Zyrtarët ukrainas dhe perëndimorë janë të shqetësuar se një grumbullim ushtarak rus pranë Ukrainës mund të sinjalizojë planet e Moskës për të pushtuar fqinjin e saj ish-sovjetik.
Kremlini këmbëngul se nuk ka një qëllim të tillë dhe ka akuzuar Ukrainën dhe mbështetësit e saj perëndimorë se kanë bërë pretendime për të mbuluar planet e tyre të supozuara agresive.
Është e paqartë nëse përqendrimi i trupave ruse paralajmëron një sulm të afërt. Presidenti rus Vladimir Putin ka nxitur garancitë perëndimore që përjashtojnë zgjerimin e NATO-s në Ukrainë, dhe rritja mund të pasqyrojë një përpjekje për të mbështetur mesazhin.
Ukraina, e cila ishte pjesë e perandorisë ruse për shekuj përpara se të bëhej një republikë sovjetike, fitoi pavarësinë pasi BRSS u shpërbë në vitin 1991. Vendi ka lëvizur për të hequr trashëgiminë e tij perandorake ruse dhe për të krijuar lidhje gjithnjë e më të ngushta me Perëndimin.
Një vendim i presidentit ukrainas pro rus Viktor Janukoviq për të refuzuar një marrëveshje asociimi me BE në favor të lidhjeve më të ngushta me Moskën, shkaktoi protesta masive që çuan në rrëzimin e tij në vitin 2014. Rusia u përgjigj duke aneksuar Gadishullin e Krimesë dhe duke hedhur peshën e saj pas një kryengritje separatiste që shpërtheu në lindje të Ukrainës.
Ukraina dhe Perëndimi akuzuan Rusinë për dërgimin e trupave dhe armëve të saj për të mbështetur rebelët. Moska e mohoi këtë, duke akuzuar se rusët që iu bashkuan separatistëve ishin vullnetarë.
Më shumë se 14.000 njerëz kanë vdekur në luftimet që shkatërruan qendrën industriale lindore të Ukrainës të njohur si Donbas.
Një marrëveshje paqeje e vitit 2015, e ndërmjetësuar nga Franca dhe Gjermania, ndihmoi në përfundimin e betejave në shkallë të gjerë, por përpjekjet për të arritur një zgjidhje politike kanë dështuar dhe përleshjet sporadike kanë vazhduar përgjatë vijës së tensionuar të kontaktit.
Në fillim të këtij viti, një rritje e shkeljeve të armëpushimit në lindje dhe një përqendrim i trupave ruse pranë Ukrainës nxitën frikën e luftës, por tensionet u zvogëluan kur Moska tërhoqi pjesën më të madhe të forcave të saj pas manovrave në prill.
Zyrtarët e inteligjencës amerikane përcaktuan javën e kaluar se Rusia po planifikon të vendosë rreth 175.000 trupa dhe pothuajse gjysma e tyre janë tashmë të stacionuara përgjatë pikave të ndryshme pranë kufirit të Ukrainës në përgatitje për një pushtim të mundshëm që mund të fillojë në fillim të vitit 2022.
Ukraina është ankuar se Moska ka mbajtur mbi 90.000 trupa jo larg kufirit të dy vendeve pas lojërave masive të luftës në Rusinë perëndimore në vjeshtë.
Ministria e Mbrojtjes e Ukrainës tha se njësitë e ushtrisë së 41-të ruse kanë mbetur pranë Yelnya, një qytet rreth 260 kilometra në veri të kufirit ukrainas.
Ministri ukrainas i Mbrojtjes Oleksii Reznikov u tha ligjvënësve të premten se numri i trupave ruse pranë Ukrainës dhe në Krimenë e aneksuar nga Rusia vlerësohet në 94.300, duke paralajmëruar se një “përshkallëzim në shkallë të gjerë” është i mundur në janar.
Për më tepër, komandanti i përgjithshëm i forcave të armatosura të Ukrainës thotë se Rusia ka rreth 2.100 personel ushtarak në lindjen e kontrolluar nga rebelët e Ukrainës dhe se oficerët rusë mbajnë të gjitha pozicionet komanduese në forcat separatiste. Moska e ka mohuar vazhdimisht praninë e trupave të saj në Ukrainën lindore.
Rusia nuk ka dhënë asnjë detaj në lidhje me numrin dhe vendndodhjen e trupave të saj, duke thënë se vendosja e tyre në territorin e saj nuk duhet të shqetësojë askënd.
Kremlini ka akuzuar Ukrainën për dështimin në respektimin e marrëveshjes së paqes të vitit 2015 dhe kritikoi Perëndimin për dështimin për të inkurajuar pajtueshmërinë e Ukrainës. Marrëveshja ishte një grusht-shteti diplomatik për Moskën, duke kërkuar që Ukraina t’i jepte autonomi të gjerë për rajonet rebele dhe ofrojnë një amnisti gjithëpërfshirëse për rebelët.
Ukraina, nga ana tjetër, ka vënë në dukje shkeljet e armëpushimit nga separatistët e mbështetur nga Rusia dhe këmbëngul se ekziston një prani e vazhdueshme e trupave ruse në lindjen rebele, pavarësisht mohimeve të Kremlinit.
Mes akuzave, Rusia ka refuzuar një takim katërpalësh me Ukrainën, Francën dhe Gjermaninë, duke thënë se është i padobishëm për shkak të refuzimit të Ukrainës për t’iu përmbajtur marrëveshjes së vitit 2015.
Moska ka kritikuar ashpër SHBA-në dhe aleatët e saj të NATO-s për sigurimin e Ukrainës me armë dhe mbajtjen e stërvitjeve të përbashkëta, duke thënë se kjo inkurajon ukrainasit që të përpiqen të rifitojnë zonat e kontrolluara nga rebelët me forcë.
Në fillim të këtij viti, Putin tha në mënyrë ogurzezë një përpjekje ushtarake e Ukrainës për të rimarrë lindjen do të kishte “pasoja të rënda për shtetësinë ukrainase”.
Presidenti rus i ka përshkruar vazhdimisht rusët dhe ukrainasit si “një popull” dhe pretendon se Ukraina ka marrë padrejtësisht tokat historike ruse gjatë kohës sovjetike.
Putin ka theksuar fuqimisht se aspiratat e Ukrainës për t’u bashkuar me NATO-n përfaqësojnë një vijë të kuqe për Moskën dhe gjithashtu ka shprehur shqetësimin për planet e disa anëtarëve të NATO-s për të ngritur qendra trajnimi ushtarak në Ukrainë. Ai tha se kjo do t’u jepte atyre një bazë ushtarake atje edhe pa u anëtarësuar Ukraina në NATO.
Javën e kaluar, Putin theksoi se Rusia do të kërkojë “garanci të besueshme dhe afatgjata sigurie” nga SHBA dhe aleatët e saj “që do të përjashtonin çdo lëvizje të mëtejshme të NATO-s drejt lindjes dhe vendosjen e sistemeve të armëve që na kërcënojnë në afërsi të territorit rus”.
Ai akuzoi se “kërcënimet po rriten në kufirin tonë perëndimor”, me NATO-n që e vendos infrastrukturën e saj ushtarake më afër Rusisë dhe i ofroi Perëndimit të angazhohej në bisedime thelbësore për këtë çështje, duke shtuar se Moskës do t’i duheshin jo vetëm garanci verbale, por “garanci ligjore.”
Disa vëzhgues e interpretojnë grumbullimin e trupave si një demonstrim nga Putini se Rusia është e përgatitur të ngrejë aksionet për të bindur NATO-n të respektojë vijat e kuqe të Moskës dhe të ndalojë dërgimin e trupave dhe armëve në Ukrainë.
Muajin e kaluar, Putin vuri në dukje me kënaqësi se paralajmërimet e Moskës më në fund kanë një tërheqje dhe shkaktuan një “stres të caktuar” në Perëndim.
“Është e nevojshme t’i mbajmë ata në atë gjendje për aq kohë sa të jetë e mundur, në mënyrë që të mos u shkojë mendja të organizojnë ndonjë konflikt në kufijtë tanë perëndimorë që nuk na duhen”, tha ai.
Zyrtarët amerikanë pranuan se qëllimet e Moskës janë të paqarta, por theksuan sjelljen e Rusisë në të kaluarën si shkak për shqetësim.
Biden u zotua të premten se do ta bëjë “shumë-shumë të vështirë” për Putinin të sulmojë Ukrainën, duke thënë se një sërë nismash të reja që vijnë nga administrata e tij synojnë të pengojnë agresionin rus, transmeton AP.
Lajmet nga UBT3 months ago
Aktualitet2 weeks ago
Kërkime2 months ago
Aktualitet2 months ago