

Lajmet
Analizë: Pesë mënyra për të kuptuar se COVID-19 është bërë endemik
Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiSë fundmi u publikua një përditësim i strategjisë kombëtare për COVID-19, i krijuar për të menaxhuar virusin në mënyrë që shumica e amerikanëve të mund t’i kthehen jetës së përditshme pa ndërprerje.
Vendi po kalon në një fazë të re në të cilën kërcënimi COVID-19 ndryshon nga “pandemik” në “endemik”. Kjo do të thotë se virusi do të vazhdojë të qarkullojë brenda popullatës, por me ritme të ulëta ose sezonale. Strategjia e përditësuar duhet të na mbushë me optimizëm. Por ne duhet të jemi edhe më të kujdesshëm.
“Ndërsa shkojmë drejt një jete të kontrolluar nga COVID, do të jetë gjithnjë e rëndësishme të vlerësojmë ndryshimet në kohë reale në virus dhe ndikimin e tij në komunitet, sepse ne e dimë se sa i paparashikueshëm mund të jetë ky virus”, tha Dr. Atul Nakhasi, një mjek internist në Qendrën ambulatore Martin Luther King Jr. në Los Anxhelos.
Si mund ta dimë nëse është e sigurt të demaskojmë dhe të rifillojmë aktivitetet tona normale? Çfarë sinjalesh duhet të kërkojmë për të përcaktuar nëse duhet të rifillojmë distancimin social? Më poshtë janë pesë tregues që mund të na japin përgjigje.
1. Numrat e rasteve:
Në Los Anxhelos, ku punon Nakhasi, zyrtarët e shëndetit publik kanë zhvilluar një sistem alarmi të krijuar për të sinjalizuar nivelin e rrezikut të virusit. Nëse numri i rasteve të reja qëndron nën 200 për 100 mijë njerëz, atëherë niveli i rrezikut mbetet i ulët.
Megjithëse vaksinimi luan një rol kyç në mbajtjen e ulët të numrit të rasteve, nuk është mënyra e vetme për të arritur atje. Shumica e njerëzve që infektohen me COVID-19 zhvillojnë njëfarë niveli imuniteti ndaj virusit. Infeksionet e përhapura të kombinuara me vaksinat kanë bërë që një grup shkencëtarësh të përcaktojnë se 73% e amerikanëve janë të paktën tani për tani, imun ndaj omicron, variantit dominues. Ata thonë se përqindja mund të rritet në 80% deri në mes të marsit.
2. Shtrirjet në spital:
Nëse shohim që shtrimet në spital vazhdojnë të ulen dhe të mbeten të qëndrueshme, kjo do të sugjerojë endemizëm. CDC është larguar nga numrat e rasteve për t’u përqëndruar në shtrimet në spital. Kjo sepse, edhe nëse numri i përgjithshëm i raportuar i rasteve mbetet i ulët, një rritje e shtrimeve në spital mund të tregojë se virusi ka pësuar mutacion dhe rreziku i infeksionit mund të rritet me shpejtësi.
“Një fazë e re e pandemisë kërkon një rikalibrim të metrikës që nënvizon drejtpërdrejt ndikimin e vërtetë të popullsisë”, tha shefi i Inovacionit në Spitalin e Fëmijëve të Bostonit John Broënstein, P.h.D.
“Ndërsa rastet janë shkëputur nga sëmundja e rëndë, numrat e shtrimeve në spital do të vazhdojnë të jenë një tregues i fuqishëm mbi të cilin mund të mbështetet shëndeti publik”, shtoi ai.
3. Shkalla e vdekjeve:
Sipas Jodie Guest, një epidemiologe në Universitetin Emory, një masë e ashpërsisë së virusit është shkalla e vdekjeve. Nëse shohim më pak se 100 vdekje nga COVID-19 në ditë në mbarë vendin, sipas Guest, virusi ka arritur në fazën endemike. Natyrisht, do të na duhet të vëzhgojmë variantet dhe rajonet e veçanta të vendit ku përhapja e komunitetit mund të jetë e ndryshme.
4. Mostrat e ujërave të zeza:
Ujërat e zeza që rrjedhin nëpër sistemet tona të kanalizimeve mund të na tregojnë shumë për sëmundjet që mund të qarkullojnë në komunitet. Në fakt, të dhënat nga Sistemi Kombëtar i Mbikëqyrjes së Ujërave të Zeza të CDC-së treguan se 70% e objekteve të ujërave të zeza zbuluan se nivelet e virusit ishin ulur në krahasim me dy javë më parë, një tjetër shenjë që rastet e COVID-19 janë në rënie.
Mostrat e ujërave të zeza janë veçanërisht të rëndësishme sepse njerëzit e largojnë virusin kur janë në fazat e hershme të infeksionit. Kjo do të thotë që ne mund të identifikojmë shkallët në rritje të infeksionit edhe para se njerëzit të fillojnë të shfaqin simptoma.
Dr. Ted Smith, një profesor i asociuar i mjekësisë mjedisore në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Louisville, tha se përqendrimet e ujërave të zeza po bien në Amerikën e Veriut. Megjithëse ai paralajmëron se normat e infeksionit zakonisht bien në pranverë dhe verë, gjenomika është mbështetëse e një situate të prishur.
5. Grupet e shpërthimit:
Nëse kemi mësuar ndonjë gjë për COVID-19, është se është shumë ngjitës. Kjo do të thotë që zyrtarët e shëndetit publik duhet të jenë në gjendje të identifikojnë grupet e shpërthimeve në shkolla dhe vendet e punës, të cilat ka të ngjarë të paraqesin nivele në rritje të sëmundjes.
Një paralajmërim i madh:
Ndërsa kalojmë në fazën endemike të virusit, shumë njerëz do të tundohen të mendojnë se COVID është një gjë e së kaluarës. Çdo komunitet është i ndryshëm. Shkalla e vaksinimit në Vermont është rreth 80%, ndërsa në Alabama është afër 50%. Banorët e këtyre dy shteteve po përballen me dy skenarë shumë të ndryshëm në muajt në vijim.
Po kështu, edhe në qytete si Los Anxhelosi, Nakhasi paralajmëroi se është me të vërtetë e rëndësishme për ne të njohim ndikimin disproporcional që ky virus ka pasur në komunitetet tona me burime të pamjaftueshme dhe të cenueshme dhe t’i japim përparësi shëndetit, mirëqenies dhe jetës, ndërsa përgatitemi për rritje të radhës.
Gjithashtu, vetëm për shkak se më pak prej nesh sëmuren, nuk do të thotë se nuk duhet të marrim masa paraprake të zgjuara si larja e duarve dhe vazhdimi i marrjes së vaksinave përforcuese kur rekomandohet.
“Ne jemi në një fazë endemike kur rastet, shtrimet në spital dhe vdekjet kanë arritur një gjendje të qëndrueshme. “Mos harroni, megjithatë, se ‘endemik’ nuk është i njëjtë me ‘jo i rrezikshëm’”, tha Dr. Megan Ranney, një mjeke praktikuese dhe dekane në Shkollën e Shëndetit Publik të Universitetit Brown./UBTNews/
Bota
Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit
Published
4 minutes agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Kryeministri i rrëzuar i Francës, François Bayrou, raportohet është nisur drejt Pallatit Elysee për t’ia dorëzuar dorëheqjen presidentit Emmanuel Macron.
Ai dështoi të sigurojë votëbesimin në Parlament të hënën, të cilin e kishte kërkuar vetë, pasi propozimet e tij për shkurtime buxhetore ngjallën pakënaqësi të mëdha.
Qeveria e Bayrou u rrëzua me 364 vota kundër dhe 194 pro, duke shkaktuar një tjetër krizë politike në Francë. Tani, presidenti Macron detyrohet për të katërtën herë brenda një viti të emërojë një kryeministër të ri, në një situatë të rënduar nga polarizimi politik dhe mungesa e një shumice të qëndrueshme në Asamblenë Kombëtare./D.B/EO
Lajmet
Begaj takohet me Kamberin: S’do të heqi dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit shqiptar
Published
40 minutes agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj, ka pritur në takim deputetin e vetëm shqiptar në Kuvendin e Serbisë, Shaip Kamberi.
Në këtë takim, siç thuhet, është biseduar për sfidat dhe problematikat me të cilat përballen shqiptarët në Luginën e Preshevës.
Kamberi përmes një postimi të ndarë në Facebook, ka theksuar shqetësimin e tij për provokimet e fundit në Bujanoc, duke kërkuar një vëmendje më të madhe nga shteti shqiptar.
Ai po ashtu ka nënvizuar rëndësinë e një diplomacie aktive dhe projekteve konkrete, siç është Fondi Investiv.
“Një diplomaci aktive shqiptare do të kontribuonte në sensibilizimin e çështjes së Luginës në arenën ndërkombëtare, ndërsa një prezencë më e fuqishme e Shqipërisë në këtë trevë, përmes projekteve konkrete dhe në veçanti përmes Fondit Investiv, do të rriste ndjenjën e sigurisë dhe do të sillte një shpresë të re për qytetarët shqiptarë të Luginës së Preshevës”, ka shkruar Kamberi.
Nga ana tjetër, Presidenti Begaj ka deklaruar se nuk do të heqë dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit politik shqiptar dhe lobimin në mbrojtje të të drejtave e identitetit të shqiptarëve të kësaj treve, si në nivel kombëtar ashtu edhe ndërkombëtar.
”Kurrë nuk do të heq dorë nga përpjekjet e mia për unifikimin e faktorit politik shqiptar dhe lobimin në të gjitha nivelet në mbrojtje të të drejtave dhe identitetit të tyre”, shkroi Presidenti Begaj në Facebook./D.B/EO
Lajmet
Vdes një 29-vjeçare lehonë në QKUK, humbi edhe foshnjën disa ditë pas lindjes
Published
2 hours agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Një 29-vjeçare lehonë ka vdekur dje në njësinë e Mjekimit Intensiv Qendror në QKUK.
Siç mëson Klan Kosova, e njëjta kishte humbur edhe foshnjën vetëm disa ditë pas lindjes./D.B/EO
Lajmet
Presidentja Osmani: Bllokimi i Kuvendit cenon themelet e shtetit
Published
2 hours agoon
September 9, 2025By
UBTnews
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka sqaruar të martën qëndrimin e saj lidhur me komentet drejtuar Gjykatës Kushtetuese në raport me konstituimin e Kuvendit të Kosovës.
Në një konferencë për media, Osmani tha se aktualisht Kuvendi ka kuorum dhe se moszgjedhja e një nënkryetari nga komuniteti serb, cenon në mënyrë serioze themelet e shtetit.
“Bllokimi i konstituimit të Kuvendit për shkak të moszgjedhjes së një nënkryetari nga komuniteti serb, ani pse Kuvendi ka kuorum, do të cenonte seriozisht vetë themelet dhe vlerat mbi të cilat është ndërtuar Republika jonë. Përderisa Kryesia ka kuorum dhe Kuvendi ka zgjedhur kryetarin, nuk duhet të ketë pengesa për funksionimin e tij”, u shpreh Osmani.
Ndër të tjera, presidentja komentoi edhe polemikat e fundit rreth punimit akademik të kryetarit të Kuvendit, Dimal Basha, për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës gjatë kohës së studimeve.
“Nuk e kam lexuar ende. Kam dëgjuar shqetësimet dhe përgjigja e dhënë prej tij është ajo që duhet marrë parasysh. Si presidente nuk kam mundësi të merrem me shkrimet që politikanët kanë bërë gjatë studimeve. Ajo që ka rëndësi sot është fakti se, si kryetar i Kuvendit, Basha ka konfirmuar respektin e madh për sakrificën e popullit dhe të UÇK-së. Ne do të bashkëpunojmë për mbrojtjen e kësaj trashëgimie nga çdo tentim për ta rishkruar historinë”, theksoi Osmani./D.B

Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit

Begaj takohet me Kamberin: S’do të heqi dorë nga përpjekjet për unifikimin e faktorit shqiptar

Si të shihni kush ju ka hequr në Instagram me ChatGPT

‘Mallkimi i Drake’ godet edhe Jannik Sinner: 300 mijë dollarë të humbura

Vdes një 29-vjeçare lehonë në QKUK, humbi edhe foshnjën disa ditë pas lindjes

Presidentja Osmani: Bllokimi i Kuvendit cenon themelet e shtetit

Italianët bëjnë dush më shpesh se çdokush tjetër në Evropë

Dhimbjet e shpinës, shkaku kryesor i mungesave në punë: Si t’i parandaloni?

Kendall Jenner dhe Gigi Hadid, fytyrat e Vogue për tetorin
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26