

Shëndeti
Çfarë është Sindroma e Medeas, dhe si mund të identifikohet në kohë?
Termi “Sindroma (ose kompleksi) i Medeas”, u përdor për herë të parë në fundin e viteve 1980.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNga Valentina Guglielmo
“Wired.it”
Lajmi i datës 14 qershor mbi zbulimin e trupit të pajetë të vogëlushes Elena Del Pozzo në një arë 200 metra larg shtëpisë së saj në zonën e Katanias, tronditi mbarë Italinë dhe jo vetëm. Autore e vrasjes ishte nëna e saj 23-vjeçare, e cila në fillim u përpoq të inskenonte një rrëmbim.
Gruaja kishte shfaqur probleme të shëndetit mendor, për shkak të lidhjes së re të ish-bashkëshortit, dhe sidomos në veçanti për marrëdhënien e vajzës së saj me njerkën. Në lidhje me atë që ndodhi, ka nga ata që flasin menjëherë për “Sindromën e Medeas”, duke iu referuar tragjedisë greke, që tregon historinë e një gruaje që pasi braktiset nga i shoqi, vret fëmijët në shenjë hakmarrje. Por para se ta bëjmë këtë, nevojitet një analizë më e thellë. E sigurt është se numri i fëmijëve të vrarë vitet e fundit në Itali është i frikshëm.
Nga miti tek Sindroma e Medeas
Termi “Sindroma (ose kompleksi) i Medeas”, u përdor për herë të parë në fundin e viteve 1980 nga psikologu amerikan Xhon Xhejkëbs për të treguar sjelljen e një nëne (në mit, Medea, është vajza e magjistares Circe) e cila synonte të shkatërronte marrëdhëniet midis babai (në mit, Jasoni) dhe fëmijëve, sidomos pas një divorci të dhunshëm.
Ndonjëherë Kompleksi i Medeas, zhvillohet në mënyrë të pandërgjegjshme, dhe nuk përkthehet në veprime të qarta. Herë të tjera në mënyrë të ndërgjegjshme, dhe me sjellje dhe veprime te dukshme. Ka disa versione të këtij miti. Por ai që krijoi Kompleksin e Medeas,është ai që na ka dhënë Euripidi.
Sipas rrëfimit të tij, Medea inatoset me bashkëshortin e saj Jasonin, që kishte rënë në dashuri me një grua tjetër dhe vendos të hakmerret. Por ajo është aq shumë e verbuar nga urrejtja, saqë e lë mënjanë ndjenjën e saj të mëmësisë, paktin e saj natyror të mbrojtjes me çdo kusht të fëmijëve, duke i vrarë këta të fundit.
Pse këtu mund të përfshihet dhe ngjarja e tmerrshme e Katanias?
Në rastin e Katanias, bëhet fjalë për një situatë që të kujton kuadrin psikologjik të mitit:Nëna përfaqëson Medean, ndërsa ish-burri i gruas përfaqëson Jasonin. “Sqarimi i parë i rëndësishëm që dua të bëj, është se në rastin e ngjarjes në Katania, mund të flasim për Sindromën apo Kompleksin e Medeas, por duke mos folur drejtpërdrejt me gruan, këto janë vetëm hipoteza”– thotë Michele Mezzanotte, psikolog, psikoterapist, dhe studiues imitologjisë dhe aspekteve psikologjike të lidhura me mitologjinë.
“Unë nuk kam dëshirë të them me siguri se ajo që ndodhi i atribuohet kësaj sindrome, por them se mund të jetë dhe duhet vlerësuar Janë të paktën 3 arsye që më nxitin të hipotetizoj praninë e kësaj sindrome. Aspekti i parë i Kompleksit të Medeas, rrjedh nga vetë etimologjia e emrit, që do të thotë “mendjemprehtësi”.
Në rastin në fjalë, gruaja tentoi të “bëhej mendjemprehtë”. Pasi vrau të bijën, trilloi historinë e rrëmbimit. Reflektimi i dytë ka të bëjë me xhelozinë, dhe për këtë citoj shprehjen e Jung qëthotë se “xhelozia është mungesë dashurie”. Xhelozia, veçanërisht ajo e Medeas, që i shkakton vuajtje psikologjike akute, është mungesa e dashurisë ndaj vetes dhe të tjerëve, dhe çon në një shkatërrim të lidhjeve sociale të dikujt.
Në këtë rast të lidhjes nënë-bijë. Reflektimi i tretë ka të bëjë me zemërimin, sepse vrasja është një akt zemërimi, dhune. Dhe gjithnjë duke hipotetizuar, vëmë se ka pasur një zhvendosje të trefishtë nga pikëpamja psikologjike.
Para së gjithash, gruaja ka përjetuar ndoshta një ndjenjë të madhe zemërimi ndaj vetes për dështimin e martesës së saj. Por në vend që të zemërohej me veten, ajo e zhvendosi zemërimin e saj ndaj burrit të saj, dhe më vonë ndaj partneres të re të ish-bashkëshortit.
Në fund, zemërimi u transferua dhe ra mbi vajzën.
Nëse do të ishte një Kompleks i pastër i Medeas, hakmarrja do të ishte drejtpërdrejt ndaj burrit të saj. Ndërkohë sipas dëshmisë së vetë gruas vrasëse, atë po e shqetësonte më shumë partnerja e re e ish-bashkëshortit, dhe xhelozia mbi marrëdhënien që kjo e fundit po krijonte me vajzën e saj. Prandaj, ne mund të shohim këtu Kompleksin e Medeas, por jo në një formë të pastër”-thekson eksperti.
Mezzanotte nënvizon se vrasjet e shkaktuara nga Sindroma e Medeas, duket të jenë nëpërgjithësi si të papritura. Por në realitet ka disa shenja psikologjike që sinjalizojnë se diçka nuk shkon. Po ashtu, ka të ngjarë që në këto raste Sindroma e Medeas të shoqërohet me një psikopatologji.
“Filicidet” në Itali
Sipas raportit më të fundit të EURES të vitit 2019, gjatë viteve 2000–2017 në Itali ka pasur 447 fëmijë viktima të vrasjeve nga prindërit dhe anëtarët e tjerë të familjes. Viti më i keq ishte 2014-a, me 39 fëmijë, pra 1 vrasje në çdo 10 ditë. “Të dhënat në lidhje me këtë dukuri janë shumë shqetësuese”- thotë Don Fortunato di Noto, president i shoqatës “Meter”, e cila që nga viti 1996 është e angazhuar për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve dhe në luftën kundër pedofilisë në Itali dhe në botë.
“Gjatë 20 viteve të fundit kemi thuajse 500 fëmijë të vrarë nga prindërit e tyre, dhe kjo shifër alarmante, duhet të na nxisë të reflektojmë se si fëmijët janë objekt pushteti për prindërit e tij. Duket sikur prindi ushtron një të drejtë të lashtë të pushtetit mbi jetën apo vdekjen e fëmijës stij.
Nëse mendoj për të gjithë këta fëmijë, dhe pasojat e rënda në familjet e tyre, tek vëllezëritdhe motrat dhe shoqërinë përreth tyre, e kuptoj se janë ngjarje shumë të përhapura. Gjëja mëdramatike që perceptoj është se brenda pak ditësh edhe viktima e fundit, Elena, do të lihet në harresë.
Gjykoj se duhet të pyesim veten, se përse shumë nga sinjalet që shfaqen nga ata që janë autorë të mundshëm të këtyre krimeve të neveritshme, nuk merren ende parasysh. Ne si shoqatë angazhohemi për parandalimin dhe informimin korrekt e të drejtpërdrejtë sa i përket mbi të gjitha respektit për jetën, me një perspektivë të përhershme tolerance dhe ripërpunimi të traumave apo dobësive njerëzore.
Mendoj se ky duhet të jetë prioritet si aspekt edukativ dhe informues në shkolla, famulli dhe shoqata, që përfshijnë fëmijë dhe prindër. Po ashtu është e rëndësishme të bëhen të njohura realitete të tilla si shoqata Meter, që mund të kontaktohen për të raportuar situata të dhunës dhe rrezikut të mundshëm”, thotë ai.
You may like
Shëndeti
Si të largoni celulitin me disa hapa të lehtë?
Published
8 hours agoon
July 31, 2025By
UBT News
Format për të luftuar celulitin variojnë nga ato natyralet deri tek ato mjekësoret. Për të evituar efektin e këmbëve apo duarve që ngjajnë si lëkura e portokallit ndiqni mënyrat e duhura.
Përtej trajtimeve estetike dhe ndërhyrjeve mjekësore e rëndësishme është mirëmbajtja e trupit në çdo kohë me metoda natyrale.
Celuliti formohet kur qelizat e trupit që magazinojnë dhjamin e mbledhin atë në mënyrë jo të rregullt duke formuar kështu toptha dhjami.
Konsumoni shumë ujë
Një ndër hapat e parë kundër luftës naj celulitit është pa dyshim uji. Aleati më i madh i juaj kundër celulitit është uji sepse ndihmon në tharjen e dhjamit, duke eleminuar edhe toksinat në trup. Mund të largoni celulitin duke konsumuar sa më shumë ujë, pini rreth 2 litra ujë në ditë.
Ujë me limon
Një mënyrë tjetër e thjeshtë e shkrurjes së dhjamit të celulitit është edhe ujë më limon. Kjo pije është mirë të konsumohet e ngrohtë herët apo në formën e çajit, gjithnjë duke zgjedhur përbërës natyral.
Çaji jeshil
Për të pasur një lëkurë perfektë dhe të lëmuarnë pak kohë provoni edhe çajrat. Në veçanti çaji jeshil ndihmon në tharjen e celulitit nga trupi.
Vitaminat
Çfarë të hani për të zhdukur celulitin?
Së pari konsumoni shumë fruta si boronica, limon, portokall apo kivi.
Agrumet dhe vitamina C ju ndihmon në tretjen e shpejtë e stimulon shkrirjen e dhjamit.
Konsumoni mollë bashkë me lëkurën, pasi ndihmon në elemenimin e masës dhjamore dhe nxit formimin e muskujve.
Ushqimet e pasura me Omega 3 janë një burim i mirë i eleminimit të ujit të tepërt që akumulohet nën lëkurë.
Ushqimet që duhet të evitoni nëse keni celulit janë ushqimet e pasura me karbohidrate apo ato shumë të proçesuara.
Kafe me limon
Ju ndihmon kundër simptomave të celulitit, merni llumin e kafesë e bashkoni me lëng limoni. Përzieni lëngun e kafesë me të limonit e lëreni të pushojë 10 minuta. Masazhoni lëkurën me lëvizje rrethore. Sasinë e kafes vendosni në bazë të pjesës së trupit që do të masazhoni.
Përdorni dy apo tre lugë gjelle llum kafeje dhe një lugë lëng limoni. Bëni këtë trajtim tre herë në javë gjatë dushit, shpërlani lëkurën me ujë. /UBT News/
Shëndeti
Çka është “ecja japoneze” që po këshillojnë ekspertët e shëndetit?
Published
14 hours agoon
July 31, 2025By
UBT News
Nëse po kërkon mënyrë të thjeshtë, pa kosto dhe jashtë palestrës për të përmirësuar shëndetin dhe formën fizike, trendi më i fundit që po bën namin në TikTok mund të jetë zgjidhja ideale për ty.
Quhet “Japanese walking” ose ecja japoneze dhe ekspertët janë të njëzëri: është një nga format më efikase dhe të qëndrueshme të ushtrimit.
Çfarë është “Japanese walking”?
Pavarësisht emrit, kjo formë ecjeje nuk është e re. Ajo bazohet në stil të quajtur ecje me intervale, që është përdorur për vite me radhë në Japoni dhe më gjerë.
Metoda është shumë e thjeshtë:
– Ec me intensitet të lartë (shpejt) për 3 minuta,
– Pastaj ec me ritëm më të ngadaltë për 3 minuta,
-Përsërite këtë cikël për të paktën 30 minuta, 4 herë në javë.
-Ky kombinim i ritmeve e bën trupin të punojë më fort dhe sjell përfitime më të mëdha në më pak kohë.
Pse ekspertët e pëlqejnë kaq shumë?
Sipas specialistëve të fushës, “Japanese walking” është kaq popullore sepse është:
-E lehtë për t’u zbatuar, pa pajisje apo ambiente të veçanta,
-E përballueshme nga çdo moshë dhe gjendje fizike,
E shkurtër, por shumë efektive – vetëm 30 minuta disa herë në javë sjellin ndryshime të dukshme.
Laura Richardson, specialiste e fiziologjisë së ushtrimeve në Universitetin e Miçiganit, shprehet:
“Është e qëndrueshme dhe praktike. Nuk ke nevojë për palestër dhe përfitimet janë të shumta.”
Çfarë përfitimesh sjell?
Studimet tregojnë se ky stil ecjeje:
-Forcon muskujt e këmbëve dhe kofshëve,
-Përmirëson qarkullimin e gjakut dhe funksionin e zemrës,
-Ul tensionin e gjakut dhe yndyrnat e dëmshme në trup,
-Rrit kolesterolin e mirë (HDL) dhe ul nivelin e yndyrës në bark (viscerale),
Përmirëson cilësinë e gjumit, ndihmon në luftimin e depresionit dhe ruan shëndetin mendor – sidomos me kalimin e moshës.
Shëndeti
Sheqeri në pije më i dëmshëm sesa në ëmbëlsira
Published
15 hours agoon
July 31, 2025By
UBT News
Një studim i publikuar në Advances in Nutrition ka zbuluar se mënyra se si e konsumojmë sheqerin ka rëndësi të madhe, dhe pirja e tij përmes pijeve është më e dëmshme sesa marrja e tij nga ushqimet, ka raportuar WomensHealthMag.
Studiuesit analizuan të dhënat e më shumë se gjysmë milioni njerëzve nga 29 studime të ndryshme, duke krahasuar zakonet e konsumimit të sheqerit me shëndetin e tyre.
Rezultatet ishin tronditëse: Për çdo 350 ml pije me sheqer të shtuar të konsumuar në ditë (si p.sh. cola ose lëngjet e paketuara), rreziku për diabet të tipit 2 rritej me 25 për qind. Për çdo 240 ml lëng frutash, rreziku rritej me 5 për qind.
Tek ata që e konsumonin sheqerin përmes ushqimeve, nuk u vu re i njëjti rrezik i lartë për diabet por pse është sheqeri i dëmshëm për trupin?
Sipas dietologes Dena Champion nga Ohio State University, problemi më i madh është sasia e tepërt.
“Sheqeri i tepërt çon në shtim peshe dhe lë më pak hapësirë për ushqime të shëndetshme”, ka theksuar ajo.
Tara Gidus Collingwood, konsulente për ushqim, shton se sheqeri i tepërt rrit edhe rrezikun për sëmundje të zemrës, probleme dentare, dhe sëmundjen e mëlçisë jo-alkool Megjithatë, sasia e vogël e sheqerit nuk është problematike.
“Përdorimi i sheqerit në sasi të vogla nuk përbën rrezik për person mesatarisht të shëndetshëm. Por sasitë e mëdha të sheqerit të shtuar dhe të rafinuar mund të shkaktojnë probleme me kalimin e kohës”, tha Lisa Moskovitz, themeluese e NY Nutrition Group.
Ajo ka shtuar se përveç diabetit e sëmundjeve të zemrës, sheqeri shkakton inflamacion në trup, që lidhet me sëmundje si kanceri, sëmundjet autoimune dhe ato kardiovaskulare.
Shëndeti
Arsyet pse duhet ta filloni mëngjesin me një shëtitje
Published
2 days agoon
July 30, 2025By
UBT News
Një shëtitje në mëngjes nuk është vetëm aktivitet fizik, por zakon i fuqishëm që hedh themelet për një ditë të shëndetshme dhe produktive.
Vetëm 20-30 minuta ajër të pastër menjëherë pas zgjimit e ndihmojnë trupin tonë të zgjohet, që trupi të fillojë metabolizmin e tij.
Ky zakon nuk kërkon pajisje, trajnim të shtrenjtë ose shumë kohë, efektet janë të dukshme nëpërmjet një përqendrimi më të mirë, një humori më të ndritshëm, gjumit cilësor dhe një trupi më elastik.
Gjashtë arsye pse një shëtitje në mëngjes është e rëndësishme:
Një shëtitje e shkurtër në mëngjes nxit qarkullimin e gjakut, ju hap për ditën e re dhe siguron një burim energjie afatgjatë – dhe pa kafeinë.
Dalja jashtë rrit rrjedhën e oksigjenit në tru, gjë që përmirëson përqendrimin, kreativitetin dhe kujtesën. Ecja zvogëlon tensionin e ofron ndjesi qetësie që zgjat gjatë ditës. Ekspozimi ndaj dritës së mëngjesit ndihmon trupin, e bën më të lehtë të bjerë në gjumë dhe sjell një gjumë më të thellë dhe më qetësues.
Ecja stimulon qarkullimin e gjakut dhe rrit rezistencën e trupit ndaj infeksioneve. Ecja zvogëlon ndjeshëm numrin e ditëve të sëmura, duke ju bërë më rezistentë ndaj sëmundjeve sezonale. Një shëtitje e lehtë në mëngjes aktivizon muskujt e këmbëve dhe të torsos dhe përmirëson lëvizshmërinë e kyçeve.
Kjo kontribuon në një qëndrim më të mirë dhe gjendje të përgjithshme fizike.
Ecja e rregullt ndihmon në djegien e kalorive, nxit një metabolizëm më aktiv dhe mund të ndihmojë në kontrollin e peshës trupore – të gjitha pa përpjekje dhe pa dieta të rrepta, shpesh joefektive.

Si të largoni celulitin me disa hapa të lehtë?

Mbape merr fanellën e Modriqit, ndryshimi i numrit që fsheh shumë më shumë

UBT sërish i pari në rangimin e Webometrics – Lider në arsimin e lartë privat në Kosovë

Nga 1 gushti qytetarët s’mund të marrin certifikata të gjendjes civile pa adresë zyrtare

Veterani që u kanos me deputeten Pacolli, dorëzon kallëzim penal kundër saj

Trump po shqyrton një vendim drastik në prag të Botërorit 2026

30 thënie që janë të mbushura me urtësi

Rozeta Hajdari mbrohet në heshtje gjatë intervistimit në Prokurorinë Speciale për rezervat shtetërore

Gjashtë të vdekur nga sulmet ruse në Kiev
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit