Kulturë
Arsye pse java e punës duhet të ketë 4 ditë
Published
5 years agoon
By
Betim GashiShkurtimi i javës së punës, duke mos ulur pagën, u jep punonjësve një pushim shumë të nevojshëm – veçanërisht gjatë pandemisë COVID-19.
Verën e kaluar, Mike Melillo, CEO i The Wanderlust Group, një kompani teknologjike me seli në New England, vuri re se puna në distancë gjatë pandemisë së koronavirusit po i shkaktonte dëm atij dhe 44 punonjësve. “Isha i vetëdijshëm se sa ngarkesë mendore do të na krijohej të gjithëve duke qenë në kontakt gjatë gjithë kohës”, tha Melillo.
Në maj, ai mori vendimin për ta bërë të hënën ditë pushimi për të gjithë punonjësit dhe mbi të gjitha pa ua ulur atyre pagat. Ai vendosi për të hënën, duke qenë se kjo është dita më e mirë për të përfituar në New England pasi ka më pak turistë. “Vendosa që ta provoj për tre muaj dhe të shohim se si do të shkojë. Në përfundim rezultoi se ne kishim muajt më të mirë [në të ardhura p.sh.]. Lumturia e ekipit dhe familjeve u rritën në mënyrë të konsiderueshme” – tha ai.
Si rezultat, për Grupin Wanderlust, java e punës ka vetëm 4 ditë. Sipas faqes së internetit ZipRecruiter, pjesa e njoftimeve për punë me një javë 4-ditore është katërfishuar gjatë pesë viteve të fundit, nga 14 për 10,000 vende pune në 62 për 10,000 në vitin 2020. Sektorët më të zakonshëm që ofrojnë javë pune me katër ditë në ZipRecruiter janë shitjet, tregtia me pakicë dhe kujdesi shëndetësor.
Megjithëse javët e punës më katër ditë janë ende të rralla në Shtetet e Bashkuara, ideja është më pak e rrallë diku tjetër. Majin e kaluar, Kryeministrja e Zelandës së Re, Jacinda Ardern, rekomandoi që punëdhënësit të punojnë vetëm 4 ditë/javë, për të rritur turizmin e brendshëm dhe për të kompensuar humbjet nga pandemia. Në fillim të këtij viti, qeveria spanjolle miratoi një program pilot trevjeçar për të ndihmuar kompanitë të bëjnë kalimin, duke përmendur besimin se të punosh më shumë orë nuk do të thotë domosdoshmërisht të kesh rezultate më të mira. Politikanët në Rusi dhe Britani po mendojnë të hartojnë ligje për të bërë të njëjtën gjë.
Megjithëse skepticizmi dhe inercia mund të pengojnë bizneset, ekziston një numër i madh studimesh që thotë se nga heqja e ditës së pestë të punës mund të përfitojnë si punonjësit ashtu edhe bizneset. Ja se si një ditë pune më pak mund t’i ndihmojë të gjithë:
1. Punonjësit bëhen më produktivë
Marrja pjesë në shumë takime është humbja më e madhe e kohës sipas citimeve të punonjësve në anketa. Kur keni më pak orë në javë për të kryer punën, kjo mund t’i shtyjë organizatat të përmirësojnë proceset dhe t’u japë leje punonjësve që mbledhjen e mëngjesit ta bëjnë me email. Kjo është ajo që ndodhi në Grupin Wanderlust, tha Melillo. “Shumë njerëz po përdornin takimin e së hënës në mëngjes për të planifikuar javën e tyre dhe për t’u koordinuar ….”.
Bizneset e tjera që shkurtuan javën e punës kanë raportuar gjithashtu rritje të efikasitetit. Në gusht 2019, Microsoft në Japoni testoi një javë pune katërditore duke mos e ulur pagën dhe kjo rezultoi në një rritje prej 40% të shitjeve për punonjës krahasuar me verën e kaluar. Shumica dërrmuese e punonjësve thanë se ishin të kënaqur me ndryshimin.
2. Njoftimet e vendeve të lira të punës (ku java e punës është me katër ditë), marrin më shumë aplikime
Fleksibiliteti i një jave më të shkurtër pune është një përfitim i rëndësishëm që punëkërkuesit dëshirojnë në mënyrë aktive. Julia Pollak, ekonomiste në ZipRecruiter, zbuloi se mesatarisht, njoftimet për punë që ofrojnë një javë pune me katër ditë marrin 15% më shumë aplikime sesa njoftimet e tjera në të njëjtat industri, sipas të dhënave të kompanisë që nga viti 2018 deri tani.
Sipas studimit të Universitetit të Reading, 63% e punëdhënësve në Mbretërinë e Bashkuar ku java e punës është me katër ditë, u shprehën se përfitimi ka qenë shumë i madh, sepse i ka ndihmuar ata që të tërheqin profesionistët më të mirë dhe njëkohësisht t’i mbajnë ata si pjesë e kompanisë për shumë gjatë.
3. Nëse punoni më pak, i vini në ndihmë dhe mjedisit
Përveç ndihmës për bizneset, të punuarit më pak mund të ndihmojë edhe Tokën. Një analizë e vitit 2012 nga Universiteti i Masaçusets, Amherst, argumentoi që të punosh më pak orë është e mirë për mjedisin. “Vendet me orë pune më të shkurtra kanë tendencë të kenë më pak ndotje ekologjike, gjurmë karboni dhe emetime të dioksidit të karbonit”, shkruajnë studiuesit, duke përmendur më pak udhëtime për të shkuar në punë dhe një nevojë më të ulët për konsum të energjisë. Ata vlerësojnë se puna një ditë më pak në javë mund të zvogëlojë gjurmën e karbonit me më shumë se 30%. Kursimi i energjisë ishte gjithashtu i dukshëm. Testi i Microsoft në Japoni zbuloi se duke punuar një ditë më pak në javë, përdorimi i energjisë elektrike në zyrë ra me 23% dhe printimi u ul me 59%.
4. Fleksibiliteti i ndihmon njerëzit të gjejnë ekuilibrin punë-jetë.
Përveç përfitimeve të larta që i jep një dite pune më pak në javë një kompanie të caktuar, avantazhet e saj janë shumë të mëdha edhe në drejtim të përfitimeve psikologjike për punonjësit. Olivia Hennedy, një punonjëse e markës Dockwa të Grupit Wanderlust, tha se para kalimit në një javë pune me katër ditë, puna nga shtëpia e lodhte atë. Dita shtesë e pushimit ka qenë në të vërtetë një burim energjie. “Një ditë shtesë, qoftë për të bërë disa punë ose për të dalë jashtë apo për të pushuar, e ka përmirësuar vërtet shëndetin tim mendor dhe sigurisht është pasqyruar në punën time,” tha ajo.
Duke mos ditur se si do të jetë ecuria e pandemisë COVID-19 që shkakton rraskapitje të punonjësve, koha e pushimit dhe e rikuperimit është më e çmuar se kurrë. Z. Melillo mendon se javët e punës me katër ditë do të shndërrohen në diçka më se të zakonshme./Monitor
Kulturë
Nga Parisi në Nju Jork: Muze të jashtëzakonshëm që nuk duhen humbur
Published
11 hours agoon
November 25, 2025By
UBT News
Nga Kanadaja në Katar, përgatituni të frymëzoheni nga disa prej arkitekturës më mahnitëse në botë.
Këto muze, ose ndërtesa ekstravagante moderne ose rrënoja mistike mesjetare ose stacione treni të konvertuara, janë vepra arti në vetvete dhe do t’ju lënë të mahnitur.

Musée d’Orsay, Paris
Do gjeni koleksionin më të madh të veprave të artit të respektuara nga impresionistët. Dikur stacion hekurudhor, Musée d’Orsay, i njohur si Gare d’Orsay, është një nga shembujt më të shkëlqyer të lëvizjes franceze të arteve të bukura me tipare origjinale të ruajtura.

Muzeu i Historisë Natyrore, Londër
Miliona njerëz vizitojnë çdo vit Muzeun e Historisë Natyrore në Londër. Çdo dhomë është një gëzim për tu vizituar pasi pikturat dhe gdhendjet e kafshëve, florës dhe faunës janë të vendosura në të gjithë tavanet, muret dhe madje edhe shtyllat e muzeut.

Muzeu Guggenheim, New York
Muzeu Solomon R. Guggenheim është një nga ndërtesat më të njohura për shkak të arkitekturës spirale unike. Muzeu është një nga ndërtesat e firmës së arkitektit Frank Lloyd Wright, disa lehtë do të argumentonin se është perlë e tij, dhe iu deshën 16 vjet për ta ndërtuar. Forma e ndërtesës lejon që puna e jashtëzakonshme dhe e thellë që mban dhe me të cilën përputhet, përjetohet në një mënyrë të ndryshme, duke u paraqitur në një shteg të vazhdueshëm nga maja në fund të ndërtesës.

Guggenheim Bilbao, Bilbao
Kjo ndërtesë e Frank Gehry vlerësohet globalisht si një nga ndërtesat më të spikatura të fundit të shekullit të 20 -të dhe kombinon një sukses kritik dhe atë popullor, diçka jashtëzakonisht e rrallë në botën e arkitekturës. Muzeu strehon një koleksion të veprave të artistëve spanjollë dhe ndërkombëtarë dhe pasqyron historinë detare të Bilbaos duke sugjeruar anije dhe peshore peshku përmes modelit të tij.

Muzeu Hanoi, Hanoi
Kjo ndërtesë në dukje që kundërshton gravitetin është në thelb piramidë e përmbysur, është ndërtuar për të festuar përvjetorin mijëvjeçar të Hanoi. Pak ndërtesa dhe monumente më të gjera në krye sesa në fund kanë arritur sukses në një shkallë kaq të jashtëzakonshme.

Muzeu Royal Ontario, Toronto
Në Amerikën e Veriut, Muzeu Royal Ontario i Torontos ka qenë prej kohësh një nga muzetë më të njohur. E projektuar nga Daniel Libeskind, kjo ndërtesë e rrënuar dekonstruktive u ndërtua si një shtrirje në ndërtesën origjinale.

Shtëpia dhe Kopshtet e Monet, Giverny
Ajo që e bën “Fondacionin Claude Monet” kaq tërheqës është se kur hyn, vizitori transportohet në kryeveprat goditëse e elegante të piktorit. Kjo është një ndërtesë që përfiton nga fakti që Monet punoi duke përshkruar kopshtet e tij, të cilat me shtëpinë, janë ruajtur në një standard të lartë në mënyrë që t’i ofrojnë vizitorit një pasqyrë unike në bota e artistit -një botë me ngjyra, heshtje dhe bukuri të shkëlqyer kombëtare.

Muzeu Historik Shtetëror i Moskës, Moskë
E ndërtuar në shekullin XIX, kjo është një ndërtesë e jashtëzakonshme neo-ruse. Ngjyra e tij e ndritshme, e kuqe e gjakut e bën atë një pjesë të përsosur për t’u ulur në Sheshin e Kuq me ndërtesat tjera me ngjyra të gjalla të Moskës. Duke ndjekur historinë ruse nga koha parahistorike e deri më sot, vlerësohet se muzeu mban një koleksion të objekteve që arrijnë në miliona.
Muzeu Hedmark, Hamar
Ky është më shumë koleksion i muzeve dhe ndërtesave sesa një muze i vetëm. Ajo që e veçon Hedmark nga muzetë tjerë është ajo që quhet “katedralja e dyfishtë”. Ndërtesa është kombinim i bukur i rrënojave të katedrales mesjetare dhe një serë që mbyll rrënojat dhe i mbron ato.

Luvri, Paris
Luvri është muzeu më i vizituar në botë. Një ndërtesë që u zgjerua ndër shekuj, muzeu është shtëpia e disa prej veprave më monumentale të artit të bëra ndonjëherë, si “Mona Lisa” e Da Vinçit dhe “Venus de Milo”. Themelet origjinale të kalasë mesjetare janë të dukshme nga kripta dhe piramida e saj e dukshme prej qelqi u ndërtua më 1989, ndërsa piramida e saj e përmbysur u përfundua në 1993.

Muzeu i Artit Islam, Doha
Projektuar nga I.M. Pei, arkitekti i famshëm, përgjegjës për piramidën e Luvrit, ndërtesa e Muzeut të Artit Islamik është frymëzuar nga arti islamik që përmban. Është i pari i këtij lloji në Shtetet Arabe, por muze të tjerë i janë bashkuar që në vende si Kajro dhe Ghazni.
Muzeu Dali, Shën Petersburg, Florida
Muzetë që përqendrohen në paraqitjen e punës së një artisti janë të ngarkuar me detyrën e strehimit të punës në një ndërtesë që flet për ta. Muzeu Dali është ndoshta ai që ka më shumë sukses në atë përpjekje. Edhe pse struktura ka formë kubike standarde, është qelqi dhe çeliku që duket se derdhen nga ndërtesa si një material i shkrirë i një lloji, shumë si orët e shkrirjes në “Qëndrueshmëria e kujtesës” që i jep muze karakterin e tij Dali. Kjo shtesë surreale në bregun perëndimor të Floridës jeton me famën e mjeshtrit të Surrealizmit. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Udhëtim muzikor në Shkodër: Inva Mula dhe Genc Tukiçi ndezin skenën e “Migjenit
Published
1 day agoon
November 24, 2025By
UBT News
“Voyage” ishte titulli i koncertit të zhvilluar fundjavën e kaluar në teatrin “Migjeni”, ku sopranoja e njohur Inva Mula dhe pianisti Genc Tukiçi sollën një mbrëmje të mbushur me emocion.
Publiku i ngrohu artistët me duartrokitje të gjata, teksa atmosfera në sallë ishte e jashtëzakonshme.
Në koncert mori pjesë edhe Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, i shoqëruar nga kryetari i bashkisë Shkodër, Benet Beci.
Repertori i mbrëmjes ndërthurte me finesë muzikën franceze me jaret shkodrane, duke krijuar një udhëtim artistik mes Parisit dhe Shkodrës.
Nën drejtimin e maestros Elda Laro, Orkestra Simfonike e Shkodrës dhe Kori Polifonik “Prenk Jakova” realizuan një bashkëpunim të shkëlqyer, ndërsa të ftuarit Isabele
Eve Poro dhe këngëtari Glerdit Turmetaj i shtuan ngjyra koncertit.
Pas përfundimit, Inva Mula shprehu dëshirën për të zhvilluar më shumë projekte artistike në Shkodër: “Ashtu si kam krijuar një festival në Korçë prej nëntë vitesh, pse të mos krijojmë një edhe këtu?”, u shpreh ajo.
Pianisti Genc Tukiçi shtoi se energjia e publikut shkodran e bën çdo koncert të veçantë: “Edhe po të këndosh çdo ditë në Shkodër, prapë duket pak.” /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Shmangni gabimin që shumica bëjnë me frigoriferin, ja çfarë duhet të dini?
Published
1 day agoon
November 24, 2025By
UBT News
Shumë njerëz gabimisht mendojnë se numri 1 në frigorifer nënkupton 1°C, gjë që shpesh çon në ruajtjen e ushqimit në temperatura të pasakta.
Si pasojë, ushqimi prishet më shpejt nëse temperatura është e lartë, ose krijohet akull në pjesën e pasme të frigoriferit nëse është e ulët.
Edhe pse frigoriferi është një nga pajisjet më të rëndësishme në shtëpi, shumë përdorues për vite të tëra vendosin qumështin, mishin dhe perimet në kushte të gabuara – vetëm sepse nuk e kuptojnë si funksionon rrotëza e temperaturës.
Tek shumica e modeleve, kjo rrotëz ndodhet brenda, në pjesën e sipërme, numrat në të nuk tregojnë gradë Celsius, por fuqinë e ftohjes.
Pra, numri më i madh = frigorifer më i ftohtë.
Një përdorues në Reddit e shpjegoi qartë: “Sa më i madh numri, aq më e fortë ftohja.”
Kështu, vendosja e rrotëzës në nivelin më të lartë e bën frigoriferin të punojë me kapacitet maksimal.
Keqkuptimi se numri 1 është 1°C krijon probleme si prishja më e shpejtë e ushqimit ose formimi i akullit. Disa modele tregojnë vërtet temperatura në gradë Celsius, por janë më të rralla, ndaj rekomandohet të kontrolloni udhëzimet e frigoriferit tuaj.
Si të kuptoni nëse numrat tregojnë temperaturë apo fuqi ftohjeje?
Dëgjoni kompresorin (motorin në pjesën e pasme).
Nëse ai është i ndezur dhe ju e ktheni rrotëzën në një numër më të madh, por kompresori fiket, e keni ngrohur frigoriferin.
Nëse kompresori ndizet sapo e ktheni rrotëzën, keni zgjedhur një nivel më të ftohtë.
Pra:
Kompresori ndizet → frigoriferi po ftohet më shumë
Kompresori fiket → frigoriferi po ngrohet
Edhe pse duket e ndërlikuar, kjo metodë ju ndihmon ta përdorni saktë frigoriferin, të shmangni humbjet e ushqimit dhe madje të ulni konsumin e energjisë – falë një rrotëze të vogël që shumëkush nuk e shfrytëzon si duhet. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Festivali “Moisiu” hap edicionin e tretë me një mbrëmje të zjarrtë teatrale
Published
1 day agoon
November 24, 2025By
UBT News
U hap zyrtarisht edicioni i tretë i Festivalit të Teatrit Shqiptar “Moisiu”, duke rikthyer një nga ngjarjet më të rëndësishme të skenës teatrore pas një viti pauzë.
Nata hapëse solli dy produksione me qasje krejt të ndryshme artistike: “Si ta doni” nga Teatri Kombëtar i Tiranës dhe “Një dorëzim në Spokan” nga Teatri i Qytetit të Preshevës.
E bazuar në komedinë klasike të Shakespeare-it, u prit me entuziazëm për interpretimin e freskët dhe energjik të trupës.
Kritika vlerësoi qasjen regjisoriale, përdorimin kreativ të elementeve vizuale dhe aftësinë e aktorëve për t’i dhënë tekstit frymë rinore.

Shfaqja arriti të ruante ekuilibrin mes traditës dhe modernitetit, duke sjellë humorin e emocionin e veprës në mënyrë të afërt për publikun.
Anxhela Cikopano veçoi ritmin e shfaqjes e përdorimin e derëve si simbolikë vizuale që ngriti interpretimin e Shakespeare-it në nivel të ri.
Ajo vuri në dukje se detaje si tytët me dele krijuan një atmosferë më të ngrohtë për audiencën. Arian Krasniqi nënvizoi sinkronizimin e shkëlqyer të trupës, duke e cilësuar shfaqjen si komunikim të suksesshëm mes skenës dhe publikut që transmetoi me efekt mesazhet e veprës, pavarësisht distancës shekullore.
Në kontrast me komedinë e lehtë, “Një dorëzim në Spokan” solli në skenë një ton më të errët dhe më emocional.
Pjesëmarrësit e diskutimit vlerësuan fuqinë dramatike të aktorëve dhe thellësinë psikologjike të personazheve, duke e përshkruar shfaqjen si sfiduese, të guximshme dhe të mbushur me tension artistik. Produksioni konfirmoi potencialin e lartë të Teatrit të Qytetit të Preshevës dhe qasjen eksperimentale që po i jep teatrit shqiptar një dimension më bashkëkohor.
Të dy shfaqjet e natës së parë dëshmuan profesionalizmin, përkushtimin dhe larmishmërinë e qasjeve artistike brenda skenës shqiptare.
Publiku reagoi me interes dhe emocion, panelistët theksuan vlerën e festivalit si hapësirë dialogu, reflektimi dhe mësimi të ndërsjellë.
Me një nisje kaq të fortë, edicioni i tretë i Festivalit “Moisiu” premton ditë të mbushura me shfaqje, diskutime dhe ide të reja nga artistë nga gjithë hapësira shqipfolëse.
Nata e parë konfirmoi se ky festival mbetet një pikëtakim i rëndësishëm për artin teatror dhe një mundësi e çmuar për publikun dhe kritikët që të lidhen me teatrin e gjallë dhe dinamikën e tij bashkëkohore. /A.Z/UBT News/

Sllovenia miraton ligjin që njeh pantentë shoferët e Kosovës
Ukraina pranon propozimin e paqes, Zelensky: Ka shumë punë përpara
Besim Kelmendi padit Këshillin Prokurorial, kërkon anulimin e vendimit
Aktakuzë për vrasje të rëndë në tentativë
Hapat drejt profesionit, eksperienca e studentëve të Media dhe Komunikim në Radio Kosovë
Pse dhimbja e shpinës po bëhet sëmundja moderne e epokës së telefonit?
Jennifer Lopez këndoi në dasmën e një miliarderi indian, pagesa që mori është “e çmendur”
Kallas: Rusia “definitivisht” nuk do të kthehet në G8
Gati 300 ushtarë të KFOR-it marshojnë 30 kilometra në Bondsteel në nderim të të rënëve
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
