Lajmet

BB: Katër drejtimet për t’iu përgjigjur krizës së çmimeve të ushqimeve

Familjet e varfra duhet të marrin mbështetje financiare ekstra.

Published

on

Sulmet e Rusisë mbi Ukrainë kanë krijuar një krizë të paprecedentë çmimesh në të gjithë botën sidomos për artikujt ushqimorë, por më të ekspozuara nga këto goditje janë vendet të varfra dhe ato në zhvillim si Shqipëria.

Drejtoresha e Menaxhimit të Politikave të Zhvillimit në Bankën Botërore, Mari Elka Pangestu tha se, kriza e çmimeve që po kalojmë nuk është e paprecedente dhe këshilloi secilin shtet kudo në botë (edhe Shqipërinë ) se si duhet të veprojë për të ulur dëmet që mund të krijojë kjo situatë në shtresat e varfra.

Shqipëria, si një ndër vendet me nivelin më të lartë të varfërisë ne Europë sipas Bankës (mbi 32% e popullsisë jetojnë me më pak se 5,5 USD në ditë, kufiri relativ i varfërisë) do të jetë edhe më e prekur nga kriza e çmimeve. Sipas zyrtares së lartë të BB-së, shtetet duhet të ndjekin kryesisht katër rrugë për të reduktuara pasojat e çmimeve të larta.

Së pari, mbani të forta lidhjet tregtare të ushqimeve

Duke mësuar nga përvoja, shtetet dhe organizatat ndërkombëtare duhet të qëndrojnë përsëri të bashkuara në angazhimin e tyre për të mbajtur në normalitet tregtinë normale të ushqimeve. G7 u ka bërë thirrje të gjitha vendeve që të mbajnë të hapura tregjet e tyre ushqimore dhe bujqësore dhe të ruhen nga çdo kufizim i pajustifikuar në eksportet e tyre.

 Së dyti, familjet e varfra duhet të marrin mbështetje financiare ekstra 

Duhet të mbështeten konsumatorët dhe familjet e cenueshme nga rritja e çmimeve përmes ndihmave financiare të menjëhershme. Zyrtarja e lartë bën thirrje se, në këto momente është e domosdoshme të zgjerohen programet e mbrojtjes sociale që zbusin goditjen për konsumatorët.

Jo vetëm disponueshmëria e ushqimit, por edhe përballueshmëria e ushqimit është një shqetësim veçanërisht në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme si Shqipëria, ku njerëzit priren të shpenzojnë një pjesë më të madhe të të ardhurave të tyre për ushqim sesa në vendet me të ardhura të larta.

Shumë prej familjeve në vendet ku shpenzohet më shumë për ushqime po shkurtonin shpenzimet edhe para luftës për shkak të të ardhurave të reduktuara dhe rritjes së çmimeve të ushqimeve. Në një mjedis me burime të kufizuara, qeveritë duhet t’i japin përparësi mbështetjes për familjet më të cenueshme, sugjeron Pangestu.

Së treti, mbështetja e fermerëve

Ndërsa rezervat globale të ushqimit janë të mjaftueshme tani, Banka Botërore lajmëron se duhet të mbrohen dhe të rriten të korrat e sezonit të ardhshëm duke ndihmuar prodhuesit e ushqimit që po përballen me një rritje të mprehtë të inputeve, duke përfshirë kostot e plehrave.

Qeveritë duhet të heqin barrierat e tregtisë së inputeve dhe të fokusohen në përdorimin më efikas të plehrave. Qeveritë duhet të rishikojnë me rritje politikat e shpenzimeve publike për të mbështetur më mirë fermerët. Këto masa sigurojnë rritjen e prodhimit për gjashtë muajt e ardhshëm.

Ekspertja e lartë e Bankës thotë se, është koha që të investohet më shumë në Kërkim dhe Zhvillimin Bujqësor. Përshkallëzimi i sapolindur i shkencës për aplikimin e biofertilizuesve, më pak të varur nga lëndët djegëse fosile sesa plehrat sintetikë, do të rriste opsionet e qëndrueshme për fermerët.

Së katërti, të rritet siguria ushqimore 

Kriza e ekonomike e 2008, pandemia Covid 19 dhe tani lufta po tregojnë se sa e rëndësishme është siguria ushqimore. Pavarësisht kapacitet monetar, fuqisë ekonomikë dhe pozicionit gjeografik vendet në të gjithë botën duhet të punojnë në mënyrë sistematikë për sigurinë ushqimore të vendit të tyre.

Vetëm në dy vitet e fundit, Banka Botërore ka ofruar mbështetje të konsiderueshme për masat e sigurisë ushqimore, rreth 17 miliardë dollarë në vit, nga 12 miliardë dollarë mesatarisht në tre vitet e mëparshme, kryesisht për bujqësinë dhe masat e mbrojtjes sociale.

“Sistemet ushqimore të transformuara mund të bëhen një gur themeli i zhvillimit të gjelbër, elastik dhe gjithëpërfshirës, duke avancuar shëndetin e njerëzve, ekonomive dhe planetit” , tha Pangestu.

Në planin afatgjatë, qeveritë, bizneset private dhe partnerët ndërkombëtarë duhet të punojnë drejt sistemeve të prodhimit më produktiv, më efikas, me të larmishëm dhe ushqyese për të garantuar sigurinë e ushqimit dhe ushqimit përballë edhe të rreziqeve të klimës në rritje, konflikteve dhe rreziqeve ekonomike.

Kanalizimi shpenzimeve publike, mobilizimi i fondeve private dhe investimi në inovacion dhe Kërkim dhe Zhvillim do të jetë çelësi për të prodhuar ushqim më i larmishëm për një popullsi në rritje, me më pak ujë dhe plehra, duke kufizuar ndryshimin e përdorimit të tokës dhe emetimet e gazit.

Për shkak se Ukraina dhe Rusia përbëjnë mbi një të katërtën e shitjeve vjetore të grurit në botë, lufta ka çuar në një rritje të konsiderueshme të çmimit të ushqimit, jo vetëm grurit, por edhe elbit, misrit dhe vajit ushqimor, të cilat eksportohen më së shumti nga dy vendet në luftë.

Sado shqetësuese të jenë këto tendenca, nuk është koha për panik. Këtu është një fakt që mund t’ju habisë: rezervat globale të orizit, grurit dhe misrit, tre produktet kryesore në botë, mbeten historikisht të larta, thotë zyrtarja e BB-së.

Për grurin, mallin më të prekur nga lufta, stoqet mbeten shumë mbi nivelet gjatë krizës së çmimeve të ushqimeve 2007-2008. Vlerësimet sugjerojnë gjithashtu se rreth tre të katërtat e eksporteve ruse dhe ukrainase të grurit ishin dorëzuar tashmë përpara fillimit të luftës.

Gjatë krizës globale të ushqimit 2007-2008, e cila fillimisht nisi si rezultat i thatësirës dhe rritjes së çmimeve të naftës. Kur vendet e mëdha prodhuese ushqimore kufizuan eksportet për shkak të shqetësimit për furnizimin e tyre vendas me ushqim, kjo përkeqësoi rritjen e çmimeve dhe përkeqësoi kequshqyerjen, veçanërisht për fëmijët .

Në të kundërt, në fillim të pandemisë Covid 19, vendet mbajtën tregtinë e ushqimit të rrjedha të sigurta edhe pse bllokimet prekën portet, mallrat dhe lëvizshmërinë.

Kjo sjellje bashkëpunuese ndihmoi në kufizimin e ndërprerjeve në zinxhirët globalë të furnizimit me ushqim dhe shmangi përkeqësimin e situatës së keqe, duke përfituar kështu të gjitha vendet./ Monitor

Continue Reading

Lajmet

Fryrja e organizmit nga grumbullimi i lëngjeve, si të humbni peshën e tepërt?

Published

on

Trupi i njeriut përbëhet nga 55 deri në 75 përqind ujë. Por akumulimi i tepërt i ujit në trup mund të shkaktojë fryrje, dhimbje dhe shtim në peshë.

Akumulimi i ujit është një nga shkaktarët e shtimit në peshë, megjithatë kontributon për shtimin në peshë me të paktën 2 deri në 5 kilogramë.

Akumulimi i ujit ndodh si pasojë e disa faktorëve.

Disa prej tyre janë konsumi i madh i kripës, mungesa e proteinave, mungesa e aktivitetit fizik dhe ndryshimet hormonale, faktorë më të lartë rreziku janë problemet me zemrën, veshkat dhe marrja e ilaçeve kundër dhimbjeve, kontraceptivëve dhe ilaçeve për zemrën.

Ju listojmë më poshtë disa nga mënyrat më të mira për të humbur peshën e shkaktuar nga akumulimi i lëngjeve në trup.

Si të humbni peshën e krijuar nga akumulimi i lëngjeve?

Aktiviteti Fizik

Mungesa e aktivitetit është një nga faktorët të akumulimit të lëngjeve, nëse kryeni aktivitet, indet e këmbëve dhe kyçeve do të lëshojnë lëngjet e mbledhura.

Kujdes me kripën

Pakësimi i sasisë së kripës është një nga mënyrat më efikase në humbjen e peshës së krijuar nga akumulimi i lëngjeve, sasia ditore e kripës nuk duhet të jetë më shumë se 2,300 miligramë, e barazvlefshme me një lugë çaji. Tregoni kujdes me konsumin e proshutave, djathrave, supave e produkteve të paketuara.

Më shumë proteinë

Proteina luan nrol kryesor në ruajtjen e ekuilibrave të lëngjeve në organizëm, sasia e rekomanduar ditore e proteinës duhet të jetë një gramë për çdo kilogramë të peshës trupore. Burime të mira të proteinës janë produktet e detit, mishi i shpendëve, mishi pa dhjamë i viçit dhe derrit, vezët dhe fasulet.

Më shumë kalium

Një mineral i përfshirë në ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve në trup, ai ndihmon në nxjerrjen e ujit dhe krips nga urina dhe djersa. Sasia e rekomanduar ditore e kaliumit është 4,700 miligramë. Ushqime të pasura me kalium janë barishtet, banania, patatet, avokado dhe domatet.

Më shumë magnez

Magnezi rrit prodhimin e urinës dhe uljen e sasisë së ujit të akumuluar në trup, të rriturit kanë nevojë për 310-420 miligramë magnez në ditë. Magnezi gjendet me bollëk tek barishtet si spinaqi, por edhe tek avokado, bajamet dhe fasulet e zeza.

Hidratimi

I rëndësishëm për nxjerrjen e ujit të tepërt nga organizmi, ekspertët rekomandojnë pirjen e një gote me ujë përpara çdo vakti ose ushqimi të konsumuar gjatë ditës. Përveç ujit, ju mund të konsumoni ushqime që kanë rol hidratues siç janë shalqini, selinoja, kastraveci dhe luleshtrydhet.

Continue Reading

Lajmet

Sveçla: Aksioni në Kaçanik po vazhdon, ka arrestime të reja

Published

on

By

Ministri në detyrë i Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla deklaroi se ka arrestime të reja që lidhen me vrasjen e rreshterit, Muhamed Lika.

Ai theksoi se operacioni i Policisë së Kosovës në Kaçanik po vazhdon dhe numri i të arrestuarve nuk dihet.

Tashmë është publike që ka arrestime të reja. Numri përfundimtar ende nuk dihet, për shkak se aksioni është duke vazhduar. Gjitha institucionet ligj-zbatuese janë të vendosura që të luftohet çfarëdo lloj ekstremizmi apo dhune, e cila dëmton institucionet dhe pjesëtarët e saj por po ashtu vetë popullin e saj”, ka thënë Sveçla.

Ai tha se Inspektorati Policor i Kosovës është duke zhvilluar hetime, derisa u pyet se personat e arrestuar kanë qenë në liri ani pse me vepra penale.

Inspektorati Policor i Kosovës është duke zhvilluar hetime sa i përket kësaj informate, kur t’i kemi të dalurat nga këto hetime pastaj do të marrim masat e nevojshme”, shtoi ai.

Sot, në orët e hershme të mëngjesit, Policia e Kosovës me njësitë e saja relevante ka filluar një operacion policor, në komunën e Kaçanikut.

Ky informacion është konfirmuar për KosovaPress nga zëdhënësi i Policisë së Kosovës, Baki Kelani.

Edhe në këtë rast pas përfundimit të operacionit policor, i cili po realizohet në bashkëpunim dhe koordinim me organet e drejtësisë, do të bëhen publike informacione shtesë”, tha Kelani.

Më 1 prill, Muhamed Lika ishte gjetur i plagosur rëndë në hyrje të ndërtesës së tij, në rrugën ‘Idriz Seferi’, në Kaçanik rreth orës 23:00. Ai u transportua në Qendrën e Mjekësisë në Kaçanik, por nuk arriti t’u mbijetojë plagëve.

Continue Reading

Lajmet

KEK-u njofton se ka përfunduar me sukses riparimin e njësisë B1: Gjendja është stabile

Published

on

By

Korporata Energjetike e Kosovës tha se kanë përfunduar me sukses punimet për remontin e njësisë B1, të cilat kanë nisur më 23 mars dhe tha se kanë përfunduar përpara afatit të parashikuar.

Korporata Energjetike e Kosovës njofton opinionin se, falë angazhimit të jashtëzakonshëm të stafit të TCB, punëtorëve, inxhinierëve dhe menaxhmentit, kemi përfunduar me sukses të gjitha punimet e planifikuara për remontin e njësisë B1, i cili kishte nisur më dt: 23.03.2025 dhe ka përfunduar përpara afatit të parashikuar”, njoftoi KEK.

Ai tha se gjatë kësaj periudhe, janë realizuar riparime dhe përmirësime të ndryshme, duke përfshirë ndërrimin e pjesëve të dëmtuara, rinovimin e sistemeve të ndryshme dhe realizimin e procedurave të domosdoshme për stabilitetin dhe efikasitetin e njësisë.

Falë përgatitjes dhe kontrollit të kujdesshëm, si dhe angazhimit të palodhshëm të ekipit të ekspertëve të TC-B-së, njësia B1 është sinkronizuar me rrjetin elektrik në orën 22:32 të dt: 24.04.2025 dhe aktualisht gjendja e saj është stabile. Kjo arritje është një dëshmi e punës së shkëlqyer të të gjithë të përfshirëve dhe vlerësimit të lartë të performancës gjatë periudhës së remontit”, tha KEK.

Continue Reading

Lajmet

Vazhdojnë regjistrimet në UBT International Smart Schools – Shkollat më inovative të mesme në vend

Published

on

By

Në UBT International Smart Schools po vazhdojnë regjistrimet për vitin e ri shkollor, në institucionin që tashmë njihet si një ndër platformat më të avancuara arsimore në Kosovë dhe rajon. Këto shkolla të mesme ofrojnë një model të veçantë të arsimit, duke kombinuar pjesën teorike me atë praktike, teknologjinë me kreativitetin, dhe edukimin me zhvillimin e lidershipit.

UBT International Smart Schools janë të parat në Kosovë dhe rajon që kanë zbatuar edukimin 4.0 – një model që përfshin përdorimin e teknologjive të avancuara, si dhe metodave moderne të mësimdhënies. Kjo qasje inovative mundëson që nxënësit të përgatiten për sfidat reale të së ardhmes dhe të dalin në tregun e punës apo arsimit të lartë me njohuri të thelluara dhe përvoja konkrete.

Përmes kurrikulave të harmonizuara me ato evropiane dhe amerikane, nxënësit zhvillojnë aftësi të avancuara akademike, teknike dhe shoqërore. Mësimi zhvillohet në ambiente moderne, të pajisura me laboratorë, pajisje teknologjike dhe hapësira të dizajnuara për të nxitur të menduarit kritik dhe bashkëpunimin.
Zgjedh programin që i përshtatet pasioneve dhe ambicieve të tua:

•     Gjimnazi TIK – Për të rinjtë që duan të jenë pjesë e botës së teknologjisë dhe inovacionit.
•     Gjimnazi Natyror – Për ata që kanë pasion për shkencat natyrore dhe kërkimin shkencor.
•     Gjimnazi Gjuhësor – Për nxënësit që duan të përparojnë në gjuhë të huaja dhe komunikim ndërkombëtar.
•     Asistent Dentar
•     Bashkëpunëtor Profesional i Infermierisë
•     Teknik i Farmacisë
•     Teknik i Laboratorit Mjekësor
•     Teknik i Optikës – Opticient

Formimi i liderëve të së nesërmes nis në UBT International Smart Schools

UBT International Smart Schools janë shkollat me synimin në zhvillimin e liderëve, inovatorëve dhe profesionistëve të së ardhmes. Me mentorim nga profesorë të kualifikuar, me praktika dhe projekte reale, si dhe me mundësi të shumta për pjesëmarrje në gara, konferenca dhe bashkëpunime ndërkombëtare, këto shkolla ofrojnë më shumë se një arsim – ofrojnë një përvojë jetësore.
Regjistrohu tani dhe bëhu pjesë e një udhëtimi edukativ që formëson të ardhmen tënde!

Për më shumë informata dhe aplikim: https://ubt.school/
046 332 233

Continue Reading

Të kërkuara