Kulturë

Çfarë ka mbetur nga Princesha Diana?

Njerëzit e deshën Dianën pasi ajo ishte një princeshë, si dhe për sjelljet e saj të paparashikueshme.

Published

on

Nga Tanya Gold

Në Altorp, vilën në Nortemptonshajër ku ajo jetoi kur ishte e re, ndodhet ndër të tjera edhe një vizatim i Diana Spenser, me fytyrën e rrumbullakët dhe të buzëqeshur. Është realizuar qëkur ajo ishte fëmijë, dhe e palumtur. Kjo pasi e ëma, Frensis, kishte braktisur familjen.

Është një artefakt privat i familjes Spenser, por edhe diçka tjetër:një studim i hershëm mbi ikonografinë, për ta bërë Dianën diçka që në fakt nuk ishte. Martesa e saj me Princin Çarls e shndërroi Dianën në një paradigmë. Një mbretëreshë ekziston për të qenë një paradigmë. Kjo është puna e saj.

Por një mbretëreshë e palumtur, de fakto e divorcuar, e cila vdiq teksa ndiqej nga fotografët që e hyjnizuan dhe abuzuan me të, është një kategori tjetër e kësaj paradigme. Ky vizatim më kujton se dikur ajo ishte një individ, më pas u bë diçka tjetër.

Në 25 vitet që nga vdekja e saj, zia e gjatë publike që pasoi, dhe turravrapi i familjes mbretërore në Londër për të ruajtur pushtetin e vet, imazhi i Dianës si një grua, është lënë në hije nga paraqitja e Dianës si “Princesha e Popullit”. Për të janë bërë realizuar shumë filma, shfaqje televizive, libra me kujtime, dokumentarë, dhe janë thurur shumë teori konspirative.

Po ashtu për ndër të saj janë prodhuar pjata, monedha, kukulla me imazhin e saj. Por edhe monumente, statuja dhe një shatërvan, ku fansat i bëjnë ende homazhe kujtimit të saj. Tani ajo është një koleksion emocionesh, kujtimesh dhe artefaktesh të shpërndara:një mit.

Po çfarë ka mbetur në fakt prej saj? Altorp, ku Diana jetoi që nga mosha 14-vjeçare, është në fakt një shtëpi e “burgosur” në një shtëpi tjetër. Rezidenca origjinale është me tulla të kuqe tipike për dinastinë Tudor. Spenserët kanë qenë gjithmonë oborrtarë, dhe kjo shtëpi është joshëse për t’u vizituar.

Sot, ajo është në pronësi të vëllait të saj, Lordit Spenser, një historian në profesion. Është një shtëpi e heshtur në një park të heshtur, e hapur për publikun vetëm 2 muaj të vitit. Kur e vizitova tani në gusht, shkova fillimisht në dyqanin e dhuratave, në bllokun e stallave të kuajve, ku nuk përmendet Diana.

Në këtë shtëpi dyert janë të lidhura me litar, ndërsa mbi mobilje gjendet mbishkrimi “Mos prek!”. Korridori është plot me piktura kuajsh. Në dhomën e ndenjes, ndodhet statuja e një marinari në një anije që po mbytet, me dorën e tij të shtrirë në mënyrë të dëshpëruar, dhe përballë saj, me majë, një pikturë foto-realiste me titull “Rehab” me autor Miç Grifits.

Në të, qëndron një burrë i përgjakur, pothuajse i zhveshur, me duar të shtrira, si Krishti. Ai është i rrethuar nga njerëz me maska ​​dhe me kominoshe të bardha që mund të jenë ndihmës/mjekë. Nuk është e qartë nëse po e ndihmojnë apo po e vrasin.

Ai mban në dorë një gotë, dhe një cigare në një tjetër. Një gjilpërë ia kanë ngulur në fyt, ndërsa ia presin të brendshmet me gërshërë. Në kovën pranë këmbëve të tij ka një shishe shampanjë, dhe tuba të frikshëm ai ato të pajisjeve mjekësorë. Në mbishkrim thuhet:”Ky interpretim bashkëkohor i kryqëzimit trajton rreziqet e varësisë jo vetëm ndaj drogës, por edhe ndaj thashethemeve që kanë fund!”.

Habitem me vendosjen e këtij portreti këtu, i pari që nuk është një kalë. Edhe pse është një akuzë e fortës ndaj kulturës së mediave tabloide, unë e kam menduar gjithmonë Dianën si një njeri të ndërvarur nga emocionet e saj. Ajo ishte e pa ankoruar diku, e hapur ndaj të gjitha ideve, madje edhe magjisë. Ajo kishte dinakërinë, urinë për dashuri, tërbimin, dashamirësinë dhe urrejtjen për veten dhe për të ndërvarurit e tjerë.

Ajo nuk kishte kufij emocionalë, dhe vdiq në një moshë të re në Paris në mbarim të verës së vitit 1997, në diçka aq prozaike sa është një aksident automobilistik. Kur dëgjova lajmin, ajo që më befasoi ishte mungesa ime totale e befasisë. Jeta e saj nuk mund të ishte e sigurt. Këtu i frikësohen shumë thashethemeve që nuk kanë fund.

Në katin e sipërm, në galerinë e fotografive, pyes një guidë në lidhje me emrin e një pikture që e pashë në katin poshtë. E shkruaj përgjigjen e saj në fletoren time. “A je gazetare? Për çfarë po shkruan?”- më pyet ajo. Kam frikë se do më përjashtojmë, ndaj i them se pagova biletën 25 paund për hyrjen.

Më pas i bëra një pyetje në lidhje me historinë e artit. Jam duke qëndruar përballë një vepre tjetër të Miç Grifits, Britania. Në të një grua mban një kamerë ÇTV dhe një karrocë, cigare në gojë, duke qëndruar mbi Flamurin e Unionit. Titulli paralajmëron për “fiksimin e Britanisë moderne me personazhet e famshëm”.

Nëpër galeri ndodhet foto të ndryshme të Dianës:një foto e saj kur ishte foshnjë mbi piano, një vizatimi i saj si fëmijë, një foto pranë nënës së saj Fresis, fytyra e së cilës duket çuditërisht e trazuar. Frensis u nda nga Lordi Spenser kur Diana ishte 5 vjeçe. Dhe nëna e vetë Fresis, Ledi Fermoi, dëshmoi kundër vajzës së saj në betejën për kujdestarinë e vajzës.

Pranë bllokut të stallave, takova një grua me vajzën dhe mbesën e saj. Ajo kishte shumë vite që dëshironte të vinte këtu. Më tha se bashkëshorti i saj vdiq në një aksident automobilistik 4 vjet përpara Dianës. Në një moment i tha vajzës së saj:”Babai tënd e ka pasur idhull Dianën!”.

Njerëzit me drama familjare tërhiqen shumë nga figura e Dianës. Ata e shohin veten tek ajo: tek vuajtjet, triumfi, dhe në fund tek vdekja e saj. Pa vdekjen e saj, nuk do të kishte kult të Dianës. Kontradikta është se njerëzit identifikohen jo sepse ajo ishte si ata, por sepse nuk ishte si ata.

Për të qenë një pasqyrë për të tjerët, duhet të kesh famë dhe bukuri. Njerëzit nuk ndihen aq të mjaftueshëm për njëri-tjetrin. Ata duhet të kenë Perëndi që ta adhurojnë. Disa njerëz thonë se Diana kishte fuqi shëruese. Por për këtë nuk ka asnjë provë. Gruaja që takova në bllokun e stallave, lë të kuptohet se ajo mund të jetë vrarë:”Ne nuk do ta dimë kurrë me siguri këtë gjë!”.

Njerëzit e deshën Dianën pasi ajo ishte një princeshë, si dhe për sjelljet e saj të paparashikueshme. Por rruga që ndoqi nuk ishte e re. Diana ndoqi zakonin e lashtë të establishmentit britanik për të përdorur gjithçka që e bën atë më të fortë.

Mbretëresha nuk u duk kurrë e sjellshme derisa vdiq Diana. Njerëzit e shihnin Dianën si dikë që fliste me mirësi në mesin e një ambienti mizor. Dhe tek ajo, ata gjetën atë cilësi të një bote që nuk mund të ndryshohet, pavarësisht nga përpjekjet që bëhen.

Marrë me shkurtime nga The Spectator – Bota.al

Magazinë

Pirro i’a fshiu këngën Parashqevit, flasin nga kompania menaxhuese për të drejtat e autorit

Published

on

Lajmi që kënga ‘E duam lumturinë’ u fshi nga Pirro Çako ishte një ndër artikujt më të lexuar sot.

Publiku ka agravuar me komente të shumta në rrjet në lidhje me padrejtësinë që sipas tyre po i bëhet Parashqevi Simaku.

Ky veprim ka rikthyer vëmendjen tek artisti dhe muzikanti, që shpeshherë ka qenë nën hije të përjetshme të këngëtarëve më të njohur.

Të drejtat e këngës janë në menaxhimin e kompanisë “FOLÉ”. Ky ndryshim simbolizon hap të ri në mbrojtjen e të drejtave të artistëve shqiptarë, për të siguruar që ata të marrin atë që u takon nga puna. Pakënaqësitë e mëparshme për mënyrën si janë trajtuar të drejtat e autorit po shndërrohen në një debat më të gjerë mbi nevojën për transparencë dhe mbështetje institucionale për artistët.

Pirro Çako fshin nga YouTube këngën me 6 milion shikime të Parashqevi Simakut

UBT News ka kontaktuar me “FOLÉ” të cilët u shprehen se:

“Kënga e Parashqevit është një krijim i artistit Pirro Cako dhe të gjitha të drejtat e kësaj kënge i përkasin atij. Kemi vërejtur se kjo këngë është publikuar në disa platforma të tjera në mënyrë të paautorizuar (pirate). Si rrjedhojë, ne kemi ndërmarrë hapa ligjorë dhe kemi bërë disa kërkesa zyrtare tek YouTube për të hequr përmbajtjen e shpërndarë pa leje. Falenderojmë të gjithë ata që respektojnë të drejtën e autorit dhe mbështesin krijimtarinë artistike të mbrojtur ligjërisht. Me respekt, FOLÉ”, thanë ata. /UBT News/

 

Continue Reading

Magazinë

Angelina pranon se ndihet shpesh e vetmuar: Nuk e kam kuptuar si është të jetosh vetëm!

Published

on

Edhe pse Angelina gëzon shoqërinë e fëmijëve të saj, pranoi se ndihet e vetmuar e lidhet me personazhin e Maria Callas, të cilën e portretizon në filmin e ardhshëm “Maria”.

Jolie ka treguar për revistën Mirror se shpesh është vetëm e ndihet e vetmuar.

“Unë kam fëmijët e mi, të cilët i adhuroj, si e rritur ndihem shpesh vetëm. Ndihem e lidhur me vetminë që përjeton Maria në film. Ende nuk e kam kuptuar plotësisht si ta jetoj jetën tënde kur je vetëm. Ndoshta shumë artistët e shohin si një lloj lirie, por edhe izolimi”, tha ajo.

Angelina u nominua për Golden Globe për rolin e Marie Callas dhe filmi për këngëtaren legjendare të operës mund të shihet në kinema vitin e ardhshëm. Aktorja tregon se puna ishte emocionalisht sfilitëse, si “terapi”, se lotët në ekran ishin pasqyrë e dhimbjes dhe trishtimit të saj.

Përveç premierës, Angelina përballet me një tjetër betejë ligjore vitin e ardhshëm, Brad Pitt paditi ish-bashkëshorten për shitjen e aksioneve në vreshtin Chateau Miraval për 60 milionë euro. Pitt pretendon se Angelina shkeli marrëveshjen verbale, ndërsa ekipi ligjor pretendon se hodhi poshtë ofertën e Brad për ta blerë nga biznesi e nuk donte të nënshkruante  marrëveshje moszbulimi që ishte pjesë e marrëveshjes.

Tetë vite më parë ajo u nda nga aktori Brad Pitt, me të cilin ishte përfshirë në mosmarrëveshje të gjata ligjore për kujdestarinë e gjashtë fëmijëve të tyre dhe sot po bën një betejë ligjore me të për pronësinë e një vreshti në Francë. /UBT News/

Continue Reading

Magazinë

Pirro Çako fshin nga YouTube këngën me 6 milion shikime të Parashqevi Simakut

Published

on

Kënga “E duam lumturinë” e Parashqevi Simakut, një prej hiteve më të njohura të muzikës shqiptare, ka pësuar një ndryshim të papritur në platformën YouTube, duke shkaktuar një valë diskutimesh dhe spekulimesh në media dhe rrjetet sociale.

Pas më shumë se nëntë vjetësh në YouTube e me gati 6 milion shikime, versioni origjinal i këngës është fshirë nga kanali jozyrtar ku ishte ngarkuar. Një javë më parë, kënga kishte përjetuar rritje në numrin e klikimeve, me më shumë se 200 mijë vizita të reja.

Parashqevi Simaku, e cila është bërë simbol i muzikës shqiptare, duket se nuk ka përfituar monetarisht nga vepra e saj. Mungesa e menaxhimit të duhur të të drejtave të autorit ka qenë pengesë për shumë artistë, që çdoherë përballen me sfida në industrinë muzikore.

Fshirja e “E duam lumturinë” ka ngritur shumë pyetje. Pse u fshi kënga dhe kush është përgjegjës për këtë? Pas pak ditësh, kënga është rihedhur në YouTube, këtë herë nga kanali zyrtar i Pirro Çakos, kompozitorit të saj.

Ky veprim ka rikthyer vëmendjen tek artisti dhe muzikanti, që shpeshherë ka qenë nën hije të përjetshme të këngëtarëve më të njohur.

Të drejtat e këngës janë në menaxhimin e kompanisë “FOLÉ”. Ky ndryshim simbolizon hap të ri në mbrojtjen e të drejtave të artistëve shqiptarë, për të siguruar që ata të marrin atë që u takon nga puna. Pakënaqësitë e mëparshme për mënyrën si janë trajtuar të drejtat e autorit po shndërrohen në një debat më të gjerë mbi nevojën për transparencë dhe mbështetje institucionale për artistët.

Me këngën e saj, Parashqevi Simaku jo vetëm që ka rikthyer nostalgji te adhuruesit e muzikës tradicionale, por ka nxitur reflektim të rëndësishëm mbi sfidat që kanë artistët në botën digjitale. Pavarësisht nga fshirja e këngës, mbështetja e madhe nga publiku tregon se vlera e artit të saj është e pakontestueshme. Manifestimi i interesit të ri për këngën u ndihmua nga mediat sociale, ku fansat dhe përkrahësit e saj e kanë bërë këngën një nga temat më të diskutuara. Në një periudhë ku artistët e rinj shfaqin talentin në rrjetet sociale, rikthimi i këtij hiti të njohur tregon se arti vazhdon të ketë fuqi të madhe në krijimin e lidhjeve dhe mbështetje të ndërsjellë.

Përkundër pengesave që hasin artistët, pasioni për muzikën e traditat shqiptare mbetet i fortë. Një reflektim mbi vlerat që përfaqëson Simaku dhe këngët e saj, shërben si frymëzim për krijuesit e rinj, duke i inkurajuar të luftojnë për të drejtat e për të siguruar një vend në skenë. Me rikthimin e “E duam lumturinë”, shumë e kanë vënë re se krijuesit përpiqen të marrin kontrollin e duhur mbi punën e tyre

Ky rast shërben si levë për ndryshime, duke kontribuar në evoluimin e një skene muzikore të shëndetshme dhe më të drejtë për artistët. /UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Kongresi i Tiranës, pararendësi i kuvendeve kundër copëtimit të Shqipërisë

Published

on

Në një periudhë kur Shqipëria po përballej me sfidat e ekzistencës së saj si shtet, dhjetori i vitit 1918 shënoi fillimin e një kapitulli të ri në historinë kombëtare. Kongresi i Tiranës, i mbajtur më 19 dhjetor 1918, u ngjiz si një shprehje e fortë e vullnetit për të mbrojtur tërësinë territoriale të Shqipërisë dhe për të riorganizuar strukturat shtetërore pas rrënimeve të Luftës së Parë Botërore.

Ky Kongres, i pari në një varg mbledhjesh historike që do të pasonin, shërbeu si pararendës i Kuvendit të madh të Lushnjes (28-31 janar 1920), duke i hapur rrugën konsolidimit të pavarësisë dhe përpjekjeve për unitet kombëtar. Nismëtarët e tij ishin ndër figurat më të shquara të kohës, burra me vizion që kuptonin domosdoshmërinë e ruajtjes së kufijve dhe tërësisë territoriale në një kohë kur fuqitë e mëdha kishin vënë në pikëpyetje ekzistencën e Shqipërisë.

Rauf Fico, ish-nënprefekti i Tiranës, luajti një rol kyç në organizimin e këtij kuvendi. Në zyrën e tij, më 7 dhjetor 1918, u mblodhën disa nga personalitetet më të shquara të kombit, mes të cilëve Sotir Peçi, Abdyl Ypi, Ismail Ndroqi, Mytesim Këlliçi, Sinan Hoxha dhe Myslim Beshiri. Në këtë takim u diskutua rëndësia e bashkimit të trevave shqiptare si një mburojë kundër planeve për copëtimin e tyre.

Pjesëmarrësit vendosën të thërrisnin përfaqësues nga qarqet Elbasan, Peqin, Kavajë, Durrës, Mat dhe Dibër, duke i dhënë Kongresit përmasën e një kuvendi gjithëpërfshirës. Angazhimi i figurave si Abdi Toptani, firmëtar i Aktit të Pavarësisë, i dha më shumë peshë dhe legjitimitet këtij Kongresi, duke e kthyer atë në një simbol të shpresës dhe të qëndresës kombëtare.

Kongresi i Tiranës nuk ishte thjesht një mbledhje lokale, por një akt guximi dhe përkushtimi ndaj idealit të një Shqipërie të bashkuar dhe të pavarur. Ai hodhi bazat për bashkëpunimin ndërkrahinor dhe krijimin e një fryme të re kombëtare, duke përçuar mesazhin se uniteti ishte çelësi për të përballuar sfidat e mëdha të kohës.

Kongresi shërbeu gjithashtu si një shembull i mobilizimit politik dhe diplomatik, duke treguar se shqiptarët ishin të aftë të organizoheshin dhe të vepronin në interes të kombit, pavarësisht presioneve të jashtme dhe vështirësive të brendshme.

Si pararendës i Kongresit të Lushnjes, Kongresi i Tiranës la gjurmë të pashlyera në kujtesën historike të shqiptarëve. Ai u bë një shembull i asaj se si, përmes përpjekjeve të përbashkëta dhe vendimeve të guximshme, mund të mbrohet identiteti dhe të ardhmen e një kombi të rrezikuar.

Në këtë përvjetor të 106-të, kujtojmë me respekt dhe mirënjohje të thellë ata që dhanë gjithçka për të garantuar që flamuri kuq e zi të valëviste mbi një Shqipëri të lirë, të pandarë dhe të denjë për brezat që do të vinin./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara