Lajmet

Brazil: 3 arsyet pse fitorja e Luiz Inácio Lula da Silvas është e rëndësishme

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë.

Published

on

Ish-presidenti majtist i Brazilit, Luiz Inácio Lula da Silva, ka mposhtur kandidatin e të djathtës ekstreme Jair Bolsonaro në një nga zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e vendit.

Silva, një ish-punëtor i fabrikës, u bë presidenti i parë i klasës punëtore të Brazilit saktësisht 20 vjet më parë. Ai shërbeu si president nga viti 2003 deri në vitin 2010, përpara se të përfshihej në disa skandale korrupsioni dhe të vuante një periudhë të shkurtër në burg. Por Gjykata e Lartë Federale vendosi në mars 2021 se gjyqtari që mbikëqyrte gjyqin e tij për korrupsion – Sergio Moro – ishte i njëanshëm, duke çuar në anulimin e të gjitha rasteve që Moro kishte ngritur kundër Lulës dhe duke i hapur rrugën rikthimit të tij politik.

Lula fitoi pasi siguroi 50.9 për qind të votave, ndërsa Bolsonaro mori 49.1 për qind. Për shkak të kësaj, tashmë ka pasur disa shqetësime për ndezjen e tensioneve brenda vendit të polarizuar.

Megjithatë, sipas analistëve, ja ku qëndron Lula për disa çështje kyçe dhe pse zgjedhja e tij nuk është vetëm një lajm i mirë për Brazilin, por edhe për botën.

Kriza klimatike
Gjatë kohës së Bolsonaros në detyrë, ai uli mbrojtjen e Amazon, shkurtoi buxhetin mjedisor të Brazilit dhe pushoi ekspertët e mjedisit. Midis 1 gushtit 2019 dhe 31 korrikut 2021, më shumë se 8.4 milionë hektarë u shpyllëzuan nga Amazona – një zonë më e madhe se e gjithë Belgjika.

Lula dëshiron ta ndryshojë këtë. “Në vend që të jemi liderë botërorë në shpyllëzim, ne duam të jemi kampionë botërorë në përballjen me krizën klimatike dhe në zhvillimin socio-mjedisor”, tha Lula në një letër drejtuar popullit brazilian të cilën ai e shkroi javën e kaluar. “Në këtë mënyrë do të kemi ushqim të shëndetshëm në pjatat tona, ajër të pastër për të marrë frymë dhe ujë për të pirë dhe shumë punë cilësore me investime të gjelbra”. Ai gjithashtu është zotuar të “luftojë për zero-shpyllëzim”.

Kjo nuk është vetëm një fitore për Brazilin, por një fitore për botën. Ekspertët kanë paralajmëruar se Amazona – shpesh e quajtur ‘mushkëritë e Tokës’ për shkak të rezervave të saj të mëdha të karbonit natyror – po i afrohet ‘pikës së kthesës’ si pasojë e shpyllëzimit të shfrenuar të Bolsonaros. Tani, me Lulën e rikthyer në detyrë, ka shpresë se pylli i gjerë mund të ringjallet. Çuditërisht, presidenti i ri ka gjithashtu një histori të mirë: në mandatet e tij të mëparshme në detyrë, shkalla e shpyllëzimit në Amazon ra me 80 për qind.

Demokracia
Bolsonaro gjithashtu ka kaluar katër vitet e fundit duke minuar demokracinë e Brazilit. Presidenti në largim ka shprehur më parë përbuzje për proceset demokratike dhe ka festuar diktaturën brutale ushtarake të Brazilit, e cila mori fund në 1985. Ai gjithashtu ka hedhur dyshime mbi votimin elektronik dhe ka lejuar që dezinformimi të lulëzojë në mediat sociale gjatë mandatit të tij, si dhe ka sulmuar Gjykatën e Lartë braziliane dhe Tribunalin e Lartë Zgjedhor për hetimin e tij, dhe e mbushën policinë me aleatë besnikë.

Lula foli gjatë për rëndësinë e mbrojtjes së demokracisë gjatë fushatës së tij zgjedhore. “Ne duam të kthehemi në mënyrë që askush të mos guxojë të sfidojë më demokracinë”, tha ai në një fjalim. “Dhe që fashizmi të kthehet në kanalizimet e historisë, nga ku nuk duhet të ishte larguar kurrë”.

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë. Pas shpalljes së fitores së Lulës, ish-presidenti i Brazilit, Fernando Henrique Cardoso, shkroi në Twitter: “Demokracia ka fituar, Brazili ka fituar”.

Ekonomia
Lula ka premtuar gjithashtu se do të rikthejë prosperitetin ekonomik që u pa në presidencën e tij të fundit. Ai është zotuar të sjellë një regjim tatimor më progresiv, të heqë kufirin e shpenzimeve për shpenzimet publike, të rrisë pagën minimale dhe të rrisë shpenzimet e mirëqenies sociale.

Por ndërsa ekonomia globale shkon drejt recesionit, ka të ngjarë që Lula të përballet me disa vështirësi në zbatimin e disa prej politikave të tij më radikale.

Megjithatë duket se Lula do të përballet me sfidën. Gjatë presidencës së tij të fundit, ai filloi programin ikonik të mirëqenies Bolsa Familia, i cili ofroi ndihmë financiare për familjet e varfra braziliane që kishin vaksinuar fëmijët e regjistruar në arsim. Skema mendohet se ka nxjerrë 20 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe papunësia kishte arritur gjithashtu në nivele rekord deri në kohën kur ai la detyrën./UBTNews/

Lajmet

Prof. Ibush Luzha në UBT News Podcast: Pa menaxhim të mirë, burimet natyrore të Kosovës po degradohen

Published

on

Në episodin më të ri të podcastit të UBT News, i ftuar ishte prof. Ibush Luzha, një nga njohësit e teknologjisë inorganike, i cili solli një analizë të detajuar mbi sfidat mjedisore që e prekin drejtpërdrejt shëndetin dhe cilësinë e jetës së qytetarëve në Kosovë.

Në një bisedë të hapur, ai shpalosi problemet kryesore të ndotjes së ujit, ajrit dhe mbeturinave, si dhe theksoi rolin vendimtar që teknologjia moderne mund të luajë në zgjidhjen e tyre.

Prof. Luzha kujtoi se teknologjia inorganike ka qenë ndër drejtimet kryesore të industrisë kosovare që nga periudha para luftës e deri më sot. Ai theksoi se vendi ynë vazhdon të ketë potencial të madh natyror, por se ai mbetet shpesh i pamenaxhuar dhe i nënvlerësuar.

“Teknologjia inorganike ka qenë tradicionalisht një nga shtyllat industriale të Kosovës. Edhe sot kemi potencial të jashtëzakonshëm natyror, por sfida kryesore mbetet mungesa e menaxhimit modern dhe e standardeve që kërkon koha”, u shpreh ai.

Profesori theksoi se mineralet, burimet ujore dhe kapacitetet industriale të trashëguara nuk janë përdorur në mënyrën e duhur, duke lënë prapa pasoja serioze mjedisore.

Një nga temat kryesore të diskutimit ishte gjendja alarmuese e ujërave sipërfaqësore dhe atyre të pijshëm në Kosovë. Prof. Luzha u ndal te abuzimet që ndodhin në shumë kompani dhe institucione, ku trajtimi i ujit shpesh lihet pas dore.

“Në shumë zona të Kosovës, analizat tregojnë tejkalime drastike të parametrave të ndotjes, si në ujërat sipërfaqësore, ashtu edhe në ato të pijshëm. Problemi nuk është mungesa e pajisjeve, por fakti që shumë sisteme filtrimi anashkalohen plotësisht ose nuk mirëmbahen”, tha ai.

Sipas tij, komunat bartin përgjegjësi të madhe, por kontrolli mbetet i dobët, ndërsa monitorimet janë shpesh formale dhe jo të thelluara.

Ai shtoi se disa sisteme filtrimi të dhuruara nga Bashkimi Evropian janë lënë jashtë funksionit pa asnjë arsye teknike, duke u bërë shembuj të keqmenaxhimit institucional.

Gjatë podcastit u diskutua edhe për ndotjen e ajrit, një nga problemet më të mëdha të viteve të fundit. Prof. Luzha theksoi se ndotja rritet sidomos në dimër, si pasojë e djegies së materialeve të ndryshme dhe e emetimeve industriale.

“Kosova ka burime të mëdha ndotjeje të ajrit, por ka edhe potencial të madh për përmirësim. Me teknologji moderne dhe standarde të qarta të filtrimit industrial, ndotja mund të ulet ndjeshëm. Kërkohet vetëm vullnet dhe zbatim i vërtetë i ligjit”, u shpreh profesori.

Ai theksoi rëndësinë e filtrimit të gazrave industrialë dhe të implementimit të teknologjive që e reduktojnë ndotjen në burim, duke paralajmëruar se pasojat e mosveprimit do të jenë afatgjata dhe të dëmshme.

Podcastin e plotë mund ta ndiqni në këtë link: PODCAST

Continue Reading

Lajmet

Nis sot gjykimi për tragjedinë e Koçanit ku vdiqën 63 persona

Published

on

Ka nisur gjykimi për tragjedinë që ka ndodhur në mars të këtij viti në diskotekën “Puls” në Koçan, ku humbën jetën 63 persona, ndërsa rreth 200 u lënduan.

Rasti përfshin 38 të akuzuar 35 persona fizikë dhe tre juridikë, ndërsa procedura po zhvillohet me tempo prej dy seancave në javë.

Gjykata u ka bërë thirrje mediumeve për raportim dinjitoz pa senzacionalizëm, dhe me respekt ndaj viktimave dhe familjeve të tyre.

Procesin e zhvillon gjykatësja Diana Gruevska Ilievska, ndërsa prokuroria do të përfaqësohet nga një ekip i zgjeruar prej 15 prokurorëve publik.

Aktakuza përfshin vepra të rënda kundër sigurisë së përgjithshme, mes të cilave edhe lëshime serioze në organizim të sigurimit të objektit.

Mes të akuzuarve janë pronarë të lokaleve, drejtorë, inspektorë, kryetarë komunash, anëtarë të sigurimit dhe nëpunës shtetërorë./S.K/EO/

Continue Reading

Lajmet

Libani thotë se sulmi izraelit vrau 13 persona pranë kampit të refugjatëve palestinezë

Published

on

Të paktën 13 persona janë vrarë në një sulm izraelit pranë një kampi refugjatësh palestinezë në Libanin jugor, thotë ministria e shëndetësisë e vendit.

Ushtria izraelite tha se kishte shënjestruar anëtarë të grupit të armatosur palestinez Hamas që vepronin në një kompleks stërvitjeje në zonën Ein el-Hilweh.

Ajo tha se vendi ishte përdorur nga Hamasi për të planifikuar dhe kryer sulme kundër Izraelit, të cilat Hamasi i hodhi poshtë si trillime dhe gënjeshtra.

Izraeli ka kryer sulme të rregullta ajrore ndaj njerëzve dhe vendeve në Liban që nga një marrëveshje për t’i dhënë fund konfliktit me grupin e armatosur Hezbollah të mbështetur nga Irani.

Shumica e sulmeve kanë shënjestruar Hezbollahun, por Izraeli ka sulmuar edhe Hamasin në vend./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Osmani uron Letoninë për Ditën e Pavarësisë: Mirënjohëse për mbështetjen e palëkundur

Published

on

Presidentja Vjosa Osmani i ka uruar popullit të Letonisë Ditën e Pavarësisë.

Ajo përmes një postimi në rrjetin social X ka uruar edhe presidentin e këtij vendi Edgars Rinkēvičs.

“Ishte një privilegj të vizitoja Rigën dhe një nder të mirëprisja Presidentin Rinkēvičs në Prishtinë këtë vit, ndërsa vazhdojmë të forcojmë lidhjet e miqësisë dhe bashkëpunimit midis vendeve tona. Jemi mirënjohës për mbështetjen e palëkundur të Letonisë dhe mezi presim të ndërtojmë mbi këtë partneritet në vitet në vijim”, shkruan Osmani.

Letonia e ka shpallur pavarësinë e saj më 18 nëntor 1918 në Riga, dhe feston 107 vjetorin e pavarësisë./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara