë filxhani me bajame përmban deri në 414 kalori.

Ato janë të pasura me antioksidantë

Mungesa e yndyrës në gështenja do të thotë se nuk ofrojnë të njëjtat përfitime kardiovaskulare si arrat tjera, si përmbajtja e lartë e yndyrave të pangopura dhe mono të pangopura të shëndetshme për zemrën, profili ushqyes i gështenjave vlen të përmendet.

Në gjysmë filxhani gështenja, merrni sasi të përshtatshme mangani, mineral i rëndësishëm për funksionin e qelizave dhe shëndetin e kockave dhe bakër, që ndihmon trupin të prodhojë qeliza të kuqe të gjakut. Gështenjat përmbajnë vitaminë C, acid folik, kalium dhe 3.6 gram fibra, që është 13 për qind e sasisë së rekomanduar ditore. Gështenjat janë të pasura me antioksidantë, veçanërisht acidin ellagik, i cili gjendet edhe tek manaferrat, mjedrat, arrat, etj. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara