

Lajmet
Analizë: Pesë mënyra për të kuptuar se COVID-19 është bërë endemik
Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSë fundmi u publikua një përditësim i strategjisë kombëtare për COVID-19, i krijuar për të menaxhuar virusin në mënyrë që shumica e amerikanëve të mund t’i kthehen jetës së përditshme pa ndërprerje.
Vendi po kalon në një fazë të re në të cilën kërcënimi COVID-19 ndryshon nga “pandemik” në “endemik”. Kjo do të thotë se virusi do të vazhdojë të qarkullojë brenda popullatës, por me ritme të ulëta ose sezonale. Strategjia e përditësuar duhet të na mbushë me optimizëm. Por ne duhet të jemi edhe më të kujdesshëm.
“Ndërsa shkojmë drejt një jete të kontrolluar nga COVID, do të jetë gjithnjë e rëndësishme të vlerësojmë ndryshimet në kohë reale në virus dhe ndikimin e tij në komunitet, sepse ne e dimë se sa i paparashikueshëm mund të jetë ky virus”, tha Dr. Atul Nakhasi, një mjek internist në Qendrën ambulatore Martin Luther King Jr. në Los Anxhelos.
Si mund ta dimë nëse është e sigurt të demaskojmë dhe të rifillojmë aktivitetet tona normale? Çfarë sinjalesh duhet të kërkojmë për të përcaktuar nëse duhet të rifillojmë distancimin social? Më poshtë janë pesë tregues që mund të na japin përgjigje.
1. Numrat e rasteve:
Në Los Anxhelos, ku punon Nakhasi, zyrtarët e shëndetit publik kanë zhvilluar një sistem alarmi të krijuar për të sinjalizuar nivelin e rrezikut të virusit. Nëse numri i rasteve të reja qëndron nën 200 për 100 mijë njerëz, atëherë niveli i rrezikut mbetet i ulët.
Megjithëse vaksinimi luan një rol kyç në mbajtjen e ulët të numrit të rasteve, nuk është mënyra e vetme për të arritur atje. Shumica e njerëzve që infektohen me COVID-19 zhvillojnë njëfarë niveli imuniteti ndaj virusit. Infeksionet e përhapura të kombinuara me vaksinat kanë bërë që një grup shkencëtarësh të përcaktojnë se 73% e amerikanëve janë të paktën tani për tani, imun ndaj omicron, variantit dominues. Ata thonë se përqindja mund të rritet në 80% deri në mes të marsit.
2. Shtrirjet në spital:
Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm. CDC është larguar nga numrat e rasteve për t’u përqëndruar në shtrimet në spital. Kjo sepse, edhe nëse numri i përgjithshëm i raportuar i rasteve mbetet i ulët, një rritje e shtrimeve në spital mund të tregojë se virusi ka pësuar mutacion dhe rreziku i infeksionit mund të rritet me shpejtësi.
“Një fazë e re e pandemisë kërkon një rikalibrim të metrikës që nënvizon drejtpërdrejt ndikimin e vërtetë të popullsisë”, tha shefi i Inovacionit në Spitalin e Fëmijëve të Bostonit John Broënstein, P.h.D.
“Ndërsa rastet janë shkëputur nga sëmundja e rëndë, numrat e shtrimeve në spital do të vazhdojnë të jenë një tregues i fuqishëm mbi të cilin mund të mbështetet shëndeti publik”, shtoi ai.
3. Shkalla e vdekjeve:
Sipas Jodie Guest, një epidemiologe në Universitetin Emory, një masë e ashpërsisë së virusit është shkalla e vdekjeve. Nëse shohim më pak se 100 vdekje nga COVID-19 në ditë në mbarë vendin, sipas Guest, virusi ka arritur në fazën endemike. Natyrisht, do të na duhet të vëzhgojmë variantet dhe rajonet e veçanta të vendit ku përhapja e komunitetit mund të jetë e ndryshme.
4. Mostrat e ujërave të zeza:
Ujërat e zeza që rrjedhin nëpër sistemet tona të kanalizimeve mund të na tregojnë shumë për sëmundjet që mund të qarkullojnë në komunitet. Në fakt, të dhënat nga Sistemi Kombëtar i Mbikëqyrjes së Ujërave të Zeza të CDC-së treguan se 70% e objekteve të ujërave të zeza zbuluan se nivelet e virusit ishin ulur në krahasim me dy javë më parë, një tjetër shenjë që rastet e COVID-19 janë në rënie.
Mostrat e ujërave të zeza janë veçanërisht të rëndësishme sepse njerëzit e largojnë virusin kur janë në fazat e hershme të infeksionit. Kjo do të thotë që ne mund të identifikojmë shkallët në rritje të infeksionit edhe para se njerëzit të fillojnë të shfaqin simptoma.
Dr. Ted Smith, një profesor i asociuar i mjekësisë mjedisore në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Louisville, tha se përqendrimet e ujërave të zeza po bien në Amerikën e Veriut. Megjithëse ai paralajmëron se normat e infeksionit zakonisht bien në pranverë dhe verë, gjenomika është mbështetëse e një situate të prishur.
5. Grupet e shpërthimit:
Nëse kemi mësuar ndonjë gjë për COVID-19, është se është shumë ngjitës. Kjo do të thotë që zyrtarët e shëndetit publik duhet të jenë në gjendje të identifikojnë grupet e shpërthimeve në shkolla dhe vendet e punës, të cilat ka të ngjarë të paraqesin nivele në rritje të sëmundjes.
Një paralajmërim i madh:
Ndërsa kalojmë në fazën endemike të virusit, shumë njerëz do të tundohen të mendojnë se COVID është një gjë e së kaluarës. Çdo komunitet është i ndryshëm. Shkalla e vaksinimit në Vermont është rreth 80%, ndërsa në Alabama është afër 50%. Banorët e këtyre dy shteteve po përballen me dy skenarë shumë të ndryshëm në muajt në vijim.
Po kështu, edhe në qytete si Los Anxhelosi, Nakhasi paralajmëroi se është me të vërtetë e rëndësishme për ne të njohim ndikimin disproporcional që ky virus ka pasur në komunitetet tona me burime të pamjaftueshme dhe të cenueshme dhe t’i japim përparësi shëndetit, mirëqenies dhe jetës, ndërsa përgatitemi për rritje të radhës.
Gjithashtu, vetëm për shkak se më pak prej nesh sëmuren, nuk do të thotë se nuk duhet të marrim masa paraprake të zgjuara si larja e duarve dhe vazhdimi i marrjes së vaksinave përforcuese kur rekomandohet.
“Ne jemi në një fazë endemike kur rastet, shtrimet në spital dhe vdekjet kanë arritur një gjendje të qëndrueshme. “Mos harroni, megjithatë, se ‘endemik’ nuk është i njëjtë me ‘jo i rrezikshëm’”, tha Dr. Megan Ranney, një mjeke praktikuese dhe dekane në Shkollën e Shëndetit Publik të Universitetit Brown./UBTNews/
Aktualitet
Prokuroria Speciale kërkon një muaj paraburgim për të dyshuarin për krime lufte
Published
14 minutes agoon
August 19, 2025By
UBT News
Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Prishtinë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të pandehurit S.S., i cili ndodhet në ndalim 48-orësh, për shkak të dyshimit të bazuar se ka kryer veprën penale “Krime lufte kundër popullsisë civile”.
Sipas kërkesës së Prokurorisë Speciale, S.S. dyshohet se, në bashkëpunim me pjesëtarë të tjerë të uniformuar duke vepruar në grup si zyrtarë të mobilizuar rezervist aktiv me njësi të përbëra nga Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë, gjatë periudhës së luftës në Kosovë ka marrë pjesë në vrasjen e civilëve të paarmatosur në Komunën e Vushtrrisë.
Ndër të tjera, S.S. dyshohet se më 06.04.1999 në bashkëkryerje, gjatë një aksioni ka plaçkitur, djegur shtëpi, si dhe ka ushtruar dhunë fizike dhe seksuale ndaj civilëve të paarmatosur.
Sipas Prokurorisë Speciale, gjatë fazës së hetimeve janë siguruar prova materiale, përfshirë edhe dëshmi të dëshmitarëve.
Aktualitet
Arrestohet i dyshuari, në gjendje të dehur dyshohet se keqtrajtoi gruan
Published
47 minutes agoon
August 19, 2025By
UBT News
Një person është arrestuar në Gjakovë nën dyshimin që i njëjti ka keqtrajtuar bashkëshorten e tij në gjendje të dehur.
Viktima ka pranuar tretmanin mjekësor, teksa i dyshuari është dërguar në mbajtje me vendim të prokurorit.
“Gjakovë 18.08.2025 – 19:30. Është arrestuar i dyshuari mashkull kosovar, nën dyshimin se i njëjti në gjendje të dehur ka keqtrajtuar bashkëshorten e tij. Viktimës i është ofruar tretman mjekësor, ndërsa i dyshuari me vendim të prokurorit është dërguar në mbajtje”, thuhet në raportin 24-orësh të Policisë së Kosovës.
Ngjarja ka ndodhur ditën e hënë rreth orës 19:30.
Kronika e zezë
Grabitën me dhunë një çift të moshuarish në Itali, arrestohen tre shqiptarë
Published
49 minutes agoon
August 19, 2025By
UBT News
Tre shqiptare janë arrestuar nga policia italiane, pasi dyshohen për kryerjen e një grabitjeje të dhunshme në një banesë në qytetin e Padovës në Itali ku u përfshi një çift i moshuar.
Pronari i shtëpisë, një 70-vjeçar, u godit me levë dhe u shkelmua sapo ra përtokë. Viktimat u grabitën për telefonat celularë dhe disa sende me vlerë, ndërsa përpjekja për të hapur një kasafortë dështoi.
Pas marrjes së ankesës, policia ndërmori hetime të shpejta që çuan në identifikimin dhe arrestimin e tre shqiptarëve. Gjatë bastisjes së banesës së tyre u gjetën çanta, bizhuteri dhe para me vlerë 15 mijë euro, si dhe mjetet e përdorura në grabitje: levë, doreza, radio dore, kaçavida dhe veshjet që kishin përdorur natën e ngjarjes.
Hetimet zbuluan gjithashtu dy shtetas të tjerë shqiptarë, 27 dhe 28 vjeç, pa precedentë penalë dhe pa vendbanim të fiksuar, të cilët kishin hyrë në Itali vetëm një ditë më parë, ndoshta për t’u bashkuar me grupin dhe për të kryer vjedhje të tjera.
Aktualitet
Shoqata e Transportit të Autobusëve Prishtinë–Podujevë proteston para Komunës së Prishtinës
Published
58 minutes agoon
August 19, 2025By
UBT News
Qytetarët dhe shoferët e autobusëve nga Podujeva kanë kundërshtuar vendimin e Komunës së Prishtinës për ndalimin e kthimit të autobusëve në zonën pranë Xhamisë së Llapit. Masa u ndërmor nga Komuna në bashkëpunim me Policinë e Kosovës, me arsyetimin se disa operatorë të transportit po tentojnë të anashkalojnë Stacionin e Autobusëve të Prishtinës.
Komuna e Prishtinës ka paralajmëruar dje zbatimin e marrëveshjes për qarkullimin e autobusëve ndërurbanë, që përfshin edhe linjat nga Podujeva, duke ndaluar ndalesat e paautorizuara brenda qytetit.
Por ky vendim ka nxitur reagime nga udhëtarët llapjanë, të cilët e konsiderojnë të padrejtë dhe të rrezikshëm për sigurinë e tyre.
Para Komunës së Prishtinës, qytetarja Antigona Jakupi tha se vendimi për ndalimin e kthimit të autobusëve po rrezikon sigurinë e udhëtarëve.
Jakupi potencoi se Komuna duhet të gjejë një zgjidhje praktike për udhëtarët, pasi situata aktuale po u krijon vështirësi të mëdha.
“Podujeva frekuenton shumë banorë, qytetarët llapjan kanë biznese në Podujevë, udhëtojnë çdo ditë e frekuentojnë atë rrugë. Është shumë rrezik nuk e di a keni qenë, a e keni parasysh cfarë rruge është ku presim te shkolla ‘Modeli’. Nuk e lënë të parkohet autobusi, duhet me dalë në semafor, rrezikohet jeta e qytetarit, është shkollë publike aty rrezikohet jeta e nxënësve, e mësimdhënësve. Komuna duhet të bëjë një zgjidhje për neve. Duhet marrë parasysh kushtet për qytetarët, asnjë nuk e kanë lehtë, as pronarët e autobusëve. Unë udhëtoj çdo ditë më taksi, e di cfarë neglizhence u bëhet këtyre. Rrezikojnë jetën e qytetarit, rrezikojnë punën e vet. Nuk është faji i tyre, plotësisht janë të pafajshëm këta (shoferër e autobusëve)”, tha Jakupi.
Edhe Nazmije Hajrullahu e cilësoi vendimin e Komunës si të padrejtë dhe të papranueshëm për qytetarët e Podujevës. Sipas saj, kjo është një poshtërsi e madhe.
Kryetari i Shoqatës Transportuese të Autobusëve Prishtinë-Podujevë, Beqir Mustafa tha se janë dënuar nga 500 euro nga Inspektorati i Komunës. Ai potencoi se shoferët nuk do të rikthehen në punë deri në realizimin e kërkesave të tyre.

Prokuroria Speciale kërkon një muaj paraburgim për të dyshuarin për krime lufte

Si të mbrohet shëndeti i syve të fëmijëve?

Arrestohet i dyshuari, në gjendje të dehur dyshohet se keqtrajtoi gruan

Grabitën me dhunë një çift të moshuarish në Itali, arrestohen tre shqiptarë

Tetë emrat e vërtetë e të të famshmëve që do t’ju befasojnë

Shoqata e Transportit të Autobusëve Prishtinë–Podujevë proteston para Komunës së Prishtinës

Si të dalloni alergjinë verore nga ftohja dhe si të mbroheni?

SHBA: Britania ka tërhequr kërkesën e diskutueshme për të dhënat e përdoruesve globalë të Apple

Raporti 24 orësh i Policisë së Kosovës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit