Lajmet

Çfarë do të thotë rritja e inflacionit për Eurozonën?

Inflacioni në 19 shtetet që përdorin monedhën euro shënoi nivelin më të lartë.

Published

on

Njoftimi i javës së kaluar për rritjen rekorde të nivelit të inflacionit erdhi teksa çmimet e ushqimit dhe energjisë janë rritur.

Më poshtë mund të mësoni më shumë detaje lidhur me rritjen e inflacionit në Eurozonë:

Çfarë thonë këto shifra?

Çmimet e konsumit në Eurozonë, që përbëhet nga ekonomitë e Bashkimit Evropian si Franca dhe Gjermania, u rritën për 5 për qind në dhjetor krahasuar me periudhën e një viti më parë, u tha në të dhënat e Eurostat-it, Zyrës për Statistika të BE-së.

Çmimet e energjisë kanë kontribuar në rritjen e inflacionit, pasi ato u rritën për 26 për qind vitin e kaluar, që është përqindje më e ulët krahasuar me muajin e kaluar.

Rritja e çmimit të ushqimeve u rrit në 3.2 për qind nga norma 2.2 për qind e nëntorit dhe çmimi i mallrave u rrit me një ritëm më të shpejtë prej 2.9 për qind.

Megjithatë, rritja e çmimeve të shërbimeve ra në 2.4 për qind, duke sugjeruar se varianti Omicron i koronavirusit uli kërkesën për udhëtime gjatë festave të fundvitit.

Nëse nuk llogaritet rritja e çmimeve të ushqimit dhe energjisë, norma e inflacionit bazë të Eurozonës qëndroi e qëndrueshme në 2.6 për qind.

Pse kjo është e rëndësishme?

Shifrat e fundit thyejnë rekordin e 4.9 për qind të inflacionit të arritur në nëntor të vitit 2021 dhe njëherësh shënon nivelin më të lartë të inflacionit që prej fillimit të mbajtjes së regjistrave për monedhën euro më 1997, dy vjet para se të lancohej si monedhë.

Kjo nënkupton që prej ushqimit në dyqanet ushqimore te udhëtimet e blerjeve dhe karburantet po kushtojnë më shumë pasi rimëkëmbja ekonomike nga pandemia ka rritur kërkesën për energji dhe ka çrregulluar zinxhirët e furnizimit global.

Këto shifra theksojnë se si inflacioni është shfaqur si një nga çështjet kryesore me të cilën po përballen politikbërësit ekonomikë.

Rritja ka rritur presionin ndaj Bankës Qendrore Evropiane për të vepruar ndaj inflacionit që t’i mbajë normat e interesit jashtëzakonisht të ulëta për të stimuluar një rimëkëmbje ekonomike për pandeminë. Përhapja e Omicronit ka detyruar që të rishqyrtohet çdo vendim që mund të pengojë rritjen ekonomike dhe analistët nuk presion që Banka Evropiane të rrisë normat deri në vitin 2023.

Inflacioni nuk është vetëm problem i BE-së. Çmimet e konsumit në Shtetet e Bashkuara janë rritur me ritmin më të shpejtë në 39 vjet dhe inflacioni ka arritur rekordin në më shumë se një dekadë në Britani. Inflacioni në Turqi arriti në 36 për qind muajin e kaluar – niveli më i lartë në 19 vjet – dhe Brazili ka përjetuar rritje prej mbi 10 për qind, që është rritja më e shpejt e inflacionit në 18 vjetët e fundit.

Çfarë mendojnë ekspertët?

Disa ekonomistë mendojnë se inflacioni në Eurozonë do të arrijë kulmin shpejt, nëse veç se ka arritur. Një tjetër faktor i rëndësishëm është çmimi i gazit natyror, “që ka qenë mjaft i ndjeshëm në javët e fundit dhe ka qenë një prej faktorëve kyç në rritjen e fundit të inflacionit”, tha në një raport Bert Colijn, ekonomist i lartë në Bankën ING.

Çmimet e gazit natyror dhe naftës në tregjet e së ardhmes sugjerojnë se inflacioni me gjasë ka arritur rekordin dhe do të fillojë të bie, tha ai.

Tani, “pyetja është sesa e pjerrët do të jetë tendenca e rënies”, tha Colijn.

Ai dhe ekonomistët e tjerë parashikojnë se baza e inflacionit do të lehtësohet, por do të qëndrojnë mbi 2 për qind gjatë këtij viti, duke i lënë hapësirë Bankës Qendrore Evropiane që të marrë vendim lidhur me normat.

Çfarë po bëjnë shtetet e tjera?

Pavarësisht përhapjes së variantit Omicron dhe efekteve të paqarta që mund të ketë në ekonominë globale, bankat qendrore kanë rritur normat e interesit me qëllim që të luftojnë rritjen e inflacionit ose po ndërmarrin hapa në këtë drejtim.

Muajin e kaluar, Banka e Anglisë u bë banka e parë qendrore e një ekonomie të përparuar që rriti normat e interesit që prej se ka nisur pandemia. Banka Qendrore Evropiane ka ndërmarrë një qasje më të kujdesshme, por gjithashtu ka vendosur që të tërheqë disa prej stimujve për vitin e ardhshëm.

Rezervat Federale të Shteteve të Bashkuara po lëvizin më shpejt sesa Evropa për të shtrënguar kreditë teksa çmimet në nëntorin e vitit të kaluar u rritën për 6.8 për qind.

Përgatiti: Mimoza Sadiku/RFE

Rajoni

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Aktualitet

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Lajmet

Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë

Published

on

By

Ambasada e SHBA-së në Prishtinë e ka cilësuar si një sukses të madh ushtrimin e javës së kaluar për reagim ndaj krizave të realizuar në koordinim mes Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës.

Në këtë ushtrim kanë qenë të përfshirë rreth 800 oficerë të Policisë së Kosovës bashkë me njësite të tjera speciale, përfshirë forenzikën dhe KFOR-in.

Për këtë ushtrim të përbashkët janë përdorur edhe qentë, dronët e automjete tjera taktike.

Ushtrimi i përbashkët i reagimit ndaj krizave i javës së kaluar ishte një sukses i madh — duke reflektuar koordinimin e shkëlqyer midis Ambasadës së SHBA-së dhe Policisë së Kosovës. Gati 800 oficerë të PK-së — së bashku me zjarrfikësit dhe emergjencat dhe njësitë e specializuara duke përfshirë njësitë SIU, SOU, EOD, UAS/Kundër-UAS, Forenzikë dhe Çështje Publike — morën pjesë, me mbështetje të vlefshme nga RSO, MSG, PD, INL, ICITAP, MED, KFOR, LGF dhe PSU. Nga qentë dhe dronët te automjetet taktike dhe ekipet e emergjencës, ky ushtrim nxori në pah bashkëpunimin tonë ndëragjencor, gatishmërinë operacionale dhe angazhimin e përbashkët ndaj sigurisë”, shkruan Ambasda në njoftim.

Continue Reading

Të kërkuara