Lajmet

Brazil: 3 arsyet pse fitorja e Luiz Inácio Lula da Silvas është e rëndësishme

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë.

Published

on

Ish-presidenti majtist i Brazilit, Luiz Inácio Lula da Silva, ka mposhtur kandidatin e të djathtës ekstreme Jair Bolsonaro në një nga zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e vendit.

Silva, një ish-punëtor i fabrikës, u bë presidenti i parë i klasës punëtore të Brazilit saktësisht 20 vjet më parë. Ai shërbeu si president nga viti 2003 deri në vitin 2010, përpara se të përfshihej në disa skandale korrupsioni dhe të vuante një periudhë të shkurtër në burg. Por Gjykata e Lartë Federale vendosi në mars 2021 se gjyqtari që mbikëqyrte gjyqin e tij për korrupsion – Sergio Moro – ishte i njëanshëm, duke çuar në anulimin e të gjitha rasteve që Moro kishte ngritur kundër Lulës dhe duke i hapur rrugën rikthimit të tij politik.

Lula fitoi pasi siguroi 50.9 për qind të votave, ndërsa Bolsonaro mori 49.1 për qind. Për shkak të kësaj, tashmë ka pasur disa shqetësime për ndezjen e tensioneve brenda vendit të polarizuar.

Megjithatë, sipas analistëve, ja ku qëndron Lula për disa çështje kyçe dhe pse zgjedhja e tij nuk është vetëm një lajm i mirë për Brazilin, por edhe për botën.

Kriza klimatike
Gjatë kohës së Bolsonaros në detyrë, ai uli mbrojtjen e Amazon, shkurtoi buxhetin mjedisor të Brazilit dhe pushoi ekspertët e mjedisit. Midis 1 gushtit 2019 dhe 31 korrikut 2021, më shumë se 8.4 milionë hektarë u shpyllëzuan nga Amazona – një zonë më e madhe se e gjithë Belgjika.

Lula dëshiron ta ndryshojë këtë. “Në vend që të jemi liderë botërorë në shpyllëzim, ne duam të jemi kampionë botërorë në përballjen me krizën klimatike dhe në zhvillimin socio-mjedisor”, tha Lula në një letër drejtuar popullit brazilian të cilën ai e shkroi javën e kaluar. “Në këtë mënyrë do të kemi ushqim të shëndetshëm në pjatat tona, ajër të pastër për të marrë frymë dhe ujë për të pirë dhe shumë punë cilësore me investime të gjelbra”. Ai gjithashtu është zotuar të “luftojë për zero-shpyllëzim”.

Kjo nuk është vetëm një fitore për Brazilin, por një fitore për botën. Ekspertët kanë paralajmëruar se Amazona – shpesh e quajtur ‘mushkëritë e Tokës’ për shkak të rezervave të saj të mëdha të karbonit natyror – po i afrohet ‘pikës së kthesës’ si pasojë e shpyllëzimit të shfrenuar të Bolsonaros. Tani, me Lulën e rikthyer në detyrë, ka shpresë se pylli i gjerë mund të ringjallet. Çuditërisht, presidenti i ri ka gjithashtu një histori të mirë: në mandatet e tij të mëparshme në detyrë, shkalla e shpyllëzimit në Amazon ra me 80 për qind.

Demokracia
Bolsonaro gjithashtu ka kaluar katër vitet e fundit duke minuar demokracinë e Brazilit. Presidenti në largim ka shprehur më parë përbuzje për proceset demokratike dhe ka festuar diktaturën brutale ushtarake të Brazilit, e cila mori fund në 1985. Ai gjithashtu ka hedhur dyshime mbi votimin elektronik dhe ka lejuar që dezinformimi të lulëzojë në mediat sociale gjatë mandatit të tij, si dhe ka sulmuar Gjykatën e Lartë braziliane dhe Tribunalin e Lartë Zgjedhor për hetimin e tij, dhe e mbushën policinë me aleatë besnikë.

Lula foli gjatë për rëndësinë e mbrojtjes së demokracisë gjatë fushatës së tij zgjedhore. “Ne duam të kthehemi në mënyrë që askush të mos guxojë të sfidojë më demokracinë”, tha ai në një fjalim. “Dhe që fashizmi të kthehet në kanalizimet e historisë, nga ku nuk duhet të ishte larguar kurrë”.

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë. Pas shpalljes së fitores së Lulës, ish-presidenti i Brazilit, Fernando Henrique Cardoso, shkroi në Twitter: “Demokracia ka fituar, Brazili ka fituar”.

Ekonomia
Lula ka premtuar gjithashtu se do të rikthejë prosperitetin ekonomik që u pa në presidencën e tij të fundit. Ai është zotuar të sjellë një regjim tatimor më progresiv, të heqë kufirin e shpenzimeve për shpenzimet publike, të rrisë pagën minimale dhe të rrisë shpenzimet e mirëqenies sociale.

Por ndërsa ekonomia globale shkon drejt recesionit, ka të ngjarë që Lula të përballet me disa vështirësi në zbatimin e disa prej politikave të tij më radikale.

Megjithatë duket se Lula do të përballet me sfidën. Gjatë presidencës së tij të fundit, ai filloi programin ikonik të mirëqenies Bolsa Familia, i cili ofroi ndihmë financiare për familjet e varfra braziliane që kishin vaksinuar fëmijët e regjistruar në arsim. Skema mendohet se ka nxjerrë 20 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe papunësia kishte arritur gjithashtu në nivele rekord deri në kohën kur ai la detyrën./UBTNews/

Lajmet

Kushtetuesja për akuzat e VV-së: Deklarime të pamatura, të dëmshme për zhvillimin demokratik

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës ka reaguar sot përmes një komunikate për media, e cila shpreh shqetësimin e saj për deklarimet e zyrtarëve të lartë shtetëror dhe të zgjedhurve politikë.

Në deklaratë, Gjykata thekson se pavarësia e saj nuk është privilegj, por themel i shtetit të së drejtës, dhe se çdo përpjekje për të ushtruar presion mbi gjyqtarët përbën cenim të ndarjes së pushteteve dhe minon besimin në sundimin e ligjit.

Gjykata ka bërë thirrje që të respektohet integriteti dhe vendimmarrja e saj e pavarur, duke kujtuar se vendimet e saj mbështeten në Kushtetutë dhe në standardet ndërkombëtare për të drejtat e njeriut./D.B/EO

Continue Reading

Bota

​Votëbesimi në Francë trondit obligacionet, aksionet mbeten të pandryshuara

Published

on

By

Ndërsa tregjet e aksioneve injoruan dramat politike të fundit në Paris, lëvizja e fortë në tregun e obligacioneve mund të tregojë se investitorët po përgatiten për një provë më të thellë të stabilitetit fiskal të Evropës, shkruan Euronews.

Tregjet evropiane dërguan sinjale të përziera të hënën, para një votimi që me shumë gjasa do të bëjë që Franca, një nga ekonomitë kryesore të BE-së, të nisë kërkimin për kryeministrin e pestë në tre vjet. Ndërsa aksionet rezultuan befasueshëm rezistente, obligacionet franceze u tronditën më shumë nga votimi i pritur, veçanërisht pasi ai u shkaktua nga një debat mbi buxhetin francez për vitin e ardhshëm dhe nxorri në pah një balancë të pasigurt midis besimit afatshkurtër të tregut dhe shqetësimeve fiskale afatgjata.

Pasiguria më e gjerë politike në Francë ka çuar në rritje të tregut në muajt e fundit, për shkak të bllokadës parlamentare dhe tensioneve fiskale.

Kryeministri francez, François Bayrou kërkoi një votëbesim në parlament në një përpjekje për të lidhur mbijetesën e qeverisë me miratimin e buxhetit për vitin 2026, por kundërshtarët e kreut të qeverisë, si Rrjeti Kombëtar dhe Partia Socialiste, kanë njoftuar se do të votojnë kundër tij.

Të hënën në mëngjes, indeksi panevropian STOXX 600 u rrit me 0.33%, ndërsa treguesi kryesor francez CAC 40 u ngjit rreth 0.4%, një rritje modeste që qetësoi frikën nga trazirat e menjëhershme dhe ndoshta tregon se drama politike e ardhshme – e cila është tërhequr për javë të tëra dhe rezultati i saj përfundimtar është kryesisht i parashikueshëm – është tashmë e reflektuar në çmimet e tregut.

“Franca po përballet me një elektorat shumë të zhgënjyer, i cili është rezistent ndaj masave të kursimeve, gjë që e bën zvogëlimin e deficitit të madh të vendit shumë të vështirë”, tha Susannah Streeter, drejtore për para dhe tregje në Hargreaves Lansdown.

Tregu i obligacioneve dërgoi një sinjal më të errët. Kostot e huamarrjes afatgjata franceze u rritën në nivele të paprecedentë që nga viti 2009, duke reflektuar shqetësimin e investitorëve mbi perspektivën fiskale të vendit përpara bllokadës së mundshme politike.

Normat e obligacioneve janë një votëbesim për qeverinë, kështu që kur kostot afatgjata të huamarrjes në Francë rriten, kjo do të thotë se investitorët nuk kanë besim se Parisi mund të menaxhojë financat e tij në këtë moment.

“Franca shihet si ‘fëmija më problematik’ i Evropës kur vjen puna te pozicioni fiskal. Por janë kryeministrat që vazhdimisht largohen sepse nuk arrijnë të kontrollojnë ligjvënësit e pakontrolluar dhe të imponojnë kufizime shpenzimesh”, shtoi Streeter.

Pasojat do të shtrihen shumë përtej sallave të shkëlqyera të Pallatit Elize, pasi ekonomia e dytë më e madhe e Eurozonës është tashmë në terren fiskal të pasigurt, me borxhin publik që afrohet me 114% të PBB-së dhe një deficit rreth 5.8%, shumë mbi normat e BE-së.

Nëse normat e interesit franceze vazhdojnë të rriten, diferenca me obligacionet gjermane ultra të sigurta fillon të zgjerohet, dhe sapo kjo diferencë të bëhet shumë e madhe, rrezikon pasiguri më të gjerë të borxhit në Eurozonë.

Largimi i pritur i Bayrou amplifikon frikën e paralizës politike dhe shtyrjes së konsolidimit fiskal, dhe mund të çojë në një paqëndrueshmëri më të gjerë në zemër të Eurozonës, pasi BE-ja ka nevojë me ngut për stabilitet monetar për të shmangur tensionet tregtare transatlantike./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

​Më 12 shtator, seanca e parë e Kuvendi të ri në Shqipëri, Begaj mesazh deputetëve

Published

on

By

Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj ka dekretuar datën 12 shtator për mbledhjen e Legjislaturës XI të Kuvendit. Seanca e parë e Parlamentit të ri të dalë nga zgjedhjet e 11 majit pritet të fillojë në orën 10:00.

Në zgjedhjet parlamentare, Partia Socialiste mori 83 mandate deputetësh, Partia Demokratike dhe aleatët siguruan 50 mandate, 3 mandate fitoi Partia Socialdemokrate, 2 mandate mori Partia Mundësia dhe nga një mandat secila morën Nisma Shqipëria Bëhet dhe Lëvizja Bashkë.

Presidenti Bajram Begaj u është drejtuar me një mesazh të gjithë deputetëve, duke u kërkuar që të përmbushin angazhimet e tyre teksa vendi është përpara një momenti historik, anëtarësimi në Bashkimin Europian, transmeton RTSH.

Prioriteti madhor i anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe sfidat me të cilat përballen qytetarët dhe vendi, si ato të sigurisë, drejtësisë, demografisë, ekonomisë, zhvillimit të qëndrueshëm, arsimit, shëndetësisë, bujqësisë, ndryshimet klimatike, mbrojtja e mjedisit, teknologjisë dhe inteligjencës artificiale kërkojnë vëmendje dhe zgjidhje të qëndrueshme. Anëtarësimi në Bashkimin Evropian është një proces transformues dhe i rëndësishëm strategjik, që kërkon reforma të thella dhe angazhim të palëkundur. Përmes punës së përditshme dhe vendimmarrjeve tuaja duhet të përmbushim çdo kriter dhe të përballemi me çdo sfidë për Shqipërinë anëtare në Bashkimin Evropian”, thotë Begaj mes të tjerash.

Nga mazhoranca socialiste, Begaj kërkon përgjegjshmëri dhe përulësi në ushtrimin e pushtetit, ndërsa nga opozita kërkon që të jetë aktive, konstruktive dhe e përkushtuar ndaj rolit të saj.

“Dialogu dhe respekti për dallimet janë themel i bashkëjetesës demokratike”, thekson Presidenti.

Ndërkohë, kujtojmë se një ditë para mbledhjes së Parlamentit të ri, më 11 shtator, do të zhvillohet edhe Asambleja e PS-së, ku kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama pritet të prezantojë kabinetin e ri qeveritar./D.B/KP

Continue Reading

Bota

Kreu i të drejtave të njeriut të OKB-së paralajmëron situatën “katastrofale” në Sudan

Published

on

By

Kreu i të drejtave të njeriut i OKB-së të hënën e quajti situatën në rajonin e Darfurit të Sudanit “katastrofale” dhe paralajmëroi për mizori të përhapura ndërsa luftimet midis ushtrisë dhe forcave paramilitare intensifikohen.

Sipas Anadolu, gjatë informimit të Këshillit të të Drejtave të Njeriut në Gjenevë, Volker Turk tha se mijëra civilë janë vrarë këtë vit, ndërsa si Forcat e Shpejta të Mbështetjes (RSF) ashtu edhe Forcat e Armatosura Sudaneze tregojnë “mosrespekt të plotë” për ligjin ndërkombëtar humanitar.

“Pas më shumë se një viti nën rrethimin e RSF-së, situata në El Fasher është katastrofale”, tha ai.

“Shkalla e vuajtjeve të popullit sudanez në këtë vend të gjerë është e papërshkrueshme, duke kërkuar vëmendjen e plotë të botës”, shtoi ai.

Ai tha se njerëzit në El Fasher nuk kanë ushqim, ujë dhe ilaçe, ndërsa përballen me bombardime të vazhdueshme.

“Dhuna seksuale është e përhapur, kryesisht ndaj grave dhe vajzave të zhvendosura. Nuk ka rrugë të sigurta për të dalë nga qyteti, dhe unë kam ngritur disa herë rrezikun e mizorive të mëtejshme dhe të dhunës me motiv etnik”, shtoi ai.

“Unë kam ngritur disa herë rrezikun e mizorive të mëtejshme dhe të dhunës me motiv etnik”, tha Turk, duke bërë thirrje për veprim të vendosur ndërkombëtar për të ndaluar krimet e mizorive.

Ai u bëri thirrje të gjitha shteteve të respektojnë embargon e armëve të OKB-së, të ushtrojnë presion mbi palët në konflikt për të mbrojtur civilët, të sigurojnë akses humanitar të pakufizuar dhe të nxisin një armëpushim që do të hidhte bazën për qeverisje civile./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara