Shëndeti

Cila është kura më e thjeshtë për rregullimin e gjumit?

Ka një mënyrë të lehtë dhe të lirë për ta rivendosur gjumin: rrezet e diellit.

Published

on

Ne qeniet njerëzore, jemi të prirur që natyrshëm të jemi aktivë dhe të qëndrojmë jashtë gjatë ditës dhe të flemë natën. Ora natyrale e trupit funksionon në një ritëm 24-orësh, të quajtur ritmi cirkadian, për t’i ndihmuar njerëzit të qëndrojnë zgjuar dhe vigjilentë gjatë ditës dhe të arrijnë një pushim jetësor gjatë natës. Nëse jeni duke përjetuar vështirësi për të fjetur pa ndonjë shkak tjetër të njohur, shanset janë që ritmi juaj cirkadian të jetë pak i turbullt. Mos u shqetësoni, ka një mënyrë të lehtë dhe të lirë për ta rivendosur atë: rrezet e diellit.

Sipas CDC, cikli i ditës dritë-errësirë, i shkaktuar nga dielli, ndikon ndjeshëm në gjumin dhe vigjilencën e dikujt. Ora mjeshtërore e trupit e merr dritën si një sinjal për të qenë zgjuar dhe i përgjigjet errësirës si shenjë e natyrës për të mbyllur pak sytë.

Kështu, rritja e ekspozimit ndaj dritës së diellit (apo edhe dritës artificiale) gjatë ditës e ndihmon njeriun të qëndrojë vigjilent, ndërsa errësimi i dhomës së gjumit gjatë natës ndihmon për gjumë më të mirë.

Kjo është për shkak se ora cirkadiane është më e ndjeshme ndaj dritës atëherë. Ekspozimi ndaj dritës së diellit ose dritës artificiale shumë të ndritshme pas zgjimit në mëngjes ndihmon që prodhimi i melatoninës (hormoni i gjumit) gjatë natës të ndodhë më shpejt. Kjo mund ta ndihmojë njeriun të flejë më lehtë gjatë natës.

Drita e diellit ndihmon në prodhimin e serotoninës, të cilën trupi e shndërron në melatonin në errësirë. Një studim mbi përfitimet e dritës së diellit i botuar në revistën Environmental Health Perspectives tha se nivelet mesatarisht të larta të serotoninës rezultojnë në humor më pozitiv. Ekspozimi herët në mëngjes në rrezet e diellit mund të ndihmojë një person të ketë një këndvështrim mendor të qetë, por të fokusuar gjatë gjithë ditës.

Ora cirkadiane është gjithashtu shumë e ndjeshme ndaj sinjaleve të ofruara nga drita rreth 2 orë para gjumit të zakonshëm dhe gjatë natës. Kështu, zbehja e dritave disa orë para gjumit (duke përfshirë ekspozimin ndaj dritës nga pajisjet elektronike) dhe sigurimi që dhoma e gjumit të jetë e errët për kohëzgjatjen e gjumit është thelbësore për një gjumë cilësor.

Përveç ekspozimit të rregullt në rrezet e diellit në kohën e duhur, mbajtja e një orari të qëndrueshëm të gjumit dhe marrja e vakteve në kohë do të ndihmojë gjithashtu në ruajtjen e ritmit tuaj cirkadian.

Continue Reading

Shëndeti

Probleme me ngërçin? Faktorët e rrezikut, arsyet dhe zgjidhjet

Published

on

Ngërçi i muskujve është një tkurrje e papritur dhe e pavullnetshme e muskujve në trup Nëse jeni zgjuar ndonjëherë gjatë natës ose gjatë ecjes nga ngërçi, ju e dini mirë që shtrëngimet shkaktojnë dhimbje të forta.

Por, edhe disa ilaçe dhe probleme shëndetësore mund të shkaktojnë ngërç të muskujve.

Shumica e rasteve të ngërçit ndodhin në muskujt e këmbëve, veçanërisht në zonën e kofshës. Përveç dhimbjes së papritur, ndjeni ose shihni edhe një gungë të fortë të indeve të muskujve nën lëkurën tuaj.

Shkaqet – Përdorimi i tepruar i muskujve, etja, tendosja e muskujve ose mbajtja e një pozicioni për periudhë të zgjatur shkakton ngërç muskulor. Megjithatë, në shumë raste, shkaku nuk dihet.

Dhimbjet e muskujve mund të jenë të lidhura me probleme mjekësore themelore, të tilla si:

Furnizimi i pamjaftueshëm me gjak. Shtrëngimi i arterieve që çojnë gjak në këmbët tuaja mund të prodhojë raste të ngërçit.

Shtypja e fijeve nervore. Shtypja e nervave në shtyllën kurrizore (stenoza e mesit) prodhon dhimbje të ngërçit në këmbë.

Pamjaftueshmëria e mineraleve në organizëm. Mungesa e: Kaliumit, kalciumit ose magnez në ushqim ndihmojnë shfaqjen e ngërçit.

Faktorët e rrezikut që rrisin rrezikun e ngërçeve të muskujve përfshijnë:

Mosha – Njerëzit e moshuar humbasin masën e muskujve, kështu që muskujt e mbetur mund të kontraktohen më lehtë.

Dehidratimi – Personat që lodhen dhe humbasin ujë, shpesh hasin dhimbje të muskujve.

Shtatzënia – Dhimbjet e muskujve gjithashtu janë të zakonshme gjatë shtatzënisë.

Mund të jeni në rrezik më të lartë të ngërçeve të muskujve nëse keni probleme me diabetin, nervat, mëlçinë ose çrregullimet tiroide.

Këto hapa ndihmojnë në parandalimin e ngërçeve:

Shmangni dehidratimin – Pini shumë lëngje çdo ditë. Sasia e ujit varet nga ajo që hani, gjinia, niveli i aktivitetit tuaj, moti, mosha dhe mjekimet që merrni.

Shtrini muskujt – Bëni ngrohjen fizike para dhe pas përdorimit të ndonjë muskuli për një periudhë të zgjatur.

Nëse keni tendencë të keni dhimbje në këmbë gjatë natës, ushtroni pak muskujt e gjymtyrëve para gjumit. Ushtrimi i lehtë, siç është hipur në biçikletë stacionare për disa minuta para gjumit, gjithashtu mund të ndihmojë në parandalimin e dhimbjeve gjatë gjumit.

Kur duhet patjetër të vizitoheni tek mjeku:

Ngërçet e muskujve zhduken vetvetiu por ndonjëherë janë serioze sa duhet për të kërkuar kujdes mjekësor. Kur ngërçet shkaktojnë problemet e mëposhtme duhet të paraqiteni tek mjeku.

Shkaktojnë dhimbje të rënda;

Janë të lidhura me ënjtje të këmbëve, skuqje ose ndryshime të lëkurës;

Janë të lidhura me dobësi të muskujve;

Ndodhin shumë shpesh;

Ngërçi që shkaktohet nga disa ilaçe dhe medikamente.

Ngërçet njihen si efekte anësore kur përdoren disa ilaçe të caktuara për probleme tjera të shëndetit. Ato shfaqen me nifedipine (Procardia dhe të tjerë), të përdorura për shtrëngime kraharori, tension të lartë të gjakut dhe kushte të tjera).

Ngërçet shfaqen edhe prej disa ilaçeve të azmës si terbutalina (Brethine) dhe albuterol (Proventil, Ventolin). Disa ilaçe që përdoren për të ulur kolesterolin, siç është lovastatina (Mevacor) çon në ngërçe.

Kinina është substancë që ul ngërçin, në sasi minimale gjendet te uji tonik. Mjaft persona vënë re lehtësim nga ngërçet si rezultat i përdorimit të ujit. Kinina si preparat është i dëmshëm për shtatëzënat dhe për personat me probleme të tensionit.

Këshilla praktike për ngërçin

Sapo e ndjeni dhimbjen, zhvishni këmbën e prekur e shtypni shputën e zbathur të këmbës në dysheme. I ftohti dhe sipërfaqja e sheshtë do t’ju sillen në normalitet për pak sekonda. Nëse ju kap natën, tërhiqni drejt vetes gishtat e këmbës së prekur dhe dhimbja do të kalojë shpejt. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Djathi, çelësi për jetë të shëndetshme

Published

on

Djathi mund të jetë çelësi i një jete të shëndetshme. Në një studim që është mirëpritur botërisht, studiesit nga Universiteti i Kompenhagenit zbuluan se djathi na bën mirë për zemrën.

Ata i kërkuan 139 të rriturve të merrnin pjesë në studimin 12 javor të të ngrenurit djath – një e treta e grupit të hante 80 g djath të zakonshëm çdo ditë, dhe një e tretë tjetër 80g djath me nivel të ulët yndyrne.

Grupi tjetër nuk duhet të hante djath fare, por 90 g bukë me reçel.

Shkencëtarët zbuluan se grupi i cili konsumoi djath me yndyrnë të lartë nuk kishte ndryshime në nivelin e kolesterolit, masën e belit apo presionin e gjakut. Në fakt, shëndeti i tyre u përmirësua.

Studimi, i publikuar në American Journal of Clinical Nutrition, raportoi se ngrënia e djathit përmes një diete të shëndetshme mund të na mbrojë ndaj sëmundjeve kardiovaskulare dhe atyre të metabolizmit, falë rritjes së kolesterolit “të mirë”.

Por ka edhe një arsye më shumë për të ngrënë djath – sipas një studimi të fundit japonez konsumimi i tij parandalon akumilimin e djamith mëlçi, ndërkohë që të tjerë kanë sugjeruar se na ndihmon të flemë gjumë më mirë, na bën më të lumtur dhe madje të humbasim në peshë.

Continue Reading

Shëndeti

Sa mjaltë në ditë mjafton për imunitet të mirë?

Published

on

Se një lugë mjaltë në ditë, me ujë, çaj apo me uthull molle, forcon rezistencën e organizmit, kaherë dihet. Mirëpo, nuk e kanë të gjithë të qartë që mu ajo lugë është masa e duhur.

Pikërisht është ajo sasia e produktit të bletëve e cila ngre nivelin e antioksidanteve, të rëndësishme në luftë kundër shumë sëmundjeve.

Mjalti përmban sasi të ndryshme polifenoli, antioksidante për të cilat konsiderohet që mbrojnë nga sëmundjet e zemrës, por dhe nga sëmundjet tjera, theksojnë ekspertë.

Ajo sasi është e mjaftueshme të plotësojnë nevojën për ëmbëlsirë, gjë që është shumë me rëndësi për të gjithë ata të cilët hanë ëmbëlsira.

Gjithashtu, kjo është sasia e cila nuk do të ndikojë në linjën e trupit.

Është llogaritur që adhuruesit e ëmbëlsirave brenda vitit mesatarisht hanë rreth 75 kilogramë ëmbëlsira, për shëndetin e tyre do të ishte mirë që së paku një pjesë të tyre të zëvendësojnë me mjaltë, rekomandojnë ekspertët.

Continue Reading

Shëndeti

Si të kuptoni që keni migrenë?

Published

on

Migrena është një nga shqetësimet më të përhapura, që shkakton paaftësi. Shumë njerëz vuajnë për vite të tëra nga dhimbje koke të shpeshta, pa e kuptuar se vuajnë nga migrena.

Por, çfarë është ajo? Migrena është dhimbje koke e njëanshme, që zgjat nga 4 deri në 72 orë. Nis ngadalë e bëhet e fortë me kalimin e orëve.

Origjina e dhimbjes së kokës lidhet me praninë e dritës, zhurmave, apo dhe të dyja bashkë. Kjo është arsyeja pse ata që vuajnë preferojnë të qëndrojnë në dhomë të errët, pa zhurmë. Dhimbja e kokës shoqërohet me ndjesi të përzierash, që çon në të vjella.

Ja shenjat paralajmëruese se migrena sapo ju ka kapluar:

Nëse dikush ka këto shenja në rastet e kokëdhembjes vuajnë nga migrena, që shkakton dhimbje të konsiderueshme që zgjat nga disa orë në ditë të tëra. Ndikon në cilësinë e jetesës, duke bërë që njerëzit të humbasin ngjarje të rëndësishme, për shkak të dhimbjeve të forta.

Migrena ka efekte negative. Por, ajo çka është më e rëndësishme është njohja e dhimbjes e trajtimi në kohë për të marrë sëmundjen nën kontroll. Ndonëse sëmundja nuk mund të shmanget plotësisht, të prekurit duhet të kujdesen për të reduktuar në maksimum faktorët përkeqësues si drita dhe zhurmat. Ushtrimet e rregullat dhe menaxhimi i stresit janë të dobishme për këtë sëmundje.

Katër fazat e migrenës:

Prodome – Simptomat përfshijnë lodhje të vazhdueshme e ndjenja nervozizmi, që nisin 12 orë para se të fillojë dhimbja e kokës. Ato janë shenja paralajmëruese të shqetësimeve nga migrena.

Aura – Dhimbja e kokës nis gradualisht e zgjat nga 5-60 minuta. Shqetësimet nga kjo fazë përfshijnë shfaqje të linjave horizontale, ndryshim në vizion, mpirje, apo ndjesi shpimi gjilpërash në gishta e duar. Rrallë mund të shkaktojnë probleme në të folur apo dobësi.

Pain (dhimbja e kokës) – Menjëherë pas fazës së aurës nis gradualisht dhimbja e kokës, fillimisht e lehtë dhe më pas duke u përkeqësuar në orët në vijim. Kjo fazë mund të zgjasë nga 4-72 orë. Ajo shoqërohet me ndjeshmëri të lartë ndaj zhurmave dhe dritave.

Postdrome – Kjo është faza e fundit e migrenës. Ndonëse dhimbja është zhdukur, personit që vuan do t’i duhen të paktën 24 orë që t’i kthehet normalitetit. Zakonisht ata ankohen për ndjesi lodhjeje dhe rraskapitjeje, pasi vuajtja nga migrena zgjat. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara