Kulturë

Apostulli i lirisë At Pjetër Meshkalla, i persekutuari i regjimit komunist

Published

on

Më 25 shtator 1901, u lind një figurë e shquar e klerit katolik shqiptar, At Pjetër Meshkalla, një njeri i përkushtuar për edukimin dhe lirinë e popullit të tij. I njohur si “Apostulli i Lirisë”, At Meshkalla shënoi një periudhë të rëndësishme në historinë e Shqipërisë, duke u bërë një simbol i qëndresës ndaj regjimit komunist.

Atë Pjetër Meshkalla mori mësimet e para në vendlindjen e tij, Shkodër, një qytet i njohur për traditat kulturore dhe arsimore. Pas përfundimit të shkollës, ai vazhdoi studimet teologjike në Linz të Austrisë, Goricë të Sllovenisë dhe në Fakultetin e Filozofisë në Napoli, ku thelloi njohuritë e tij filozofike dhe teologjike.

Gjatë karrierës së tij, At Meshkalla u dha mësim brezave të rinj në Seminarin Papnor të Shkodrës, duke përfshirë lëndët e gjuhës shqipe, letërsisë dhe filozofisë. Ai gjithashtu themeloi rrethin “Don Bosko” dhe “Shën Pjetri”, dy qendra edukimi që ndihmuan në formimin e mendjeve të rinj dhe promovimin e vlerave të përparuara në shoqëri.

Megjithatë, aktiviteti dhe angazhimi i tij për arsim dhe liri nuk kaluan pa vëmendje nga regjimi komunist. Në vitin 1947, At Meshkalla u arrestua dhe u dënua me 15 vjet burg, një dënim që pasoi me një ridënim prej 10 vjetësh në vitin 1967. Në vitin 1978, ai u internua në Vlorë, ku vazhdoi të vuante për idealet e tij.

Simboli i shquar i martirizimit vdiq më 28 korrik 1988, duke lënë pas një trashëgimi të thellë dhe të paharrueshme. Jezuitët, shoqëri së cilës i përkiste, e nderuan duke i vënë emrin e tij një shkolle të mesme në Shkodër, e cila është vazhdim i Kolegjit të famshëm Saverian.

At Pjetër Meshkalla mbetet një nga figurat më të ndritura të historisë shqiptare, një dëshmi e qëndresës ndaj tiranisë dhe një promoter i lirisë, që frymëzon brezat e rinj për të vazhduar luftën për arsim dhe drejtësi. Ai do të kujtohet gjithmonë si një apostull i vërtetë i lirisë dhe një mjeshtër i edukimit./UBTNews/

Kulturë

Galeria Kombëtare e Kosovës – Restaurimi dhe modernizimi për një hapësirë bashkëkohore artistike

Published

on

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, vizitoi punimet që po zhvillohen në Galerinë Kombëtare të Kosovës, e cila po kalon një proces të thellë restaurimi dhe modernizimi.

Sipas ministrit Çeku, projekti ka për qëllim ta transformojë këtë institucion në një hapësirë bashkëkohore, funksionale dhe inspiruese, si për artistët, ashtu edhe për publikun.

Përveç rinovimit të plotë të ndërtesës ekzistuese, po krijohen gjithashtu 400 metra katrorë hapësira të reja nëntokësore.

Ato do të shërbejnë për ruajtjen dhe inventarizimin e koleksionit shtetëror të veprave të artit, duke i përmbushur standardet moderne muzeale.

Ky investim, që kap vlerën prej 1.5 milionë euro, pritet të përfundojë në fillim të vitit të ardhshëm, dhe do të hapë rrugën për një etapë të re për artin pamor në Kosovë.

“Galeria Kombëtare po kthehet në një hapësirë moderne, funksionale dhe frymëzuese për artistët dhe publikun,” tha Çeku, duke theksuar angazhimin e ministrisë për përmirësimin e infrastrukturës kulturore në vend. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Gazeta Rilindja, nga printi në digjital

Published

on

Falë bashkëpunimit mes Bibliotekës Kombëtare të Kosovës dhe Arkivit Shtetëror të Kosovës, gazeta historike Rilindja po plotësohet në formë digjitale.

Numrat që mungonin në fondin e Bibliotekës për periudhën 1945–1963 gjenden në Arkivin Shtetëror.

Sipas marrëveshjes dypalëshe, Arkivi po i digjitalizon këto numra, duke mundësuar që koleksioni digjital i Rilindjes të jetë i plotë.

Ky projekt synon ruajtjen dhe aksesimin e trashëgimisë mediatike shqiptare, duke ofruar një mundësi të jashtëzakonshme për studiues, historianë dhe lexues të interesuar.

Gazetën Rilindja mund ta shfletoni në platformën digjitale të Bibliotekës Kombëtare: https://bibliotekadigjitale-ks.org/documents?query=Rilindja.

/A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Robert De Niro vjen në ekran si babai i Fitim Krasniqit në film historik për Kosovën

Published

on

Një film ndërkombëtar mbi luftën e Kosovës pritet të sjellë në një ekran të madh disa nga emrat më të njohur të Hollywood-it, përfshirë legjendën e kinemasë, Robert De Niro.

Lajmin e ka bërë të ditur producenti kosovar Fitim Krasniqi, i cili konfirmoi se De Niro do të luajë rolin e babait të tij në një histori të bazuar në ngjarje reale, duke përfshirë masakrën e Reçakut dhe zhvillimet kryesore të luftës nga fillimi deri në fund.

“Ky është tregimi i babait tim dhe i luftës që ndodhi në Kosovë. Babai im u plagos dhe më pas u dogj për së gjalli.

Ky film është një homazh për të dhe për të gjithë ata që u flijuan”, rrëfeu Krasniqi në një intervistë me gazetarin Blendi Fevziu.

Producenti bëri të ditur se në projekt do të përfshihen 71 aktorë nga Hollywood-i, të cilët kanë nënshkruar kontratat.

Xhirimet pritet të nisin vitin e ardhshëm, pasi janë shtyrë për arsye organizative.

Filmi do të jetë një dramë me mesazh të fuqishëm human, që synon të pasqyrojë tragjedinë dhe qëndresën e popullit të Kosovës përmes një rrëfimi personal, por me rezonancë universale. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

David Szalay fiton Çmimin Booker 2025 për romanin “Flesh”

Published

on

Autori hungarezo-britanik David Szalay është shpallur fitues i Çmimit Booker 2025 për romanin e tij të gjashtë, “Flesh”.

Vepra ndjek jetën e një burri të quajtur István, nga fëmijëria deri në mesomoshë, duke trajtuar tema të ndjeshme si maskiliteti, klasa shoqërore, migrimi, trauma, seksualiteti dhe pushteti.

Juria e çmimit, e kryesuar nga shkrimtari Roddy Doyle, e cilësoi romanin si “të errët në shumë aspekte, por një kënaqësi për t’u lexuar”.

Doyle theksoi se Szalay ka zgjedhur të vendosë në qendër të rrëfimit një burrë të klasës punëtore, një figurë që rrallë herë portretizohet në mënyrë kaq të ndërlikuar në letërsinë bashkëkohore.

“Flesh” nis me një ngjarje në fëmijërinë e Istvánit e ndjek jetën gjatë shërbimit ushtarak e më vonë në Londër, ku punon për familje të pasura. Me një stil të përmbajtur dhe të kthjellët, romani depërton në shtresat më të thella fizike e emocionale të personazhit kryesor.

Ceremonia e ndarjes së çmimit u mbajt në Old Billingsgate në Londër, ku Szalay mori shpërblimin prej 50,000 paundësh. Ai kishte qenë më parë në listën e ngushtë të Booker-it në vitin 2016 me romanin All That Man Is.

Paneli gjykues i këtij viti përfshinte edhe aktorën Sarah Jessica Parker dhe shkrimtarët Chris Power, Ayọ̀bámi Adébáyọ̀ dhe Kiley Reid.

“Flesh” triumfoi përballë finalistëve tjerë, përfshirë Andrew Miller me The Land in Winter dhe Kiran Desai me The Loneliness of Sonia and Sunny, ndërsa në listën e shkurtër ishin Flashlight e Susan Choi, Audition e Katie Kitamura, dhe The Rest of Our Lives e Ben Markovits. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara