Lajmet

Brazil: 3 arsyet pse fitorja e Luiz Inácio Lula da Silvas është e rëndësishme

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë.

Published

on

Ish-presidenti majtist i Brazilit, Luiz Inácio Lula da Silva, ka mposhtur kandidatin e të djathtës ekstreme Jair Bolsonaro në një nga zgjedhjet më të rëndësishme në historinë e vendit.

Silva, një ish-punëtor i fabrikës, u bë presidenti i parë i klasës punëtore të Brazilit saktësisht 20 vjet më parë. Ai shërbeu si president nga viti 2003 deri në vitin 2010, përpara se të përfshihej në disa skandale korrupsioni dhe të vuante një periudhë të shkurtër në burg. Por Gjykata e Lartë Federale vendosi në mars 2021 se gjyqtari që mbikëqyrte gjyqin e tij për korrupsion – Sergio Moro – ishte i njëanshëm, duke çuar në anulimin e të gjitha rasteve që Moro kishte ngritur kundër Lulës dhe duke i hapur rrugën rikthimit të tij politik.

Lula fitoi pasi siguroi 50.9 për qind të votave, ndërsa Bolsonaro mori 49.1 për qind. Për shkak të kësaj, tashmë ka pasur disa shqetësime për ndezjen e tensioneve brenda vendit të polarizuar.

Megjithatë, sipas analistëve, ja ku qëndron Lula për disa çështje kyçe dhe pse zgjedhja e tij nuk është vetëm një lajm i mirë për Brazilin, por edhe për botën.

Kriza klimatike
Gjatë kohës së Bolsonaros në detyrë, ai uli mbrojtjen e Amazon, shkurtoi buxhetin mjedisor të Brazilit dhe pushoi ekspertët e mjedisit. Midis 1 gushtit 2019 dhe 31 korrikut 2021, më shumë se 8.4 milionë hektarë u shpyllëzuan nga Amazona – një zonë më e madhe se e gjithë Belgjika.

Lula dëshiron ta ndryshojë këtë. “Në vend që të jemi liderë botërorë në shpyllëzim, ne duam të jemi kampionë botërorë në përballjen me krizën klimatike dhe në zhvillimin socio-mjedisor”, tha Lula në një letër drejtuar popullit brazilian të cilën ai e shkroi javën e kaluar. “Në këtë mënyrë do të kemi ushqim të shëndetshëm në pjatat tona, ajër të pastër për të marrë frymë dhe ujë për të pirë dhe shumë punë cilësore me investime të gjelbra”. Ai gjithashtu është zotuar të “luftojë për zero-shpyllëzim”.

Kjo nuk është vetëm një fitore për Brazilin, por një fitore për botën. Ekspertët kanë paralajmëruar se Amazona – shpesh e quajtur ‘mushkëritë e Tokës’ për shkak të rezervave të saj të mëdha të karbonit natyror – po i afrohet ‘pikës së kthesës’ si pasojë e shpyllëzimit të shfrenuar të Bolsonaros. Tani, me Lulën e rikthyer në detyrë, ka shpresë se pylli i gjerë mund të ringjallet. Çuditërisht, presidenti i ri ka gjithashtu një histori të mirë: në mandatet e tij të mëparshme në detyrë, shkalla e shpyllëzimit në Amazon ra me 80 për qind.

Demokracia
Bolsonaro gjithashtu ka kaluar katër vitet e fundit duke minuar demokracinë e Brazilit. Presidenti në largim ka shprehur më parë përbuzje për proceset demokratike dhe ka festuar diktaturën brutale ushtarake të Brazilit, e cila mori fund në 1985. Ai gjithashtu ka hedhur dyshime mbi votimin elektronik dhe ka lejuar që dezinformimi të lulëzojë në mediat sociale gjatë mandatit të tij, si dhe ka sulmuar Gjykatën e Lartë braziliane dhe Tribunalin e Lartë Zgjedhor për hetimin e tij, dhe e mbushën policinë me aleatë besnikë.

Lula foli gjatë për rëndësinë e mbrojtjes së demokracisë gjatë fushatës së tij zgjedhore. “Ne duam të kthehemi në mënyrë që askush të mos guxojë të sfidojë më demokracinë”, tha ai në një fjalim. “Dhe që fashizmi të kthehet në kanalizimet e historisë, nga ku nuk duhet të ishte larguar kurrë”.

Shumë komentues e kanë krahasuar fitoren e Lulës me një fitore të demokracisë. Pas shpalljes së fitores së Lulës, ish-presidenti i Brazilit, Fernando Henrique Cardoso, shkroi në Twitter: “Demokracia ka fituar, Brazili ka fituar”.

Ekonomia
Lula ka premtuar gjithashtu se do të rikthejë prosperitetin ekonomik që u pa në presidencën e tij të fundit. Ai është zotuar të sjellë një regjim tatimor më progresiv, të heqë kufirin e shpenzimeve për shpenzimet publike, të rrisë pagën minimale dhe të rrisë shpenzimet e mirëqenies sociale.

Por ndërsa ekonomia globale shkon drejt recesionit, ka të ngjarë që Lula të përballet me disa vështirësi në zbatimin e disa prej politikave të tij më radikale.

Megjithatë duket se Lula do të përballet me sfidën. Gjatë presidencës së tij të fundit, ai filloi programin ikonik të mirëqenies Bolsa Familia, i cili ofroi ndihmë financiare për familjet e varfra braziliane që kishin vaksinuar fëmijët e regjistruar në arsim. Skema mendohet se ka nxjerrë 20 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe papunësia kishte arritur gjithashtu në nivele rekord deri në kohën kur ai la detyrën./UBTNews/

Rajoni

Presidenti i Austrisë nderon Rektorin e UBT-së, Dr. Edmond Hajrizi, me Medaljen e Artë të Meritave

Published

on

Presidenti i Austrisë, Alexander Van der Bellen e ka dekoruar Presidentin dhe Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi me Medaljen e Artë të Meritave, një çmim që u jepet personaliteteve të larta botërore.

Dekorata e lartë iu dorëzua Rektorit Hajrizi, në një ceremoni solemne organizuar sot në Parkun Inovativ të UBT-së, nga Ambasadori i Austrisë në Kosovë, z. Georg Schnetzer.

Kjo dekoratë është ndarë me dekret shtetëror nga Presidenti Austrisë, Van der Bellen, më 23 prill 2025. Ajo nderon kontributin e jashtëzakonshëm të Rektorit Hajrizit në zhvillimin dhe avancimin e sistemit arsimor në Kosovë, si dhe në forcimin e marrëdhënieve akademike, shkencore dhe kulturore ndërmjet Austrisë dhe Kosovës.

Në fjalën e tij, ambasadori Schnetzer vlerësoi ndikimin afatgjatë që Rektorit Hajrizi ka pasur në fushën e arsimit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.

“Është një nder i veçantë për mua që sot, në emër të Republikës së Austrisë, t’ia dorëzoj këtë medalje të rëndësishme Profesor Edmond Hajrizit. Ky çmim, i ndarë nga Presidenti Federal Alexander Van der Bellen, përfaqëson mirënjohjen e Austrisë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në përmirësimin e cilësisë së arsimit në Kosovë dhe për forcimin e lidhjeve të qëndrueshme ndërmjet dy vendeve tona në fushën e shkencës, kërkimit dhe shkëmbimeve akademike”, deklaroi ambasadori Schnetzer.

Ai shtoi se UBT është shndërruar në një urë të fortë akademike mes Austrisë dhe Kosovës, duke nxitur partneritete të qëndrueshme dhe bashkëpunime të frytshme në shumë fusha.

Në fjalën e tij falënderuese, Prof. Dr. Edmond Hajrizi e cilësoi këtë medalje si një nder të jashtëzakonshëm dhe me domethënie të veçantë personale.

“Kjo medalje ka një kuptim jashtëzakonisht të veçantë për mua, sepse më jepet nga shteti i Austrisë, një vend që për më shumë se 30 vjet e kam quajtur shtëpinë time të dytë. Në një kohë kur Kosova po kalonte periudha të vështira, Austria ishte vendi që hapi dyert për ne, duke na dhënë mundësinë të ëndërrojmë, të zhvillohemi dhe të kontribuojmë për të ardhmen”, theksoi Rektori Hajrizi.

Ai shtoi se modeli austriak i arsimit ka qenë një nga frymëzimet kryesore në ndërtimin e filozofisë akademike të UBT-së:

“Austria është një lider global në inovacion, arsim dhe zhvillim. Ajo ka krijuar një ekosistem të jashtëzakonshëm që lidh ngushtë akademinë me industrinë, duke u ofruar studentëve mundësinë të aplikojnë dijen në praktikë. Kjo qasje është bërë pjesë thelbësore e punës sime dhe e modelit që kemi ndërtuar në UBT”, tha Rektori Hajrizi.

Hajrizi, i nderuar për këtë çmim jetësor, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët e shumtë, ndërkombëtarë e vendorë, që ndihmuan në rrugëtimin dhe të arriturat e tij jetësore.

Ai theksoi mbështetjen e familjen së tij, si një nga elementet më të rëndësishme të suksesit dhe të arritjeve së tij, veçanërisht bashkëshorten e tij, Fisnete Hajrizi, e cila ishte bashkrijuese, përkrahëse e vazhdueshme e vizionit dhe ideve të tij, nga fillimi deri në realizimin final.

Përveç rolit të tij akademik, Prof. Hajrizi është ndërmarrës vizionar që ka themeluar më shumë se 30 kompani dhe laboratorë inovacioni, si dhe Parkun e parë të Shkencës, Inovacionit dhe Teknologjisë në Kosovë. Ai është anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve, fitues i disa çmimeve ndërkombëtare dhe pjesëmarrës aktiv në iniciativa që promovojnë arsimin, kërkimin shkencor, inovacionin dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

UBT, i themeluar në vitin 2001 nga Prof. Hajrizi, ku mandej nisi me vetëm 29 studentë dhe sot numëron mbi 10000 studentë në disa kampuse. Institucioni është ndërtuar mbi modelet dhe standardet akademike austriake, me një qasje ndërdisiplinore dhe të orientuar drejt praktikës. Në vitet e para të funksionimit, UBT ka përfituar ndjeshëm nga ekspertiza e profesorëve dhe hulumtuesve të Universitetit Teknik të Vjenës (TU Wien) dhe institucioneve të tjera akademike austriake.

Sot, institucioni vazhdon bashkëpunime të shumta me universitete, institute kërkimore dhe qendra ekselence në Austri, ndërsa programi EUROTRIP i UBT-së u mundëson studentëve vizita studimore dhe eksperienca praktike në institucione austriake.

Përveç dimensionit akademik, UBT ka kontribuar ndjeshëm edhe në forcimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Austrisë dhe Kosovës, përmes bashkëpunimeve me Dhomën Ekonomike Federale të Austrisë (WKÖ), organizatën austriake për zhvillim ekonomik WIFI, si dhe institucione të tjera partnere. Universiteti organizon rregullisht aktivitetin tradicional “Ditët e Austrisë”, që ka shërbyer si platformë për shkëmbim idesh, përvoja dhe mundësi bashkëpunimi.

Gjithashtu, UBT ka qenë një nga promotorët kryesorë të futjes së modelit austriak të arsimit profesional dual në Kosovë, duke kontribuar në reformimin e sistemit arsimor në vend.

Ceremonia e dorëzimit të medaljes u mbyll me një pritje solemne, ku morën pjesë përfaqësues institucionesh, profesorë, studentë, bashkëpunëtorë ndërkombëtarë dhe miq të institucionit.

Continue Reading

Lajmet

​KQZ nuk certifikon kandidatët e Listës Serbe

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka certifikuar sot kandidatët për deputetë të subjekteve politike që marrin pjesë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit, me përjashtim të Listës Serbe, e cila nuk mori miratimin e komisionit.

Kundër certifikimit të kandidatëve të Listës Serbe votuan anëtarët e KQZ-së nga Lëvizja Vetëvendosje, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi. Sipas tyre, kjo parti është e përkrahur nga Beogradi zyrtar dhe nuk duhet të certifikohet për pjesëmarrje në zgjedhje.

Pas votimit, rezultati ishte tre vota për, dy kundër dhe gjashtë abstenime. Me këtë balancë votash, kryesuesi i KQZ-së njoftoi se certifikimi i listës së kandidatëve të Listës Serbe refuzohet.

Lista Serbe kishte dorëzuar gjithsej 33 kandidatë për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës, që do të mbahen më 28 dhjetor.

Continue Reading

Lajmet

Specialja liron me kusht Isni Kilajn

Published

on

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tё Specializuar tё Kosovёs kanë njoftuar se është liruar me kusht Isni Kilaj.

Njoftimi thekson se Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij  dhe po ashtu përcaktohet se në rast se Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm.

Në vendimin e tij të 3 dhjetorit, 2025, Gjykatësi konstatoi se rrethanat kishin ndryshuar që prej rishikimit të paraburgimit të  Kilajt në tetor 2025 dhe se mbajtja e tij në paraburgim nuk ishte më as e arsyeshme, as proporcionale.

Megjithëse Gjykatësi konstatoi se ekzistonte njëfarë rreziku që në qoftë se lirohet, Kilaj mund të pengojë ecurinë e procesit ose të kryejë vepra penale të tjera, ai arriti në përfundimin se në rrethanat konkrete e drejta themelore e Kilajt për liri peshon më shumë se këto rreziqe tjera gjyqësore në Dhomat e Specializuara, bëhet e ditur në njoftim.

Në njoftim thuhet po ashtu se ndër faktorë të tjerë, Gjykatësi mori parasysh se koha që Kilaj ka kaluar në paraburgim në këtë moment tejkalon dënimin minimal sipas ligjit me të cilin ai do të përballej në qoftë se do të shpallej fajtor për veprat penale për të cilat është akuzuar.

Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij ose në ҫështje të Në vendim përcaktohet se në qoftë se z. Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm./S.K/EO/

Continue Reading

Sport

Vdes në moshën 74-vjeçare boksieri Nazif Gashi

Published

on

Presidentja Vjosa Osmani ka ngushëlluar familjen e boksierit, Nazif Gashi i cili ndërroi jetë në moshën 74-vjeçare.

Ajo ka thënë se kujtimi për Gashin do të mbetet i paharruar dhe inspirues për brezat që vijnë.

“Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Nazif Gashit, njërit prej emrave më të shquar në historinë e sportit të Kosovës dhe pjesëtar i gjeneratës së artë të boksit prishtinas.Si boksier i klubit “Prishtina”, u bë simbol i guximit, disiplinës dhe përkushtimit. Fitoret dhe paraqitjet e tij na bënë krenar dhe e shndërruan Prishtinën në njërin prej klubeve më të suksesshme të kohës. Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes, të afërmve, Federatës së Boksit të Kosovës dhe gjithë komunitetit sportiv”, thuhet në telegramin e ngushëllimit të presidentes.

Gashi ishte pjesë e gjeneratës së artë të Prishtinës që për shumë vite, dominoi në shtetin e dikurshëm federativ.

Për vdekjen e Gashit kanë njoftuar familjarë të tij./S.K/EO/

 

Continue Reading

Të kërkuara