

Shëndet
Bulimia, çfarë e shkakton dhe cilat janë simptomat?
Personat me bulimi ndihen sikur nuk mund të ndalojnë së ngrëni.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiBulimia është një çrregullim i të ngrënit. Kjo gjendje karakterizohet nga episode të pakontrolluara të ngrënies së tepërt dhe pasohet nga të vjellat. Por mund të bëhet edhe nga mënyra të tjera pastrimi të organizmit nga ushqimi. Të tilla mund të jenë keqpërdorim i laksativëve, diuretikëve, klizmave, apo ilaçeve të tjera që pastrojnë zorrët apo agjërimi.
Personat me bulimi ndihen sikur nuk mund të ndalojnë së ngrëni, prandaj konsumojnë sasi shumë të mëdha ushqimi në një periudhë të shkurtër kohe, zakonisht në më pak se 2 orë.
Ciklet e pastrimit nga ushqimi, mund të ndodhin nga disaherë në ditë deri në disa herë në javë.
Shumë nuk kërkojnë ndihmë derisa arrijnë moshën 30 ose 50 vjeç. Por në këtë kohë, kjo sjellje është rrënjosur thellë dhe është më e vështirë për t’u ndryshuar.
Bulimia është një gjendje e cila mund të bëhet kërcënuese për jetën, gjithashtu është pengesë për të jetuar një jetë të shëndetshme.
Më poshtë AgroWeb.org ju njeh më gjerësisht me atë çka duhet të dini rreth bulimisë.
Kush rrezikohet?
Bulimia prek më shpesh femrat dhe fillon gjatë viteve të adoleshencës. Por, mund të prekë edhe meshkujt.
Njerëzit me bulimi kanë më shumë gjasa të vijnë nga familje me një histori të çrregullimeve të të ngrënit, sëmundjeve fizike dhe problemeve të tjera të shëndetit mendor.
Sëmundje të tjera, të tilla si abuzimi me substancat, çrregullimet e ankthit dhe çrregullimet e humorit janë të zakonshme tek njerëzit me bulimi.
Çfarë e shkakton?
Shkaku i saktë bulimisë nuk dihet. Por besohet se shoqëria dhe idealet bazuar në peshën dhe formën e trupit luajnë një rol. Ekziston gjithashtu një lidhje gjenetike pasi çrregullimet e të ngrënit priren të shfaqen në familje.
Cilat janë simptomat?
Simptomat më të zakonshme të bulimisë janë:
-Episodet e përsëritura të ngrënies së tepërt dhe frika se mos nuk mund të ndaloni së ngrëni
-Të vjella të vetë-induktuara (zakonisht të kryera në fshehtësi)
-Stërvitja e tepruar
-Agjërimi i tepruar
-Zakone apo rituale të veçanta të të ngrënit
-Përdorimi i papërshtatshëm i laksativëve ose diuretikëve
-Menstruacione të parregullta
-Zakonisht personat e prekur kanë një peshë trupore normale ose mbi mesatare. Kjo i lejon ata të fshehin problemin e tyre për vite.
-Ankthi
-Ndjenjat e pakënaqësisë me veten dhe mënyrën se si duket trupi
-Depresioni
-Preokupimi me ushqimin, peshën dhe formën e trupit
-Fyti është gjithmonë i përflakur ose i lënduar
-Lodhje dhe pakësim i energjisë
-Probleme dentare për shkak të erozionit të smaltit nga të vjellat
– Abuzimi me alkoolin dhe drogën mund të jenë një tjetër shkak
Shumica e njerëzve me çrregullime të të ngrënit ndajnë gjithashtu disa tipare, duke përfshirë:
-Vetëvlerësim të ulët
-Pafuqi
-Frika nga shëndoshja
-Pakënaqësi e madhe me trupin
Simptomat e bulimisë mund të duken si probleme të tjera mjekësore ose gjendje të shëndetit mendor. Gjithmonë bisedoni mjekun për të marrë ndihmën e duhur dhe për të mirë përcaktuar gjendjen.
Si diagnostikohet bulimia?
Shpesh personat me bulimi përpiqen ta ruajnë këtë sekret edhe nga njerëzit më të afërt.
Prandaj kjo gjendje mund të jetë e veshitrë për t’u zbuluar nëse personi i prekur nuk kërkon ndihmë apo nuk bashkëpunon me mjekun.
Testet e gjakut mund të bëhen për të kontrolluar shëndetin e përgjithshëm dhe gjendjen ushqyese.
Si trajtohet?
Bulimia zakonisht trajtohet si me terapi individuale ashtu edhe me terapi familjare.
Terapia vlerëson lidhjen midis mendimeve, ndjenjave dhe sjelljeve tuaja.
Terapisti do të eksplorojë modelet e të menduarit që çojnë në veprime vetëshkatërruese dhe të ndihmojnë në ndryshimin e kësaj forme të menduari dhe
vepruari.
Ilaçet (zakonisht antidepresantët ose ilaçe kundër ankthit) mund të ndihmojnë.
Familja mund të luajë një rol jetik mbështetës në çdo proces trajtimi./Agroweb
Shëndet
Ja se si ndikon orari i mëngjesit në shëndetin tuaj
Published
12 hours agoon
September 26, 2025By
UBT News
Shpesh thuhet se mëngjesi është vakti më i rëndësishëm i ditës dhe studimi i ri në Massachusetts, ka sugjeruar të njëjtën gjë.
Sipas studimit, koha kur konsumohet ushqimi i mëngjesit ka shumë rëndësi dhe ndikon në shëndet e jetëgjatësi, thuhet në uebfaqen e kuzhinieres së famshme, Martha Stewart.
Ky studim ka analizuar lidhjen mes orarit të vakteve dhe shëndetit tek të moshuarit, ku studiuesit kanë ndjekur për më shumë se 20 vjet 2,945 persona të moshës 42 deri 94 vjeç në Britani, duke analizuar edhe mostrat e gjakut.
Ata vunë re se me kalimin e viteve, të moshuarit fillonin të hanin më vonë mëngjesin dhe darkën, ndërkohë që ngushtonin orarin e përgjithshëm të ushqimit gjatë ditës.
Mëngjesi i vonuar dhe rreziqet për shëndetin
Studimi tregoi se ngrënia e mëngjesit më vonë lidhej rregullisht me probleme shëndetësore fizike dhe mendore, si depresioni, lodhja dhe problemet me shëndetin oral. Gjithashtu, u vu re se oraret e vona të ushqimit lidhen me vështirësi në përgatitjen e vakteve, gjumë më të dobët dhe, më së shumti, me rrezik më të lartë të vdekshmërisë gjatë periudhës së studimit.
Edhe pasi studiuesit morën parasysh faktorët e moshës, ata zbuluan se koha e mëngjesit të vonuar ishte e lidhur me rrezik më të lartë të sëmundjeve të shumta dhe mortalitetit.
“Studimi ofron informacionin që ka munguar mbi mënyrën si ndryshon koha e ushqimit në jetën e mëvonshme dhe se si ky ndryshim ndikon në shëndet dhe jetëgjatësi. Ne gjetëm se oraret e vona të vakteve, veçanërisht mëngjesi i vonuar, lidhen me sfida shëndetësore dhe rritje të vdekshmërisë tek të moshuarit”, ka thënë Hassan Dashti, shkencëtar e biolog në spitalin e Massachusetts.
Pse ka rëndësi koha e ushqimit?
Tradicionalisht, hulumtimet mbi ushqyerjen janë përqendruar tek ajo që hamë, por ky studim nxjerr në pah rëndësinë e shkencës që studion kohën e vakteve, si faktor i mundshëm për të parandaluar probleme shëndetësore.
“Studimi ynë sugjeron se ndryshimet në kohën kur të moshuarit hanë, veçanërisht mëngjesin, mund të shërbejnë si tregues i thjeshtë për gjendjen e tyre të përgjithshme shëndetësore”, ka shpjeguar Dashti.
Ai ka shtuar se inkurajimi i të moshuarve për të pasur orare të qëndrueshme vaktesh mund të bëhet pjesë e strategjive më të gjera për të nxitur plakje të shëndetshme dhe jetë më të gjatë./S.K/EO/
Shëndet
Vaksina kundër gripit sezonal, si të përgatiteni dhe kujdeseni pas saj?
Published
2 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Ekspertët paralajmërojnë se koha më e mirë për të marrë vaksinën kundër gripit është në vjeshtë, para se të fillojë sezoni i viruseve, raporton EatingWell.
Mjeku Jonathan Yadlosky shpjegon se vaksina kundër gripit, me larjen e duarve, mbetet një nga mbrojtjet më të mira kundër sëmundjes.
Infermierja pediatrike Patricia Stinchfield rekomandon që të gjithë personat mbi 6 muaj të vaksinohen çdo vit, për të mbrojtur jo vetëm veten, por edhe familjen dhe komunitetin.
Përgatitja para vaksinës
Hidratohuni mirë: Pini më shumë ujë e ruani një dietë të balancuar. Hidratimi ndihmon trurin dhe trupin të reagojë më mirë ndaj vaksinës.
Ushqime anti-inflamatore: Frutat dhe perimet, peshku, arrat, drithërat e plota e fasulet ndihmojnë në forcimin e sistemit imunitar.
Vakte me ngjyra dhe të balancuara: Shtimi i frutave dhe perimeve sjell vitamina, minerale dhe antioksidantë që forcojnë imunitetin.
Ushqimi i lehtë dhe hidratimi: Mund të parandalojë rënien e fiktë që lidhet me ankthin para vaksinës.
Kujdesi pas vaksinës
Vazhdoni të pini ujë: Lëngjet ndihmojnë trupin të përpunojë vaksinën dhe mund të reduktojnë efektet si dhimbja e kokës.
Ushqime me probiotikë dhe prebiotikë: Kosi, kefiri dhe lakra turshi mbështesin shëndetin e zorrëve dhe efektin e vaksinës.
Ushqime të thjeshta në rast nauze: Oriz, makarona, banane ose avokado ndihmojnë në qetësimin e stomakut.
Ruani zakonet e shëndetshme: Ushqimi i pasur me lëndë ushqyese, gjumi dhe aktiviteti forcojnë imunitetin jo vetëm gjatë sezonit të gripit.
Vaksina e gripit është një mbrojtje e fortë, por jo një “armë magjike”. Manaker thekson se ushqimi i shëndetshëm, gjumi i mirë dhe aktiviteti fizik mbeten thelbësore për një imunitet të fortë, edhe pas vaksinës. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Kujdes! Këto janë ëmbëlsirat që dëmtojnë dhëmbët
Published
2 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Për të kuptuar pse dëmtohen dhëmbët, duhet të dimë diçka më shumë mbi shëndetin oral.
Goja jonë është e mbushur me miliona baktere, disa prej të cilave ushqehen me sheqerna dhe karbohidrate të thjeshta, duke i shndërruar ato në acide që dobësojnë dhe dëmtojnë smaltin e dhëmbëve.
Dy lloje bakteresh janë kryesisht përgjegjëse për prishjen e dhëmbëve: Streptococcus mutans dhe Lactobacillus. Të dyja janë gjithashtu një pjesë e rëndësishme e pllakës dentare.
Si mund të mbrohemi nga prishja e dhëmbëve?
Edhe pse bakteret janë të pranishme në gojë, zakonet tona luajnë rol vendimtar. Studime të hershme në Suedi treguan se jo vetëm sasia e sheqerit, por sidomos frekuenca e konsumimit, ndikon në shfaqjen e kaviteteve.
Personat që konsumonin një sasi të madhe sheqeri një herë në ditë kishin më pak prishje sesa ata që hanin pak, por shpesh.
Fëmijët dhe të rriturit duhet të kufizojnë ëmbëlsirat në një rast në ditë pas një vakti, të lajnë dhëmbët për të hequr mbetjet e sheqerit.
Cilat ëmbëlsira dëmtojnë më shumë dhëmbët?
Lloji i ëmbëlsirës është po aq i rëndësishëm sa dhe sasia. Ëmbëlsirat ngjitëse – si karamelet, çamçakëzat me sheqer, biskotat, çokollatat apo akulloret janë më të dëmshme, sheqeri qëndron më gjatë në gojë. Kjo u jep baktereve kohë për të prodhuar acide që dëmtojnë smaltin.
Një përjashtim interesant është mjalti natyral pa sheqer të shtuar. Në të kaluarën ai konsiderohej i dëmshëm për dhëmbët, por sot dihet se, përveç vlerës ushqyese, mjalti ka edhe një efekt mbrojtës kundër kariesit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Shtatori në tryezë, frutat dhe perimet që nuk duhen humbur
Published
2 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Nuk është vetëm rrushi fruti karakteristik i këtij sezoni, edhe pse ai duket më i pranishmi në treg, falë prodhimit të bollshëm vendas.
Krahas tij, edhe frutat ekzotike – të cilat vijnë nga vende të tjera të afërta kanë pikërisht tani periudhën e tyre më të mirë.
Kivi, fiqtë e Indisë, kërpudhat, tartufi dhe shumë të tjera arrijnë cilësinë më të lartë në këtë muaj.
Nëse jeni lodhur nga shijet e verës, shtatori sjell freski të re për qiellzën. Ky është një nga muajt më të pasur të vitit në tryezë: nis me “fiqtë e dytë”, siç njihen ndryshe, dhe përfundon me frutat e pyllit, që janë vazhdim i prodhimeve të gushtit.
Mollët, hurmat dhe dardhat e varieteteve të ndryshme arrijnë pikën kulmore pikërisht në shtator, duke e bërë këtë periudhë kohën më të mirë për t’i shijuar.
Perimet
Për adhuruesit e tyre, rikthehen në sezon lulelakra dhe finoku – këtë herë në kohën e duhur të vitit. Në treg gjenden patatet, kungujt e mëdhenj të verdhë, brokoli dhe kërpudhat e freskëta, duke pasuruar më tej ofertën e stinës. /A.Z/UBT News/

Gjykata spanjolle liron Dani Alves-in

Caktohet data, Pogba rikthehet në fushë

Aksident me fatalitet në Blagaj të Pejës

Legjenda e Barcelonës njofton pensionimin nga futbolli

Osmani takohet me presidentin e Senegalit

Arrestohet një i dyshuar për sulm seksual ndaj një të miture në Podujevë

Nis Superliga e Kosovës në futsall këtë fundjavë

Sean ‘Diddy’ Combs rikthehet në gjykatë për të kërkuar një gjykim të ri

18 nga librat më të mirë të vitit sipas gazetarëve të BBC
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26