Lajmet

BB: Katër drejtimet për t’iu përgjigjur krizës së çmimeve të ushqimeve

Familjet e varfra duhet të marrin mbështetje financiare ekstra.

Published

on

Sulmet e Rusisë mbi Ukrainë kanë krijuar një krizë të paprecedentë çmimesh në të gjithë botën sidomos për artikujt ushqimorë, por më të ekspozuara nga këto goditje janë vendet të varfra dhe ato në zhvillim si Shqipëria.

Drejtoresha e Menaxhimit të Politikave të Zhvillimit në Bankën Botërore, Mari Elka Pangestu tha se, kriza e çmimeve që po kalojmë nuk është e paprecedente dhe këshilloi secilin shtet kudo në botë (edhe Shqipërinë ) se si duhet të veprojë për të ulur dëmet që mund të krijojë kjo situatë në shtresat e varfra.

Shqipëria, si një ndër vendet me nivelin më të lartë të varfërisë ne Europë sipas Bankës (mbi 32% e popullsisë jetojnë me më pak se 5,5 USD në ditë, kufiri relativ i varfërisë) do të jetë edhe më e prekur nga kriza e çmimeve. Sipas zyrtares së lartë të BB-së, shtetet duhet të ndjekin kryesisht katër rrugë për të reduktuara pasojat e çmimeve të larta.

Së pari, mbani të forta lidhjet tregtare të ushqimeve

Duke mësuar nga përvoja, shtetet dhe organizatat ndërkombëtare duhet të qëndrojnë përsëri të bashkuara në angazhimin e tyre për të mbajtur në normalitet tregtinë normale të ushqimeve. G7 u ka bërë thirrje të gjitha vendeve që të mbajnë të hapura tregjet e tyre ushqimore dhe bujqësore dhe të ruhen nga çdo kufizim i pajustifikuar në eksportet e tyre.

 Së dyti, familjet e varfra duhet të marrin mbështetje financiare ekstra 

Duhet të mbështeten konsumatorët dhe familjet e cenueshme nga rritja e çmimeve përmes ndihmave financiare të menjëhershme. Zyrtarja e lartë bën thirrje se, në këto momente është e domosdoshme të zgjerohen programet e mbrojtjes sociale që zbusin goditjen për konsumatorët.

Jo vetëm disponueshmëria e ushqimit, por edhe përballueshmëria e ushqimit është një shqetësim veçanërisht në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme si Shqipëria, ku njerëzit priren të shpenzojnë një pjesë më të madhe të të ardhurave të tyre për ushqim sesa në vendet me të ardhura të larta.

Shumë prej familjeve në vendet ku shpenzohet më shumë për ushqime po shkurtonin shpenzimet edhe para luftës për shkak të të ardhurave të reduktuara dhe rritjes së çmimeve të ushqimeve. Në një mjedis me burime të kufizuara, qeveritë duhet t’i japin përparësi mbështetjes për familjet më të cenueshme, sugjeron Pangestu.

Së treti, mbështetja e fermerëve

Ndërsa rezervat globale të ushqimit janë të mjaftueshme tani, Banka Botërore lajmëron se duhet të mbrohen dhe të rriten të korrat e sezonit të ardhshëm duke ndihmuar prodhuesit e ushqimit që po përballen me një rritje të mprehtë të inputeve, duke përfshirë kostot e plehrave.

Qeveritë duhet të heqin barrierat e tregtisë së inputeve dhe të fokusohen në përdorimin më efikas të plehrave. Qeveritë duhet të rishikojnë me rritje politikat e shpenzimeve publike për të mbështetur më mirë fermerët. Këto masa sigurojnë rritjen e prodhimit për gjashtë muajt e ardhshëm.

Ekspertja e lartë e Bankës thotë se, është koha që të investohet më shumë në Kërkim dhe Zhvillimin Bujqësor. Përshkallëzimi i sapolindur i shkencës për aplikimin e biofertilizuesve, më pak të varur nga lëndët djegëse fosile sesa plehrat sintetikë, do të rriste opsionet e qëndrueshme për fermerët.

Së katërti, të rritet siguria ushqimore 

Kriza e ekonomike e 2008, pandemia Covid 19 dhe tani lufta po tregojnë se sa e rëndësishme është siguria ushqimore. Pavarësisht kapacitet monetar, fuqisë ekonomikë dhe pozicionit gjeografik vendet në të gjithë botën duhet të punojnë në mënyrë sistematikë për sigurinë ushqimore të vendit të tyre.

Vetëm në dy vitet e fundit, Banka Botërore ka ofruar mbështetje të konsiderueshme për masat e sigurisë ushqimore, rreth 17 miliardë dollarë në vit, nga 12 miliardë dollarë mesatarisht në tre vitet e mëparshme, kryesisht për bujqësinë dhe masat e mbrojtjes sociale.

“Sistemet ushqimore të transformuara mund të bëhen një gur themeli i zhvillimit të gjelbër, elastik dhe gjithëpërfshirës, duke avancuar shëndetin e njerëzve, ekonomive dhe planetit” , tha Pangestu.

Në planin afatgjatë, qeveritë, bizneset private dhe partnerët ndërkombëtarë duhet të punojnë drejt sistemeve të prodhimit më produktiv, më efikas, me të larmishëm dhe ushqyese për të garantuar sigurinë e ushqimit dhe ushqimit përballë edhe të rreziqeve të klimës në rritje, konflikteve dhe rreziqeve ekonomike.

Kanalizimi shpenzimeve publike, mobilizimi i fondeve private dhe investimi në inovacion dhe Kërkim dhe Zhvillim do të jetë çelësi për të prodhuar ushqim më i larmishëm për një popullsi në rritje, me më pak ujë dhe plehra, duke kufizuar ndryshimin e përdorimit të tokës dhe emetimet e gazit.

Për shkak se Ukraina dhe Rusia përbëjnë mbi një të katërtën e shitjeve vjetore të grurit në botë, lufta ka çuar në një rritje të konsiderueshme të çmimit të ushqimit, jo vetëm grurit, por edhe elbit, misrit dhe vajit ushqimor, të cilat eksportohen më së shumti nga dy vendet në luftë.

Sado shqetësuese të jenë këto tendenca, nuk është koha për panik. Këtu është një fakt që mund t’ju habisë: rezervat globale të orizit, grurit dhe misrit, tre produktet kryesore në botë, mbeten historikisht të larta, thotë zyrtarja e BB-së.

Për grurin, mallin më të prekur nga lufta, stoqet mbeten shumë mbi nivelet gjatë krizës së çmimeve të ushqimeve 2007-2008. Vlerësimet sugjerojnë gjithashtu se rreth tre të katërtat e eksporteve ruse dhe ukrainase të grurit ishin dorëzuar tashmë përpara fillimit të luftës.

Gjatë krizës globale të ushqimit 2007-2008, e cila fillimisht nisi si rezultat i thatësirës dhe rritjes së çmimeve të naftës. Kur vendet e mëdha prodhuese ushqimore kufizuan eksportet për shkak të shqetësimit për furnizimin e tyre vendas me ushqim, kjo përkeqësoi rritjen e çmimeve dhe përkeqësoi kequshqyerjen, veçanërisht për fëmijët .

Në të kundërt, në fillim të pandemisë Covid 19, vendet mbajtën tregtinë e ushqimit të rrjedha të sigurta edhe pse bllokimet prekën portet, mallrat dhe lëvizshmërinë.

Kjo sjellje bashkëpunuese ndihmoi në kufizimin e ndërprerjeve në zinxhirët globalë të furnizimit me ushqim dhe shmangi përkeqësimin e situatës së keqe, duke përfituar kështu të gjitha vendet./ Monitor

Continue Reading

Lajmet

Dështoi edhe tentimi i 42-të, Kuvendi ende pa kryeparlamentar

Published

on

By

Deputetët e Kuvendit të Kosovës nuk arritën të zgjedhin kryetarin e parlamentit edhe në tentimin e 42-të. Në këtë votim, vetëm 39 deputetë votuan pro krijimit të një komisioni që do të shqyrtojë mundësinë e votimit të fshehtë për zgjedhjen e kryeparlamentarit. Seanca u mbyll dhe pritet të vazhdojë pas dy ditësh.

Ndryshe nga herët e kaluara, votimi u zhvillua në një seancë që u mbajt në mbrëmje, pasi ajo e planifikuar për paraditen e së shtunës u shty për shkak të një alarmi të rremë për bombë në ndërtesën e Kuvendit.

Gjatë seancës, kryesuesi Avni Dehari ndërpreu fjalimet e deputeteve Ganimete Musliu nga PDK-ja dhe Jehona Lushaku nga LDK-ja, të cilat kërkonin rikthim të votimit në formë të hapur.

Që nga 15 prilli, deputetët janë mbledhur çdo dy ditë për të konstituar Kuvendin, por pa sukses. Lëvizja Vetëvendosje, si fituese e zgjedhjeve të 9 shkurtit, propozoi fillimisht Albulena Haxhiun për kryetare, por ajo nuk mori shumicën e votave. Më pas, VV-ja kërkoi ndryshim të mënyrës së votimit duke kaluar në votim të fshehtë.

Më 26 qershor, Gjykata Kushtetuese urdhëroi që Kuvendi të konstituohet brenda 30 ditëve. Megjithatë, interpretimi i këtij vendimi ka qenë i ndryshëm mes LVV-së dhe partive tjera. VV-ja argumenton se Kushtetuesja lejon ndryshimin e mënyrës së votimit, ndërsa partitë tjera kundërshtojnë këtë qëndrim.

Pas këtyre zhvillimeve, Partia Demokratike dhe Lidhja Demokratike i kanë drejtuar sërish Gjykatës Kushtetuese për sqarime të mëtejshme.

Continue Reading

Lajmet

Gashi: Kryetari i Kuvendit duhet të zgjidhet me votim të hapur

Published

on

By

Deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Arben Gashi, ripotencoi qëndrimin se zgjedhja e kryetarit të Kuvendit duhet të bëhet me votim të hapur dhe se çdo ndryshim në procedurat kuvendare duhet të kalojë përmes mocionit procedural.

“Ndryshimi i çdo procedure kuvendare bëhet me mocion procedural. Mocioni procedural duhet të propozohet në seancë dhe të votohet së pari shmangia e rregullores me dy të tretat e deputetëve dhe pastaj ndryshimi i procedurës. Është e paarsyeshme të ndodhë diçka e tillë. Duhet të vazhdohet sipas vendimit që është marrë dhe mënyrës se si është votuar gjithmonë. Kryetari i Kuvendit duhet të zgjidhet me votën e hapur,” tha Gashi.

Ai u shpreh gjithashtu i qetë lidhur me situatën e sigurisë në Kuvend, pas paralajmërimit për një mjet shpërthyes.

“Policia dhe institucionet e sigurisë po e kryejnë punën e vetë. Ne të tjerët duhet t’i kryejmë punët tona,” deklaroi deputeti i LDK-së.

Seanca konstituive, e cila ishte paraparë të mbahej në orën 11:00, u shty për në orën 20:00 për shkak të paralajmërimit për një bombë brenda ndërtesës së Kuvendit. Pas kësaj, Policia e Kosovës kërkoi nga deputetët që ta lirojnë ndërtesën.

Continue Reading

Lajmet

Çitaku: Edhe më të rrezikshme se kërcënimi me bombë janë prirjet totalitare të LVV-së

Published

on

By

Deputetja e Partisë Demokratike të Kosovës, Vlora Çitaku, komentoi kërcënimin e sotëm me bombë në Kuvendin e Kosovës, i cili fatmirësisht doli të jetë i rrejshëm. Megjithatë, ajo theksoi se prirjet totalitare të Lëvizjes Vetëvendosje përbëjnë rrezik më të madh për vendin.

“Po aq sa janë të rrezikshme dhe të trishtueshme sulmet që po i bëhen Kuvendit nga jashtë, qoftë me kërcënime të rrejshme, në aq e mos më shumë janë të rrezikshme prirjet totalitare që i kemi nga Lëvizja Vetëvendosje dhe përpjekjet e tyre të vazhdueshme, tashmë pas publikimit të aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese, për të përmbysur rendin kushtetues,” tha Çitaku teksa hynte në sallën e Kuvendit për vazhdimin e seancës konstituive.

Continue Reading

Lajmet

Haradinaj reagon për deklaratën e Bekë Berishës: Do ta shohim kur të vijë momenti

Published

on

By

Kryetari  i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), Ramush Haradinaj, ka komentuar deklaratën e bashkëpartiakut të tij, Bekë Berisha, i cili tha se do ta votonte këdo që e propozon Lëvizja Vetëvendosje për kryetar Kuvendi, por në formë të hapur.

Haradinaj tha se nuk ka informacione për këtë qëndrim të Berishës, por u shpreh se “shumë mirë ka thënë”.

“Jo, s’kam informacione por shumë mirë ka thënë. Do ta shohim [si do të votoj] kur të vjen momenti,” u shpreh Haradinaj.

Tutje, ai tha se situata aktuale politike është e varur nga fituesi i zgjedhjeve, Albin Kurti dhe Lëvizja Vetëvendosje, për të cilin tha se “ai e ka ndarë mendjen ta bëjë keq e më keq”.

“Ne nuk mund ta ndryshojmë këtë gjendje pa të. Ai mund ta ndryshojë. Nëse e ka vullnetin për ta ndryshuar, edhe ne jemi për. Kemi dhënë edhe opsione,” tha Haradinaj.

Kurse, për sa i përket alarmit për bombë që ndodhi paraditen e sotme, kreu i AAK-së tha se janë çështje të sigurisë dhe se i besojnë institucioneve të sigurisë.

Continue Reading

Të kërkuara