Lajmet

Çfarë qëndron pas përleshjeve në Jerusalem?

Published

on

Ka kohë që protestuesit palestinezë dhe policia izraelite janë duke u përleshur në baza ditore në dhe përreth Qytetit të Vjetër të Jerusalemit. Atje ndodhen vendet kryesore fetare – të shenjta për hebrenjtë, të krishterët dhe myslimanët, shkruan Rel, përcjell albinfo.ch.

Jerusalemi ka qenë, në fakt, skenë e konfrontimeve të dhunshme midis hebrenjve dhe arabëve tash e 100 vjet dhe mbetet një nga qytetet më të kontestueshme në botë. Përleshjet e fundit filluan një muaj më parë, kur Izraeli bllokoi disa tubime të palestinezëve, në fillim të Muajit të shenjtë të Ramazanit.

Pastaj, plani për të dëbuar dhjetëra palestinezë nga një lagje e Jerusalemit Lindor vazhdoi të nxiste konfrontime. Të hënën, qindra palestinezë u plagosën në përleshjet me policinë izraelite. Protestuesit hidhnin gurë në drejtim të policisë, ndërsa kjo e fundit gaz lotsjellës dhe plumba gome. Disa policë u plagosën po ashtu. Përse Jerusalemi është gjithmonë në prag të shpërthimit?

Kryeqytet i dy popujve

Izraeli e sheh Jerusalemin si kryeqytet të tijin “të unifikuar” dhe “të përjetshëm”. Ai e ka aneksuar Jerusalemin Lindor – i cili përfshin edhe Qytetin e Vjetër – në luftën e vitit 1967, së bashku me Bregun Perëndimor dhe Gazën. Palestinezët i duan këto territore për shtetin e tyre të ardhshëm, ndërsa Jerusalemin Lindor e shohin si kryeqytet të shtetit të tyre. Aneksimi i Jerusalemit Lindor nga Izraeli nuk njihet nga shumica e vendeve të botës dhe fati i kësaj pjese mbetet ndër çështjet më të komplikuara në procesin e paqes, i cili ka ngecur më shumë se një dekadë më parë. Izraelitët, të hënën, do të shënonin Ditën e Jerusalemit, një festë kombëtare që shënon aneksimin. Në vitet e kaluara, mijëra izraelitë – kryesisht nacionalistë fetarë – marshonin nëpër Qytetin e Vjetër, duke përfshirë edhe Lagjen Myslimane, gjë që shumë palestinezë e konsideronin si provokim. Në ditët e fundit, izraelitët nacionalistë organizuan ngjarje të tjera në Jerusalemin Lindor, që çuan në grindje të dhunshme me palestinezët.

Maja e shenjtë

Përleshjet e së hënës u zhvilluan në dhe rreth xhamisë Al-Aksa në Qytetin e Vjetër. Xhamia është vendi i tretë më i shenjtë në Islam dhe ndodhet në një rrafshnaltë, ku gjendet edhe kupola e artë ikonike. Myslimanët i referohen kompleksit si Shenjtërorja Fisnike. Rrafshnalta është e shenjtë edhe për hebrenjtë dhe ata i referohen asaj si Mali i Tempullit, sepse ishte vend i tempujve biblikë. Romakët e shkatërruan Tempullin e Dytë në vitin 70 para erës sonë dhe atje mbeti vetëm Muri Perëndimor. Xhamitë u ndërtuan shekuj më vonë.

Jordania fqinje shërben si kujdestare e lokacionit. Ai është i hapur për turistët në kohë të caktuara, por vetëm myslimanët lejohen të luten atje. Muri Perëndimor është vendi më i shenjtë, ku hebrenjtë mund të luten. Në vitet e fundit, grupe hebrenjsh fetarë dhe nacionalistë, të shoqëruar nga policia, kanë vizituar kompleksin në një numër më të madh dhe kanë mbajtur lutje në kundërshtim me rregullat e vendosura pas vitit 1967 nga Izraeli, Jordania dhe autoritetet fetare myslimane. Palestinezët i shohin vizitat e shpeshta të hebrenjve si provokim dhe ato shpesh shkaktojnë përleshje ose dhunë edhe më serioze. Disa izraelitë thonë se lokacioni duhet të jetë i hapur për të gjithë besimtarët. Palestinezët refuzojnë, nga frika se Izraeli do ta marrë përsipër ose do ta ndajë atë. Zyrtarët izraelitë thonë se nuk e kanë ndërmend ta ndryshojnë status quo-në.

Politikat diskriminuese

Hebrenjtë e lindur në Jerusalemin Lindor janë qytetarë izraelitë, ndërsa palestinezëve nga Jerusalemi Lindor u jepet një formë e qëndrimit të përhershëm, e cila mund të revokohet, nëse ata jetojnë jashtë qytetit për kohë të gjatë. Palestinezët mund të aplikojnë për shtetësi, por është një proces i gjatë dhe i pasigurt dhe shumica zgjedhin të mos e bëjnë, sepse nuk e njohin kontrollin e Izraelit. Izraeli ka ndërtuar vendbanime hebraike në Jerusalemin Lindor, ku jetojnë rreth 220,000 njerëz. Ai e ka kufizuar shumë rritjen e lagjeve palestineze.

Grupi izraelit i të drejtave të njeriut B’Tselem dhe Human Rights Watch me qendër në Nju Jork, në raportet e tyre të fundit, kanë folur për politika diskriminuese në Jerusalemin Lindor, duke argumentuar se Izraeli është fajtor për krim të aparteidit. Izraeli i hedh poshtë këto akuza, duke thënë se banorët e Jerusalemit trajtohen në mënyrë të barabartë.

Kërcënimet me dëbime

Përleshjet e fundit nisën në fillim të Ramazanit, kur policia izraelite vendosi barriera jashtë Portës së Damaskut të Qytetit të Vjetër. Atje zakonisht mblidhen besimtarët myslimanë, pas faljeve të mbrëmjes. Policia më vonë i largoi barrierat, por protestat u përshkallëzuan më pas, për shkak të kërcënimit me dëbim të dhjetëra familjeve palestineze nga lagjja Sheik Jarrah e Jerusalemit Lindor.

Familjet janë përfshirë në një betejë të gjatë ligjore me të ardhurit hebrenj, që përpiqen të marrin pronë në lagjet palestineze, pranë Qytetit të Vjetër. Izraeli i paraqet ato si mosmarrëveshje private rreth pasurisë së patundshme, por rasti ka tërhequr vëmendjen globale.

Continue Reading

Bota

​Rubio takon Netanyahun për të diskutuar pasojat e sulmit të Izraelit në Katar

Published

on

By

Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, po takohet me Kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, në Jerusalem, me pasojat e sulmit të Izraelit në Katar që pritet të jenë një nga temat kryesore të diskutimit, raporton BBC.

Sulmi i javës së kaluar, i cili goditi udhëheqës të lartë të Hamasit në territorin e aleatit të ngushtë të SHBA-së, shkaktoi indinjatë ndërkombëtare dhe u kritikua nga Presidenti Donald Trump.

Rubio më herët tha: “Natyrisht që nuk jemi të kënaqur me këtë. Presidenti nuk ishte i kënaqur me këtë. Tani duhet të ecim përpara dhe të kuptojmë se çfarë vjen më pas.”

Takimi vjen ndërsa liderët arabë mbajnë një samit për të treguar mbështetje për Katarin. Kryeministri i tij i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që të ndalojë përdorimin e “standardeve të dyfishta” dhe të ndëshkojë Izraelin.

Shteti i Gjirit hoston një bazë të madhe amerikane dhe ka luajtur një rol kyç në ndërmjetësimin diplomatik për të përfunduar luftën në Gaza, duke shërbyer si ndërmjetës në negociatat indirekte midis Hamasit dhe Izraelit.

Të dielën, Netanyahu i tha gazetarëve se marrëdhënia SHBA-Izrael ishte po aq e qëndrueshme sa gurët e Murit Perëndimor, ndërsa ai dhe Rubio bënë një vizitë të shkurtër në vendin e shenjtë në Qytetin e Vjetër të Jerusalemit.

Gjatë vizitës – ku i shoqëruan ambasadori i SHBA-së në Izrael, Mike Huckabee – Rubio shkroi një shënim dhe e vendosi atë në mur. Të dy shmangën pyetjet e gazetarëve që fokusoheshin në sulmin e Izraelit në Katar.

Gjithashtu pritet që të diskutohet midis tyre për planet ushtarake izraelite për të zënë qytetin e Gazës dhe për zgjerimin e vazhdueshëm të vendbanimeve në Bregun Perëndimor të okupuar.

Gjatë fundjavës, ushtria izraelite vazhdoi shkatërrimin e ndërtesave banimi në qytetin e Gazës dhe – sipas mediave izraelite – tani është gati të fillojë operacione tokësore në lagjet perëndimore të qytetit.

Ushtria izraelite ka kërkuar që banorët e qytetit të Gazës të largohen dhe të shkojnë në jug, në një zonë qendrore të shiritit. Ajo ka vlerësuar se rreth 250,000 palestinezë kanë ikur, megjithëse besohet se qindra mijëra mbeten ende në zonë.

Disa banorë thonë se nuk kanë mundësi të shkojnë në jug, ndërsa të tjerë thonë se jugu i Gazës nuk është i sigurt pasi Izraeli ka kryer sulme ajrore edhe atje. Disa kanë thënë se kanë përpjekur të shkojnë në jug, por nuk kanë mundur të ngrinin tendat, kështu që janë kthyer në qytetin e Gazës.

Takimi vjen para një mbledhjeje të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së javën e ardhshme, ku disa nga aleatët kryesorë të SHBA-së – përfshirë Mbretërinë e Bashkuar, Francën, Kanadanë, Australinë dhe Belgjikën – pritet të njohin Shtetin e Palestinës./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Nagavci: Po finalizohet pagesa e mbetur prindërve për tekste shkollore

Published

on

By

Ministrja në detyrë e Arsimit, Arbërie Nagavci, gjatë një vizite në Qendrën e Studentëve, bëri të ditur se janë drejt finalizimit të pagesës së pjesës së mbetur për prindërit në mbështetje për blerje të librave shkollorë.

Shifrat e sakta mund t’ua dërgoj brenda ditës. E di që është dërguar në fund të javës së kaluar lista nga ana e ministrisë në Ministrinë e Financave për pagesën e pjesës së dytë të mbetur. Arsyeja që disa prindër kanë pasur pak vonesa në pranimin e mjeteve ka qenë për shkak se sivjet janë konfirmuar nga koordinatorët shkollorë secili prej aplikimeve në mënyrë që të mos ketë asnjë abuzim. Disa nga ato që janë identifikuar nga zyrtarët e Ministrisë së Arsimit ka pasur komunikim”, tha Nagavci.

Ajo tha se vonesat në disa raste janë pasojë e verifikimeve shtesë nga koordinatorët shkollorë për të shmangur çdo mundësi abuzimi.

Secili prej prindërve ka konfirmuar që është prind apo kujdestar i fëmijës që vijon shkollimin në shkolla dhe se këto mjete do t’i përdorë për atë qëllim, sivjet kemi përdorur edhe një sigurim shtesë: koordinatorët kanë konfirmuar secilin aplikacion përpara se të bëhet transferimi i mjeteve. Sa jam e njoftuar ka qenë numri rreth tre mijë që kanë aplikuar, por nuk janë konfirmuar nga koordinatorët shkollorë”, tha ajo.

Sipas Nagavcit, nuk do të tolerohet asnjë abuzim.

Ka qenë një shtëpi botuese, ku është konfirmuar që ka pasur mbivendosje të tiketave në çmime. Ne si ministri, por edhe prindërit nëpërmjet inspektorëve dhe mekanizmave që i kanë në kuadër të Ministrisë së Tregtisë kanë filluar monitorimet. Pra, inspektorati ka pasur vizita të ndryshme dhe ka parë nga afër të gjitha rastet e abuzimit dhe natyrisht nuk do të tolerohet asnjë abuzim”, shtoi ministrja në detyrë./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

​Humb jetën pasi i rrokulliset traktori

Published

on

By

Një person ka humbur jetën në komunën e Zubin Potokut, pasi traktori që po drejtonte është rrokullisur.

Sipas policisë, në vendin e ngjarjes kanë dalë menjëherë njësitë relevante të Policisë së Kosovës, si dhe ekipet e emergjencës, ku mjeku kujdestar ka konstatuar vdekjen e viktimës në vendngjarje.

Me vendim të prokurorit të rastit, trupi i pajetë është dërguar në Institutin e Mjekësisë Ligjore (IML) për obduksion.

Hetimet për të sqaruar rrethanat e aksidentit janë në vazhdim./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

​Gjithçka gati për startin e Ligës së Kampionëve 2025/26

Published

on

Liga e Kampionëve e UEFA-s, kompeticioni më prestigjioz për klube në futbollin evropian, rikthehet këtë javë me një tjetër sezon që pritet të sjellë emocione dhe duele të zjarrta mes skuadrave më të mira të kontinentit.

Sezoni 2024/25 solli për herë të parë formatin e ri të garës, duke hequr fazën klasike të grupeve dhe duke e zëvendësuar atë me një ligë me 36 ekipe, secila me nga tetë ndeshje.

Nga kjo fazë u kualifikuan 24 ekipe në raundet eliminatore, derisa finalja u luajt në Allianz Arena ku PSG dominoi Interin me një fitore historike 5-0 triumfi më i thellë në historinë e finales së Champions League.

Edhe këtë vit, do të zhvillohen 144 ndeshje gjatë tetë javëve të fazës së ligës.

Tetë ekipet më të mira kalojnë direkt në fazën e 1/16-ve, ndërsa skuadrat nga vendi i 9-të deri në të 24-tin do të luajnë play-off për t’u kualifikuar më tej. Finalja e madhe do të luhet në Puskás Arena të Budapestit, më 30 maj 2026.

Sezoni i ri i Ligës së Kampionëve premton spektakël, surpriza dhe emocione deri në finalen e madhe të Budapestit./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara