Kulturë

At Shtjefën Gjeçovi, intelektuali françeskan i vrarë nga shovinistët serbë

Published

on

Muzeu Historik Kombëtar përkujtoi sot 95-vjetorin e ndarjes nga jeta të At Shtjefën Gjeçovit, një figurë të shquar të intelektualizmit françeskan dhe një aktivist të rëndësishëm për identitetin shqiptar.

Lindur në Janjevë të Kosovës më 12 korrik të vitit 1874, At Shtjefën Gjeçovi u shqua për përkushtimin e tij në arsim dhe kulturë. Pasi përfundoi kolegjin françeskan në Troshan, ai vazhdoi studimet në Kroaci, ku përfundoi në vitin 1896 dhe u dorëzua prift. Ai shërbeu në disa qytete shqiptare, përfshirë Pejën, Gomsiqen, Thethin dhe Rubikun, duke lënë një gjurmë të thellë në çdo komunitet ku shërbeu.

Gjeçovi ishte një intelektual erudit, i cili grumbulloi qindra gojëdhëna dhe ndihmoi në ruajtjen e traditave kulturore shqiptare. Ai përgatiti monografi shkencore, shkroi artikuj, hartoi tekste mësimore dhe përktheu nga letërsia botërore. Një nga arritjet më të rëndësishme të tij është libri “Kanuni i Lekë Dukagjinit”, një përmbledhje e rregullave të zakoneve shqiptare, të cilat i mblodhi nga goja e popullit. Kjo vepër, e cila fillimisht u botua në revistën “Hylli i Dritës”, bëri jehonë të madhe dhe e vendosi atë në qendër të vëmendjes kulturore.

At Shtjefën Gjeçovi botoi një sërë veprash të tjera, përfshirë “Jeta e shën Luçis, pajtores s’arkidieçezit të Durrsit” (1904), “Mark Kuli Kryeqitas” (1905), “Agimi i qytetnis” (1910), “Shna Ndou i Padues” (1912), “Atil Reguli” (përkthim i lirë i dramës me tri pamje të Pjetër Metastasit) (1912), “Vajza e Orleans-it ase Joana d’Ark” (1915) dhe “Moisi Golemi” (1933).

Përveç kontributit të tij në kulturën shqiptare, At Shtjefën Gjeçovi u përball me sfida të mëdha në jetën e tij, duke qenë objekt i shovinistëve serbë që e shihnin si një kërcënim për projektin e tyre hegjemonik. Ai u vra më 14 tetor të vitit 1929 në katundin Zym të Prizrenit, aty ku shërbente si famulltar.

Vdekja e tij shënoi një humbje të madhe për kulturën dhe identitetin shqiptar, por trashëgimia e tij vazhdon të jetojë përmes veprave të tij dhe përkushtimit të tij për popullin shqiptar. Muzeu Historik Kombëtar e nderoi kujtimin e tij duke rikujtuar rëndësinë e kontributeve të tij në historinë e Shqipërisë dhe nevojën për të mbajtur gjallë vlerat e traditës dhe kulturës shqiptare.

Dita e sotme është një kujtesë se intelektualët si At Shtjefën Gjeçovi kanë luajtur një rol të rëndësishëm në formësimin e identitetit kombëtar dhe se angazhimi i tyre për arsim dhe kulturë është një pasuri që duhet të çmohet dhe ruhet nga brezat e rinj./UBTNews/

Magazinë

Trump habit me veprimin: Punësoi yllin e reality show-t në muzeun e Holokaustit

Published

on

Donald Trump ka bërë një tjetër veprim që mund të shkaktojë reagime.

Në muzeun kushtuar viktimave të Holokaustit, ai punësoi yllin e reality show-t Siggy Flicker, e njohur për pjesëmarrjen e saj në shfaqjen The Real Housewives of New Jersey.

Siggy është një nga 11 personat e emëruar nga Trumpi për të shërbyer në bordin e muzeut.

Trump komentoi në platformën Truth Social: “Ata të gjithë e mbështesin Izraelin dhe do të sigurohen që ne të mos harrojmë kurrë. Urime të gjithëve”! Flicker njoftoi gjithçka në Instagram, duke falënderuar Trumpin “për privilegjin”.

Continue Reading

Magazinë

Cardi B i përgjigjet komenteve negative për paraqitjen e saj në Met: Isha e lodhur

Published

on

Cardi B nuk mund të mungonte në Met Gala 2025, ku u shfaq me një krijim mbresëlënës të Burberry, duke tërhequr edhe një herë vëmendjen mbi veten. Edhe pse shumica e njerëzve e lavdëruan për zgjedhjen e veshjeve, shumë komentuan qëndrimin dhe deklaratat e saj para kamerave.

Gjatë një interviste për Vogue, ndërsa përgatitej për eventin, reperja foli hapur për presionin që ndjen për ta tejkaluar veten çdo herë:

“Është më stresuese tani sepse po konkurroj me veten”, tha ajo, duke shtuar: “Të gjithë presin shumë nga unë. Sidomos këtu, sepse e dinë se kjo është fusha ime. Është e frikshme, por më pëlqen.” Ajo shtoi: “ Kjo më bën të kuptoj se jam vërtet një superyll.” “Sepse vetëm superyjet janë të ftuar.”

Fansat e saj në rrjetet sociale nxituan të lavdëronin mirëkuptimin e saj për çështjen e Met, por videoja tërhoqi vëmendjen edhe për arsye të tjera.

Disa filluan ta kritikonin pamjen e saj, duke pretenduar se dukej “e lodhur”, “e dehur” apo edhe “nën ndikimin e drogës”.

Continue Reading

Kulturë

92 vjet nga lindja e mbretëreshës së këngës shqipe, Nexhmije Pagarushës

Published

on

Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e mbretëreshës së muzikës shqipe, Nexhmije Pagarushës.

Ajo mbetet një nga figurat më të shquara të muzikës shqiptare, e cila sot në këtë përvjetor vazhdon të kujtohet si ‘Bilbili i këngës shqipe’ e cila la pas një trashëgimi të pashlyeshme, e cila vazhdon të frymëzojë e të prekë zemrat e shumëkujt.

Nexhmije Pagarusha nuk ishte vetëm një artiste, por një ikonë, një përfaqësuese e muzikës shqiptare. Me zërin e saj të shkëlqyeshëm dhe interpretimin e ndjeshëm, ajo arriti të kapte zemrat e publikut në mënyrë të paimagjinueshme.

Këngët e saj, si “Baresha”, ”Ani mori nuse”, ”Mora testin”, “Një lule”, “Zambaku i Prizrenit” dhe shumë të tjera, nuk janë vetëm kompozime muzikore, por janë pjesë e trashëgimisë kulturore të kombit tonë.

Veprimtaria e saj muzikore 40-vjeçare është aq e gjerë, sa që është vështirë të thuhet se cilit zhanër i takon. Është e njohur për interpretimet e saj të shkëlqyera në muzikën popullore dhe opera.

Nexhmije Pagarusha ishte edhe aktore e suksesshme, si në film ashtu edhe në teatër.

”Baresha” është një ndër kryeveprat e interpretimit të saj. Kjo këngë u kompozua nga bashkëshorti i saj Rexho Mulliqi, me tekstin e poetit Rifat Kukaj.

Nexhmije Pagarusha interpretoi në një koncert të muzikës klasike veprat e përkthyera shqip të Bethovenit, Puçinit, Verdit, etj. Ky koncert ka qenë i pari i këtij lloji. Fatkeqësisht, asnjërit nga organizatorët teknikë nuk iu kishte kujtuar që të regjistronte këtë koncert. Mendohet se ajo ka interpretuar mbi 150 këngë.

Ajo ishte pjesëmarrëse e koncerteve në Kosovë, Shqipëri, Bullgari, etj. Karrierën muzikore e përfundoi në vitin 1984, pas një koncerti në Sarajevë. Pas 16 vjetësh larg skenës, ajo u paraqit në vitin 2000 me këngën “Për ty” në një emision të udhëhequr nga Ardit Gjebrea, i cili e bindi të bëjë këtë.

Më 2018 Pagarusha u vlerësua me “Medaljen e Mirënjohjes” nga presidenti amerikan, Donald Trump.

Përveç talentit të saj të rrallë, Nexhmije Pagarusha ishte gjithashtu një simbol i forcës dhe rezistencës.

Me 7 Shkurt 2020, Nexhmije Pagarusha u nda nga jeta.

Continue Reading

Magazinë

Rikthehet “Squid Game”: Publikohet trailer-i i sezonit të tretë dhe të fundit

Published

on

Është zyrtare: Seriali “Squid Game” do të rikthehet në Netflix për sezonin e tretë dhe të fundit më 27 qershor.

Në skenë rrënqethëse, personazhi, Gi-hun, shfaqet brenda një kutie të madhe dhuratash të zezë, që rojet e përdorin si arkivol për lojtarët e vdekur. Lojtarët tjerë, të frikësuar e kuriozë, afrohen e hapin, duke zbuluar Gi-hun brenda.

Në momentin që zgjohet, publiku transportohet në fillim të një cikli të ri lojërash.

Krijuesi i serialit ka paralajmëruar se ky sezon do të fokusohet më shumë në aspektin psikologjik dhe moral, duke mbyllur në mënyrë domethënëse sagën që “mbërtheu” pas ekranit miliona shikues në të gjithë botën.

Traileri paraqet rishfaqjen e personazheve të njohura nga seriali: Detektivi Hwang Jun-ho, si dhe lojtarët Myung-gi (lojtari 333), Dae-ho (lojtari 388), Hyun-ju (lojtari 120), Yong-sik (lojtari 007), Geum-ja (lojtari 149), Jun-hee (lojtari 222), Min-soo (lojtari 125), Nam-gyu (lojtari 124) dhe roja me uniformën rozë No-eul.

I krijuar nga Hwang Dong-hyuk, ky thriller koreano-jugor u bë fenomen global falë temave të tij të errëta, klasave shoqërore dhe lojërave vdekjeprurëse dhe të parashikueshme. Historia ndjek protagonistin Seong Gi-hun (Player 456), një burrë i zhytur në borxhe, i cili futet në një lojë misterioze ku fituesi merr një shumë të madhe parash, por humbësit e paguajnë me jetën e tyre.

Personazhi kryesor, Gi-hun rikthehet në lojë, por këtë herë me një tjetër synim: shkatërrimin e këtij sistemi vdekjeprurës.

Pas vdekjes së mikut e zbulimeve tronditëse për origjinën e lojës, Gi-hun përballet me më shumë rreziqe, tradhti dhe përplasje me të tjerë personazhe.  Rikthimi i personazhit misterioz Front Man dhe prania e një figure të re, një fëmijë i porsalindur, e shtojnë edhe më shumë tensionin dhe dramën e sezonit të fundit.

Continue Reading

Të kërkuara