Shëndet
Bulimia, çfarë e shkakton dhe cilat janë simptomat?
Personat me bulimi ndihen sikur nuk mund të ndalojnë së ngrëni.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiBulimia është një çrregullim i të ngrënit. Kjo gjendje karakterizohet nga episode të pakontrolluara të ngrënies së tepërt dhe pasohet nga të vjellat. Por mund të bëhet edhe nga mënyra të tjera pastrimi të organizmit nga ushqimi. Të tilla mund të jenë keqpërdorim i laksativëve, diuretikëve, klizmave, apo ilaçeve të tjera që pastrojnë zorrët apo agjërimi.
Personat me bulimi ndihen sikur nuk mund të ndalojnë së ngrëni, prandaj konsumojnë sasi shumë të mëdha ushqimi në një periudhë të shkurtër kohe, zakonisht në më pak se 2 orë.
Ciklet e pastrimit nga ushqimi, mund të ndodhin nga disaherë në ditë deri në disa herë në javë.
Shumë nuk kërkojnë ndihmë derisa arrijnë moshën 30 ose 50 vjeç. Por në këtë kohë, kjo sjellje është rrënjosur thellë dhe është më e vështirë për t’u ndryshuar.
Bulimia është një gjendje e cila mund të bëhet kërcënuese për jetën, gjithashtu është pengesë për të jetuar një jetë të shëndetshme.
Më poshtë AgroWeb.org ju njeh më gjerësisht me atë çka duhet të dini rreth bulimisë.
Kush rrezikohet?
Bulimia prek më shpesh femrat dhe fillon gjatë viteve të adoleshencës. Por, mund të prekë edhe meshkujt.
Njerëzit me bulimi kanë më shumë gjasa të vijnë nga familje me një histori të çrregullimeve të të ngrënit, sëmundjeve fizike dhe problemeve të tjera të shëndetit mendor.
Sëmundje të tjera, të tilla si abuzimi me substancat, çrregullimet e ankthit dhe çrregullimet e humorit janë të zakonshme tek njerëzit me bulimi.
Çfarë e shkakton?
Shkaku i saktë bulimisë nuk dihet. Por besohet se shoqëria dhe idealet bazuar në peshën dhe formën e trupit luajnë një rol. Ekziston gjithashtu një lidhje gjenetike pasi çrregullimet e të ngrënit priren të shfaqen në familje.
Cilat janë simptomat?
Simptomat më të zakonshme të bulimisë janë:
-Episodet e përsëritura të ngrënies së tepërt dhe frika se mos nuk mund të ndaloni së ngrëni
-Të vjella të vetë-induktuara (zakonisht të kryera në fshehtësi)
-Stërvitja e tepruar
-Agjërimi i tepruar
-Zakone apo rituale të veçanta të të ngrënit
-Përdorimi i papërshtatshëm i laksativëve ose diuretikëve
-Menstruacione të parregullta
-Zakonisht personat e prekur kanë një peshë trupore normale ose mbi mesatare. Kjo i lejon ata të fshehin problemin e tyre për vite.
-Ankthi
-Ndjenjat e pakënaqësisë me veten dhe mënyrën se si duket trupi
-Depresioni
-Preokupimi me ushqimin, peshën dhe formën e trupit
-Fyti është gjithmonë i përflakur ose i lënduar
-Lodhje dhe pakësim i energjisë
-Probleme dentare për shkak të erozionit të smaltit nga të vjellat
– Abuzimi me alkoolin dhe drogën mund të jenë një tjetër shkak
Shumica e njerëzve me çrregullime të të ngrënit ndajnë gjithashtu disa tipare, duke përfshirë:
-Vetëvlerësim të ulët
-Pafuqi
-Frika nga shëndoshja
-Pakënaqësi e madhe me trupin
Simptomat e bulimisë mund të duken si probleme të tjera mjekësore ose gjendje të shëndetit mendor. Gjithmonë bisedoni mjekun për të marrë ndihmën e duhur dhe për të mirë përcaktuar gjendjen.
Si diagnostikohet bulimia?
Shpesh personat me bulimi përpiqen ta ruajnë këtë sekret edhe nga njerëzit më të afërt.
Prandaj kjo gjendje mund të jetë e veshitrë për t’u zbuluar nëse personi i prekur nuk kërkon ndihmë apo nuk bashkëpunon me mjekun.
Testet e gjakut mund të bëhen për të kontrolluar shëndetin e përgjithshëm dhe gjendjen ushqyese.
Si trajtohet?
Bulimia zakonisht trajtohet si me terapi individuale ashtu edhe me terapi familjare.
Terapia vlerëson lidhjen midis mendimeve, ndjenjave dhe sjelljeve tuaja.
Terapisti do të eksplorojë modelet e të menduarit që çojnë në veprime vetëshkatërruese dhe të ndihmojnë në ndryshimin e kësaj forme të menduari dhe
vepruari.
Ilaçet (zakonisht antidepresantët ose ilaçe kundër ankthit) mund të ndihmojnë.
Familja mund të luajë një rol jetik mbështetës në çdo proces trajtimi./Agroweb
Shëndet
5 gabime që bëjmë pas ngrënies së drekës
Published
11 hours agoon
November 8, 2025By
UBT News
Shumë prej nesh kanë zakone të zakonshme pas vakteve, por disa prej tyre nuk janë të shëndetshme për tretjen.
1. Konsumimi i frutave menjëherë pas buke
Të hash fruta direkt pas një vakti mund të shkaktojë fryrje barku, diarre ose kapsllëk. Frutat tretën më mirë kur stomaku është bosh, ndaj rekomandohet t’i konsumoni mes vakteve.
2. Pirja e ujit menjëherë pas ushqimit
Uji mund të hollojë lëngjet tretëse e pengojë tretjen e ushqimit. Më mirë pini ujë një orë para vakti ose një gotë në mëngjes me stomak bosh.
3. Shëtitja menjëherë pas vaktit
Pas ushqimit, stomaku ka nevojë për qetësi për të tretur ushqimin. Pritni 10-20 minuta, pastaj mund të bëni një shëtitje të lehtë për 30 minuta, veçanërisht e dobishme për personat obezë.
4. Banjë direkt pas ushqimit
Dushi pas vakti mund të reduktojë qarkullimin e gjakut në sistemin tretës dhe të dobësojë tretjen. Koha më e mirë për dush është një orë pas ngrënies ose para gjumit.
5. Gjumi menjëherë pas ushqimit
Fjetja direkt pas darkës mund të ngarkojë stomakun dhe të favorizojë depozitimin e yndyrës. Prisni të paktën 20 minuta pas vakti para se të shkoni në shtrat.
Lejoni kohë për tretje, pini ujë, lëvizni pas vakteve për të mbajtur sistemin tretës në gjendje të shëndetshme. /A.Z/UBT News/
Shëndet
5 ushqime që njerëzit konsumojnë që nga kohët e lashta
Published
12 hours agoon
November 8, 2025By
UBT News
Në lashtësi, burimet ushqimore ishin të kufizuara, por njerëzit ishin të shkathët dhe gjenin mënyra për të ruajtur dhe përpunuar ushqimin.
Metoda si tharja, fermentimi dhe konservimi ndihmuan në parandalimin e prishjes së ushqimeve. Disa prej ushqimeve që shijojmë sot kanë rrënjë mijëra vjeçare.
1. Tortë djathi (Cheesecake)
Në Greqinë e lashtë, cheesecake konsiderohej delikatesë e shërbehej vetëm në festa. Atletët e Olimpiadës së parë (776 p.e.s.) besohet se e konsumonin për energji. Receta e parë e shkruar daton në vitin 230 të erës sonë nga autori grek Athenaeus. Më vonë, romakët ndryshuan recetat duke shtuar djathë të grimcuar dhe vezë, dhe në vitin 1000 torta u përhap në Evropën Perëndimore. Sot, cheesecake shijohet globalisht, me versionin më të famshëm në Nju Jork.
2. Çokollata
Kakaoja përdorej që nga 1500 p.e.s. nga civilizimi Olmec dhe më pas nga Majat, si pjesë e pijeve ceremoniale dhe madje si monedhë tregtie. Në vitin 1828, kimisti holandez Coenraad Johannes van Houten zhvilloi pluhurin e kakaos, duke mundësuar prodhim më të lirë dhe popullaritet të rritur. Sot, Zvicra kryeson konsumin e çokollatës, me mbi 8 kg për person në vit.
3. Mjalti
Mjalti është përdorur për mijëra vjet si ushqim e qëllime shëndetësore. Vizatim shkëmbor paleolitik tregon mbledhjen e mjaltit që nga 40,000 vjet më parë, ndërsa prova arkeologjike nga 3,500 vjet më parë tregon përdorimin e qeramikës për ruajtjen dhe përpunimin e dyllit të bletës. Ai është një ushqim jashtëzakonisht i qëndrueshëm falë përbërjes së tij natyrore.
4. Petulla
Kanë histori mijëra vjeçare. Analiza e mjeteve të bluarjes 30,000 vjeçare tregon se petullat gatuaheshin gjatë epokës së gurit. Romakët përdornin miell gruri e vaj, ndërsa analiza e stomakut të “Otzi Njeriut të Akullit” tregon se konsumonte version të hershëm të petullave.
5. Kokoshka
Kokoshkat erdhën nga misri i ngrohur deri në shpërthim, dhe kultivoheshin nga popujt indigjenë që rreth 5,000 p.e.s. Në fillim përdorej si ushqim i zakonshëm, veçanërisht për mëngjes. Sot, misri i kokoshkave përbën një pjesë të madhe të prodhimit global dhe është një nga ushqimet më të njohura të shijshme dhe të lehta për të konsumuar.
Këto ushqime tregojnë se kreativiteti i njerëzve për të përpunuar dhe ruajtur ushqimin ka ekzistuar që nga kohët e lashta dhe disa prej tyre vazhdojnë të jenë pjesë e përditshmërisë sonë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Kura shtëpiake për gjunjë të fortë dhe pa inflamacion
Published
1 day agoon
November 7, 2025By
UBT News
Me kalimin e kohës, trupi humbet forcën dhe kyçet bëhen më të brishta, sidomos gjunjët të cilët mbajnë peshën e trupit dhe mundësojnë lëvizjen.
Kupa e gjurit ka nevojë për lubrifikim të vazhdueshëm; përndryshe, shfaqen inflamacion dhe dhimbje që shpesh lidhen me artritin, reumatizmën apo dëmtime të tendinave.
Kurat natyrale që ndihmojnë:
Speci i kuq djegës – përmban kapsaicinë, e cila bllokon ndjesinë e dhimbjes dhe redukton inflamacionin.
Uthulla e mollës – ndihmon në shpërbërjen e kristaleve të acidit urik në kyçe dhe zbut dhimbjen.
Vaji i ullirit – qetëson inflamacionin dhe shërben si vaj masazhi.
Xhenxhefili – ka efekt anti-inflamator dhe lehtëson dhimbjet e osteoartritit.
Pasta natyrale kundër dhimbjeve:
Përzieni 2 lugë spec djegës pluhur, 1 gotë uthull molle (ose ½ gote vaj ulliri të ngrohtë) e pak xhenxhefil të grirë. Aplikoni në gjunjë për 20 minuta, dy herë në ditë, më pas shpëlajeni.
Kjo përzierje ndihmon në reduktimin e inflamacionit dhe dhimbjes, por në raste të forta, kërkohet këshilla e mjekut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të ulni shtypjen e gjakut me vetëm këtë ushqim?
Published
1 day agoon
November 7, 2025By
UBT News
Spirulina, një “super-ushqim” i njohur për përbërësit e tij të pasur me proteina, vitamina dhe minerale, mund të ofrojë përfitime të rëndësishme për shëndetin e zemrës.
Sipas një studimi të fundit, një proteinë specifike në spirulinë ka treguar se mund të relaksojë arteriet, duke ndihmuar në uljen e presionit të gjakut, të paktën në kafshë laboratorike.
Spirulina përdoret në forma suplementesh, kapsulash dhe “smoothie”, e rekomandohet për një sërë gjendjesh shëndetësore, duke përfshirë humbjen e peshës, diabetin, lodhjen dhe inflamacionin.
Megjithatë, studiuesit theksojnë se ka prova të kufizuara shkencore mbi efektet e saj, dhe kërkimi mbi përfitimet potenciale të këtij alga të gjelbër-jeshile vazhdon.
Hulumtimi i fundit sugjeron se spirulina mund të ketë rol të veçantë në parandalimin ose reduktimin e hipertensionit, një gjendje që preket miliona njerëz globalisht dhe rrit rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe atakut në tru.
Ekspertët po studiojnë mënyrën se si përbërësit bioaktivë në spirulinë ndikojnë në zgjerimin e enëve të gjakut e përmirësimin e qarkullimit.
Për ata që kërkojnë mënyra natyrale për të mbështetur shëndetin kardiovaskular, spirulina mund të jetë opsion i dobishëm, por specialistët rekomandojnë gjithmonë konsultim me mjekun para se të fillohet përdorimi si suplement i rregullt. /A.Z/UBT News/
Dilema e perdeve: cilat i përshtaten më mirë ambientit tuaj?
Publikohet traileri i filmit biografik për Michael Jackson
5 gabime që bëjmë pas ngrënies së drekës
Hilary Duff rrëfen pse nuk u bë mentore për Selena Gomez dhe Demi Lovato
Plaçkitet shtëpia e yllit të Interit
5 ushqime që njerëzit konsumojnë që nga kohët e lashta
Mos e merrni stresin në shtëpi: Si të mos mendoni për punën në fundjavë?
Rektori Hajrizi viziton UniMarconi në Romë
Gaz Ejupi: “Reporting House, një pikë reference për historinë e Kosovës
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
