Kulturë

Art dhe absurditet: Maurizio Cattelan dhe shitja e bananes për 6.2 milionë

Published

on

Një nga veprat më provokuese dhe diskutabile të artit bashkëkohor ka arritur një çmim marramendës prej 6.2 milionë dollarësh (rreth 4.9 milionë paund) në një ankand të Sotheby’s në Nju Jork, duke kaluar katërfish vlerën e parashikuar para shitjes. Ky çmim rekord i përket instalacionit të njohur të artistit italian Maurizio Cattelan, i titulluar Comedian, i cili paraqet një banane të ngjitur me duct-tape në një mur.

Vepra u ble nga Justin Sun, një sipërmarrës kinez i kriptomonedhave dhe themelues i rrjetit blockchain Tron, i cili mundi gjashtë konkurrues të tjerë për të siguruar këtë krijim të diskutueshëm. Sun, i cili është i njohur për përfshirjen e tij në botën e kriptomonedhave, u shpreh se planifikon të konsumojë vetë bananen si pjesë të përvojës artistike të tij, sipas deklaratave të publikuara në media.

Në një kthesë të pabesueshme, bananeja që është shitur për një shumë kaq astronomike, kishte një çmim fillestar shumë modest vetëm 0.35 dollarë. Ky është një tjetër element që thekson absurdin dhe çuditshmërinë që ka shoqëruar këtë veprim artistik që u bë viral që kur u prezantua për herë të parë në vitin 2019.

Kjo vepër ka shkaktuar debate të shumta lidhur me natyrën e artit dhe vlerën e tij. Comedian është një instalacion i thjeshtë, por me thellësi të lartë filozofike, që sfidon përceptimet tradicionale të artit dhe shtron pyetje të rëndësishme mbi përkufizimin e asaj që mund të konsiderohet art. Vepra është udhëtuar rreth botës dhe ka qenë objekt i shumë incidenteve që e kanë bërë më të njohur. Pjesë e veprës është edhe një udhëzim për të zëvendësuar bananen çdo herë që ajo ka filluar të prishet, duke i dhënë kështu veprës një karakter të përhershëm.

Në vitin 2023, një student arti nga Koreja e Jugut e mori atë nga muri në muzeun Leeum të Artit, kur vepra ishte ekspozuar, dhe e hëngri atë për të bërë një deklaratë personale. Pas ngjarjes, muzeu vendosi një banane të re në vendin e saj. Gjithashtu, në vitin 2019, një artist performues e tërhoqi bananen nga muri gjatë një ekspozite në Art Basel në Miami, ku vepra ishte shitur për 120,000 dollarë. Pas kësaj, një banane e re u vendos dhe nuk u mor më asnjë veprim tjetër.

Këto ngjarje dhe zhvillime kanë shtuar më shumë intrigë dhe spekulim rreth vlerës dhe natyrës së artit në epokën e sotme. Cattelan, i cili është një nga artistët më të njohur dhe më të kontestuar të periudhës bashkëkohore, ka krijuar një veprim që, ndonëse mund të duket absurd, ka shpërthyer një seri reflektimesh mbi rolin e artit në shoqërinë moderne dhe rreth debatit se si mund të kuptohet dhe të vlerësohet arti në një botë ku çdo gjë mund të jetë e mundur.

Në kontekstin e këtij ankandi, vepra e Cattelan reflekton gjithashtu rritjen e çmimit të artit bashkëkohor dhe lidhjen e tij me botën e teknologjisë dhe kriptomonedhave. Justin Sun, i njohur për aktivitetet e tij në sektorin e kriptomonedhave, është gjithashtu një figurë që ka qenë i përfolur për akuzat e mashtrimit nga Komisioni i Letrave me Vlerë të SHBA-së, akuza të cilat ai i ka mohuar. Megjithatë, blerja e tij e veprës ka sjellë një vëmendje të madhe mediatike, duke e bërë këtë banane të ngjitur një nga frutat më të shtrenjta që janë shitur ndonjëherë./BBC/

Magazinë

Babai i Lindsay Lohan dënohet me nëntë muaj burg për ryshfet dhe shkelje të kushtit

Published

on

Babai i aktores së njohur amerikane Lindsay Lohan, Michael Lohan (64), u dënua me nëntë muaj burg për shkelje të kushteve të një dënimi me kusht të shqiptuar më parë.

Një ish-ndërmjetës i Wall Street-it është akuzuar për marrje ryshfeti në këmbim të drejtimit të të varurve në disa qendra rehabilitimi në Florida.

Sipas aktakuzës, Lohan mori të paktën 25,000 dollarë (afro 22,000 euro) për të dërguar të varurit nga droga në një qendër specifike trajtimi. Mes këtyre personave ishte edhe një grua me të cilën sipas prokurorisë ai në atë kohë ishte në një lidhje romantike.

Në vitin 2022, Lohan u shpall fajtor në gjykatë për ndërmjetësim në referimin e pacientëve, për të cilin u dënua me katër vjet dënim me kusht.

Mirëpo, në shkurt të këtij viti, ai ka shkelur kushtet e dënimit me kusht kur u arrestua me dyshimin se kishte sulmuar fizikisht bashkëshorten e tij, gazetaren Kate Major (42 vjeçe), me të cilën nuk jetonte më në atë kohë.

Kate Major, me të cilën Lohan ka dy djem, Landon dhe Logan, e denoncoi ngjarjen në polici pasi ai e shoqëroi atë në takimin e mjekut.

Sipas raporteve të policisë, Major u gjet me mavijosje të dukshme që dyshohet se i kishte pësuar ditë më parë kur Lohan dyshohet se e hodhi nga një karrige.

Continue Reading

Libra

23 prilli – Dita Ndërkombëtare e Librit

Published

on

Dita Ndërkombëtare e Librit dhe të drejtave autoriale që është përzgjedhur të jetë 23 prilli, është një datë me kuptim simbolik për letërsinë botërore.

Me këtë datë të vitit 1616, lidhet vdekja e dy kolosëve të letërsisë botërore: Shekspirit në Angli dhe Miguel de Servantes në Spanjë.

I pari konsiderohet si shkrimtari më i madh i të gjitha kohëve dhe vendeve, ndërsa i dyti është autori i veprës më të përkthyer në botë.

Kjo datë lidh edhe autorë tjerë në ditën e lindjes a vdekjes së tyre: Inca Garcilaso de la Vega, Maurice Druon, Halldór Kiljan Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla dhe Manuel Mejia Vallejo.

Kjo datë shënohet në botë që nga viti 2003, ndërsa është pazgjedhur në vitin 1995 me qëllim të kontribuojë në mbarë botë për të drejtat e autorit duke inkurajuar të gjithë, e në veçanti të rinjtë për të zbuluar kënaqësinë e leximit.

Kjo datë është edhe një thirrje për të rritur respektin për kontributet e pazëvendësueshme të autorëve dhe librit në progresin social dhe kulturor të njerëzimit.

Continue Reading

Magazinë

Oscars prezantojnë rregulla të reja për 2026: Cilat janë këto ndryshime?

Published

on

Akademia e Arteve dhe Shkencave të Filmit ka prezantuar rregulla të reja për edicionin e Oscars 2026.

Të hënën, më 21 prill, Akademia e Arteve dhe Shkencave të Filmit zbuloi udhëzimet për fushatën për çmimet e 98-ta të Akademisë, e cila do të zhvillohet më 15 mars 2026.

Kështu kanë njoftuar përmes rrjeteve të tyre sociale, në një postim të publikuar në Twitter, tashmë X: “Ceremonia e 98-të e #Oscars do të mbahet të dielën, më 15 mars 2026. Nominimet do të shpallen të enjten, më 22 janar 2026”.

Cilat rregulla të reja janë përfshirë për Oscar 2026?

Së pari, detajohet se votuesit do të duhet të shohin të gjithë filmat në secilën kategori para se të votojnë për ta. Ende nuk është përcaktuar si do duhet të saktësojnë se i kanë parë, por po punohet për këtë.

Sipas Hollywood Reporter, shikuesit që shikojnë filma diku tjetër do të duhet të “plotësojnë një formular” duke detajuar se kur dhe ku i kanë parë. Ky është një skandal që tashmë ka dalë në dritë në edicionet e mëparshme, kur u pa se disa votues morën pjesë pa i parë realisht.

Përveç kësaj, përdorimi i inteligjencës artificiale në filma është i lejuar, siç ishte rasti me ‘Emilia Perez’ dhe ‘The Brutalist’.

Rregulli i ri ka sqaruar se përdorimi i teknologjisë nuk skualifikon një film: “Akademia dhe secila degë do të gjykojë arritjen, duke marrë parasysh shkallën në të cilën një qenie njerëzore ishte në qendër të autorësisë krijuese në zgjedhjen e filmit për të shpërblyer”.

Continue Reading

Magazinë

Filmat e realizuar me inteligjencë artificiale mund të fitojnë Oscar

Published

on

Filmat e realizuar me ndihmën e inteligjencës artificiale (AI) do të jenë në gjendje të fitojnë çmime Oscar, sipas organizatorëve të saj.

Akademia e Arteve dhe Shkencave të Filmit nxori rregulla të reja të hënën, ku u tha se përdorimi i AI dhe mjeteve të tjera dixhitale “as nuk do të ndihmonte dhe as do të dëmtonte shanset për t’u nominuar.”

Inteligjenca artificiale gjeneruese – e cila mund të krijojë tekst, imazhe, audio dhe video në përgjigje të kërkesave – ndihmoi në prodhimin e disa prej filmave të vlerësuar me çmimet kryesore të Ocars në mars.

Por, Akademia tha se do të merrte sërish në konsideratë përfshirjen njerëzore gjatë përzgjedhjes së fituesve.

Përdorimi i AI në film u bë temë debati pasi Adrian Brody mori çmimin “Aktori më i mirë” për rolin në “The Brutalist”. Filmi përdori AI për të përmirësuar theksin e aktorit kur ai fliste hungarisht. Teknologji e ngjashme e klonimit të zërit u përdor për të përmirësuar këndimin në muzikalin “Emilia Perez”.

Përdorimi i AI mbetet i diskutueshëm dhe artistët kanë shprehur shqetësime. Disa e kritikojnë këtë qasje të re, ndërsa të tjerë janë të pashqetësuar.

Për disa, kur përdor AI për projekte të tilla, mund të marrësh një skicë, por nëse ke nevojë për diçka me peshë emocionale, AI nuk do t’ju japë kurrë një Oscar.

Continue Reading

Të kërkuara