Kulturë

“BBVK”: Eksperiment social apo degradim i shoqërisë?

Published

on

Një shfaqje e realitetit tonë të shoqërisë aktuale, përkufizohet si një eksperiment social, ku disa individë me profesione të caktuara bëhen pjesë e një shtëpie dhe janë të izoluar brenda katër mureve. Është një lloj programi televiziv që përfshin individë të zakonshëm, të cilët vendosen në situata specifike për të krijuar drama, duke u rrethuar nga konkurrenca ose eksperienca të tjera që synojnë të kapin emocionet dhe reagimet e tyre reale. Ajo që e bën të veçantë këtë format është se ngjarjet shpesh janë të paplanifikuara, duke sjellë kështu një ndjenjë autenticiteti dhe pasigurie, si për protagonistët e ngjarjes, ashtu edhe për shikuesit.

Në Kosovë, tash e 3 vjet ky format është ‘përqafuar’ nga masa, duke bërë që për 3 muaj radhazi sytë dhe veshët e audiencës të jenë dy herë në javë në Prime, por jo vetëm. Ata bëhen të varur nga këto diskutime që për bazë kanë gjithçka tjetër përveç argumentit të pastër. Epo, nuk thuhet më kot që debati me tone të larta dhe sulmi ndodhin pikërisht kur mungon argumentimi për tematikën e caktuar apo mungesa e informacionit bazë për çështjen në fjalë.

“Big Brother nuk ka një veçanti për të cilën duhej të admirohej, debatet e ashpra dhe termi ‘bullizëm’ në një format të tillë janë vetëm për të nxitur sherr, në mënyrë që masa ta ndjekë edhe më shumë”, kështu e nis këtë intervistë psikologu Dorjan Krasniqi, i cili mes tjerash thekson se ky term po keqpërdoret dhe nuk po përcaktohet saktë kufiri i tij, duke mos u bërë e qartë se cili është përkufizimi i saj.

Ai më tutje nënvizon faktin se këto formate ndikojnë edhe në psikologjinë e njerëzve që me apo padashje bëhen pjesë e debatit ani pse duke e shikuar nga ekrani apo rrjetet e ndryshme sociale. “Po sigurisht që ato ndikojnë, por do të thoja më shumë në mënyrën se si ne i përceptojmë apo pranojmë këto fakte, ama dramat në përgjithësi nuk sjellin dobi as për shëndetin mendor të një personi”, vazhdon tutje Krasniqi.

Ajo çka mund të cilësohet pikë pozitive është që një personazh apo individ do të rrëfejë sfidat, vështirësitë por dhe sukseset, natyrisht dikush më pak e dikush më shumë në profesionet që ata ushtrojnë. Këto formate shpesh kanë mbështetur edhe disa kauza siç janë; Denoncimi i dhunës së burrave ndaj grave, roli vendimmarrës i gruas në shoqëri, normalizimin e një divorci kur mes çiftit ka mirëkuptim apo dhe solidarizimi mes personave që vuajnë nga sëmundje të ndryshme.

“Një gjë kryesore që duhet thënë është se personat me probleme të ngjashme nuk do të ndihen inferior, sepse tek e fundit një shëndet mendor jo i mirë nuk i atakon vetëm ata por edhe të tjerët qofshin ata imazhe publike apo persona të thjeshtë”, u shpreh psikologu kosovar.

Frika më e madhe e prindërve është se mos fëmijët e tyre kanë tendencë t’i kopjojnë sjelljet e këtyre banorëve duke tentuar ta marrin primatin dhe respektin nga të tjerët, sepse vëmendjen dikush e dëshiron me çdo kusht, e meriton apo jo, kjo pak ka rëndësi.

“Secili person ka një idol dhe ai/ajo mund të jetë pikërisht një konkurrent në këtë format, pra një person model që e admiron dhe ja kopjon edhe mënyrën e komunikimit”, u shpreh ai.

E, nëse flitet për presionin që atyre u bëhet gjithmonë në kuadër të lojës për dikë mund të jetë e papërballueshme dhe psikologu për këtë pjesë shton se vetëm një është fitues, ndërsa për të tjerët kjo do të jetë një humbje. Ai shton se nga izolimi brenda katër mureve, dalja mund të jetë me problematika, sepse ata përballen me realitetin.

“Rrezik të madh konsideroj tranzicionin që është i vështirë, e madje me raste shoqërohet edhe me pasoja. Duhet parë se si mund të menaxhohet kjo famë e madhe dhe t’i bëhet ballë edhe me komente negative”, përfundoi Dorjan Krasniqi.

UBT News ka realizuar një intervistë edhe me ish-banorin e edicionit të parë të ‘BBVK’, Artan Thaqi i cili fillimisht shpreh keqardhje për këtë sezon duke theksuar se dallon nga dy edicionet e kaluara.

“Edicioni i parë ku kam qenë prezent unë, pavarësisht se ka pasur debate mendoj që nuk kemi kaluar në banalitet e dhe nuk ka pasur eskalime. E kemi ditur se kur është momenti për t’u ndalur dhe, në fund të fundit, e kemi respektuar njëri-tjetrin. Edhe edicioni i dytë ka pasur momente kur situaae ka dalë jashtë kontrollit dhe madje shumica e debateve kanë përfunduar me ofendime. Kurse, sezona e tretë, që duhej të merrnin shembull nga ne, në vend që të sillen në suaza të normale, ka tendencë të bëjnë zhurma sa për të rënë në sy dhe për të marrë epitetin ‘Lider” mirëpo ka ‘ huqe të mëdha’. Pra, me pak fjalë, në këtë edicion banorët janë shumë larg nga të qenurit fitues”, theksoi Thaqi.

Sa ka ndikuar kjo eksperiencë televizive në psikologjikën e Artanit? 

Sa i përket aspektit psikologjik si banor duke e ditur faktin që isha në izolim dhe truri në një formë apo tjetër kalon nga realiteti në ikje nga përditshmëria, duhet të mendosh që jetesa do të zhvillohet vetëm brenda katër mureve. Pra, gjithçka ndodh aty dhe madje ndodh shumë shpejt, Në momentin që përfundon kjo aventurë, atëherë e dallon qartë se brenda ekziston një energji jo e mirë, shpeshherë negative, sepse secili ish-konkurrent brenda vetes i akumulon ato, dhe vjen një moment kur ndjehesh keq në muajt e parë pas daljes.

I pyetur në lidhje me ndikimin që ky format ka për të rinjë, kjo është përgjigja e tij: “ Kur flitet për rininë, nëse është fjala si shikues nga TV-ja, ky edicion besoj se e keni parë që është +18 dhe kanalet  me kod, për shkak se askush nuk mund të sigurohet se çfarë ndodh  dhe çfarë shprehje eksplicite, mund të përdoren. Kjo gjë transmetohet tek rinia, ku shumica prej tyre i përdorin si “MEME” në rrjetet sociale, dhe sigurisht që nuk ka efekt të mirë. Kontrolli i plotë për prindërit është një mision i pamundur, sepse fëmijët e tyre tashmë po përdorin pajisje teknologjike: Tv , Telefon, iPad etj.

Mund të thuhet se Big Brother VIP dhe formate të ngjashme kanë një ndikim negativ në shoqëri. Përpjekja për të krijuar drama dhe konflikte përmes një realiteti të manipulueshëm mund të ketë pasoja negative, duke ushqyer një kulturë të dhunës verbale dhe përçarjes. Kjo çon në një pyetje kritike: A janë këto formate të ardhshme të shëndetshme për shoqërinë, apo vetëm një mënyrë për të konsumuar kohë dhe emocione të manipuluara, që i shërbejnë vetëm përfitimeve komerciale dhe një publiku të lodhur nga spektaklet pa thellësi? E vërteta mbetet diku në mes, dhe ndikimi i këtyre programeve në psikologjinë e individëve dhe kulturën shoqërore është ende një temë për diskutim të vazhdueshëm./UBTNews/

 

Artikull i shkruar nga Albina Zeneli

 

Kulturë

Shteti mbështet kinematografinë, 800 mijë euro për tri projekte filmi

Published

on

Qendra Kinematografike e Kosovës (QKK) ka shpallur tre projekte fituese për financim, të cilat do të mbështeten me një total prej 800 mijë eurosh. Këto projekte përfshijnë filma të metrazhit të gjatë, të cilët kanë marrë mbështetje për realizimin e tyre. Projekti “Dua”, me skenar dhe regji nga Blerta Basholli, ka marrë mbështetje më të madhe, 340 mijë euro, ndërsa “Dua të shkoj sërish në det” me regji nga Leart Rama do të mbështetet me 240 mijë euro. Filmi i tretë, “Gjurmë” i regjisores Rita Krasniqi, do të marrë 220 mijë euro. Kjo ndarje buxhetore është pjesë e një thirrje që QKK-ja ka hapur vitin e kaluar, ku nga 12 projekte që aplikuan, vetëm tre arritën të sigurojnë financim.

Përkundër kësaj mbështetjeje, është shprehur shqetësimi për numrin e vogël të projekteve të mbështetura, që ka pasuar ndarjen e një shume të kufizuar buxhetore. Sipas regjisorëve dhe aktorëve të industrisë kinematografike kosovare, problemi i buxhetit të vogël është një pengesë për zhvillimin e kinematografisë dhe për mbështetje më të gjerë të projekteve filmike. Në këtë kuadër, është nënvizuar gjithashtu se QKK-ja ka një buxhet më të madh këtë vit, prej 2 milionë eurosh, dhe se do të hapë një tjetër thirrje brenda një muaji për të mbështetur edhe projekte të tjera.

Për herë të parë, QKK-ja ka emëruar një komision të pavarur për shqyrtimin e projekteve, duke përfshirë ekspertë të njohur si Tin Dirdamali, Norika Sefa, Antoneta Kastratin, Thomas Logoreci dhe Alireza Ghasemi, ndërsa komisioni financiar është përbërë nga Ilir Hasanaj, Ujkan Hysaj dhe Virgjina Peja.

Përveç projekteve që morën mbështetje, disa filma të tjerë, si “Sa o Roma Babo” dhe “Zanushja”, mbetën jashtë këtij procesi. Pas shpalljes së fituesve, regjisori Besim Ugzmajli ka theksuar se ky konkurs është ndikuar edhe nga jashtë dhe se buxheti i vogël për kinematografinë është një problem që duhet adresuar në mënyrë urgjente. Ai ka sugjeruar se ndërhyrjet e jashtme kanë mundur të kenë një ndikim në vendimet e jurisë.

Pavarësisht kritikave, drejtoresha e QKK-së, Blerta Zeqiri, ka konfirmuar se një thirrje e re do të hapet brenda një muaji për të mbështetur kategoritë e tjera të projekteve filmike. Megjithatë, problemi i teknikës dhe shtyrja e afatit të aplikimit ka ndikuar në zhvillimin e këtij procesi. Ndërkohë, buxheti i vitit 2024, që është 1.6 milionë euro, ka mbetur i pa shfrytëzuar, duke e bërë vitin e kaluar të humbur për QKK-në.

Një ndër hapat e rëndësishëm për zhvillimin e industrisë kinematografike është miratimi i Rregullores për të drejtat e rabatit, që lejon rimbursimin e 30% të investimeve që kompanitë e huaja bëjnë në Kosovë. Ky hap është parë si mundësi për të rritur konkurrencën e Kosovës në tregun ndërkombëtar të filmit.

Megjithatë, komuniteti artistik mbetet i ndarë lidhur me këtë nismë dhe ka nevojë për më shumë fushata informuese për të shfrytëzuar këtë mundësi. Po ashtu, QKK-ja ka humbur mundësinë për të nominuar filma për çmimet prestigjioze “Oscar”, pasi nuk ka hapur konkurs për këtë qëllim. Drejtoresha Zeqiri ka sqaruar se një problem teknik ka qenë shkaku i humbjes së mundësisë për nominim, ndërkohë që vitin 2023, komiteti vendosi të mos ketë kandidat për këtë çmim.

Në këtë mënyrë, kinematografia kosovare vazhdon të përballet me sfida të mëdha përsa i përket buxhetit dhe mundësive për mbështetje të projekteve filmike, ndërsa shpresat janë që hapat e ndërmarra të kontribuojnë për zhvillimin e industrisë dhe konkurrencën ndërkombëtare./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

Lady Gaga konfirmon vazhdimin e hitit “Telephone”

Published

on

Lady Gaga ka konfirmuar se vazhdimi i projektit të saj të famshëm “Telephone” është në rrugë e sipër, por nuk ka zbuluar nëse kolegia e saj nga bashkëpunimi i mëparshëm, Beyoncé, do të jetë pjesë e tij.

Gjatë një interviste në serinë “Lie Detector” të Vanity Fair, ajo u pyet nëse do të kishte një vazhdim të “Telephone”, dhe u përgjigj shkurt me: “Po”.

Megjithatë, kur u pyet nëse Beyoncé do të merrte pjesë sërish, Gaga u shpreh me një përgjigje të paqartë: “ndoshta”.

Ajo sqaroi se vonesa nuk lidhet me oraret e agjendës. Videoklipi i  “Telephone”, i publikuar më 2010, shfaq Ladyn si të burgosur për vrasjen e të dashurit të saj.

Beyoncé shfaqet duke e liruar nga burgu, dhe bashkë nisin një seri ngjarjesh dramatike. Në fund të klipit shfaqet mesazhi “To be continued…”, duke lënë të hapur mundësinë e një vazhdimi.

Kënga, e cila fillimisht ishte shkruar për këngëtaren e njohur Britney Spears por u refuzua prej saj, përmban vargun e famshëm: “Hello, hello, baby, you called, I can’t hear a thing…”.Kur u pyet nëse ndonjëherë kishte hapur telefonin duke e thënë këtë frazë, Gaga u përgjigj duke thënë se mund ta ketë bërë.

“Mendoj se mund ta kem bërë, por ndoshta jo. Jam shumë e keqe në këtë lojë, sapo thashë po, jo dhe ndoshta”, ka thënë Gaga.

Kur një anëtar i ekipit i tha se detektori i gënjeshtrave konfirmoi që ajo po thoshte të vërtetën, Gaga qeshi dhe tha se i vjen “mirë ta di këtë”.

Continue Reading

Kulturë

Përkujtohet në 146-vjetorin e lindjes patrioti i shquar Luigj Gurakuqi

Published

on

Muzeu Historik Kombëtar organizoi sot një ceremoni përkujtimore për të nderuar figurën e shquar të patriotit Luigj Gurakuqi, në 146-vjetorin e lindjes së tij.

Luigj Gurakuqi, një nga personalitetet më të shquara të kombit shqiptar, erdhi në jetë më 19 shkurt 1879, ndërsa përjetoi një tragjedi të hidhur më 2 mars 1925, kur u vra në Bari të Italisë. Veprimtaria e tij la një gjurmë të thellë në historinë e Shqipërisë, duke i dhënë vend kombit shqiptar një trashëgimi të çmuar në fushat e letërsisë, arsimit, politikës dhe kombëtarizmit.

Pas mbarimit të Kolegji Shën Adrian në fshatin arbëresh të Shën Mitrit në Itali, Gurakuqi vazhdoi studimet për mjekësi dhe biologji në Universitetin e Napolit. Ndonëse profesioni i tij u shënua nga shkenca, zemra e tij gjithmonë rrahte për atdhenë, dhe ky pasion i çoi veprimtaritë e tij drejt një angazhimi të fortë në fushën e letrave, publicistikës dhe politikës.

Si një nga figurat më të shquara të Rilindjes Kombëtare, Luigj Gurakuqi u angazhua që nga rinia e tij për njohjen dhe pasurimin e kulturës kombëtare. Fillimisht me poezi dhe përkthime, ai kontribuoi në lëvrimin e gjuhës shqipe, duke u bërë një ndër përkthyesit më të rëndësishëm të letërsisë botërore. Krijoi dhe botoi tekste mësimore të abetares në të dy dialektet e shqipes, duke i dhënë mundësinë shumë shqiptarëve të shkollohen dhe të njohin më mirë gjuhën e tyre.

Përpjekja e tij më e madhe ishte angazhimi për një alfabet të unifikuar shqip, për të cilin ai kontribuoi si nënkryetar i Komisionit të Manastirit në vitin 1908, një ngjarje kyçe për zhvillimin e gjuhës dhe identitetit shqiptar. Po ashtu, Luigj Gurakuqi do të mbetet një ndër hartuesit e veprës “Metrika Shqip”, një arritje e madhe e asaj periudhe.

Pjesëmarrës i drejtpërdrejtë në ngjarje kyçe historike, ai u bë drejtor i Normales së Elbasanit më 1909, shkolla e parë profesionale në Shqipëri, që sot mban emrin e tij. Aty, Gurakuqi ndihmoi në përgatitjen e mësuesve shqiptarë dhe në promovimin e arsimit për të rinjtë shqiptarë. Po ashtu, ai ishte njëri nga nismëtarët e Memorandumit të Greçës gjatë kryengritjes së malësorëve të Mbishkodrës në vitin 1911, si dhe i angazhuar në Kuvendin e Vlorës për shpalljen e Pavarësisë më 1912, ku u bë Ministër i Arsimit në qeverinë e Ismail Qemalit.

Në vitin 1916, ai u emërua Drejtor i Përgjithshëm i Arsimit dhe kontribuoi në zhvillimin e arsimit dhe kulturës në Shkodër. Kontributet e tij të mëtejshme përfshijnë pjesëmarrjen në Kongresin e Durrësit më 1918, ku ai u bë ministër i Arsimit dhe anëtar i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris.

Veprimtaria e tij nuk mbaroi këtu, pasi në vitet 1921-1924, Luigj Gurakuqi ishte deputet i Këshillit Kombëtar. Ai gjithashtu luajti një rol të rëndësishëm në Lëvizjen e Qershorit të vitit 1924 dhe u caktua Ministër i Financave në qeverinë e Fan Nolit.

Përkushtimi i Luigj Gurakuqit ndaj atdheut, arsimit dhe zhvillimit kombëtar ka lënë një pasuri të jashtëzakonshme për popullin shqiptar. Edhe pse tragjikisht i vrarë në moshë të re, Luigj Gurakuqi mbetet një figurë e pavdekshme, që ka ndikuar në formësimin e Shqipërisë moderne dhe të identitetit kombëtar shqiptar./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

“Trashëgimia letrare e Dritëro Agollit”, në Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit

Published

on

Një ngjarje e veçantë u zhvillua në Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit, e cila e kushtoi aktivitetin e saj figurës më të madhe të letërsisë shqipe të pas shekullit XX, Dritëro Agollit. Aktiviteti, i titulluar “Trashëgimia letrare e Dritëro Agollit”, mblodhi studiues dhe lexues, të cilët bënë një analizë të thelluar të krijimtarisë së këtij shkrimtari të shquar, që e ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme në historinë letrare të Shqipërisë.

Pjesëmarrësit në aktivitet diskutuan shumë dimensione të figurës dhe veprës së Agollit, duke theksuar jo vetëm cilësinë e lartë artistike, por edhe ndikimin e tij të vazhdueshëm në letërsinë shqipe. Profesor Behar Gjoka, një nga studiuesit më të njohur të letërsisë shqiptare, e përqendroi analizën e tij kryesisht në prozën e shkrimtarit, duke u fokusuar te romanet e tij më të njohura, “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo” dhe “Njeriu me top”. Ai e cilësoi satirën e romanit “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo” si një akt të qartë rebelimi ndaj kohës dhe regjimit, një pasqyrë e qartë e shoqërisë së asaj periudhe. Po ashtu, për romanin “Njeriu me top”, ai theksoi se ky ishte një studim i thellë dhe një analizë sociale e jetës në fshat, marrëdhënieve njerëzore, zakoneve dhe pasioneve të njerëzve të thjeshtë, përballë atyre që kërkonin të mbijetonin në një realitet të ndërlikuar.

Në vijim, studiuese e njohur Rovena Vata ndau mendimet e saj për poezinë e Dritëro Agollit, duke nënvizuar pasurinë dhe larminë e saj. Ajo u ndal veçanërisht te dimensioni lirik i krijimtarisë së Agollit, i cili mbizotëronte në shumë pjesë të poezisë së tij. Për Vata-n, liria e shpirtit të shkrimtarit pasqyrohej në vargjet e tij, që shpeshherë linin pas vetes një ndjesi të thellë e të gjallë për jetën, natyrën dhe njerëzit.

Një tjetër pjesëmarrës, pedagogia Anila Mullahi, u fokusua në analizën e krijimtarisë së Dritëro Agollit pas viteve ’90, e cila sipas saj, nuk është analizuar aq shumë, ndonëse ka një vëllim të konsiderueshëm dhe ka mbajtur një rëndësi të veçantë. Në këtë kuadër, ajo theksoi veprën “Arka e djallit”, të cilën e konsideroi si një kryevepër të shkruar nga Agolli pas periudhës së diktaturës. Sipas Mullahisë, kjo vepër përbën një nga piket kryesore të krijimtarisë së tij të periudhës pas vitit 1990 dhe mbetet një prej veprave më të spikatura të letërsisë shqiptare të pas luftës.

Aktiviteti në Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit shënoi një tjetër moment të rëndësishëm për t’u njohur më thellë me jetën dhe veprën e Dritëro Agollit, një nga shkrimtarët më të mëdhenj shqiptarë, që ka dhënë një kontribut të pashlyeshëm për letërsinë shqipe, si dhe për kulturën dhe identitetin kombëtar.

Continue Reading

Të kërkuara