Lajmet

Brazil: 3 arsyet pse fitorja e Luiz Inácio Lula da Silvas është e rëndësishme

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë.

Published

on

Ish-presidenti majtist i Brazilit, Luiz Inácio Lula da Silva, ka mposhtur kandidatin e të djathtës ekstreme Jair Bolsonaro në një nga zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e vendit.

Silva, një ish-punëtor i fabrikës, u bë presidenti i parë i klasës punëtore të Brazilit saktësisht 20 vjet më parë. Ai shërbeu si president nga viti 2003 deri në vitin 2010, përpara se të përfshihej në disa skandale korrupsioni dhe të vuante një periudhë të shkurtër në burg. Por Gjykata e Lartë Federale vendosi në mars 2021 se gjyqtari që mbikëqyrte gjyqin e tij për korrupsion – Sergio Moro – ishte i njëanshëm, duke çuar në anulimin e të gjitha rasteve që Moro kishte ngritur kundër Lulës dhe duke i hapur rrugën rikthimit të tij politik.

Lula fitoi pasi siguroi 50.9 për qind të votave, ndërsa Bolsonaro mori 49.1 për qind. Për shkak të kësaj, tashmë ka pasur disa shqetësime për ndezjen e tensioneve brenda vendit të polarizuar.

Megjithatë, sipas analistëve, ja ku qëndron Lula për disa çështje kyçe dhe pse zgjedhja e tij nuk është vetëm një lajm i mirë për Brazilin, por edhe për botën.

Kriza klimatike
Gjatë kohës së Bolsonaros në detyrë, ai uli mbrojtjen e Amazon, shkurtoi buxhetin mjedisor të Brazilit dhe pushoi ekspertët e mjedisit. Midis 1 gushtit 2019 dhe 31 korrikut 2021, më shumë se 8.4 milionë hektarë u shpyllëzuan nga Amazona – një zonë më e madhe se e gjithë Belgjika.

Lula dëshiron ta ndryshojë këtë. “Në vend që të jemi liderë botërorë në shpyllëzim, ne duam të jemi kampionë botërorë në përballjen me krizën klimatike dhe në zhvillimin socio-mjedisor”, tha Lula në një letër drejtuar popullit brazilian të cilën ai e shkroi javën e kaluar. “Në këtë mënyrë do të kemi ushqim të shëndetshëm në pjatat tona, ajër të pastër për të marrë frymë dhe ujë për të pirë dhe shumë punë cilësore me investime të gjelbra”. Ai gjithashtu është zotuar të “luftojë për zero-shpyllëzim”.

Kjo nuk është vetëm një fitore për Brazilin, por një fitore për botën. Ekspertët kanë paralajmëruar se Amazona – shpesh e quajtur ‘mushkëritë e Tokës’ për shkak të rezervave të saj të mëdha të karbonit natyror – po i afrohet ‘pikës së kthesës’ si pasojë e shpyllëzimit të shfrenuar të Bolsonaros. Tani, me Lulën e rikthyer në detyrë, ka shpresë se pylli i gjerë mund të ringjallet. Çuditërisht, presidenti i ri ka gjithashtu një histori të mirë: në mandatet e tij të mëparshme në detyrë, shkalla e shpyllëzimit në Amazon ra me 80 për qind.

Demokracia
Bolsonaro gjithashtu ka kaluar katër vitet e fundit duke minuar demokracinë e Brazilit. Presidenti në largim ka shprehur më parë përbuzje për proceset demokratike dhe ka festuar diktaturën brutale ushtarake të Brazilit, e cila mori fund në 1985. Ai gjithashtu ka hedhur dyshime mbi votimin elektronik dhe ka lejuar që dezinformimi të lulëzojë në mediat sociale gjatë mandatit të tij, si dhe ka sulmuar Gjykatën e Lartë braziliane dhe Tribunalin e Lartë Zgjedhor për hetimin e tij, dhe e mbushën policinë me aleatë besnikë.

Lula foli gjatë për rëndësinë e mbrojtjes së demokracisë gjatë fushatës së tij zgjedhore. “Ne duam të kthehemi në mënyrë që askush të mos guxojë të sfidojë më demokracinë”, tha ai në një fjalim. “Dhe që fashizmi të kthehet në kanalizimet e historisë, nga ku nuk duhet të ishte larguar kurrë”.

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë. Pas shpalljes së fitores së Lulës, ish-presidenti i Brazilit, Fernando Henrique Cardoso, shkroi në Twitter: “Demokracia ka fituar, Brazili ka fituar”.

Ekonomia
Lula ka premtuar gjithashtu se do të rikthejë prosperitetin ekonomik që u pa në presidencën e tij të fundit. Ai është zotuar të sjellë një regjim tatimor më progresiv, të heqë kufirin e shpenzimeve për shpenzimet publike, të rrisë pagën minimale dhe të rrisë shpenzimet e mirëqenies sociale.

Por ndërsa ekonomia globale shkon drejt recesionit, ka të ngjarë që Lula të përballet me disa vështirësi në zbatimin e disa prej politikave të tij më radikale.

Megjithatë duket se Lula do të përballet me sfidën. Gjatë presidencës së tij të fundit, ai filloi programin ikonik të mirëqenies Bolsa Familia, i cili ofroi ndihmë financiare për familjet e varfra braziliane që kishin vaksinuar fëmijët e regjistruar në arsim. Skema mendohet se ka nxjerrë 20 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe papunësia kishte arritur gjithashtu në nivele rekord deri në kohën kur ai la detyrën./UBTNews/

Lajmet

Shqipëri: Miratohet buxheti i 2026 në vlerë 8.8 miliardë euro

Published

on

Parlamenti në Shqipëri ka miratuar buxhetin e vitit 2026 pas një muaji diskutimesh në komisionet parlamentare, me 81 vota pro dhe 16 kundër. Gjatë shqyrtimit u paraqitën dhjetëra amendime nga deputetët për rritje fondesh në projekte të ndryshme, por asnjëri prej tyre nuk mori miratimin e shumicës.

Ministrja e Ekonomisë deklaroi se amendimet e propozuara nga opozita, të cilat kapnin shifrën 278.9 miliardë lekë, tejkalonin 10% të PBB-së dhe do të cenonin objektivat e konsolidimit fiskal. Në buxhet u përfshinë vetëm kërkesat e institucioneve të miratuara më herët në komisione, ku 12 prej tyre përfitojnë 504.9 milionë lekë shtesë, kryesisht në sektorin e drejtësisë, shkruan euronews.al.

Në total, rreth 886.7 miliardë lekë, ose 8.8 miliardë euro, do të vihen në dispozicion për shërbimet shëndetësore, pagat, mbështetjen sociale, pensionet, arsimin, bujqësinë, transportin rrugor, drejtësinë dhe sigurinë, në kuadër të detyrimeve ndaj NATO-s.

Vitin e ardhshëm parashikohet të zbatohet formula e re e rritjes së pensioneve, e cila do të përfshijë bonuse mujore. Për këto bono janë planifikuar 100 milionë euro, ndërsa 16.5 milionë euro do të përdoren për indeksim.

Buxheti parashikon gjithashtu rritjen e pagës minimale nga 40 mijë në 50 mijë lekë dhe indeksimin me 2.5% të pagave në administratën publike.

Investimet publike për vitin 2026 pritet të arrijnë në rreth 1.8 miliardë euro, nga 1.6 miliardë euro këtë vit. Ndërkohë, 13.5 miliardë lekë janë parashikuar për kompensimin e medikamenteve dhe 1.5 miliardë lekë për barnat onkologjike./S.K/KP/

 

Continue Reading

Lajmet

35-vjetori i Lidhjes së Arsimtarëve Shqiptarë

Published

on

Lidhja e Arsimtarëve Shqiptarë “Naim Frashëri” sot shënon 35-vjetorin e themelimit.

Ajo ishte themeluar me qëllim që të kërkonte të drejtat në arsim, duke kundërshtuar planet diskriminuese të Serbisë ndaj arsimit në Kosovë.

Lidhja u themelua më 12 dhjetor 1990, ku morën pjesë 250 delegatë. LASH-i përcaktoi frymën e një rezistence masive kundër planeve diskriminuese serbe ndaj arsimit shqiptar në Kosovë.

LASH, e organizuar në degë dhe nëndegë brenda dhe jashtë Kosovës, mori përgjegjësinë e organizimit të procesit mësimor në të gjitha nivelet e shkollimit. Ajo ishte forca kryesore që përcaktoi dhe udhëhoqi zhvillimet e arsimit në Kosovë për një dekadë (1990-1999).

Ajo në bashkëpunim me organet profesionale dhe shkollat e Kosovës iu kundërvu zbatimit të ligjeve diskriminuese të Serbisë. LASH ndërmori hapa të rëndësishëm në përgatitjen e akteve të reja ligjore për funksionimin e sistemit të pavarur të arsimit të Kosovës.

Puna e pavarur në arsim u bë faktor i rëndësishëm në procesin e pavarësisë së Kosovës./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Kurti: Nuk ka më kthim në periudhën e sundimit të krimit në veri

Published

on

Kryeministri në detyrë Albin Kurti ka folur mbi rastin me keqpërdorimet me rezervat shtetërore, akuzat mbi blerjen e energjisë elektrike, raportet e Kosovës me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Ai në emisionin Politiko të Kanal 10, ka thënë se Prokuroria është dashur të dërgojë hetues në zyrën e tij në kryeministri, për të marrë deklaratën e tij në lidhje me rastin e rezervave shtetërore.

Kurti ka thënë se beson në përgjegjësinë e ministres në detyrë të MINT-it, Rozeta Hajdarit lidhur me akuzat për rezervat shtetërore.

“Gjithçka që ka thënë ministrja Rozeta Hajdari, pas ngritjes së aktakuzës, është vërtetë e saktë. Natyrisht, e marr përgjegjësinë e plotë si kryeministër. Unë besoj se prokuroria ka bërë shkelje dhe jo ministrja Hajdari… Nëse ka akterë të tjerë, ka sërish mënyra për t’i adresuar këto. Nuk ka të bëjë me përgjegjësinë e ministres Hajdari”, tha Kurti.

Për më tepër, kryeministri në detyrë ka hedhur poshtë akuzat për shkelje ligjore në kontratat njëburimore me tenderë.

“Nuk kemi bërë asnjë shkelje ligjore dhe kemi detyruar të tjerët të respektojnë ligjin. Ka vend për reforma të thella në Prokurimin publik, por kjo është një çështje për mandatin tjetër”, tha Kurti.

Kurti ka folur edhe mbi akuzat mbi importimin e rrymës nga EFT-ja, kompani serbe me pronar Vuk Hamoviq.

“Të gjitha janë dezinformata. Sa jam unë kryeministër, EFT-ja nuk e vazhdon avazin e vjetër. KEDS-i blen energjinë në treg. KEK-u nuk blen energji nga Vuk Hamoviq. EFT-ja nuk fiton në Kosovë, Vuk Hamoviq nuk fiton në Kosovë”, tha Kurti.

Gjithashtu, ai ka mohuar të ketë zbehje në raportet mes Kosovës dhe SHBA-së. Ai tha se kritikën më të madhe që ka marrë si kryeministër nga ndonjë zyrtar i SHBA-së, ka qenë në fund të majit 2023, kur katër kryetarët shqiptarë të komunave në veri shkuan në zyrat e tyre.

“Ne jemi miq përkundër për kundër kritikave… Veprimi ynë ka qenë ligjor e parimor. Integriteti, sovraniteti shtetëror, paqja e rendi publik janë të panegociueshme. A ia ka vlejtur barra qiranë? Sot mendoj se ia ka vlejtur. Të gjitha strukturat paralele serbe i kemi mbyllur. Shërbimet e inteligjencës kanë bërë një punë të shkëlqyeshme”, ka thënë Kurti.

Ai ka hedhur poshtë mundësinë e kthimit të gjendjes paraprake në veri, duke thënë se Kosova çdo herë do të fitojë si shtet ndaj çdo organizate kriminale./S.K/KP/

 

Continue Reading

Lajmet

​Drita mposhtet nga AZ Alkmaar

Published

on

Drita u mposht nga AZ Alkmaar në ndeshjen e Ligës së Konferencës, e zhvilluar mbrëmë në “Fadil Vokrri”, një duel ku mysafirët shfrytëzuan efikasitetin dhe përvojën për ta marrë një fitore të merituar.

Rezultati i rëndë vjen në një ndeshje ku gjilanasit kërkuan pikë për t’u mbajtur në garën e renditjes, por përballë një kundërshtari më superior nuk ia dolën.

Holandezët e hapën ndeshjen herët, me Mijnans që realizoi në minutën e 17-të pas një aksioni të shpejtë, duke e vendosur Dritën në disavantazh të hershëm.

Pjesa e dytë solli edhe goditjen e dytë, kur Jansen në minutën e 58-të e dyfishoi rezultatin, në një fazë kur Drita po tentonte të rikthehej në lojë.

Me kalimin e minutave, Alkmaari kontrolloi ritmin dhe shfrytëzoi hapësirat, ndërsa Sadiç vulosi gjithçka në minutën e 90-të për epilogun 0:3.

Humbja ka ndikim të drejtpërdrejtë në renditje, ku Drita zbret në vendin e 15-t dhe mbetet me vetëm 8 pikë pas pesë ndeshjeve, me gol-diferencë 4:5. Ndërkohë, Alkmaari ngjitet ndjeshëm në tabelë, në vendin e 11, duke arritur në kuotën e 9 pikëve me gol-diferencë të balancuar 7:7 pas triumfit të sotëm.

Ndeshja u zhvillua nën praninë e tifozëve të shumtë në Prishtinë, por përkundër mbështetjes, Drita nuk arriti ta shfrytëzonte avantazhin e terrenit, duke pësuar njërën nga humbjet më të rënda të këtij edicioni në Evropë.

Gjilanasit tashmë do të kërkojnë reagim në sfidat e mbetura për të ruajtur shanset në fazën e Ligës së Konferencës,/S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara