Lajmet

Antiheronjtë: Përse na magjepsin?

Statusi i tyre moral ndonjëherë është i diskutueshëm, në mos i dënueshëm, por jemi gjithësesi të tërhequr nga ana e tyre e errët.

Published

on

Walter White, Tony Soprano, Don Draper, Daredevil, Jessica Jones, Maleficent… Mund të vazhdojmë dhe me siguri do të gjejmë shumë nga personazhet tanë të preferuar nga kinemaja, televizioni, komiket apo librat. Anti-heronjtë na magjepsin. Statusi i tyre moral ndonjëherë është i diskutueshëm, në mos i dënueshëm, por jemi gjithësesi të tërhequr nga ana e tyre e errët.

Për më shumë se një dekadë, ky profil psikologjik ka vazhduar të vendoset gjithnjë e më fort në kulturën tonë. Për disa arsye, nuk na tërheqin më figurat e virtytshme, ato që Carl Jung përcaktonte me arketipin e tij të heroit dhe që luftojnë kundër së keqes. Shpëtimtarët tanë të përjetshëm, ata që sjellin dritë për të larguar errësirën, nuk kanë pushuar së frymëzuari.

Për çfarë arsye? Për shumë. Antropologu Lévi-Strauss thotë se asnjë mit, legjendë apo figurë arketipike nuk është e rastësishme; të gjitha këto entitete kanë përfaqësimin e tyre në botën reale.

Filluam të ndiheshim më afër këtyre personazheve të gabueshëm, me të meta dhe ndonjëherë amorale. Le të shohim se çfarë motivesh dhe çfarë lehtësimi të brendshëm fshihen pas maskës së antiheroit.

Kush janë antiheronjtë dhe pse na tërheqin?

Koha e heronjve autentikë duket se ka kaluar. Mbretërimi i tyre mund të përfundojë shumë më shpejt sesa mendojmë. Figura si Herkuli apo Perseu kanë pushuar së shkndërrituri shumë kohë më parë.

Letërsia na ka lënë personazhe të paharrueshëm si Konti i Monte Kristos, por Xhejms Xhojsi e kishte ripunuar tashmë këtë univers me Uliksin e tij dhe me atë roman që befas na paraqet një grup antiheronjsh që kufizohen me komiken dhe tragjiken.

Në çdo anti-hero gjejmë të njëjtët përbërës: hijen e traumës dhe anën e kundërt të komikes. Joker është një shembull i kësaj; ne mund ta fusim në mesin e zuzarëve, por në ADN-në e tij është gjeniu i antiheroit. Sepse ai ka një të kaluar të tmerrshme dhe vishet si klloun, qesh kur dëshmon mizori dhe pikturon një buzëqeshje në një fytyrë të shënuar nga trishtimi.

Është e lehtë të kesh empati për anti-heroin, sepse ai shpesh është i pakënaqur, një ndjenjë që është e lehtë për t’u kuptuar këto kohë.

Anti-heronjtë e vërtetë dhe anti-heronjtë e papërsosur

Është e rëndësishme të mos ngatërrohet anti-heroi i tekstit shkollor me personazhin thjesht me të meta. Toni Stark (Ironman) ose Batman bëjnë pjesë në kategorinë e fundit. Ata kanë dritë dhe hije, njëri i çuditshëm dhe madje i papërgjegjshëm, tjetri duhet të përballet me një të kaluar të komplikuar për shkak të vdekjes së prindërve të tij.

Megjithatë, të dy janë heronj shpëtimtarë, personazhe që zgjidhin problemet e mëdha të botës. Ato simbolizojnë arketipin Jungian të shpëtimtarit.

Ai është një figurë që del nga fatkeqësitë, traumat, humbja apo tradhtia. Nga kjo ai krijon një botë personale në të cilën mbretërojnë ligjet e tij dhe sistemi i vlerave, shumë të ndryshme nga i yni.

E mira dhe e keqja turbullohen dhe mund të lundrojnë në të dy detet, si aftësia për bëma dhe vepra të mëdha që shkelin plotësisht ligjin.

Është e lehtë të ndjesh empati për një anti-hero

Ne i admirojmë heronjtë dhe identifikohemi me anti-heronjtë. Si është e mundur? Është një kontradiktë që dikush mund të empatizojë personazhe si Walter White apo Tony Soprano dhe të shijojë bëmat e tyre. Megjithatë është kështu. Sepse ndjenja jonë e empatisë na bën të identifikohemi më lehtë me dikë që është i pakënaqur, i dëshpëruar, i frustruar dhe që po lufton kundër një sistemi të dështuar.

Walter White, i cili ka arritur të rrëmbejë simpatinë tonë, është një mësues kimie në shkollë të mesme, vuan nga kanceri dhe prodhon metamfetaminë për të mbajtur familjen e tij. Maleficent është një zanë e tradhtuar dhe e shtypur nga njeriu që do, i cili përveç se do ta lërë, do të kthehet për t’i shqyer krahët.

Është kaq e lehtë të identifikohesh me këta personazhe. Ana e tyre e errët na tërheq sepse kuptojmë arsyet që i çuan në një dimension të tillë.

Në një shoqëri që ka dështuar, antiheroi na çliron

The Punisher, Daredevil, Jessica Jones… Vitet e fundit, janë shtuar përshtatjet për ekranin e vogël të këtyre personazheve nga bota e komikeve.

Ka diçka te anti-heronjtë që vepron si balsam, si element katartik. Ato përfaqësojnë shumë qëndrime për të cilat ne mendojmë, por nuk do t’i zbatonim kurrë në praktikë. Ata lëvizin dhe veprojnë jashtë ligjit për të zbatuar drejtësinë e tyre (justifikimin e tyre) në një shoqëri të dështuar.

Ndonjëherë anti-heroi përdor masa drastike për t’iu kundërvënë padrejtësive. Veprimi i tij ekstrem është (fshehurazi) tërheqës. Ne e admirojmë vendosmërinë e tyre përballë asaj që nuk do të guxonim kurrë të ndryshonim.

Antiheroi nuk ndryshon (dhe ne duam që ai të qëndrojë i tillë)

Anti-heronjtë gënjejnë, mund të jenë mizorë apo edhe të vrasin brutalisht. Ato mund të jenë kontradiktorë dhe ne mund t’i urrejmë dhe të vendosim t’i asgjësojmë.

Në një moment ne do të shkëputemi sepse ato sfidojnë kodet tona etike dhe morale, por, herët a vonë, do të duam të dimë më shumë. Do të donim të shihnim një film tjetër, një episod tjetër, të lexonim një tjetër komik apo një libër tjetër.

Në fund të fundit, ne nuk duam që ata të ndryshojnë. Dhe kështu, nëse superheroi devijon nga rruga e mirësisë, ai do të bëjë të pamundurën për t’u rikthyer në rrugën e duhur. Por jo, antiheroi nuk do të aspirojë kurrë të jetë ai që nuk është. Dhe ne e duam atë ashtu, të papërsosur.

Me pak fjalë, heronjtë janë zëvendësuar nga antiheronj që, në një farë mënyre, janë pasqyra e dëshirave tona më të errëta. Ato që nuk do t’i shprehim kurrë me zë të lartë./bota.al

Lajmet

Radoniqi për rezultatet e zgjedhjeve: Duhet t’i presim edhe ankesat nga PZAP

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka vendosur rinumërimin e fletëvotimeve të 16 kutive të votimit, ku pesë nga to janë për kryetarë të Komunave, ndërsa 11 të tjera për Kuvende Komunale.

Drejtori i sekretariatit të KQZ-së ka paraqitur sot para anëtarëve të Komisionit propozimin për rinumërimin e 16 vendvotimeve ku përfshihet një kuti e votimit në Deçan, një në Gllogoc, dy në Gjilan, një në Lipjan, dy në Prishtinë dy në Prizren, një në Shtime dhe një Suharekë.

Ndërsa, Drejtori i Sekretariatit të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Besnik Buzhala ka treguar pse nuk janë shpallur rezultatet e zgjedhjeve lokale brenda afateve që ishte, pra sot. E kjo erdhi pas pyetjes së anëtarit të PDK-së në KQZ, Ilir Gashi, për këtë çështje.

Procesi i numërimit në QNR më së voni përfundon ditën e nesërme. Por për detaje  numërimit sipas rekomandimit varet sa fletëvotime janë e si ka me shku numërimi. Ndërsa sipas planit operacional që ka miratuar KQZ, shpallja përfundimtare e rezultateve është dashtë të ndodhte shumë me datë 22, meqenëse sot nuk kemi mujt me implementu një aktivitet. Mendoj që ky proces përfundon sa i përket numërimit të gjithë fletëvotimeve”, tha ai.

Këtu u plotësua edhe me ndërhyrjen e kryetarit të KQZ-së, Kreshnik Radoniqi, i cili tha e duhet të priten dhe vendimet e PZAP-së për ankesat.

“Pa paragjykuar ndonjë vendim të PZAP, sa e kemi pa PZAP është e vërshuar nga ankesat kështu që duhet me prit edhe ankesat nga PZAP para se me u shpall rezultati.

Në mbledhjen e KQZ-së anëtari i Lëvizjes Vetëvendosjes në KQZ, Sami Kurteshi ka bërë një thirrje për Prokurorinë që t’i hetojnë vendvotimet me asistencë.

“Ftoj Prokurorinë që t’i hetojë rastet me asistencë rrënjësisht, sepse nuk është e mundur që në një qytet të ketë 10% të votimeve me asistencë”, tha ai.

Në këtë mbledhje, KQZ vendosi edhe për dizajnin dhe përmbajtjen e fletëvotimeve për raundin e dytë të zgjedhjeve për Kryetarë të Komunave. Ky miratim u bë për të mundësuar zhvillimin e votimit jashtë Kosovës./EO

Continue Reading

Lajmet

UBT dhe Universiteti i Minho-s nënshkruajnë marrëveshje bashkëpunimi akademik në Braga

Published

on

By

Në kuadër të vizitës zyrtare në qytetin historik të Braga-s, Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, dhe Rektori i Universitetit të Minho-s, Prof. Dr. Rui Vieira de Castro, nënshkruan një marrëveshje bashkëpunimi me qëllim forcimit të bashkëpunimit midis dy institucioneve.

Kjo marrëveshje ka si objektiv të promovojë shkëmbimin e studentëve të ciklit të parë dhe të dytë, duke ofruar mundësi për përvoja akademike dhe kulturore nga të dyja anët. Gjithashtu, marrëveshja parasheh mbikëqyrjen e përbashkët të tezave të masterit, nxitjen e hulumtimeve dhe inovacionit në fushat përkatëse.
Një aspekt i rëndësishëm i kësaj marrëveshjeje është lehtësimi dhe zhvillimi i përbashkët i planeve dhe kurrikulës së programeve me interes të përbashkët në përputhje me politikat zhvillimore dhe kërkesat e tregut.
Me këtë marrëveshje, dy rektorët u zotuan se do të angazhohen për të krijuar një partneritet të qëndrueshëm dhe të frytshëm, i cili do të sjellë përfitime të ndërsjella për të dyja institucionet./UBTNews

Continue Reading

Lajmet

​Kërkohet paraburgim ndaj të miturit për kontrabandimin e 5 shtetasve kinezë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Ferizaj, Departamenti për të Mitur, ka kërkuar nga Gjykata Themelore në Ferizaj, caktimin e masës së paraburgimit ndaj të miturit, nën dyshimet se ka kryer veprën penale kontrabandë me migrantë.

Ekziston dyshimi i bazuar se më 21 tetor 2025 rreth orës 20:20, në Seqishtë, Hani i Elezit, saktësisht te Parku memorial “Bllaca 99”, i mituri ka organizuar-kontrabanduar kalimin e jashtëligjshëm të migrantëve, saktësisht pesë persona me shtetësi kineze, duke kaluar vijën kufitare Kosovë-Maqedoni e Veriut.

Personi i mituri fillimisht ishte takuar dhe kishte komunikuar me personat në fjalë në shtetin e Serbisë, dhe kishin bërë marrëveshje që për secilin person të marrë pagesë në vlerë prej 20 euro, e më pas i merr personat nga shteti i Serbisë, hyjnë në shtetin e Kosovës, ku i mituri siguron një automjet, ku e drejton një person deri më tani i panjohur, dhe i fusin në veturë që të gjithë, e më pas të njëjtit i dërgon te vija kufitare Kosovë-Maqedoni Veriore, ku aty nga njësiti patrullues kufitar janë vërejtur dhe kanë arritur të ndalojnë që të gjithë dhe t’i shoqërojnë në stacionin policor kufitar rajoni Lindje-Kaçanik, ku i mituri edhe është arrestuar, me këtë kishte për të kryer veprën penale kontrabandim me migrantë.

I mituri me vendim të Prokurorit të Shtetit gjenden nën masën e ndalimit 24-orë./KP

Continue Reading

Lajmet

Trajneri i Suedisë i diagnostikuar me leukemi: Më i fortë, sepse e kuptova rëndësinë e jetës

Published

on

Trajneri Anders Torstensson, njëri prej protagonistëve më të mëdhenj të Suedisë që është pagëzuar edhe si ‘Leicester suedez’, prej muajsh po lufton një betejë shumë më të fortë jashtë fushave të lojës.

Në gusht të vitit 2024, Torstensson mësoi një lajm të tmerrshëm; u diagnostikua me leucemi linfatike kronike.

“Që nga ai moment e ndjej veten akoma më të fortë sepse kuptova rëndësinë e jetës, rëndësinë e çdo ditë këtu-pohon trajneri 59 vjeçar-sot nuk ndihem ndryshe në krahasim me ditët kur nuk e dija për sëmundjen. Në një farë mënyre e lë diagnozën në spital. E kam pranuar dhe nuk është diçka që më prek thellë.”, tha ai.

Por në anën tjetër diagnoza me kancer i ka mësuar Torstensson se nuk duhet marrë asgjë për të mirëqenë dhe nuk duhet të i shtyejmë gjërat për t’i bërë të nesërmen.

“Nuk marr asgjë për të mirëqenë dhe nuk i shtyj gjërat për t’i bërë të nesërmen, edhe kjo një arsye që fituam. Të gjithë pyesin për sekretin tonë, por nuk ka asnjë të tillë. Janë rreth 500 gjëra mbi të cilat kemi punuar cdo ditë me një kujdes të jashtëzakonshëm dhe nuk kemi bërë kompromis për asgjë.”, tha ai./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara