Lajmet

Atlanta: Qyteti që vazhdon të ndryshojë Amerikën

Atlanta është një qytet që është farkëtuar në kudhrën e grindjeve, që është ngritur nga thëngjijtë e Luftës Civile.

Published

on

Është një qytet me tradita, një vend që po ngrihet nga e kaluara e tij për të sjellë më të mirën e përpjekjeve njerëzore. Është qyteti kryesor i Amerikës së Jugut.

Disa madje mund ta quajnë atë kryeqyteti i Jugut, megjithëse shumë Jugorë nga diku tjetër do ta argumentojnë atë pikë. Megjithatë, nuk mund të mohohet vendi i tij në zemër të historisë amerikane. E larmishme dhe e vendosur, Atlanta kërkon të hulumtohet dhe kuptohet në termat e saj.

Për të kuptuar rëndësinë e saj historike, ia vlen të fillosh në Qendrën Historike të Atlantës, shtëpia e një prej arteve më interesante të Amerikës: ciklorama e Atlantës.

Kjo pikturë epike, e krijuar nga 17 artistë gjermanë në Milwaukee në 1886, përshkruan Betejën e Atlantës, një moment kryesor në luftën midis Veriut dhe Jugut.

E pikturuar për të krijuar iluzionin e tw mos mbaruarit kurrw , është një përvojë gjithëpërfshirëse, duke e vendosur shikuesin në mes të fushës së betejës.

“Artistët bënë një punë të mirë duke simuluar shkallën dhe duke mashtruar syrin, duke ju bërë të mendoni se ka më shumë se që ka në të vërtetë”, thotë Gordon Jones, një ekspert i Luftës Civile që ka kaluar jetën e tij duke studiuar cikloramën.

Jones shpjegon se kur u pikturua për herë të parë në Milwaukee, ciklorama e Atlantës u krijua për të përshkruar fitoren e Bashkimit mbi Konfederatën. Sidoqoftë, kur erdhi puna për në Atlanta, u rindërtua si shfaqja e “fitores së vetme të Jugut të pikturuar ndonjëherë”. Kjo pavarësisht se Veriu fitoi betejën e përgjakshme kur u zhvillua në korrik 1864.

Ciklorama u ofron vizitorëve në Atlanta mundësinë për të kuptuar se si Lufta Civile figuron në historinë e qytetit.

“Lufta Civile është me të vërtetë pjesë e ADN-së jo vetëm Atlanta, por e gjithë Jugut,” thotë Jones. “Kjo ndodhi këtu në tokën tonë, në oborret e të gjithëve që jetojnë këtu tani. Por është gjithashtu shumë e rëndësishme sepse përcakton historinë e Shteteve të Bashkuara nga kjo pikë e tutje, veçanërisht kur bëhet fjalë për çështje race, politike, ekonomike, Drejtesia sociale.”

Duke parë pwrtej Atlantws, duke parë se ku u zhvillua ajo betejë, është e pamundur të mos ndihet rëndësia e Luftës Civile. Pasojat mund të ndihen ende tani dhe ishin veçanërisht jehonë gjatë viteve 1950 dhe 1960, ndërsa lëvizja për të Drejtat Civile u rrit dhe u përhap në të gjithë vendin, në përgjigje të shtypjes që mbeti pavarësisht nga heqja e skllavërisë rreth 100 vjet më parë.

Nga mesi i shekullit të 20-të kishte dy Atlanta, një e zezw, një e bardhë. Nga kjo lindi forca lëvizëse për ndryshimin në Amerikë.

Martin Luther King Jr lindi në Atlanta më 15 janar 1929. Dhe çfarëdo ndikimi dhe ndryshimi kombëtar ose global ai ishte në gjendje të bënte, ai bazohej në vlerat që ai mësoi në këtë qytet.

Xernona Clayton ishte pjesë e lëvizjes që Mbreti udhëhoqi nga Kisha Baptiste Ebenezer. Ajo së pari hyri në atë vend të shenjtëruar në vitin 1965 dhe u bë e afërt me vetë atw, duke parë nga afër ndryshimin që ai po përpiqej të vendoste, si dhe duke provuar paragjykimin që ishte katalizatori për ndryshimin shumë të nevojshëm.

“Njerëzit me ngjyrw kishin kufizime dhe unë ndeshesha aty ku shkoja”, thotë ajo. “Unë nuk dua të gjykohem nga ajo që dukem”.

Xernona Clayton

Clayton ishte e afërt me gruan e Mbretit Coretta, madje e ndihmoi atë të zgjidhte veshjen e saj të zisë për funeralin e MLK. Por përtej marrëdhënies së saj me Mbretërit, Clayton ishte dhe është një pioniere në të drejtën e saj. Ajo ndihmoi në shkëputjen e spitaleve të Atlantës dhe në 1967 u bë gruaja e parë me ngjyrë që drejtoi një shfaqje në kohën e duhur në Jug.

Sot, Clayton është një ikonë e Atlantës, me njerëz të panjohur që i afrohen asaj në rrugë për ta falënderuar për vitet e saj të punës.

Continue Reading

Lajmet

Portieri i Kosovës Muriq huazohet te klubi italian

Published

on

Portieri i përfaqësueses së Kosovës, Arijanet Muriq do të nisë një aventurë të re në Itali në Seria A.

Ai është huazuar nga Ipsuiç te Sasuolo në Serinë A, ku vetë klubi italian i ka uruar mirëseardhjen gardianit 26-vjeçar.

Për portierin kosovar kjo është hera e parë që do të mbrojë në Itali, pasi ai më parë këtë e ka bërë në Angli, Turqi, Spanjë dhe Holandë.

Ai pritet të debutoj më 23 gusht në Serie A kundër kampionit në fuqi, Napolit.

Continue Reading

Lajmet

Kushtetuesja kërkon nga qeveria ndryshimin e statutit të SHSKUK-së

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese ka marrë sot vendim rreth kërkesës së Institucionit të Avokatit të Popullit për statutin e Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës (SHSKUK).

Avokati i Popullit kishte dërguar vitin e kaluar kërkesë në Kushtetuese pasi dyshonte se përmes këtij statuti, pikërisht paragrafit 1 të nenit 11, ishte paraparë mbyllja e shërbimeve shëndetësore në sektorit publik për ta favorizuar sektorin privat.

Kushtetuesja konsideron se paragrafi 1 i nenit 11, i miratuar përmes vendimit të Qeverisë më 27 dhjetor 2023, nuk është në pajtueshmëri me paragrafin 1 të nenit 51, në lidhje me paragrafin 1 të nenit 7 dhe paragrafin 4.

Gjykata njëzëri ka vendosur që kërkesa e Avokatit të Popullit është e pranueshme.

Avokati i Popullit kontestoi kushtetutshmërinë e paragrafit 1 të nenit 11 (Organizimi i shërbimeve shëndetësore në spitalet e përgjithshme) të Statutit (QRK) nr. 01/2023 të Shërbimit Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës, i cili përcakton që spitalet e përgjithshme ofrojnë shërbimet shëndetësore: kirurgji e përgjithshme; interno; pediatri; gjinekologji dhe obstetrikë; dhe emergjenca mjekësore.

Avokati i Popullit pretendoi se kjo dispozitë e Aktit të kontestuar, pasi që nuk përcakton “kujdesin mendor” si shërbim dytësor shëndetësor që ofrohet nga spitalet e përgjithshme, “redukton” shërbimet shëndetësore për kujdes mendor për qytetarët; dhe stafin shëndetësor dhe administrativ në këto spitale, në kundërshtim me frymën e Ligjit për Shëndetësi, i ndryshuar dhe plotësuar me Ligjet Nr. 08/L-043 dhe Nr. 08/L-176 dhe Ligjin Nr. 05/L-025 për Shëndet Mendor; dhe se rrjedhimisht si akt i miratuar nga Qeveria kufizon të drejtat kushtetuese të përcaktuara në nenet 7, 24, 51 dhe 55 të Kushtetutës.

Pretendimet e Avokatit të Popullit u mbështetën nga deputeti i Kuvendit, Armend Zemaj, kryetarja e Federatës së Sindikatave të Shëndetësisë së Kosovës dhe kryetari i Odës së Mjekëve të Kosovës, ndërsa u kundërargumentuan nga kryeministri Albin Kurti.

Aktgjykimi i Gjykatës fillimisht sqaron që bazuar në nënparagrafin 1 të paragrafit 2 të nenit 113të Kushtetutës, Avokati i Popullit është i autorizuar të kontestojë kushtetutshmërinë e ligjeve, të dekreteve të Presidentit e të Kryeministrit dhe të rregulloreve të Qeverisë.

Gjykata në vlerësimin e pretendimeve të Avokatit të Popullit, iu referua parimeve të përgjithshme kushtetuese dhe atyre të Komisionit të Venecias për parimin e sundimit të ligjit dhe kufizimit të të drejtave dhe përcaktimit të detyrimeve me “ligj”.

Në kontekst të kompetencave të Qeverisë, si organ që ushtron pushtetin ekzekutiv, Aktgjykimi sqaron se kompetenca e saj për “nxjerrjen e akteve juridike ose rregulloreve” kufizohet në përcaktimet kushtetuese: “pajtueshmërinë me Kushtetutën dhe ligjet”, të përcaktuar në paragrafin 4 të nenit 92 të Kushtetutës; dhe “të nevojshme për zbatimin e ligjeve”, të përcaktuar në paragrafin 4 të nenit 93 të Kushtetutës.

Rrjedhimisht, Gjykata konstatoi se paragrafi 1 i nenit 11 Organizimi i shërbimeve shëndetësore në spitalet e përgjithshme të Aktit të kontestuar është në kundërshtim me paragrafin 1 të nenit 51 Mbrojtja Shëndetësore dhe Sociale, në lidhje me paragrafin 1 të nenit 7 Vlerat dhe paragrafin 4 të nenit 92 Parimet e Përgjithshme të Kushtetutës.

Continue Reading

Lajmet

Miliona të shpenzuara për mbijetesë në Premierligë, Sunderlandi i Xhakës i dyti në listë

Published

on

Sunderland që fitoi promovimin në maj të vitit të kaluar pas fitoreje në play-off ndaj Sheffield United, ka shpenzuar shumë gjatë merkatos verore, duke sjellë në skuadër emra të mëdhenj si mesfushori i Arsenalit, Granit Xhaka, dhe talentin e ri Habib Diarra.

Sipas analizës së Transfermarkt, skuadra që ka shpenzuar më shumë në merkato pas promovimit është Nottingham Forest, e cila në verën pas ngjitjes në sezonin 2021/22 shpenzoi plot 155.2 milionë euro për 13 lojtarë, duke arritur të mbijetojë me mund në Premierligë, duke përfunduar në vendin e 17-të.

Në vend të dytë është Sunderland me 153 milionë euro, dhe me një transferim të ri mund t’i kalojë Forest.

Në vend të tretë renditet Aston Villa, promovuar në sezonin 2019/20, që shpenzoi 148.6 milionë euro dhe gjithashtu arriti të mbijetojë. Burnley, që u promovua këtë sezon, ndodhet në vend të katërt me shpenzime prej 125.7 milionë eurosh.

Në vend të pestë dhe të gjashtë janë Ipswich dhe Southampton, të cilët shpenzuan shumë para sezonin e kaluar por u rrëzuan.

Fulham dhe Burnley kanë shpenzuar gjithashtu shifra të mëdha në sezonet kur u promovuan, por nuk arritën të mbijetonin.

Wolves dhe Leeds, me buxhete më të ulëta, kanë arritur të qëndrojnë në Premierligë.

Megjithëse shpenzimet e mëdha nuk garantojnë gjithmonë mbijetesën, Sunderland po tregon ambicie të madhe në rikthimin e saj në elitën e futbollit anglez.

Continue Reading

Lajmet

Komuna e Prishtinës: Punimet rreth Katedrales nuk ndërhyjnë në zonën e mbrojtur

Published

on

By

Punimet, që sot filluan rreth Katedrales “Nëna Terezë” në Prishtinë, nuk kanë të bëjnë me zonën e mbrojtur në Sheshin “Xhorxh Bush”, e cila një kohë të gjatë ishte shkas përplasjesh midis pushtetit komunal të Prishtinës dhe Ministrisë së Kulturës.

Drejtori i Transformimit në Komunën e Prishtinës, Gëzim Kastrati, tha se punimet që po zhvillohen janë pjesë e fazës së dytë dhe nuk ndërhyjnë në zonën që Ministria e Kulturës pretendon se është e mbrojtur.

Këtë pjesë ku jemi duke punuar tash është një zonë, e cila nuk ka kurrfarë interferimi me zonën mbrojtëse, në të cilën thirret Ministria e Kulturës ose Inspektorati. Për këtë arsye kjo pjesa rreth Katedrales, një pjesë e Sheshit ‘Xhorxh Bush’ dhe rruga ‘Mark Sopi’, aty mundemi të punojmë në çdo kohë. Tash është faza e dytë, ku është duke u bërë ndërrimi i infrastrukturës nëntokësore. Do të thotë përreth Katedrales edhe rruga ‘Mark Sopi’ me një pjesë të sheshit ‘Xhorxh Bush” ato nuk interferohen në këtë zonën, në të cilën po pretendohet se është e mbrojtur. Ne po punojmë brenda mundësive tona aq sa po kemi mundësi t’i kryejmë punët tona”, tha Kastrati.

Continue Reading

Të kërkuara