Lajmet

Antiheronjtë: Përse na magjepsin?

Statusi i tyre moral ndonjëherë është i diskutueshëm, në mos i dënueshëm, por jemi gjithësesi të tërhequr nga ana e tyre e errët.

Published

on

Walter White, Tony Soprano, Don Draper, Daredevil, Jessica Jones, Maleficent… Mund të vazhdojmë dhe me siguri do të gjejmë shumë nga personazhet tanë të preferuar nga kinemaja, televizioni, komiket apo librat. Anti-heronjtë na magjepsin. Statusi i tyre moral ndonjëherë është i diskutueshëm, në mos i dënueshëm, por jemi gjithësesi të tërhequr nga ana e tyre e errët.

Për më shumë se një dekadë, ky profil psikologjik ka vazhduar të vendoset gjithnjë e më fort në kulturën tonë. Për disa arsye, nuk na tërheqin më figurat e virtytshme, ato që Carl Jung përcaktonte me arketipin e tij të heroit dhe që luftojnë kundër së keqes. Shpëtimtarët tanë të përjetshëm, ata që sjellin dritë për të larguar errësirën, nuk kanë pushuar së frymëzuari.

Për çfarë arsye? Për shumë. Antropologu Lévi-Strauss thotë se asnjë mit, legjendë apo figurë arketipike nuk është e rastësishme; të gjitha këto entitete kanë përfaqësimin e tyre në botën reale.

Filluam të ndiheshim më afër këtyre personazheve të gabueshëm, me të meta dhe ndonjëherë amorale. Le të shohim se çfarë motivesh dhe çfarë lehtësimi të brendshëm fshihen pas maskës së antiheroit.

Kush janë antiheronjtë dhe pse na tërheqin?

Koha e heronjve autentikë duket se ka kaluar. Mbretërimi i tyre mund të përfundojë shumë më shpejt sesa mendojmë. Figura si Herkuli apo Perseu kanë pushuar së shkndërrituri shumë kohë më parë.

Letërsia na ka lënë personazhe të paharrueshëm si Konti i Monte Kristos, por Xhejms Xhojsi e kishte ripunuar tashmë këtë univers me Uliksin e tij dhe me atë roman që befas na paraqet një grup antiheronjsh që kufizohen me komiken dhe tragjiken.

Në çdo anti-hero gjejmë të njëjtët përbërës: hijen e traumës dhe anën e kundërt të komikes. Joker është një shembull i kësaj; ne mund ta fusim në mesin e zuzarëve, por në ADN-në e tij është gjeniu i antiheroit. Sepse ai ka një të kaluar të tmerrshme dhe vishet si klloun, qesh kur dëshmon mizori dhe pikturon një buzëqeshje në një fytyrë të shënuar nga trishtimi.

Është e lehtë të kesh empati për anti-heroin, sepse ai shpesh është i pakënaqur, një ndjenjë që është e lehtë për t’u kuptuar këto kohë.

Anti-heronjtë e vërtetë dhe anti-heronjtë e papërsosur

Është e rëndësishme të mos ngatërrohet anti-heroi i tekstit shkollor me personazhin thjesht me të meta. Toni Stark (Ironman) ose Batman bëjnë pjesë në kategorinë e fundit. Ata kanë dritë dhe hije, njëri i çuditshëm dhe madje i papërgjegjshëm, tjetri duhet të përballet me një të kaluar të komplikuar për shkak të vdekjes së prindërve të tij.

Megjithatë, të dy janë heronj shpëtimtarë, personazhe që zgjidhin problemet e mëdha të botës. Ato simbolizojnë arketipin Jungian të shpëtimtarit.

Ai është një figurë që del nga fatkeqësitë, traumat, humbja apo tradhtia. Nga kjo ai krijon një botë personale në të cilën mbretërojnë ligjet e tij dhe sistemi i vlerave, shumë të ndryshme nga i yni.

E mira dhe e keqja turbullohen dhe mund të lundrojnë në të dy detet, si aftësia për bëma dhe vepra të mëdha që shkelin plotësisht ligjin.

Është e lehtë të ndjesh empati për një anti-hero

Ne i admirojmë heronjtë dhe identifikohemi me anti-heronjtë. Si është e mundur? Është një kontradiktë që dikush mund të empatizojë personazhe si Walter White apo Tony Soprano dhe të shijojë bëmat e tyre. Megjithatë është kështu. Sepse ndjenja jonë e empatisë na bën të identifikohemi më lehtë me dikë që është i pakënaqur, i dëshpëruar, i frustruar dhe që po lufton kundër një sistemi të dështuar.

Walter White, i cili ka arritur të rrëmbejë simpatinë tonë, është një mësues kimie në shkollë të mesme, vuan nga kanceri dhe prodhon metamfetaminë për të mbajtur familjen e tij. Maleficent është një zanë e tradhtuar dhe e shtypur nga njeriu që do, i cili përveç se do ta lërë, do të kthehet për t’i shqyer krahët.

Është kaq e lehtë të identifikohesh me këta personazhe. Ana e tyre e errët na tërheq sepse kuptojmë arsyet që i çuan në një dimension të tillë.

Në një shoqëri që ka dështuar, antiheroi na çliron

The Punisher, Daredevil, Jessica Jones… Vitet e fundit, janë shtuar përshtatjet për ekranin e vogël të këtyre personazheve nga bota e komikeve.

Ka diçka te anti-heronjtë që vepron si balsam, si element katartik. Ato përfaqësojnë shumë qëndrime për të cilat ne mendojmë, por nuk do t’i zbatonim kurrë në praktikë. Ata lëvizin dhe veprojnë jashtë ligjit për të zbatuar drejtësinë e tyre (justifikimin e tyre) në një shoqëri të dështuar.

Ndonjëherë anti-heroi përdor masa drastike për t’iu kundërvënë padrejtësive. Veprimi i tij ekstrem është (fshehurazi) tërheqës. Ne e admirojmë vendosmërinë e tyre përballë asaj që nuk do të guxonim kurrë të ndryshonim.

Antiheroi nuk ndryshon (dhe ne duam që ai të qëndrojë i tillë)

Anti-heronjtë gënjejnë, mund të jenë mizorë apo edhe të vrasin brutalisht. Ato mund të jenë kontradiktorë dhe ne mund t’i urrejmë dhe të vendosim t’i asgjësojmë.

Në një moment ne do të shkëputemi sepse ato sfidojnë kodet tona etike dhe morale, por, herët a vonë, do të duam të dimë më shumë. Do të donim të shihnim një film tjetër, një episod tjetër, të lexonim një tjetër komik apo një libër tjetër.

Në fund të fundit, ne nuk duam që ata të ndryshojnë. Dhe kështu, nëse superheroi devijon nga rruga e mirësisë, ai do të bëjë të pamundurën për t’u rikthyer në rrugën e duhur. Por jo, antiheroi nuk do të aspirojë kurrë të jetë ai që nuk është. Dhe ne e duam atë ashtu, të papërsosur.

Me pak fjalë, heronjtë janë zëvendësuar nga antiheronj që, në një farë mënyre, janë pasqyra e dëshirave tona më të errëta. Ato që nuk do t’i shprehim kurrë me zë të lartë./bota.al

lajme

Rektori Hajrizi pjesëmarrës në ceremoninë e ndezjes së dritave në Crown të Texas-it

Published

on

Më 2 dhjetor, në mbrëmje, në qytetin Crown të Teksasit u zhvillua ceremonia tradicionale e ndezjes së dritave festive, e organizuar nga Kryetari dhe Zv. Kryetari i qytetit. Në këtë aktivitet të veçantë ishte i ftuar Rektori Hajrizi, i cili mori pjesë në darkën zyrtare së bashku me përfaqësues të institucioneve lokale, komunitetit shqiptar, universiteteve shqiptare dhe Sam Houston State University, duke thelluar bashkëpunimin akademik dhe lidhjet komunitare.

Për këtë ngjarje festive, si përfaqësues dhe figurë e dalluar e komunitetit shqiptaro-amerikan, u zgjodh z. Joe Haliti, i shpallur këtë vit “Personaliteti i Vitit” në rajon. Kontributi i tij i vazhdueshëm në jetën e komunitetit dhe roli i tij në promovimin e vlerave shqiptare janë vlerësuar gjerësisht nga autoritetet lokale dhe bashkëkombësit.

Gjatë ceremonisë, Rektori Hajrizi mbajti një fjalim ku theksoi rëndësinë e bashkëpunimit mes komunitetit dhe institucioneve arsimore, si dhe rolin e personaliteteve si Joe Haliti në forcimin e marrëdhënieve kulturore dhe akademike ndërmjet Shteteve të Bashkuara, Kosovës dhe Shqipërisë.

Ky aktivitet shënoi një moment të rëndësishëm për komunitetin shqiptaro-amerikan në Texas, duke nderuar punën dhe përkushtimin e Joe Halitit, ndërkohë që thelloi edhe më tej lidhjet mes komunitetit dhe institucioneve arsimore ndërkombëtare.

Continue Reading

lajme

Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, realizoi një vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University (SHSU), në kuadër të bashkëpunimit ndërmjet dy institucioneve dhe angazhimit të përbashkët për avancimin e bashkëpunimit akademik dhe kërkimor.

Gjatë vizitës, Rektori Hajrizi zhvilloi një sërë takimesh me drejtues akademikë, institucione kërkimore dhe personalitete të komunitetit shqiptar në SHBA, ku u diskutuan mundësitë për zgjerimin e shkëmbimeve studimore, projekteve të përbashkëta dhe iniciativave strategjike në fusha me interes të përbashkët.

Në delegacion morën pjesë edhe përfaqësues nga universitete partnere të rajonit: Rektori, Prof. Dr. Jusuf Zejneli, dhe Kryetari i Senatit të UT, Prof. Dr. Kenan Ferati, si dhe përfaqësues të Universitetit të Tiranës. Pjesëmarrja e tyre shtoi edhe më shumë peshën e dimensionit ndër-universitar rajonal, duke e bërë vizitën një hap të rëndësishëm drejt konsolidimit të urave të reja të bashkëpunimit.

Vizitat në infrastrukturën e Universitetit ishin një tjetër pjesë e rëndësishme e programit, ku Rektori Hajrizi vizitoi Fakultetin e Biznesit, të Infermierisë, të Mjekësisë dhe një numër njësish të tjera akademike të SHSU-së. Këto vizita shërbyen për të parë nga afër standardet e larta akademike dhe laboratorike të institucionit, duke identifikuar mundësi konkrete për bashkëpunim dhe shkëmbime profesionale.

Gjatë qëndrimit, Rektori Hajrizi zhvilloi një takim të rëndësishëm me Major Gjeneral David P. Glaser, të cilin UBT e ka nderuar me çmimin më të lartë institucional. Në këtë takim u diskutua për mundësitë e bashkëpunimeve të mëtejshme në fushat e sigurisë, lidershipit dhe edukimit profesional, si dhe përfshirja e ekspertëve nga të dy institucionet në projekte të përbashkëta trajnimi dhe hulumtimi.

Po ashtu, u mbajt takimi me Dekanen e Fakultetit të Administrimit të Biznesit, Dr. Sharmistha (Shar) Self, e cila ishte organizatorja kryesore e vizitës, së bashku me Alban Fetahun – ish-student i SHSU-së dhe nismëtar i këtij partneriteti të rëndësishëm.

Rektori u prit gjithashtu nga dekanët e fakulteteve të Kriminologjisë, Shkencave, Teknologjisë Inxhinierike, Shkencave të Shëndetit dhe Shkencave Humane, me të cilët u shkëmbyen ide mbi programet akademike dhe mundësitë për projekte të përbashkëta kërkimore.

Një moment i veçantë i vizitës ishte takimi me Presidenten e SHSU-së, Dr. Alisa White, dhe Provost-in, Dr. Sumanth Yenduri, ku u diskutua thellimi i bashkëpunimit institucional, zhvillimi i programeve të përbashkëta studimore dhe krijimi i mundësive konkrete për studentët e UBT-së. Në të gjitha takimet, Rektori Hajrizi prezantoi programet akademike të UBT-së dhe potencialin për zgjerim të bashkëpunimit në fusha të ndryshme, duke u dakorduar që së shpejti të nisin projekte të përbashkëta konkrete.

Në të dy rastet, Rektori Hajrizi prezantoi iniciativën për krijimin e qendrës për studime amerikane në UBT dhe të studimeve shqiptare në Texas, e cila u prit shumë mirë nga të gjithë.

Programi përfshiu edhe vizita në institucione të rëndësishme edukative dhe shkolla të zonës së Houston-it, si dhe një vizitë në NASA Headquarters dhe muzeun e tyre, ku u diskutua për mundësinë e përfshirjes së studentëve të UBT-së në aktivitete dhe programe edukative ndërkombëtare.

Një nga aktivitetet më të rëndësishme të vizitës ishte pjesëmarrja në eventin akademik dhe kulturor të SHSU-së, “Bridge-Building Event: Strengthening Partnerships with the Albanian Community”, ku u diskutua për perspektivat e reja të bashkëpunimit afatgjatë dhe për angazhimin e mëtejshëm me komunitetin shqiptar në SHBA.

Në këtë event morën pjesë përfaqësues të komunitetit shqiptaro-amerikan nga Houston dhe Dallas, si dhe Ambasadori i Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, z. Ilir Dugolli, të cilët e mirëpritën me shumë entuziazëm iniciativën e bashkëpunimit dhe shprehën gatishmërinë për të mbështetur studentët shqiptarë me bursa dhe mundësi të tjera akademike.

Falë kësaj qasjeje bashkëpunuese, studentët e UBT-së potencialisht do të kenë mundësinë të përfitojnë bursa në studime në Sam Houston State University, si dhe të marrin pjesë në programe të përbashkëta studimore dhe kërkimore.

Më 2 dhjetor në mbrëmje, Rektori Hajrizi ishte i ftuar të marrë pjesë në ceremoninë e ndezjes së dritave të qytetit Crown në Texas, të organizuar nga Kryetari dhe Zv. Kryetari i qytetit. Për këtë ngjarje, u zgjodh z. Joe Haliti, anëtar i komunitetit shqiptaro-amerikan dhe kontribues i jashtëzakonshëm në jetën e komunitetit, i cili këtë vit u shpall “Personaliteti i Vitit” në rajon. Në këtë ceremoni, Rektori Hajrizi mbajti një fjalim gjatë darkës, ku morën pjesë përfaqësues të institucioneve të rrethit, komunitetit shqiptar, përfaqësues të universiteteve shqiptare dhe të Sam Houston State University, duke forcuar edhe më shumë lidhjet midis komunitetit dhe institucioneve akademike.

Kjo vizitë nënvizon përkushtimin e UBT-së për të forcuar rrjetin e partneriteteve ndërkombëtare dhe për të krijuar mundësi të reja për zhvillimin akademik, shkencor dhe profesional të studentëve dhe stafit të universitetit.

Continue Reading

Lajmet

Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese

Published

on

Administrata e presidentit Donald Trump ka paralajmëruar se Evropa përballet me rrezikun e një “zhdukjeje civilizuese” dhe ka vënë në pikëpyetje nëse disa shtete evropiane mund të mbeten aleatë të besueshëm të Shteteve të Bashkuara, sipas një dokumenti të ri strategjik që i kushton vëmendje të veçantë kontinentit.

Në dokumentin 33-faqësh të Strategjisë së Sigurisë Kombëtare, Trump shpalos vizionin e tij për rendin botëror dhe mënyrën se si SHBA do ta përdorë fuqinë e saj ushtarake dhe ekonomike.

Ai e cilëson këtë strategji si një udhërrëfyes për ta mbajtur Amerikën kombin më të madh dhe më të suksesshëm në historinë e njerëzimit, shkruan BBC.

Politikanët evropianë kanë reaguar menjëherë. Ministri i Jashtëm i Gjermanisë, Johann Wadephul, deklaroi se vendi i tij nuk ka nevojë për “këshilla nga jashtë” për mënyrën se si të organizojë shoqërinë e vet të lirë.

Zakonisht, një Strategji e Sigurisë Kombëtare publikohet nga presidentët amerikanë një herë gjatë mandatit dhe shërben si bazë për politikat dhe buxhetet e ardhshme, si dhe si sinjal për prioritetet e SHBA në arenën ndërkombëtare.

Dokumenti i ri vazhdon retorikën e ashpër të Trump, e cila u pa edhe në fjalimin e tij në Kombet e Bashkuara, ku ai kritikoi ashpër Evropën Perëndimore për politikat mbi migracionin dhe energjinë e pastër.

Sipas BBC, strategjia bën thirrje për rikthimin e identitetit perëndimor, ndaljen e migrimit masiv, luftimin e ndikimit të huaj dhe përqendrim në prioritetet amerikane, si lufta kundër karteleve të drogës.

Administrata Trump ka krijuar lidhje edhe me partinë e ekstremit të djathtë AfD në Gjermani, e cila është klasifikuar si ekstremiste nga shërbimet e inteligjencës gjermane.

Sa i përket Rusisë dhe luftës në Ukrainë, dokumenti thekson se Evropa tregon mungesë vetëbesimi dhe se përfundimi i konfliktit është një interes thelbësor për SHBA. Administrata Trump ka propozuar një plan paqeje, i cili fillimisht parashihte që Ukraina t’i dorëzonte disa territore Rusisë. Ndërkohë, presidenti rus Vladimir Putin ka paralajmëruar se nëse trupat ukrainase nuk tërhiqen nga rajoni i Donbasit, Rusia do ta marrë atë me forcë.

Strategjia thekson gjithashtu rëndësinë e hemisferës perëndimore dhe nevojën për riorganizimin e pranisë ushtarake amerikane, duke zhvendosur burimet nga zonat më pak prioritare. Prania ushtarake e SHBA-ve tashmë është rritur në Karaibe, ku janë kryer edhe sulme kundër grupeve të dyshuara për trafik droge.

Një tjetër fokus i rëndësishëm është Deti i Kinës Jugore, që përbën një rrugë kyçe tregtare. SHBA deklaron se do të forcojë praninë e saj në Paqësorin Perëndimor dhe u bën thirrje aleatëve si Japonia, Koreja e Jugut, Australia dhe Tajvani të rrisin shpenzimet për mbrojtje.

Dokumenti thekson se parandalimi i një konflikti për Tajvanin është një prioritet kryesor, ndërsa Kina e konsideron Tajvanin pjesë të territorit të saj dhe nuk e ka përjashtuar përdorimin e forcës për ribashkim.

Po ashtu, strategjia përmend forcimin e industrisë amerikane dhe zvogëlimin e varësisë nga teknologjitë e huaja, në përputhje me politikat proteksioniste dhe tarifat globale të vendosura nga administrata Trump./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

​Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan

Published

on

By

Ministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme Elisa Spiropali, u takua me zyrtarin e Lartë të Departamentit Amerikan të Shtetit për Çështje të Evropës dhe Euroazisë, Brendan Hanrahan, me të cilin ka diskutuar mbi thellimin e bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA.

Spiropali theksoi në Facebook se partneriteti strategjik mes Shqipërisë dhe SHBA, është i ndërtuar mbi një aleancë historike.

Kënaqësi të ritakohem me zyrtarin e Lartë të Departamentit Amerikan të Shtetit për Çështjet e Evropës dhe Evroazisë, Brendan Hanrahan, në margjinat e ministerialit të OSBE, për thellimin e bashkëpunimit tonë strategjik shumëplanësh, përfshirë në fushat e ekonomisë, tregtisë, investimeve dhe energjisë”, ka shkruar Spiropali.

Kujtojmë, takimi u mbajt në margjinat e Ministerialit të OSBE në Vjenë/KP

Continue Reading

Të kërkuara