Kulturë

Arti në garë: Një vështrim në Olimpiadën Kulturore të Parisit 2024

Published

on

Olimpiada Kulturore ka një histori mbi një shekull. Por çfarë është saktësisht, nga e ka origjinën dhe si ka evoluar?

Olimpiada Kulturore ka një histori të gjatë, filluar nga një vizion i Baroni Pierre de Coubertin në vitet 1890 për të rivendosur traditën e lashtë greke të festimeve katërvjeçare të atletikës dhe arteve. Këto festime, të njohura si Lojërat e Lashta, u mbajtën në Olimpia nga viti 776 para Krishtit deri në vitin 395 pas Krishtit, duke shërbyer si një platformë për të sjellë së bashku atletë, filozofë, studiues, poetë, muzikantë, skulptorë dhe udhëheqës të tjerë të artit dhe kulturës.

Coubertin, një edukator dhe historian francez, mendonte se ky bashkëveprim midis artit dhe sportit ishte “fryma e olimpizmit”, dhe në vitin 1894 ai themeloi Komitetin Olimpik Ndërkombëtar (IOC), duke çuar në organizimin e lojërave të para moderne në Athinë në vitin 1896. Megjithatë, vetëm në vitin 1912, në Stokholm, ëndrra e Coubertin për të bashkuar artin me atletikën u bë realitet me konkursin e artit në kuadër të Lojërave Olimpike. Ky ishte fillimi i Olimpiadës Kulturore si e njohur sot.

Në periudhën nga viti 1912 deri në vitin 1948, Olimpiada Kulturore përfshinte konkurse arti brenda Lojërave Olimpike, duke dhënë medalje në arkitekturë, letërsi, muzikë, pikturë dhe skulpturë për vepra të frymëzuara nga tema të lidhura me sportin. Megjithatë, me kalimin e kohës, formati i Olimpiadës Kulturore ka ndryshuar. Sot, ajo përfshin një sërë ngjarjesh kulturore që shkojnë paralelisht me Lojërat Olimpike, duke e bërë vendin pritës të shfaqet si një qendër kulturore dhe krijuese.

Në vitin 2012, Londra u shënua si një pikë kulmore për Olimpiadën Kulturore, duke shfaqur një ekstravagancë masive kulturore që shënoi një festë mbarëkombëtare të krijimtarisë, duke përfshirë mbi 170,000 ngjarje dhe mbi 40,000 artistë nga të gjitha anët e botës.

Në Francë, përgatitjet për Lojërat Olimpike të Parisit 2024 janë në kulmin e tyre, dhe përpara kësaj ngjarjeje të madhe, vendi është në një shfaqje të vërtetë të kombinimit të artit, kulturës dhe sportit. Muzeu i Luvrit, një nga institucionet më të njohura kulturore në botë, ka hapur dyert e tij për të pritur pjesëmarrësit në një mënyrë të re dhe unike. Programi “Vraponi në Luvër” ofron sesione të yoga-s dhe stërvitjes në ambientet e tij të mrekullueshme artistike. Duke e kombinuar artin e vjetër me aktivitetet e reja fizike, ky program ofron një përvojë të pazakontë për vizitorët.

Ndërkaq, në stadiumin e përkohshëm në Place de la Concorde, spektatorët kanë mundësinë të shijojnë shfaqje emocionuese të sporteve si skateboarding dhe breakdancing, duke sjellë një atmosferë tërheqëse dhe energjike në qendër të Parisit. Poashtu, Petit Palais po prezanton një ekspozitë të veçantë me titullin “Le corps en mouvement” (Trupi në lëvizje), duke sjellë në vëmendje lidhjen midis artit dhe sportit. Me 50 vepra të ndryshme artistike, ekspozita shfaq temat e lëvizjes dhe atletizmit nëpërmjet pikturës, skulpturës dhe arteve të tjera pamore.

Përtej kryeqytetit, bazilika e katedrales së Saint-Denis dhe Muzeu Regards de Provence në Marsejë ofrojnë ekspozita të veçanta që i fokusohen temave të sportit dhe artit. Në Saint-Denis, ekspozita “La Trêve” ofron një përvojë të pasur kulturore me portrete, afreske dhe kostume të frymëzuara nga historia e Lojërave Olimpike. Ndërsa në Marsejë, ekspozita “Surfing the wave” shpalos ndikimin e sërfit dhe sporteve të bordit në krijimin e artit bashkëkohor.

Këto ngjarje dhe ekspozita shërbejnë si shembuj i shumëllojshmërisë dhe pasurisë së kulturës dhe artit francez, duke përcjellë frymën e Lojërave Olimpike dhe bashkëndjenjes së artit dhe sportit në një harmoni të vërtetë kreative.

©️Përktheu dhe përshtati nga Euronews, Dionesa Ebibi

Magazinë

Jennifer Lopez shfaqet në tapetin e kuq të premierës së filmit me fëmijën e saj

Published

on

Jennifer Lopez dhe fëmija i saj jo-binar (i papërcaktuar në gjini), Emme Maribel Muñiz, u fotografuan së bashku gjatë një dalje të veçantë në Broadway, ku morën pjesë në premierën e shfaqjes “Good Night, and Good Luck” (“Natën e mirë dhe fat të mirë”).

Të dy u shfaqën të veshur me elegancë në ngjyra të zeza. Jennifer kishte zgjedhur një fustan të gjatë të zi me dekolte të theksuar, ndërsa Emme veshi kostum të zi, një këmishë të bardhë e kravatë klasike, kombinim që reflektonte stilin personal dhe identitetin e tyre jo-binar.

Kjo nuk është hera e parë që nënë e fëmijë shfaqen në publik. Kohët e fundit, morën pjesë edhe në premierën e “Otello”, ku rolet kryesore i kishin Denzel Washington dhe Jake Gyllenhaal.

Pas kësaj mbrëmjeje, Lopez e përshkroi daljen me Emme në Instagram si “takimi më i mirë ndonjëherë”.

Sipas burimeve të Page Six, gjatë një daljeje të ngjashme, një fotograf iu afrua Emme-s, çka e shtyu Jennifer-in të reagojë në mënyrë mbrojtëse, tregues i lidhjes së fortë që ka me fëmijët. Ajo kishte deklaruar: “Është një dashuri e pakushtëzuar. E di që të gjithë ndihen kështu për fëmijët e tyre, por unë ndjej se ata janë vërtet të veçantë. Mezi pres të shoh çfarë do të arrijnë në jetë”.

Emme, e cila është një nga binjakët që Lopez ka me këngëtarin Marc Anthony, bëri të ditur para disa vitesh se identifikohet si jo-binar dhe përdor përemrat “they/them” – një vendim që Jennifer e ka mbështetur publikisht.

Fëmija i saj u bë i njohur më gjerësisht në vitin 2020, kur performoi me Lopez gjatë spektaklit të Super Bowl-it, duke interpretuar këngën “Let’s Get Loud”. e në qershor të 2022, gjatë një koncerti bamirësie në Los Angeles, Lopez e prezantoi Emme duke përdorur përemrat neutralë, duke përforcuar kështu mbështetjen publike për identitetin gjinor të Emme-s.

Kjo lidhje e fortë nënë-fëmijë vazhdon të jetë frymëzim për shumë njerëz që e ndjekin yllin botëror të muzikës dhe filmit – duke dëshmuar përkrahjen, pranimin dhe dashurinë e sinqertë pa kushte.

Continue Reading

Magazinë

Vajza e Tom Hanks flet për fëmijërinë e saj: Vite plot konfuzion dhe dhunë

Published

on

Elizabeth Hanks, vajza e Tom Hanks dhe gruas së parë, Samantha Lewis, ka folur për fëmijërinë e trazuar dhe marrëdhënien e ndërlikuar me nënën e saj në librin e saj të ri, The 10: A Memoir of Family And The Open Road.

Në një fragment të marrë nga People, autorja, e cila përdor emrin EA, shkruan se si prishja e martesës së prindërve të saj në 1985 i dha formë fëmijërisë së saj dhe viteve të hershme të vëllait të saj, Colin Hanks.

“Unë jam një fëmijë nga martesa e parë (jo e famshme). Kujtimet e mia të vetme që prindërit ishin në të njëjtin vend në të njëjtën kohë janë diplomimi i Kolinit dhe diplomimi im i shkollës së mesme,” fillon ajo.

Autorja 42-vjeçare shkruan se ka lindur në Burbank, por ka pak kujtime nga vitet e saj të hershme në Los Angeles, se nëna e saj u zhvendos me të, pa paralajmërim, gjashtë orë larg në Sacramento, menjëherë pas divorcit të saj nga ylli i “Forrest Gump”.

“U ra dakord për alimentacionin dhe unë do vizitoja babanë e njerkën time, së shpejti vëllezërit e mi më të vegjël, në fundjavë dhe në verë, por nga mosha 5 deri në 14 vjeç, vitet e mia ishin plot konfuzion, dhunë, privim dhe pa dashuri. Unë isha një vajzë Sacramento,” thotë ajo.

Megjithatë, gjërat ndryshuan “me kalimin e viteve” dhe shëndeti mendor i nënës së saj u përkeqësua.

“Oborri ishte aq plot me jashtëqitje qeni sa nuk mund të ecje rreth tij, shtëpia kumbonte tymin. Frigoriferi ishte bosh ose plot me ushqime të skaduara dhe nëna ime kalonte gjithnjë e më shumë kohë në shtratin e madh duke lexuar Biblën,” përshkruan ajo.

Elizabeth i’u referua një incidenti të dhunshëm që përjetoi. “Një natë, abuzimi emocional u shndërrua në abuzim fizik, dhe pas kësaj, u transferova në Los Angeles, pikërisht në mes të klasës së shtatë,” shpjegoi ajo.

Lewis, vdiq nga kanceri në mushkëri më 2002 në moshën 49-vjeçare dhe Elizabeth Hanks ishte vetëm 19 vjeç në atë kohë.

Lewis u takua me Hanks më 1970, të dy studionin teatër në Sacramento. Çifti kishte fëmijën e parë, Colin, në 1977 , u martuan një vit më vonë.  Ata u bënë prindër për herë të dytë në vitin 1982, kur lindi Elizabeth.

Megjithatë, lumturia e tyre ishte jetëshkurtër dhe çifti u nda në vitin 1985. Divorci u finalizua dy vjet më vonë.

Continue Reading

Magazinë

Mel Gibsonit i është hequr patenta e armës për shkak të dhunës në familje

Published

on

Departamenti i Drejtësisë i ka dhënë Mel Gibson të drejtën për të zotëruar sërish një armë pas një dënimi për dhunë në familje që ndodhi në vitin 2011.

Sipas mediave, prokurori i shtetit Pam Bondi miratoi rikthimin e të drejtës për të mbajtur armë aktorit së bashku me nëntë persona tjerë.

Gibson, i cili në janar u emërua “ambasador special” në Hollywood nga presidenti amerikan Donald Trump së bashku me Jon Voight dhe Sylvester Stallone, do të lejohet të zotërojë armë zjarri përsëri në varësi të ligjeve të shtetit.

Nga rruga, aktori jeton në Nevada, e cila i ndalon kriminelët të kenë armë, por meqenëse dënimi i tij ishte një kundërvajtje, e drejta për të pasur armë është rikthyer.

Debati mbi të drejtat e Gibson-it për armët ka tërhequr vëmendjen nga Departamenti i Drejtësisë dhe administrata Trump shkarkoi avokaten e faljes Elizabeth G. Oyer pasi ajo ngriti shqetësime për lejimin e aktorit të zotëronte armë zjarri.

“Kthimi i armëve te abuzuesit është një çështje serioze që, për mendimin tim, nuk është diçka që mund ta rekomandoj lehtë sepse ka pasoja reale që vijnë nga mbajtja e armëve të zjarrit për njerëzit që kanë një histori të dhunës në familje”, tha ajo në atë kohë.

Një zyrtar i lartë i Departamentit të Drejtësisë mohoi që shkarkimi i saj të kishte lidhje me debatin mbi të drejtat e Gibson-it për armë.

Departamenti i Drejtësisë njoftoi kohët e fundit rregullore të reja që rivendosin të drejtat e armëve për disa njerëz me dënime penale për sa kohë që ata kanë “fituar mundësinë” për të zotëruar përsëri një armë. Gibson nuk e kundërshtoi akuzën për kundërvajtje për rrahjen e ish të dashurës Oksana Grigorieva. Më pas, u dënua me 36 muaj shërbim prove dhe shërbim në komunitet dhe këshillim.

Continue Reading

Kulturë

Ndrek Shkjezi, aktori i karaktereve, bashkëthemelues i Teatrit të Shtetit

Published

on

Më 4 prill të vitit 1922, lindi në Shkodër një nga figurat më të shquara të artit shqiptar, aktori Ndrek Shkjezi, i cili u bë i njohur dhe i vlerësuar nga publiku për galerinë e pasur dhe të gjerë të karaktereve që ai ka ndërtuar në skenë dhe ekran. Shkjezi do të mbahet mend si një nga ata artistë që i dhuroi artit shqiptar një interpretim të thellë dhe të paharrueshëm, duke lënë një shenjë të thellë në zemrat e atyre që e ndoqën.

Një nga momentet kulmore të karrierës së tij ishte bashkëthemelimi i Teatrit të Shtetit në vitin 1947, një ngjarje që shënoi fillimin e një periudhe të re për teatrin shqiptar. Ndrek Shkjezi ishte një nga shtyllat e këtij institucioni të rëndësishëm dhe vazhdoi të kontribuonte në këtë skenë me pasion dhe përkushtim deri në vitet ’80, duke krijuar një lidhje të pazgjidhshme mes tij dhe teatrit shqiptar. Ai ishte një ndër aktorët e parë që vuri gurët e themelit të kësaj skene, duke ndihmuar në ngritjen dhe konsolidimin e artit dramatik në vend.

Ndrek Shkjezi ishte i njohur edhe për rolet e tij në kinematografi, ku debutoi me rolin e tij të parë në filmin “Skënderbeu” të vitit 1953. Ky film, i cili është një nga klasikët e kinemasë shqiptare, shënoi një fillim të suksesshëm për Shkjezin në industrinë e filmit. Ai do të shfaqej më vonë në shumë nga filmat më të dashur të publikut shqiptar, ku interpretimi i tij i hollë i karaktereve u bë një markë e padiskutueshme e aftësive të tij. Mes filmave që ai luajti mund të përmendim: “Cuca e maleve”, “Prefekti”, “Një djalë dhe një vajzë”, “Radiostacioni”, “Shoku ynë Tili” dhe shumë të tjerë, të cilët kanë mbetur pjesë e trashëgimisë kulturore të Shqipërisë.

Vepra e Ndrek Shkjezit nuk ka ndalur kurrë, dhe ai ka vazhduar të interpretojë për shumë vite në teatër dhe film, duke luajtur role të pasura dhe të ndërlikuara, që e bënin të mundur që ai të shpaloste me mjeshtëri çdo dimension të shpirtit njerëzor. Ai luajti në një gamë të gjerë personazhesh, nga të fuqishmit e shoqërisë deri te karakteret e thjeshta e të ndjeshme, dhe çdoherë ka sjellë në jetë një interpretim të ri dhe të papërsëritshëm.

Një ndër arritjet më të rëndësishme për Ndrek Shkjezin ishte shpallja e tij “Artist i Merituar” në vitin 1989, si dhe marrja e Urdhrit “Naim Frashëri” për meritat e tij artistike. Ky titull ishte një mirënjohje për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në artin skenik dhe kinematografik shqiptar.

Ndër rolet e tij më të njohura, mund të përmendim pjesëmarrjen e tij në filma dhe drama të tilla si: “Skënderbeu” (1953), “I çuditshmi” (1957), “Gratë gazmore të Uindsorit” (1959), “Trimi i mirë me shokë shumë” (1961), “Zonja e Bujtinës” (1962), “Plagë të vjetra” (1968), “Mëngjese lufte” (1971), “Përmbytja e madhe” (1977), “Shoku ynë Tili” (1981), “Fejesa e Blertës” (1984), “Vendimi” (1985), “Dhe vjen një ditë” (1986), “Telefoni i një mëngjesi” (1987), dhe shumë të tjerë.

Aktori Ndrek Shkjezi u nda nga jeta në vitin 2000, duke lënë pas një trashëgimi të pasur dhe të paharrueshme, si një nga figura më të rëndësishme të artit shqiptar. Interpretime të tij do të mbeten gjithmonë pjesë e artit dhe kulturës shqiptare, duke frymëzuar breza të tërë të aktorëve dhe dashamirësve të teatrit dhe filmit.

Me kalimin e kohës, emri i Ndrek Shkjezit do të mbetet gjithmonë i lidhur ngushtë me emrin e Teatrit të Shtetit dhe me gjithë historinë e zhvillimit të artit të skenës dhe kinemasë në Shqipëri. Ai ka ndihmuar që tradita e artit të jetë e pasur dhe e larmishme, dhe pa dyshim, është një ndër emrat më të mëdhenj të kulturës shqiptare./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara