

Lajmet
Çfarë do të thotë rritja e inflacionit për Eurozonën?
Inflacioni në 19 shtetet që përdorin monedhën euro shënoi nivelin më të lartë.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNjoftimi i javës së kaluar për rritjen rekorde të nivelit të inflacionit erdhi teksa çmimet e ushqimit dhe energjisë janë rritur.
Më poshtë mund të mësoni më shumë detaje lidhur me rritjen e inflacionit në Eurozonë:
Çfarë thonë këto shifra?
Çmimet e konsumit në Eurozonë, që përbëhet nga ekonomitë e Bashkimit Evropian si Franca dhe Gjermania, u rritën për 5 për qind në dhjetor krahasuar me periudhën e një viti më parë, u tha në të dhënat e Eurostat-it, Zyrës për Statistika të BE-së.
Çmimet e energjisë kanë kontribuar në rritjen e inflacionit, pasi ato u rritën për 26 për qind vitin e kaluar, që është përqindje më e ulët krahasuar me muajin e kaluar.
Rritja e çmimit të ushqimeve u rrit në 3.2 për qind nga norma 2.2 për qind e nëntorit dhe çmimi i mallrave u rrit me një ritëm më të shpejtë prej 2.9 për qind.
Megjithatë, rritja e çmimeve të shërbimeve ra në 2.4 për qind, duke sugjeruar se varianti Omicron i koronavirusit uli kërkesën për udhëtime gjatë festave të fundvitit.
Nëse nuk llogaritet rritja e çmimeve të ushqimit dhe energjisë, norma e inflacionit bazë të Eurozonës qëndroi e qëndrueshme në 2.6 për qind.
Pse kjo është e rëndësishme?
Shifrat e fundit thyejnë rekordin e 4.9 për qind të inflacionit të arritur në nëntor të vitit 2021 dhe njëherësh shënon nivelin më të lartë të inflacionit që prej fillimit të mbajtjes së regjistrave për monedhën euro më 1997, dy vjet para se të lancohej si monedhë.
Kjo nënkupton që prej ushqimit në dyqanet ushqimore te udhëtimet e blerjeve dhe karburantet po kushtojnë më shumë pasi rimëkëmbja ekonomike nga pandemia ka rritur kërkesën për energji dhe ka çrregulluar zinxhirët e furnizimit global.
Këto shifra theksojnë se si inflacioni është shfaqur si një nga çështjet kryesore me të cilën po përballen politikbërësit ekonomikë.
Rritja ka rritur presionin ndaj Bankës Qendrore Evropiane për të vepruar ndaj inflacionit që t’i mbajë normat e interesit jashtëzakonisht të ulëta për të stimuluar një rimëkëmbje ekonomike për pandeminë. Përhapja e Omicronit ka detyruar që të rishqyrtohet çdo vendim që mund të pengojë rritjen ekonomike dhe analistët nuk presion që Banka Evropiane të rrisë normat deri në vitin 2023.
Inflacioni nuk është vetëm problem i BE-së. Çmimet e konsumit në Shtetet e Bashkuara janë rritur me ritmin më të shpejtë në 39 vjet dhe inflacioni ka arritur rekordin në më shumë se një dekadë në Britani. Inflacioni në Turqi arriti në 36 për qind muajin e kaluar – niveli më i lartë në 19 vjet – dhe Brazili ka përjetuar rritje prej mbi 10 për qind, që është rritja më e shpejt e inflacionit në 18 vjetët e fundit.
Çfarë mendojnë ekspertët?
Disa ekonomistë mendojnë se inflacioni në Eurozonë do të arrijë kulmin shpejt, nëse veç se ka arritur. Një tjetër faktor i rëndësishëm është çmimi i gazit natyror, “që ka qenë mjaft i ndjeshëm në javët e fundit dhe ka qenë një prej faktorëve kyç në rritjen e fundit të inflacionit”, tha në një raport Bert Colijn, ekonomist i lartë në Bankën ING.
Çmimet e gazit natyror dhe naftës në tregjet e së ardhmes sugjerojnë se inflacioni me gjasë ka arritur rekordin dhe do të fillojë të bie, tha ai.
Tani, “pyetja është sesa e pjerrët do të jetë tendenca e rënies”, tha Colijn.
Ai dhe ekonomistët e tjerë parashikojnë se baza e inflacionit do të lehtësohet, por do të qëndrojnë mbi 2 për qind gjatë këtij viti, duke i lënë hapësirë Bankës Qendrore Evropiane që të marrë vendim lidhur me normat.
Çfarë po bëjnë shtetet e tjera?
Pavarësisht përhapjes së variantit Omicron dhe efekteve të paqarta që mund të ketë në ekonominë globale, bankat qendrore kanë rritur normat e interesit me qëllim që të luftojnë rritjen e inflacionit ose po ndërmarrin hapa në këtë drejtim.
Muajin e kaluar, Banka e Anglisë u bë banka e parë qendrore e një ekonomie të përparuar që rriti normat e interesit që prej se ka nisur pandemia. Banka Qendrore Evropiane ka ndërmarrë një qasje më të kujdesshme, por gjithashtu ka vendosur që të tërheqë disa prej stimujve për vitin e ardhshëm.
Rezervat Federale të Shteteve të Bashkuara po lëvizin më shpejt sesa Evropa për të shtrënguar kreditë teksa çmimet në nëntorin e vitit të kaluar u rritën për 6.8 për qind.
Përgatiti: Mimoza Sadiku/RFE
Lajmet
OpenAI mposht Grok-in e Elon Musk në turneun e shahut me AI
Published
4 hours agoon
August 8, 2025By
UBT News
OpenAI, krijuesi i ChatGPT, ka mundur Grok-in e Elon Musk-ut në finalen e një turneu për të shpallur lojtarin më të mirë të shahut me inteligjencë artificiale (AI).
Historikisht, kompanitë teknologjike shpesh kanë përdorur shahun për të vlerësuar përparimin dhe aftësitë e një kompjuteri, me makinat moderne të shahut që janë praktikisht të pamposhtura edhe nga lojtarët më të mirë njerëzorë, raporton BBC.
Por kjo garë nuk përfshinte kompjuterë të dizajnuar posaçërisht për shah ai u zhvillua mes programeve të AI që janë krijuar për përdorim të përditshëm.
Modeli o3 i OpenAI doli fitues pa humbje në turne dhe mundi në finale modelin Grok 4 të xAI, duke shtuar tensionin në rivalitetin në vazhdim mes dy kompanive. Musk dhe Sam Altman, të dy bashkëthemelues të OpenAI, pretendojnë se modelet e tyre të fundit janë më të zgjuarat në botë.
Modeli Gemini i Google mori vendin e tretë në turne, pasi mundi një model tjetër të OpenAI.
Megjithatë, këto AI, edhe pse të talentuara në shumë detyra të përditshme, janë ende duke u përmirësuar në shah – me Grok që bëri disa gabime gjatë ndeshjeve të fundit, përfshirë humbjen e herë pas hershme të mbretëreshës së tij.
“Derisa arriti në gjysmëfinale, dukej sikur asgjë nuk do ta ndalë Grok 4 drejt fitimit të ngjarjes”, tha Pedro Pinhata, një gazetar i Chess.com, në mbulimin e tij.
“Pavarësisht disa momenteve të dobësisë, AI e X dukej larg më e fortë si lojtar shahu… Por iluzioni u shemb në ditën e fundit të turneut”.
Ai tha se loja “e pakonceptueshme” dhe “gabimet” e Grok i mundësuan o3 që të merrte një sërë fitoreve të bindshme.
“Grok bëri shumë gabime në këto ndeshje, por OpenAI jo”, tha mjeshtri i madh i shahut Hikaru Nakamura gjatë transmetimit të tij live në finalen.
Para finales së të enjtes, Musk kishte thënë në një postim në X se suksesi paraprak i xAI-së në turne ishte një “efekt anësor” dhe se ata “nuk kanë shpenzuar pothuajse aspak përpjekje për shah”.
Aktualitet
Vendimi i gjykatës: Popoviq dëbohet nga Kosova
Published
6 hours agoon
August 8, 2025By
UBTnews
Igor Popoviq është shpallur fajtor dhe është dënuar nga Gjykata Themelore në Prishtinë me gjobë prej 3 mijë eurosh dhe me masën plotësuese të dëbimit nga territori i Kosovës për një periudhë dyvjeçare, pas arritjes së marrëveshjes për pranimin e fajësisë me Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës.
Sipas aktakuzës së ngritur më 4 gusht 2025 nga PSRK-ja , Igor Popoviq, ndihmësdrejtor në të ashtuquajturën Zyrë për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, me dashje dhe me qëllim ka nxitur dhe përhapur publikisht urrejtje dhe mos durim midis grupeve etnike.
Në atë mënyrë që i njëjti me datën 18 korrik 2025, rreth orës 12:00 në Rahovec ka mbajtur një fjalim publik me të cilin i është drejtuar një mase të gjerë të qytetarëve, ku mes tjerash ka përdorur gjuhë me përmbajtje nxitëse dhe urrejtëse.
Kryetari i trupit gjykues, gjyqtari Kujtim Krasniqi, tha se i akuzuari Igor Popoviq, me është shpallur fajtor për veprën penale “nxitja e përçarjes dhe mosdurimit” nga neni 141, paragrafi 1 i Kodit Penal të Republikës së Kosovës.
Sipas tij, gjykata, në përputhje me dispozitat penale dhe procedurale, e ka dënuar Popoviqin me 6 muaj burgim, dënim i cili, me pëlqimin e të akuzuarit, zëvendësohet me gjobë në shumën prej 3 mijë eurosh.
Krasniqi tha se gjykata ka shqiptuar edhe dënim plotësues, dëbimin e Popoviqit nga territori i Republikës së Kosovës dhe ndalimin e hyrjes së tij për një periudhë prej dy vitesh.
“I akuzuari Igor Popoviq me shënime personale si në shkresë të lëndës është fajtor për veprën penale nxitja e përqarjes dhe mos durimit nga neni 141, paragrafi 1 i kodit penal të Republikës së Kosovës. Andaj gjykata konform dispozitave penale dhe procedurale të njëjtin e gjykon me dënim me burgim me kohëzgjatje prej 6 muajve, i cili dënim me pëlqimin e të akuzuarit zëvendësohet me dënim me gjobë në shumën prej 3 mijë eurove… Koha e kaluar në masën e paraburgimet nga data 18.07.2025 deri më datën 08.08.2025 i llogaritet në dënimin me burgim të shqiptuar. Po ashtu, Gjykata i shqipton edhe dënim plotësues. Urdhërohet dëbimi i të pandehurit Igor Popoviq nga territori i Republikës së Kosovës dhe i ndalohet hyrja për dy vite”, tha Krasniqi.
Mëngjesin e sotëm, më 8 gusht, Prokuroria Speciale i propozoi gjykatës që ndaj Popoviqit të shqiptohet i njëjtit dënim, sipas marrëveshjes, për veprën penale për të cilën akuzohet, gjashtë muaj burgim, i cili të zëvendësohet me gjobë në shumën prej 3 mijë eurosh.
Sot, prokurorja e rastit, Fikrije Krasniqi-Zejnullahu i propozoi gjykatës që ndaj Popoviqit të shqiptohet edhe dënimi plotësues – dëbimi nga territori i Kosovës për një afat prej dy vitesh, për çka palët janë pajtuar.
Avokati i Popoviq, Millosh Delliviq tha se i qëndrojnë mbrapa marrëveshjes së arritur me Prokurorinë Speciale.
Kujtojmë se arrestimi i Popoviq ndodhi pas mbajtjes së një fjalimi në Hoçë të Madhe të Rahovecit, ku ai u shpreh kundër Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Prokuroria vlerësoi se përmes këtyre deklaratave, Popoviq ka ndikuar negativisht në marrëdhëniet ndërmjet komuniteteve, duke nxitur mosbesim dhe tensione ndëretnike, dhe duke rrezikuar bashkëjetesën në shoqërinë kosovare.
Aktualitet
Qeveria në detyrë merr këto vendime në mbledhjen e radhës
Published
6 hours agoon
August 8, 2025By
UBTnews
Qeveria në detyrë e Kosovës ka mbajtur sot mbledhje elektronike në të cilën ka marrë disa vendime.
Kabineti qeveritar në detyrë ka miratuar vendimin për shqyrtim të mëtejmë të kërkesës me vetiniciativë për shpronësim për interes publik të pronave të paluajtshme të cilat janë të nevojshme për realizimin e Projektit Infrastrukturor për Interes Publik- Ndërtimi i Urës mbi lumin Ibër që lidh Mitrovicën e veriut dhe Mitrovicën e jugut.
Po ashtu, janë caktuar zonat e shërbimit për ofruesit e shërbimeve të ujit në Kosovë, si dhe është miratuar ndryshimin e Statutit të Kompanisë Rajonale të Ujësjellësit “Mitrovica” sipas vendimit të bordit të drejtorëve.
Aktualitet
Kurti takoi ambasadorët e QUINT-it dhe shefin e Zyrës së BE-së në Kosovë
Published
7 hours agoon
August 8, 2025By
UBT News
Kryeministri në detyrë Albin Kurti ka pritur në takim ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë të shteteve të QUINT-it dhe shefin e Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë.
Aty u diskutua mbi rrugën e integrimit të vendit tonë në BE, mos konstituimin e Kuvendit dhe arrestimet e qytetarëve të Kosovës nga Serbia.
Kurti informoi ambasadorët dhe përfaqësuesit diplomatikë për performancën ekonomike të vendit dhe rezultatet e politikave të qeverisë përgjatë pjesës së parë të këtij viti.
Ai tha se qarkullimi i bizneseve për gjashtë muajt e parë të vitit ka arritur vlerën 10.7 miliardë euro, duke shënuar një rritje 10.3%. Shpenzimet kapitale të qeverisë gjatë këtyre gjashtë muajve të parë janë 24% më të larta sesa në gjysmën e parë 2024.
Në çerekun e parë 2025, ekonomia është rritur për 3.61% të Bruto Produktit Vendor, tha ai.
Kurti ka folur edhe mbi numrin e bizneseve të reja të regjistruara këtë vit, si dhe veçoi të dhënat e fundit nga skema e punësimit “Qeveria për Familjet”, anëtarësimin e Kosovës në Regjistrin Evropian për Cilësi të Arsimit të Lartë dhe në Aleancën Evropiane për Praktikën Profesionale.

UBT zhvillon qendrën e saj të sigurisë kibernetike në njërën nga qendrat më të avancuara në rajon

Studimet: Alzheimeri mund të fillojë jashtë trurit!

Rita Ora publikon këngën e re ‘Joy’

Super kompjuteri parashikon golashënuesit e Ligës Premier 2025/26: Gyokeres e mbyll si i treti

OpenAI mposht Grok-in e Elon Musk në turneun e shahut me AI

Pulsimi i veshëve; Pse ndodh dhe si ta largoni?

Pesë vitet e fundit, Sony ka shitur më shumë se 80 milionë konsola PlayStation 5

Truket që e bëjnë grimin të qëndrojë edhe kur jashtë është vapë

Vendimi i gjykatës: Popoviq dëbohet nga Kosova
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit