Botë

Ahmed Al-Shaara bëhet president i përkohshëm i Sirisë

Published

on

Udhëheqësi i rebelëve të Sirisë që rrëzuan presidentin Bashar Al- Assad muajin e kaluar u emërua president i përkohshëm i vendit të mërkurën.

Ahmad Al-Sharaa, një rebel dikur i lidhur me Al-Qaidan është kreu i grupit, Hayat Tahrir al-Sham (HTS) i shpallur terrorist nga Shtetet e Bashkuara.

Emërimi i tij erdhi pasi ish-kryengritësit anuluan Kushtetutën ekzistuese, duke thënë se një e re do të hartohej së shpejti.

Njoftimi u bë nga zëdhënësi për sektorin e ri të operacioneve ushtarake të qeverisë de fakto të Sirisë, kolonel Hassan Abdul Ghani, raportoi agjencia shtetërore e lajmeve SANA.

Al-Sharaa pritej të shfaqej në një fjalim televiziv pas takimit, por nuk e bëri këtë menjëherë dhe mbeti e paqartë nëse do ta bënte.

Mekanizmi i saktë sipas të cilit ai u zgjodh president të përkohshëm nuk ishte gjithashtu i qartë.

Al-Sharaa, i njohur më parë si Abu Mohammed Al-Jolani udhëhoqi ofensivën e rrufeshme që rrëzoi Asadin në fillim të dhjetorit.

Dikur grupi ishte i lidhur me Al-Qaidan, por që atëherë është distancuar dhe në vitet e fundit, Al-Sharaa është përpjekur të paraqitet si një kampion i pluralizmit dhe tolerancës dhe ka premtuar të mbrojë të drejtat e grave dhe pakicave fetare.

Shtetet e Bashkuara kishin vendosur më parë një shpërblim prej 10 milionë dollarësh për kapjen e Al-Sharaas, por e anuluan atë muajin e kaluar pasi një delegacion amerikan vizitoi Damaskun dhe u takua me të.

Diplomatja e lartë amerikane për Lindjen e Mesme, Barbara Leaf tha pas takimit se Al-Sharaa u konsiderua si “pragmatik”.

Nuk pati asnjë reagim të menjëhershëm nga bota arabe apo më gjerë për emërimin e Al-Shaaras, gjë që pritej.

Vendet perëndimore, megjithëse kanë lëvizur për të rivendosur lidhjet me Damaskun pas përmbysjes së Assadit, janë ende disi të kujdesshëm ndaj sundimtarëve të rinj islamikë të Sirisë.

Abdul Ghani, zëdhënësi, njoftoi gjithashtu të mërkurën anulimin e kushtetutës së vendit – të miratuar në vitin 2012, nën sundimin e Asadit – dhe tha se Al-Sharaa do të autorizohej të formonte një këshill të përkohshëm legjislativ derisa të hartohet një Kushtetutë e re.

Të gjitha fraksionet e armatosura në vend do të shpërbëhen, tha Abdul Ghani, dhe do të absorbohen në institucionet shtetërore.

Që nga rënia e Assadit, HTS është bërë partia de fakto në pushtet dhe ka krijuar një qeveri të përkohshme të përbërë kryesisht nga zyrtarë të qeverisë lokale që ajo drejtonte më parë në provincën Idlib të kontrolluar nga rebelët.

Autoritetet e përkohshme kanë premtuar se do të nisin një proces gjithëpërfshirës për të krijuar një qeveri dhe kushtetutë të re, duke përfshirë thirrjen e një konference të dialogut kombëtar dhe ftimin e komuniteteve të ndryshme të Sirisë, megjithëse nuk është caktuar një datë.

Derisa ish-ushtria siriane u shemb me rënien e Asadit, Al-Sharaa ka bërë thirrje për krijimin e një ushtrie të re të unifikuar kombëtare dhe forcave të sigurisë, por pyetje janë ngritur mbi mënyrën se si administrata e përkohshme mund të bashkojë një grup të ish-grupeve rebele, secili me grupet e veta. liderët dhe ideologjinë.

Në takimin vjetor të Forumit Ekonomik Botëror në Davos këtë muaj, Asaad al-Shibani, ministri i Jashtëm i Sirisë dhe zyrtari i HTS, tha se vendi ka nevojë për anëtarët e komunitetit ndërkombëtar ndërsa fillon rindërtimin pas 14 vjetësh lufte brutale civile./REL/

Botë

Zelensky i gatshëm t’i bashkohet bisedimeve Trump-Putin

Published

on

By

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky ka thënë se do të ishte gati t’u bashkohej Donald Trump dhe Vladimir Putin në një samit të propozuar në Hungari nëse ftohej.

Presidentët e SHBA-së dhe Rusisë njoftuan të enjten se planifikonin të zhvillonin bisedime mbi luftën në Ukrainë në Budapest, ndoshta në javët e ardhshme, shkruan BBC.

Në komentet e publikuara të hënën, Zelensky u tha gazetarëve: “Nëse është një ftesë në një format ku takohemi si tre ose, siç quhet, diplomaci e transportit… atëherë në një format apo në një tjetër, ne do të biem dakord.”

Ndërkohë, raportet e medias kanë sugjeruar se takimi i tij në Shtëpinë e Bardhë me Trump të premten u shndërrua në një “ndeshje me britma” – me palën amerikane që i kërkon Ukrainës të pranojë kushtet e Rusisë për t’i dhënë fund luftës./KP

Continue Reading

Botë

Kallas: Është e papërshtatshme që Putini të vijë në Hungari

Published

on

By

Përfaqësuesja e lartë e Bashkimit Evropian (BE) për politikën e jashtme dhe sigurinë, Kaja Kallas, deklaroi se “nuk është e hijshme” që presidenti rus Vladimir Putin mund të udhëtojë në Hungari, një vend anëtar i BE-së, për t’u takuar me presidentin amerikan Donald Trump lidhur me luftën në Ukrainë.

Para takimit të ministrave të jashtëm të vendeve anëtare të BE-së në Luksemburg, Kallas u tha gazetarëve se ajo mirëpret përpjekjet e Trump për të sjellë paqe, por theksoi se është po aq e rëndësishme që presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky të zhvillojë bisedime me Putinin, raporton Reuters.

Duke iu referuar paralajmërimit të Trump se do të takohet së shpejti me Putinin në Budapest, Kallas deklaroi se Uashingtoni “ka mjaftueshëm fuqi për të ushtruar presion ndaj Rusisë që të ulet në tryezën e negociatave” dhe se, nëse e shfrytëzon këtë, “do të ishte mirë nëse Rusia e ndalon luftën.”

Sa i përket Budapestit, jo, nuk është mirë… të shohësh në realitet që një person për të cilin Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) ka lëshuar urdhër arresti të vijë në një vend evropian,” tha Kallas, duke shtuar se mbetet për t’u parë nëse takimi i paralajmëruar do të sjellë ndonjë rezultat./EO

Continue Reading

Lajmet

Zelensky i gatshëm të takohet me Trumpin dhe Putinin në Budapest

Published

on

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky ka thënë se është i gatshëm të shkojë në Budapest për të diskutuar për paqe, ndonëse ka shprehur dyshime rreth gatishmërisë së presidentit rus, Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës.

“Nuk jam i sigurt që Putini është gati t’i japë fund luftës. Mendoj se ai dëshiron ta vazhdojë agresionin.”, ka thënë Zelensky në një intervistë për NBC.

Presidenti ukrainas ka thënë se beson që Putini preferon shtyrjen e negociatave të vërteta për paqe dhe heziton ta takojë atë, sepse kjo do të nënkuptonte që palët do të duhej të pajtoheshin për pozicione specifike dhe koncesione potenciale për t’i dhënë fund luftës.

Zelensky ka bërë thirrje për rritje të presionit ndaj liderit rus, duke thënë se Putini frikësohet nga sanksionet dhe që sanksionet sekondare do ta gjunjëzonin ekonominë ruse.

Ai i ka bërë këto komente pasi presidenti amerikan, Donald Trump e ka mirëpritur Zelenskyn në Uashington më 17 tetor për të diskutuar për negociatat e së ardhmes për paqe.

Zelensky është nisur në Shtëpinë e Bardhë për herë të tretë këtë vit me idenë se do të diskutojë ndonjë marrëveshje për armët, që parasheh furnizimin e ushtrisë amerikane me dronë ukrainas, në këmbim të raketave me rreze të gjatë Tomahawk, mirëpo Trump ka qenë i ftohur ndaj një pakti të tillë.

Presidenti amerikan u ka bërë thirrje Rusisë dhe Ukrainës që menjëherë t’i ndalin luftimet, duke thënë se mjaftueshëm gjak është derdhur, dhe i ka bërë të ditura planet për të takuar presidentin rus, Vladimir Putin në Budapest, në javët në vijim.

Data e saktë e samitit nuk është bërë e ditur./S.K/EO/

 

Continue Reading

Lajmet

Dyfishohen vdekjet nga alkooli në SHBA

Published

on

Në SHBA, vdekjet që lidhen me alkoolin janë pothuajse dy herë më të zakonshme sesa ishin 25 vjet më parë. Një analizë në shkallë të gjerë e të dhënave të mbledhura nga Sistemi Kombëtar i Statistikave Jetësore i CDC-së ka zbuluar një pamje shqetësuese të konsumit të alkoolit midis banorëve të SHBA-së.

Që nga viti 1999, vdekjet e lidhura me alkoolin pothuajse janë dyfishuar, me një rritje të veçantë gjatë pandemisë COVID-19 dhe një rritje të konsiderueshme të vdekjeve midis grave të moshës 25 deri në 34 vjeç.

Detajet e analizës u botuan në “PLOS Global Public Health” ku studiuesit u përqendruan në 14 shkaqe vdekjeje që lidhen me konsumin e alkoolit, duke përfshirë sëmundjen e mëlçisë të shoqëruar me alkoolin (ALD ), çrregullimet mendore dhe të sjelljes si sindroma e tërheqjes nga alkooli dhe psikoza, si dhe dehja.

Analiza zbuloi se midis viteve 1999 dhe 2024, vdekjet e lidhura me alkoolin në Shtetet e Bashkuara u rritën me 89%. Shumica e vdekjeve ishin për shkak të ALD dhe në një masë më të vogël, çrregullimeve mendore dhe të sjelljes.

Kulmi më i lartë u regjistrua në vitin 2021, kur vdiqën mbi 54,000 amerikanë. Në atë kohë, ne po përjetonim izolime të ashpra për shkak të pandemisë COVID, dhe shumë njerëz që vuanin nga çrregullime të përdorimit të alkoolit kishin vështirësi në aksesin në trajtim. Në vitin 2024, numri i të vdekurve ra, por ishte ende rreth 25% më i lartë se periudha para pandemisë.

Popullatat më të prekura të SHBA-së ishin amerikanët vendas kontinentalë dhe amerikanët vendas të Alaskës të quajtur AIAN. Vdekshmëria e lidhur me alkoolin tek burrat AIAN ishte tre herë më e lartë se ajo e burrave të bardhë dhe tek gratë AIAN katër herë më e lartë se ajo e grave të bardha.

Një grup tjetër i synuar nga rritja e vdekjeve është ai i grave të moshës 25 deri në 34 vjeç. Në këtë rast, vdekjet e lidhura me alkoolin parashikohet të jenë rritur nga 0.9/100,000 në vitin 1999 në 3.2/100,000 në vitin 2024 – një rritje prej 255%. Vdekjet e lidhura me alkoolin tek burrat në të njëjtin grupmoshë janë rritur gjithashtu, nga 2.3/100,000 në vitin 1999 në 6.5/100,000 në vitin 2024 (një rritje prej 188%).

Edhe pse të frikshme, këto shifra ka të ngjarë të jenë nënvlerësuar, pasi analiza nuk mori parasysh vdekjet që lidhen me sëmundjet kronike të shkaktuara nga konsumimi i alkoolit, siç janë disa lloje kanceri ose kardiovaskulare./S.K/EO/

Continue Reading

Të kërkuara