Shëndet

​Çfarë është misofonia dhe cilat janë simptomat?

Published

2 years ago

on

Personat që vuajnë nga misofonia mund të irritohen nga një tingull shumë i zakonshëm si çamçakëzi, kollitja, zhurma e frymëmarrjes, gërvishtjet në një sipërfaqe ose zhurma e hapave. Tinguj që shumica e njerëzve nuk i vënë re, njerëzit me misofoni nuk i durojnë dot.

Është një çrregullim mendor shumë i rrallë. Simptomat e para shfaqen në fëmijëri dhe me kalimin e moshës, gjithnjë e më shumë tinguj i acarojnë.

Një fluks i fortë ndjenjash negative, më shpesh zemërimi dhe ankthi, është një gjendje misterioze që shfaqet si përgjigje ndaj disa tingujve që i dëgjojmë pothuajse çdo ditë, te njerëzit me misofoni krijon një ndjenjë që është më e fortë se shqetësimi i thjeshtë, dhe është shpesh dyshohet nëse vërtet mund të konsiderohet një çrregullim mendor.

“Ndryshe nga njerëzit që thonë se shqetësohen nga dikush që përtyp patate të skuqura në kinema gjatë një filmi, njerëzit me misofoni vuajnë vërtet”, shpjegoi profesori i psikiatrisë në Universitetin e Amsterdamit Damiaan Denys për Live Science.

Ekspertët thonë se personat me këtë çrregullim irritohen më shumë nga tingujt që nxjerrin njerëzit më të afërt, si familjarët apo miqtë. Në atë moment ata mund të jenë më agresivë.

Në çrregullimet më të lehta simptomat lehtësohen me mjekim, por nuk ka kurë të vërtetë.

Në raste shumë të rënda, njerëzit izolohen plotësisht për të shmangur të gjitha tingujt që i shqetësojnë. Kjo nga ana tjetër çon në tërheqje në vetvete dhe në depresion.

“Bëhet fjalë për një çrregullim mendor të kohëve të fundit. Ne folëm me 42 persona me simptoma të ngjashme dhe ata na zbuluan se shmangin çdo aktivitet social, e kalojnë kohën kryesisht me kufje në vesh dhe përpjekjet e përditshme për të mos dëgjuar asgjë u shkaktojnë stres të madh. Ata dinë të jenë agresivë dhe se kjo është sjellje e papranueshme, megjithatë është më e fortë se ata”, shpjeguan shkencëtarët nga Amsterdami.

Ata paraqitën kritere diagnostikuese që do ta klasifikonin misofoninë si një çrregullim të ri psikiatrik. Megjithatë, disa shkencëtarë argumentojnë se në të vërtetë mund të jetë një simptomë e çrregullimeve të tjera psikiatrike, siç është çrregullimi obsesiv-kompulsiv (OCD) ose çrregullimi i përgjithësuar i ankthit.

Ata që vuajnë nga misofonia kanë një incidencë më të lartë të depresionit dhe ankthit, dhe duke qenë se është e lidhur me OCD, është edhe më e vështirë të përcaktohet nëse neveria ndaj tingujve të caktuar është një simptomë e anashkaluar e atyre çrregullimeve apo është një diagnozë në vetvete.

Margaret dhe Pavel Jastreboff, shkencëtarë nga Universiteti Emory në SHBA, të cilët krijuan për herë të parë termin, pohojnë se këto kushte lidhen me tolerancën e reduktuar të zërit. Ata gjithashtu thonë se disa njerëz mund të përjetojnë misofoni, por të mos preken klinikisht prej saj, por të tjerët janë të prirë për reagime më të rënda.

Në një studim me 500 studentë të kolegjit, rreth 20 për qind e pjesëmarrësve raportuan simptoma klinike të rëndësishme të misofonisë. U zbulua përsëri se simptomat shpesh mbivendosen me ankthin, OCD dhe depresionin.

Related Topics:
Continue Reading

Shëndet

Çfarë e bën lëngun e shegës kaq të shëndetshëm?

Published

1 hour ago

on

November 19, 2025

By

Lëngu i freskët nuk ka pse të kufizohet vetëm te variantet jeshile apo të pasura me spinaq.

Shega është përdorur si ilaç natyral që nga lashtësia dhe edhe sot po studiohet për përfitimet e saj të shumta shëndetësore.

Ky frut mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit dhe në forcimin e sistemit imunitar.

Më poshtë janë disa nga përfitimet kryesore të shegës:

Antioksidant i fuqishëm

Kokrrat e shegës marrin ngjyrën karakteristike të kuqe nga polifenolët, kimikale që veprojnë si antioksidantë shumë potentë. Lëngu i shegës përmban një sasi më të lartë antioksidantësh se shumica e lëngjeve të tjera të frutave, madje tre herë më shumë se vera e kuqe dhe çaji i gjelbër. Këta antioksidantë mbrojnë qelizat nga dëmtimet dhe reduktojnë inflamacionin.

I pasur me vitaminë C

Një gotë lëng shege siguron mbi 40% të sasisë ditore të rekomanduar të vitaminës C, duke e bërë atë një burim të shkëlqyer të kësaj vitamine të rëndësishme.

Mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit

Lëngu mori vëmendje të madhe pasi një studim tregoi se ngadalëson rritjen e qelizave të kancerit të prostatës. Megjithatë, kërkimet shkencore për këtë përfitim vazhdojnë.

I dobishëm për shëndetin e zemrës

Shega konsiderohet si një nga lëngjet më të mira për zemrën, ndihmon në mbrojtjen e zemrës dhe arterieve, duke kontribuar në qarkullim më të shëndetshëm të gjakut.

Përfitime të tjera

Lëngu përmirëson memorien, i pasur me vitamina të ndryshme dhe ndihmon në uljen e shtypjes së lartë të gjakut. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Arsyet për të ngrënë vezë çdo mëngjes

Published

24 hours ago

on

November 18, 2025

By

Shumë njerëz mendojnë se tërshëra dhe produkte të ngjashme janë zgjedhja më e mirë për mëngjes, por kjo nuk është gjithmonë e vërtetë.

Vezët janë një alternativë fantastike, jo vetëm të shijshme, por edhe shumë të dobishme për shëndetin. Ato përmbajnë proteina të larta që ndihmojnë në kontrollin e peshës dhe ju bëjnë të ndiheni të ngopur për më gjatë.

Përfitimet kryesore të vezëve:

1. Ju mbajnë të ngopur më gjatë

Proteina e yndyra që gjenden tek vezët ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe frenimin e urisë, duke ju mbajtur të ngopur për më shumë orë.

2. Ndihmojnë në humbjen e peshës

Ata që konsumojnë vezë për mëngjes kanë më shumë gjasa të humbin peshë krahasuar me ata që hanë bukë ose ushqime të tjera.

3. Burim i shkëlqyer proteinash

Vezët përmbajnë të gjitha aminoacidet thelbësore, duke i bërë një nga burimet më të mira të proteinave në dietë. Rekomandohet të konsumoni të paktën një vezë në ditë për një regjimi ushqimor të ekuilibruar.

4. Çmimi i tyre i përballueshëm

Krahasuar me burime të tjera proteinash si mishi i kuq, vezët janë më të lira dhe lehtësisht të disponueshme.

5. Nuk dëmtojnë kolesterolin

Edhe pse përmbajnë kolesterol, studimet e fundit tregojnë se konsumi i vezëve nuk e rrit nivelin e kolesterolit në mënyrë të dëmshme.

6. Përmirësojnë funksionin e trurit dhe kujtesën

Vezët përmbajnë kolinë, lëndë ushqyese që mbështet zhvillimin dhe funksionin e trurit, duke përmirësuar kujtesën dhe vigjilencën.

7. Mbrojnë shikimin

Antioksidantët luteinë dhe zeaxanthin që gjenden tek vezët ndihmojnë në mbrojtjen e syve nga dëmtimet e shkaktuara nga rrezet UV dhe mund të ulin rrezikun e kataraktit në pleqëri. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Nga tërshëra te avokado, super-ushqimet që pastrojnë arteriet

Published

2 days ago

on

November 17, 2025

By

Tërshëra është e njohur për aftësinë e saj për të ulur kolesterolin për shkak të përmbajtjes së lartë të fibrave të tretshme, veçanërisht beta-glukanit.

Këto fibra reduktojnë përthithjen e kolesterolit nga trupi.

Ruajtja e niveleve të shëndetshme të kolesterolit është çelësi për një zemër të fortë. Nëse kolesteroli është më i lartë se normalja, mos u shqetësoni, është e rëndësishme të dini se mund të bëni ndryshime në dietë për ta kontrolluar atë.

Më poshtë kemi listuar 7 ushqimet që mund t’ju ndihmojnë të ulni kolesterolin dhe të përmirësoni shëndetin e zemrës.

Tërshërë

E njohur për aftësinë për të ulur kolesterolin për shkak të përmbajtjes së lartë të fibrave të tretshme, veçanërisht beta-glukanit. Këto fibra reduktojnë përthithjen e kolesterolit nga trupi.

Peshk i yndyror

Peshqit yndyrorë si salmoni, sardelet dhe skumbri janë të pasur me acide yndyrore omega-3, ato ulin trigliceridet dhe të ndihmojnë në rritjen e kolesterolit “të mirë” HDL.

Arra

Bajamet, arrat dhe kikirikët përmbajnë yndyrna të pangopura, që ndihmojnë në uljen e kolesterolit LDL, të pasura me fibra e antioksidantë.

Vaj ulliri

Veçanërisht vaji i ullirit ekstra i virgjër, është i njohur për aftësinë për të ulur kolesterolin LDL duke ruajtur ose rritur kolesterolin HDL. Gjithashtu përmban antioksidantë që mbrojnë zemrën.

Bishtajoret

Thjerrëzat, qiqrat dhe bishtajoret e tjera janë të pasura me fibra të tretshme që ulin kolesterolin LDL. Ato përmbajnë proteina dhe janë të ulëta në yndyrna të ngopura.

Ushqimet me soje

Të tilla si tou, qumështi i sojës, të pasura me proteina e të ulëta në yndyrna të ngopura. Proteina e sojës është treguar se ul kolesterolin LDL.

Avokado

Me yndyra të pangopura e fibra që ul kolesterolin LDL, përmban beta-sitosterol, që redukton përthithjen e kolesterolit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Mishi i kuq, miqësi afatshkurtër, pasojat afatgjata!

Published

2 days ago

on

November 17, 2025

By

Studimet tregojnë se konsumi i lartë i mishit të kuq dhe të përpunuar, si dhe konsumimi i ulët i mishit të shpendëve, para ose pas diagnozës së kancerit të prostatës, mund të rrisë rrezikun e vdekjes nga kjo sëmundje.

Sipas studimit të dr. Jing Vang dhe ekipit të saj në Universitetin Amerikan në Australi, burrat që konsumonin rreth 5 porcione mish të kuq ose të përpunuar në javë kishin 10–20% rrezik më të lartë të vdekjes nga të gjitha shkaqet.

Një porcion shtesë në ditë rriti rrezikun për 17–19%. Konsumi i mishit të kuq ose të përpunuar nuk ndikoi direkt në progresionin e kancerit.

Nga ana tjetër, konsumimi i mishit të shpendëve të papërpunuar, si pula ose gjeli i detit, lidhet me rrezik më të ulët të vdekjes.

Burrat që hanin rreth 3.5 porcione shpendësh në javë kishin 10–20% rrezik më të ulët të vdekjes nga të gjitha shkaqet.

Shoqata Amerikane e Kancerit rekomandon një dietë të shëndetshme pas diagnozës, duke përfshirë:

Perime dhe fruta të ndryshme

Drithëra integrale

Burime të shëndetshme proteinash si bishtajoret, peshku dhe shpendët

Yndyrna të pangopura (vaj ulliri, arra, peshk)

Dieta duhet të kufizojë ose të shmangë: mishin e kuq dhe të përpunuar, pijet e ëmbëlsuara, ushqimet shumë të përpunuara dhe alkoolin.

Modeli ushqimor i shëndetshëm lidhet me rrezik më të ulët për kancer, duke përmirësuar jetëgjatësinë pas diagnozës. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara