Shëndet

​Çfarë është misofonia dhe cilat janë simptomat?

Published

on

Personat që vuajnë nga misofonia mund të irritohen nga një tingull shumë i zakonshëm si çamçakëzi, kollitja, zhurma e frymëmarrjes, gërvishtjet në një sipërfaqe ose zhurma e hapave. Tinguj që shumica e njerëzve nuk i vënë re, njerëzit me misofoni nuk i durojnë dot.

Është një çrregullim mendor shumë i rrallë. Simptomat e para shfaqen në fëmijëri dhe me kalimin e moshës, gjithnjë e më shumë tinguj i acarojnë.

Një fluks i fortë ndjenjash negative, më shpesh zemërimi dhe ankthi, është një gjendje misterioze që shfaqet si përgjigje ndaj disa tingujve që i dëgjojmë pothuajse çdo ditë, te njerëzit me misofoni krijon një ndjenjë që është më e fortë se shqetësimi i thjeshtë, dhe është shpesh dyshohet nëse vërtet mund të konsiderohet një çrregullim mendor.

“Ndryshe nga njerëzit që thonë se shqetësohen nga dikush që përtyp patate të skuqura në kinema gjatë një filmi, njerëzit me misofoni vuajnë vërtet”, shpjegoi profesori i psikiatrisë në Universitetin e Amsterdamit Damiaan Denys për Live Science.

Ekspertët thonë se personat me këtë çrregullim irritohen më shumë nga tingujt që nxjerrin njerëzit më të afërt, si familjarët apo miqtë. Në atë moment ata mund të jenë më agresivë.

Në çrregullimet më të lehta simptomat lehtësohen me mjekim, por nuk ka kurë të vërtetë.

Në raste shumë të rënda, njerëzit izolohen plotësisht për të shmangur të gjitha tingujt që i shqetësojnë. Kjo nga ana tjetër çon në tërheqje në vetvete dhe në depresion.

“Bëhet fjalë për një çrregullim mendor të kohëve të fundit. Ne folëm me 42 persona me simptoma të ngjashme dhe ata na zbuluan se shmangin çdo aktivitet social, e kalojnë kohën kryesisht me kufje në vesh dhe përpjekjet e përditshme për të mos dëgjuar asgjë u shkaktojnë stres të madh. Ata dinë të jenë agresivë dhe se kjo është sjellje e papranueshme, megjithatë është më e fortë se ata”, shpjeguan shkencëtarët nga Amsterdami.

Ata paraqitën kritere diagnostikuese që do ta klasifikonin misofoninë si një çrregullim të ri psikiatrik. Megjithatë, disa shkencëtarë argumentojnë se në të vërtetë mund të jetë një simptomë e çrregullimeve të tjera psikiatrike, siç është çrregullimi obsesiv-kompulsiv (OCD) ose çrregullimi i përgjithësuar i ankthit.

Ata që vuajnë nga misofonia kanë një incidencë më të lartë të depresionit dhe ankthit, dhe duke qenë se është e lidhur me OCD, është edhe më e vështirë të përcaktohet nëse neveria ndaj tingujve të caktuar është një simptomë e anashkaluar e atyre çrregullimeve apo është një diagnozë në vetvete.

Margaret dhe Pavel Jastreboff, shkencëtarë nga Universiteti Emory në SHBA, të cilët krijuan për herë të parë termin, pohojnë se këto kushte lidhen me tolerancën e reduktuar të zërit. Ata gjithashtu thonë se disa njerëz mund të përjetojnë misofoni, por të mos preken klinikisht prej saj, por të tjerët janë të prirë për reagime më të rënda.

Në një studim me 500 studentë të kolegjit, rreth 20 për qind e pjesëmarrësve raportuan simptoma klinike të rëndësishme të misofonisë. U zbulua përsëri se simptomat shpesh mbivendosen me ankthin, OCD dhe depresionin.

Shëndet

Kur fillojnë të veprojnë antibiotikët dhe sa zgjat efekti i tyre?

Published

on

Antibiotikët përdoren për të ndihmuar organizmin në luftimin e infeksioneve të rënda bakteriale.

Ndryshe nga e kaluara kur përshkruheshin shpesh, sot shumë shtete kanë ndërmarrë masa për të frenuar rezistencën ndaj antibiotikëve, duke kufizuar përdorimin e tyre vetëm kur është e domosdoshme, shkruan The Sun.

Antibiotikët nuk janë zgjidhje për çdo infeksion. Sipas artikullit, shpjegohet se sa kohë u duhet atyre për të vepruar dhe pse është e rëndësishme që terapia të merret deri në fund.

Barnat veprojnë duke vrarë bakteret ose duke ndaluar përhapjen, por nuk kanë efekt ndaj infeksioneve virale. Në këtë kategori përfshihen ftohja, gripi, COVID-19, shumica e infeksioneve të gjoksit, infeksionet e veshit te fëmijët, si dhe shumë raste të kollës a dhimbjes së fytit.

Në shumicën e rasteve, antibiotikët rekomandohen vetëm nëse infeksioni bakterial nuk largohet vetë, nëse ekziston rreziku për komplikime serioze, ose nëse mund të infektohen persona të tjerë.

Farmacisti Mike Hewitson, shpjegon se antibiotikët veprojnë shpejt, por përmirësimi i gjendjes nuk ndjehet gjithmonë menjëherë.

“Shpejtësia e veprimit varet nga lloji i antibiotikut, fuqia dhe infeksioni që po trajtohet. Antibiotikët intravenozë fillojnë të veprojnë brenda disa orësh, ndërsa ata që merren nga goja mund të kenë nevojë për disa ditë apo edhe një javë për të dhënë efekt”, thotë ai.

Terapia me antibiotikë zgjat 7 deri 14 ditë, ndonëse në disa raste edhe trajtimet më të shkurtra mund të jenë efektive. Edhe nëse pacienti fillon të ndihet më mirë, terapia nuk duhet ndërprerë para kohe.

“Është e rëndësishme që antibiotikët të merren deri në fund, sipas udhëzimit të mjekut. Ndërprerja e parakohshme mund të shkaktojë rikthimin e infeksionit dhe të kontribuojë në rezistencën ndaj antibiotikëve”, thekson Hewitson.

Nëse harroni një dozë, ajo duhet marrë sapo ta kujtoni, por nuk duhet marrë dozë e dyfishtë, pasi kjo rrit rrezikun e efekteve anësore.

Shumica e pacientëve ndihen më mirë drejt fundit të terapisë, por kjo varet nga lloji i infeksionit dhe antibiotiku i përdorur. Në disa raste, antibiotikët mund të shkaktojnë efekte anësore si të përziera, të vjella apo probleme me stomakun.

Nëse terapia përfundon e nuk vërehet përmirësim, rekomandohet që pacienti të kontaktojë mjekun për vlerësim. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Si të ulni nepsin për ëmbëlsira? Këto ushqime ju vijnë në ndihmë

Published

on

Frenimi i nepsit është një nga sfidat më të mëdha si gjatë dietës, ashtu edhe në përditshmëri.

Dëshira për të konsumuar të ëmbla, karbohidrate a ushqime të yndyrshme shfaqet si mënyrë për të shtuar energjinë, edhe kur e dimë që ato nuk janë zgjedhja më e shëndetshme.

Megjithatë, ka alternativa të thjeshta që mund t’ju ndihmojnë ta kontrolloni këtë dëshirë.

Avokado

E pasur me minerale, vitaminë E dhe yndyrna të shëndetshme, avokado është një ushqim ideal për t’ju mbajtur të ngopur më gjatë. Mund ta konsumoni të thjeshtë me pak kripë e piper ose ta shtoni në sallata.

Vaji i kokosit

Përdorimi në vend të sheqerit në disa receta ndihmon në uljen e dëshirës për ushqime të përpunuara. Ai përmban yndyrna të shëndetshme që kontribuojnë në një ndjesi më të qëndrueshme ngopjeje.

Arra dhe arrorë të tjerë

Janë të pasura me yndyrna e proteina, mund të reduktojnë nepsin për të ëmbla apo karbohidrate. Zgjidhni versione natyrale, pa kripë dhe pa shtesa të tjera.

Karrotat dhe selinoja

Janë të pasura me fibra, ju ngopin natyrshëm e ju ndihmojnë të shmangni ushqimet e panevojshme. Mund t’i konsumoni si snack, në sallata ose bashkë me një çaj të ngrohtë.

Pini mjaftueshëm ujë

Trupi ngatërron etjen me uri. Duke pirë rregullisht ujë gjatë ditës, mund të zvogëloni nepsin dhe të përmirësoni hidratimin. Këto zgjedhje mund t’ju ndihmojnë të kontrolloni dëshirat e papritura për ushqime jo të shëndetshme dhe të mbani një rutinë ushqimore më të balancuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sekreti i çokollatës së zezë për një trup më të ri

Published

on

Një studim i ri ka gjetur një lidhje mes teobrominës, një përbërësi natyral i çokollatës së zezë, dhe ngadalësimit të plakjes biologjike.

Studiuesit analizuan mbi 1,600 persona në Britani dhe Gjermani dhe vunë re se ata me nivele më të larta teobromine kishin një moshë biologjike më të ulët se mosha reale.

Mosha biologjike mat gjendjen reale të trupit duke u bazuar në qelizat, indet dhe organet, dhe lidhet me faktorë si stili i jetesës, mjedisi dhe gjenetika.

Studiuesit përdorën ndryshimet në ADN dhe gjatësinë e telomereve për këtë matje.

Ekspertët theksojnë se nevojiten më shumë studime për të kuptuar ndikimin e teobrominës dhe paralajmërojnë që sheqeri dhe yndyra në çokollatë mund të ulin përfitimet.

Shija e çokollatës mund të shijohet në sasi të vogla dhe rrallë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Varianti K: Mutacioni më infektues që po përhapet shpejt në botë

Published

on

Virusi i gripit AH3N2 ka pësuar mutacion dhe transmetueshmëria e tij është më e lartë.

Varianti K i këtij virusi ka rritur numrin e të shtruarve në spitale në vende të tjera të botës.

Në Shqipëri nuk ka vend për panik, thonë ekspertët, pasi ky virus ka qarkulluar në vendin tonë edhe më parë, dhe edhe pse ka një ndryshim, mbetet brenda të njëjtës familje.

Viruset e gripit pësojnë ndryshime për variantin e ri K nuk duhet të ketë panik, dhe pse nuk është në përbërjen e vaksinës për 2025–2026.

Vaksina na mbron gjithsesi duke rritur imunitetin. Në vende të ndryshme, varianti K i AH3N2 ka rritur numrin e të shtruarve në spitale dhe të atyre që rendin për t’u vaksinuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara