Kulturë

“Arkitekja”, romani historik që rrëfen mbi arkitekten e parë në historinë moderne

Published

on

Instituti Italian i Kulturës në Tiranë, në një mjedis të mbushur me atmosferën e kulturës dhe letërsisë, prezantoi librin “Arkitektja” (italisht: L’architettrice) të shkrimtares italiane Melania Mazzucco. Ky roman historik u shfaq në Bibliotekën Kombëtare – Qendra “Sotir Kolea”, ku mori pjesë edhe vetë autorja, duke i dhënë ngjyrë dhe emocion këtij evenimenti të rëndësishëm për botën e kulturës dhe letërsisë.

Përkthyer në shqip nga Ornela Islami, ky libër ka fituar vlerësime të shumta në Itali, duke përfshirë çmime prestigjioze si çmimi Stresa 2020, çmimi Giuseppe Dessì 2020, dhe duke qenë finalist i çmimeve të tjera letrare të rëndësishme, si çmimi letrar “Rapallo” 2020 dhe çmimi letrar Corrado Alvaro. Këto çmime janë një dëshmi e njohjes dhe vlerësimit të veprës nga kritika letrare ndërkombëtare, duke e vendosur librin në majat e letërsisë bashkëkohore.

“Arkitektja” rrëfen një histori të veçantë, atë të Plautila Briços, një gruaje të shquar dhe arkitektja e parë në historinë moderne. Historia nis në vitin 1964, kur Xhovani Briço, një artist i njohur i kohës, i mëson së bijës pikturën dhe e fut atë në botën e artit. Por, në një qytet të sunduar nga figura të njohura si Bernini dhe Pietro da Cortona, Plautila ka të vështirë të gjejë hapësirën e saj për të shpërthyer si artist.

Ndërsa ajo përpiqet të depërtojë në botën artistike romake, jeta e saj merr një kthesë të madhe pas takimit me Elpidio Benedetin, një njeri që ëndërron të bëhet shkrimtar dhe që është i përzgjedhur nga Kardinali Barberini për të shërbyer si sekretar i Mazarinit. Ky takim dhe mbështetje i ndryshojnë jetën Plautilës, duke i dhënë mundësinë që të realizojë një nga projektet më të mëdha të jetës së saj.

Nëpërmjet këtij bashkudhëtari të pazakontë, Plautila realizon një sipërmarrje që do të përshkruante gjithnjë jetën e saj: ndërtimin e një vile të veçantë dhe origjinale në një kodër që dominon Romën. Vila, e skicuar, projektuar dhe realizuar nga vetë ajo, shënon një arritje të jashtëzakonshme, duke e vendosur Plautilën si një nga figurat më të rëndësishme të arkitekturës në histori, dhe e bën atë arkitektin e parë grua të njohur në historinë moderne.

Me ndihmën e shkrimtares Melania Mazzucco, ky roman sjell një portret të fuqishëm të Plautilës, duke e paraqitur atë si një grua të jashtëzakonshme të shekullit XVII, e cila jetoi dhe veproi në një qytet të mbushur me lavdi, intriga, dhunë dhe mjerime. Mazzucco na ofron një pamje të pasur të një Romë që ishte njëherazi fanatike dhe libertine, dhe nëpërmjet kësaj historie, ajo na çon në rrugëtimin e një gruaje që sfidoi kufizimet e kohës së saj dhe e realizoi një vepër të madhe që ka mbetur e pasur përjetësisht në historinë e arkitekturës./UBTNews/

Lifestyle

Pse çdo vit duhet të vizitosh një vend të ri?

Published

on

Thuhet se të paktën një herë në vit duhet të vizitosh një vend ku nuk ke qenë më parë.

Çdo udhëtim ka potencialin të jetë unik dhe të ndryshëm nga i tjetri. Ja disa nga mësimet jetësore që mund të nxirren nga udhëtimet:

Zgjerimi i dijes dhe kuriozitetit

Udhëtimet na mësojnë gjëra të reja dhe zgjojnë brenda nesh shpirtin kërkues. Studimet tregojnë se të rinjtë që studiojnë jashtë vendit janë më të informuar dhe më të hapur ndaj ideve të reja sesa ata që mbeten në vendin e tyre.

Rritja e besimit tek njerëzit

Eksperimentet dhe kërkimet kanë treguar se udhëtimet shtojnë besimin tek njerëzimi. Të takosh njerëz nga kultura të ndryshme dhe të dëgjosh historitë e tyre, shpesh të ndryshme nga të tuat, të bind se çdo njeri ka një anë të mirë që mund të ndikojë pozitivisht tek të tjerët.

Nxitja e kreativitetit

Njohja me kultura të reja dhe përballja me mënyra të ndryshme jetese stimulon imagjinatën dhe kreativitetin. Studimet e “Academy of Management Journal” tregojnë se ata që punojnë ose studiojnë jashtë vendit kanë një kreativitet më të zhvilluar, duke krahasuar dhe përzgjedhur më të mirën nga kultura e tyre dhe ajo që vizitojnë.

Rritja e lumturisë dhe empatisë

Psikologët kanë zbuluar se njerëzit që udhëtojnë janë më të lumtur dhe më të hapur ndaj të tjerëve. Ato mësojnë të dëgjojnë me durim dhe të kuptojnë perspektiva të ndryshme, duke u bërë më empatikë dhe të ndjeshëm ndaj botës që i rrethon.

Udhëtimet fillimisht të lënë pa fjalë, por me kalimin e kohës ato të transformojnë në rrëfyes, duke të dhënë histori, mësime dhe përvoja që mbeten përjetësisht. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Giuseppe Gibboni mahnit Tiranën me violinën e tij Stradivari

Published

on

Violinisti i njohur ndërkombëtarisht, Giuseppe Gibboni, fitues i çmimit Paganini, performoi mbrëmjen e së enjtes në Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit, duke përdorur violinën e tij të vitit 1734, një Stradivari të rrallë.

Gibboni magjepsi publikun duke interpretuar krijime të Rimskij Korsakov, Paganini, Rachmaninov dhe Stravinskij, duke ofruar një eksperiencë të paharrueshme muzikore në skenën e TKOB.

Ky koncert në Tiranë erdhi pak pas pjesëmarrjes së tij në dy koncerte me Orkestrën Filarmonike të Teatrit “La Scala” të Milanos.

Në kryeqytet, ai interpretoi nën shoqërimin e Orkestrës Simfonike të TKOBAP-së, në bashkëpunim me Orkestrën Simfonike të Forcave të Armatosura, të udhëhequr nga dirigjenti i njohur Sergio Alapont.

Giuseppe Gibboni konsiderohet një nga violinistët më të jashtëzakonshëm të brezit të tij, i njohur për teknikën brilante, ndjeshmërinë interpretuese dhe pjekurinë artistike, karakteristika të rralla për moshën e tij. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Parisi nderon Ismail Kadarenë me pllakë përkujtimore në zemër të qytetit

Published

on

Një nderim i veçantë i është bërë shkrimtarit të madh shqiptar Ismail Kadare në zemër të Parisit.

Këshilli Bashkiak ka votuar unanimisht për vendosjen e një pllaka përkujtimore me emrin e tij në adresën “63 boulevard Saint-Michel”, vendi ku Kadare dhe familja e tij jetuan për shumë vite, dhe ku autori krijoi disa prej faqeve më të rëndësishme të letërsisë moderne shqipe.

Lajmin e ka bërë të ditur Ambasada e Shqipërisë në Francë, e cila e ka cilësuar këtë vendim si një homazh të gjallë dhe prekës ndaj kolosit të letrave shqipe dhe, nëpërmjet tij, ndaj Shqipërisë dhe kulturës shqiptare.

“Faleminderit Parisit, faleminderit Francës”, – është shprehur Ministria, duke e vlerësuar këtë si një gjest mirënjohjeje dhe respekti për kontributin e Kadaresë në letërsinë botërore.

Parisi, qyteti ku Kadare zgjodhi të jetonte për dekada, ka qenë gjithmonë një hapësirë frymëzimi për krijimtarinë e tij – një vend ku fjala shqipe u bë universale përmes artit të tij.

Ky homazh i ri e vendos përjetësisht emrin e Ismail Kadaresë në rrugët e kryeqytetit francez, si simbol i miqësisë kulturore franko-shqiptare dhe i trashëgimisë së përbashkët letrare që ai la pas. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Autori hungarez László Krasznahorkai, fitues i çmimit Nobel në Letërsi

Published

on

Autori hungarez László Krasznahorkai është shpallur fitues i Çmimit Nobel në Letërsi për vitin 2025 për veprën e tij “të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Akademia Suedeze e nderoi atë për “veprën e tij të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Krasznahorkai ka bashkëpunuar ngushtë me regjisorin Béla Tarr për adaptimin e disa veprave të tij në film.

Një shembull i njohur është adaptimi i “Satantango” në një film të gjatë që ka marrë vlerësime të larta nga kritika.

Me këtë çmim, Krasznahorkai bëhet autori i dytë hungarez që fiton Çmimin Nobel në Letërsi, pas Imre Kertész, i cili e mori këtë çmim në vitin 2002 AP News.

Continue Reading

Të kërkuara