Lajmet

Analizë: Pesë mënyra për të kuptuar se COVID-19 është bërë endemik

Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm.

Published

on

Së fundmi u publikua një përditësim i strategjisë kombëtare për COVID-19, i krijuar për të menaxhuar virusin në mënyrë që shumica e amerikanëve të mund t’i kthehen jetës së përditshme pa ndërprerje.

Vendi po kalon në një fazë të re në të cilën kërcënimi COVID-19 ndryshon nga “pandemik” në “endemik”. Kjo do të thotë se virusi do të vazhdojë të qarkullojë brenda popullatës, por me ritme të ulëta ose sezonale. Strategjia e përditësuar duhet të na mbushë me optimizëm. Por ne duhet të jemi edhe më të kujdesshëm.

“Ndërsa shkojmë drejt një jete të kontrolluar nga COVID, do të jetë gjithnjë e rëndësishme të vlerësojmë ndryshimet në kohë reale në virus dhe ndikimin e tij në komunitet, sepse ne e dimë se sa i paparashikueshëm mund të jetë ky virus”, tha Dr. Atul Nakhasi, një mjek internist në Qendrën ambulatore Martin Luther King Jr. në Los Anxhelos.

Si mund ta dimë nëse është e sigurt të demaskojmë dhe të rifillojmë aktivitetet tona normale? Çfarë sinjalesh duhet të kërkojmë për të përcaktuar nëse duhet të rifillojmë distancimin social? Më poshtë janë pesë tregues që mund të na japin përgjigje.

1. Numrat e rasteve:

Në Los Anxhelos, ku punon Nakhasi, zyrtarët e shëndetit publik kanë zhvilluar një sistem alarmi të krijuar për të sinjalizuar nivelin e rrezikut të virusit. Nëse numri i rasteve të reja qëndron nën 200 për 100 mijë njerëz, atëherë niveli i rrezikut mbetet i ulët.

Megjithëse vaksinimi luan një rol kyç në mbajtjen e ulët të numrit të rasteve, nuk është mënyra e vetme për të arritur atje. Shumica e njerëzve që infektohen me COVID-19 zhvillojnë njëfarë niveli imuniteti ndaj virusit. Infeksionet e përhapura të kombinuara me vaksinat kanë bërë që një grup shkencëtarësh të përcaktojnë se 73% e amerikanëve janë të paktën tani për tani, imun ndaj omicron, variantit dominues. Ata thonë se përqindja mund të rritet në 80% deri në mes të marsit.

2. Shtrirjet në spital:

Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm. CDC është larguar nga numrat e rasteve për t’u përqëndruar në shtrimet në spital. Kjo sepse, edhe nëse numri i përgjithshëm i raportuar i rasteve mbetet i ulët, një rritje e shtrimeve në spital mund të tregojë se virusi ka pësuar mutacion dhe rreziku i infeksionit mund të rritet me shpejtësi.

“Një fazë e re e pandemisë kërkon një rikalibrim të metrikës që nënvizon drejtpërdrejt ndikimin e vërtetë të popullsisë”, tha shefi i Inovacionit në Spitalin e Fëmijëve të Bostonit John Broënstein, P.h.D.

“Ndërsa rastet janë shkëputur nga sëmundja e rëndë, numrat e shtrimeve në spital do të vazhdojnë të jenë një tregues i fuqishëm mbi të cilin mund të mbështetet shëndeti publik”, shtoi ai.

3. Shkalla e vdekjeve:

Sipas Jodie Guest, një epidemiologe në Universitetin Emory, një masë e ashpërsisë së virusit është shkalla e vdekjeve. Nëse shohim më pak se 100 vdekje nga COVID-19 në ditë në mbarë vendin, sipas Guest, virusi ka arritur në fazën endemike. Natyrisht, do të na duhet të vëzhgojmë variantet dhe rajonet e veçanta të vendit ku përhapja e komunitetit mund të jetë e ndryshme.

4. Mostrat e ujërave të zeza:

Ujërat e zeza që rrjedhin nëpër sistemet tona të kanalizimeve mund të na tregojnë shumë për sëmundjet që mund të qarkullojnë në komunitet. Në fakt, të dhënat nga Sistemi Kombëtar i Mbikëqyrjes së Ujërave të Zeza të CDC-së treguan se 70% e objekteve të ujërave të zeza zbuluan se nivelet e virusit ishin ulur në krahasim me dy javë më parë, një tjetër shenjë që rastet e COVID-19 janë në rënie.

Mostrat e ujërave të zeza janë veçanërisht të rëndësishme sepse njerëzit e largojnë virusin kur janë në fazat e hershme të infeksionit. Kjo do të thotë që ne mund të identifikojmë shkallët në rritje të infeksionit edhe para se njerëzit të fillojnë të shfaqin simptoma.

Dr. Ted Smith, një profesor i asociuar i mjekësisë mjedisore në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Louisville, tha se përqendrimet e ujërave të zeza po bien në Amerikën e Veriut. Megjithëse ai paralajmëron se normat e infeksionit zakonisht bien në pranverë dhe verë, gjenomika është mbështetëse e një situate të prishur.

5. Grupet e shpërthimit:

Nëse kemi mësuar ndonjë gjë për COVID-19, është se është shumë ngjitës. Kjo do të thotë që zyrtarët e shëndetit publik duhet të jenë në gjendje të identifikojnë grupet e shpërthimeve në shkolla dhe vendet e punës, të cilat ka të ngjarë të paraqesin nivele në rritje të sëmundjes.

Një paralajmërim i madh:

Ndërsa kalojmë në fazën endemike të virusit, shumë njerëz do të tundohen të mendojnë se COVID është një gjë e së kaluarës. Çdo komunitet është i ndryshëm. Shkalla e vaksinimit në Vermont është rreth 80%, ndërsa në Alabama është afër 50%. Banorët e këtyre dy shteteve po përballen me dy skenarë shumë të ndryshëm në muajt në vijim.

Po kështu, edhe në qytete si Los Anxhelosi, Nakhasi paralajmëroi se është me të vërtetë e rëndësishme për ne të njohim ndikimin disproporcional që ky virus ka pasur në komunitetet tona me burime të pamjaftueshme dhe të cenueshme dhe t’i japim përparësi shëndetit, mirëqenies dhe jetës, ndërsa përgatitemi për rritje të radhës.

Gjithashtu, vetëm për shkak se më pak prej nesh sëmuren, nuk do të thotë se nuk duhet të marrim masa paraprake të zgjuara si larja e duarve dhe vazhdimi i marrjes së vaksinave përforcuese kur rekomandohet.

“Ne jemi në një fazë endemike kur rastet, shtrimet në spital dhe vdekjet kanë arritur një gjendje të qëndrueshme. “Mos harroni, megjithatë, se ‘endemik’ nuk është i njëjtë me ‘jo i rrezikshëm’”, tha Dr. Megan Ranney, një mjeke praktikuese dhe dekane në Shkollën e Shëndetit Publik të Universitetit Brown./UBTNews/

Lajmet

Murati: Depozitat e familjeve kosovare arrijnë rekord prej 4.69 miliardë euro

Published

on

By

Ministri në detyrë i Financave, Hekuran Murati, ka njoftuar përmes një postimi se kursimet dhe depozitat e familjeve në Kosovë kanë arritur një nivel rekord. Sipas tij, në fund të muajit tetor, këto depozita në bankat komerciale kanë kapur vlerën prej 4.69 miliardë euro.

Murati theksoi se, bazuar në të dhënat e Bankës Qendrore të Kosovës, rritja e depozitave familjare në pesë vitet e fundit ka qenë e dukshme. Ato janë shtuar me 2.12 miliardë euro, që paraqet një rritje prej 82.5% krahasuar me tetorin e vitit 2019, kur vlera totale e tyre ishte 2.57 miliardë euro.

Sipas të dhënave zyrtare nga seritë kohore në faqen e BQK-së, depozitat dhe kursimet nëpër banka të familjeve në Kosovë kanë shënuar rekord me 4.69 miliardë euro.
Kjo përbën një rritje prej 2.12 miliardë euro, apo 82.5%, krahasuar me muajin tetor para 5 viteve kur depozitat dhe kursimet e familjeve në Kosovë ishin 2.57 miliardë euro.“, ka shkruar në postim Murati./UBTNews

Continue Reading

Lajmet

Milkoviqi dënohet me 2 vjet burgim dhe 14 mijë euro gjobë për sulm ndaj KFOR-it dhe Policisë

Published

on

By

Lubisha Milkoviq është dënuar me dy vjet burgim dhe 14 mijë euro gjobë për ngjarjet e 29 majit 2023 në Zveçan, ku ai akuzohej për sulm ndaj ushtarëve të KFOR-it dhe zyrtarëve të Policisë së Kosovës.

Milkoviq ka pranuar fajësinë pas arritjes së një marrëveshjeje me Prokurorinë Speciale, marrëveshje që përfshin veprat penale “sulm” dhe “pjesëmarrje në turmë që kryen vepra penale apo huliganizëm”.

Unë e pranoj fajësinë dhe e pranoj marrëveshjen për pranimin e fajësisë”, deklaroi i pandehuri gjatë seancës.

Avokati i tij, Milosh Deleviq, konfirmoi se marrëveshja është arritur me vullnet të lirë dhe pas konsultimeve të mjaftueshme mes palëve. Ai propozoi që Milkoviq t’i mundësohet pagesa e gjobës me këste gjatë një periudhe dyvjeçare.

Prokurori Bekim Kodraliu sqaroi se marrëveshja parasheh dënim prej dy vjetësh burg, duke përfshirë kohën e kaluar në paraburgim, ndërsa gjashtë muaj të dënimit zëvendësohen me gjobën prej 14 mijë eurosh.

Kryetarja e trupit gjykues, Violeta Namani-Hajra, konstatoi se kushtet ligjore për miratimin e marrëveshjes së fajësisë janë plotësuar dhe se ajo mbështetet në prova të mjaftueshme.

Aktgjykimi pritet të shpallet brenda pak kohësh./UBTNews

Continue Reading

Lajmet

Ditët e humbura shkaku i protestës, Trafiku Urban njofton se do të zgjatet për 9 ditë vlefshmëria e biletës

Published

on

By

Trafiku Urban ka njoftuar se të gjitha ditët e humbura gjatë periudhës së protestës do t’u kompensohen qytetarëve përmes zgjatjes automatike të vlefshmërisë së biletave mujore.

Ndërmarrja ka bërë të ditur se procesi i kompensimit realizohet vetëm pas vulosjes së biletës në njërën nga kioskat zyrtare.

Të nderuar qytetarë, kompensimi aplikohet vetëm pas vulosjes së biletës,” thekson ndërmarrja në njoftimin e saj zyrtar./UBTNews

Continue Reading

Lajmet

Ambasadori gjerman nderon Rugovën: Një avokat për rezistencën paqësore

Published

on

By

Ambasada e Gjermanisë në Kosovë ka nderuar sot figurën e Presidentit historik Ibrahim Rugova, duke rikujtuar rolin e tij si simbol i rezistencës paqësore dhe i zgjidhjes së konflikteve përmes dialogut.

Përmes një njoftimi në rrjetet sociale, ambasada ka bërë të ditur se ambasadori gjerman, Rainer Rudolph, ka vizituar varrin e presidentit të ndjerë, ku ka vendosur një kurorë me lule në shenjë respekti dhe mirënjohjeje për kontributin e Rugovës në shtetformimin e Kosovës.

Duke nderuar trashëgiminë e Presidentit Ibrahim Rugova, një avokat për rezistencën paqësore dhe zgjidhjen e konflikteve pa dhunë”, thuhet në postimin e ambasadës në Facebook.

Fotografitë e publikuara shfaqin ambasadorin Rudolph pranë varrit të Rugovës gjatë ceremonisë së vendosjes së kurorës, duke reflektuar respektin e vazhdueshëm të Gjermanisë ndaj rolit të tij historik.

Continue Reading

Të kërkuara