Lajmet

Afër 100 milionë euro dërgoi diaspora në Kosovë

Publikuar


Guvernatori i Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), Fehmi Mehmeti tha se kanë qenë proaktiv gjatë periudhës së pandemisë duke marrë pjesë aktive në hartimin, draftimin e planeve emergjente, gjithashtu edhe në hartimin e pakos së rimëkëmbjes.

Ai tha se  BQK-ja është këshilltar i Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe janë të gatshëm dhe në dispozicion për të suportuar sa herë që kërkohet për të dhënë kontributin e tyre.

Sa u përket opsionet e rimëkëmbjes, kemi një ligj për rimëkëmbje ekonomike, cili është kontributi, pozicionimi dhe mbështetja e BQK-së në këtë ligj?

“Ne kemi qenë proaktiv gjatë gjithë periudhës, prej se ka fillu pandemia, kemi marrë pjesë aktive në hartimin, draftimin e planeve emergjente, gjithashtu edhe në hartimin e pakos së rimëkëmbjes që më pastaj kaloj në Kuvend, në dhjetor si ligj i rimëkëmbjes dhe ne vazhdojmë të jemi proaktiv. Ju e dini me ligj Banka Qendrore është këshilltar i Qeverisë së Republikës së Kosovës, ne jemi gjithmonë të gatshëm dhe në dispozicion për të suportuar sa herë që kërkohet për të dhënë kontributin tonë, duke pasur parasysh faktorët dhe të dhënat që kemi në dispozicion, duke pasur parasysh se sektori financiar është një prej atyre sektorëve që përpos që ka arritë t’i tejkalojë rreziqet ka vazhduar të jetë një promotor ose kontribut dhënës në rimëkëmbjen ekonomike në vend. Përkundër kësaj vazhdon të ketë një pëerqindje të lartë të likuiditetit, mund të them me bindje të plotë që ky sektor është i gatshëm që të ketë rol kyc sa i përket procesit të rimëkëmbjes dhe njëkohësisht ligji i rimëkëmbjes i lë një vend të rëndësishëm sektorit bankar në rimëkëmbje. Kjo për arsye se, një ndër dy pikat që përmenden në këtë ligjin e rimëkëmbjes kanë të bëjnë me rritjen e normës ose përqindjen e garantimit të kredive nga 50 në 80%, njëkohësisht edhe subvencionimin e normës së interesit”, tha guvernatori Mehmeti në ‘Ekonomiks’ në RTK.

Sa i përket cështjes për fondin për garantimin e kredive është tregues pozitiv në shifrat që publikohen rreth garantimit të kredive, por është edhe një e mirë tjetër që psh. nga 7 mijë kredi që i ka garantuar ky fond janë vetëm 24 kredi të kqija. Pra pandemia nuk është se ka ndikuar aq shumë tek bizneset për kthimin e kredive në kohë.

“Ne kemi qenë shumë proaktv kur kemi marrë masa për ta evituar këtë, do të thotë duke filluar nga procesi i shtyerjes së këstit të kredive pastaj edhe te udhëzimi për rikonstrukturim, janë faktor që kanë ndikuar ta ruajm likuiditetin edhe të bizneseve por edhe të sektorëve bankare. Për këtë arsye kemi këtë përqindje. Ne i shohim analizat në vazhdimësi dhe shohim se kemi pritje, sidomos në sektorin e gastronomisë kemi një rritje të lehtë të kredive performuuese në të ardhme por që nuk do të jenë të papërballueshme për sektorin bankar.”

Sa i përket diasporës, meqë dhe varemi nga ta duhet të u ofrojmë kushte me të mira edhe për të bërit biznes, diaspora tek investimet e huaja direkte merr pjesë në investitor por jo në masën dëshirore. Pse nuk po arrijmë të kemi një ofertë për të tërhequr investime nga diaspora në sektorë prodhues në vend?

“Investimet e huaja direkte, edhe pse në periudhë të pandemisë kanë shënuar rritje rreth 34.5% por kryesisht rritja e investimeve të huaja direkte është tek shërbimet financiare, po flasim për vitin 2020 prej 14 milionë përafërsisht sa kanë qenë kanë shkuar në 84 milionë, ndërkaq te sektori i patundshmërisë kemi një rënje të investimeve të huaja direkte. Nëse e shohim si strukturë të investimeve direkte gjithomë duhet të kemi parasysh se cka merren për bazë ose elementet që e konstruktojnë investimet e huaja direkte dhe pritjet tona janë që ne duhet të kemi sa më shumë investime të huaja në fushën e prodhimit me qëllim që ta ndrrojmë strukturën e ekonomisë, e që kjo mund të adresohet me Ligjin e Rimëkëmbjes.”

Duhet të ketë një ofertë nga qeveria për investimet e huaja edhe ato direkte edhe të tjera?

“Kjo lidhet me ligjin e rimëkembjes, besoj që këtu duhet t’i adresojmë. Ligji i rimëkëmbjes afekton shumë ligje të tjera të cilat i bëjnë apo joshin investimet e huaja. Tash kur flasim për remitenca i kemi 980 milionë euro remitenca, prej atyre që vijnë në Kosovë kryesisht pjesa dërmuese e tyre shkojnë në konsum. Kjo ndodhë për shkak të një ndërlidhje familjare, mërgimtarët që kanë lidhje familjare dhe është shumë e rëndësishme për vendin. Do të shkojmë në fazën tjetër që t’i joshim ose t’i bëjmë politikat atraktive për investitorë të huaj , në këtë rast edhe për diasporën që ne kemi nevojë edhe për paranë e tyre por edhe për investime e tyre.”.

Lajmet

Si pritet të ndikojnë te duhanpirësit imazhet që do të stampohen në pakot e duhanit?

Në paketim do t’iu shtohen imazhe që do të shërbejnë si vërejtje për pasojat që sjell konsumimi i cigareve.

Publikuar

nga

Pas disa muajsh, pakot e duhanit pritet të kenë pamje të tjera. Në paketim do t’iu shtohen imazhe që do të shërbejnë si vërejtje për pasojat që sjell konsumimi i cigareve.

Andaj që nga ky muaj pritet që të ndalohet importi apo prodhimi i pakove pa këto fotografi dekurajuese, kurse në tetor të këtij viti në stoqe të ketë vetëm pako me imazhe vetëdijësuese.

Udhëzimi administrativ për vërejtjet e kombinuara ka hyrë në fuqi në shtator të vitit të kaluar. Por sa do të mund të ndikojnë paketimet e reja që të rinjtë të mos e nisin duhanin? Këtë e shpjegon specialistja e psikologjisë klinke dhe psikioterapisë, Fatime Fazliu.

“Tek pjesa e adoleshentëve, këto pamje dhe mbishkrime mund të kenë efekte pozitive për lënien e duhanit dhe mosfillimin e duhanit”, deklaroi ajo.

Megjithatë përqindja e impaktit te duhanpirësit nuk është e madhe.

“Studimet kanë treguar se 70% e personave nuk kanë ndonjë impakt të madh, 30% edhe mund të kenë ndonjë impakt, por jo edhe shumë. Duhanpirësit kronik kanë mekanizma mbrojtës psikologjik të cilët gjithmonë mundohen të arsyetojnë faktin se pse duhani nuk është i dëmshëm sepse nga përvojat klinike ata thonë edhe dikush që nuk e ka pirë duhanin është sëmur me kancer ose nëse e pinë duhanin në një ambient me fëmijë thonë se edhe ju jeni rritë në këso ambienti”, deklaroi ajo.

Sipas Fazliut, ngritja e çmimit të cigareve është mënyra më efektive në zvogëlimin e pirjes së duhanit.

“Unë mendoj që po, por studimet kanë treguar se ka shumë rëndësi edhe mbishkrimi. Kjo është një kampanjë vetëdijësuese, por mendoj se më e rëndësishme është masa strike që duhen të merren për parandalim ose zvogëlimin e duhanit. Dhe sot vendet evropiane kampanjën e bëjmë me ngritjen e çmimit të duhanit. Për vetë faktin se është treguar më efektive”, deklaroi Fazliu.

Kanceri, kryesisht i mushkërive, problemet e frymëmarrjes dhe ato kardiovaskulare janë sëmundjet kryesore që lidhen me pirjen e duhanit./UBTNews/

Realizoi: Fjolla Gashi

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Mustafa liston arsyet që sipas tij çuan në shkarkimin e Arifit

Publikuar

nga

Qeveria serbe me 18 prill ka shpërndarë Kuvendin e Komunës të Preshevës, duke mos dhënë arsye. Me ç’rast i ka përfunduar mandati kryetarit të deritanishëm të komunës, Shqiprim Arifi.

Këtë shkarkim Arifi përmes një postimi në rrjetin social Facebook e quajti arbitrar. Ndërkohë është krijuar një organ i përkohëshëm deri zgjedhjet e ardhshme lokale, me në krye Ragmi Musaftën.  Ky i fundit në një intervistë për UBTnews thotw se Arifin nuk e shkarkoi qeveria por ai shkarkoi vetëvetën.

“Ka sikronizuar për të derdhur lotë krokodili për t’u viktimizuar, për të bërtitur dhe ankuar nga qeveria në Beograd dhe Presidenti i Serbisë sikur ata e kanë shkarkuar, jo ai ka shkarkuar vetveten sepse ai nuk ka qenë i aftë ta mbajë shumicën, nuk ka qenë i shkathtë të organizojë pushtetin vendor”, deklaroi ai.

E deri te shkarikimi i kryetarit të deritanishëm të Preshevës, ndikim të madh kishte edhe përshirja e ambasadorëve të akredituar në Serbi.

“Pas nëntë muajsh ndodhi sepse u angazhuan ambasadori Hill i SHBA-së, ambasadori i Organizatës së Sigurimeve dhe Bashkëpunimit Evropian me seli në Beograd sepse kanë ditur situatën në Preshevë. Ata komunikojnë vazhdimisht edhe me partitë politike opozitare dhe në këtë rast në sensin e presionit të opozitës serbe në Beograd që zgjedhjet lokale për komuna të bëhën njëkohësisht me zgjedhjet e Beogradit, pra të përsëriten ato të 17 dhjetorit tani me 2 qeshor inkoperuan edhe komunën e Preshevës”, tha ai.

Kjo është hera e tretë që Qeveria e Serbisë emëron Autoritetin e Përkohshëm për të udhëhequr Preshevën në shtatë vjetët e fundit. Gjatë këtyre shtatë vjetëve këto do të jenë zgjedhjet e katërta lokale.

Votimet lokale në Serbi do të mbahen me 2 qershor në më shumë se 80 qytete dhe komuna./UBTNews/

Realizoi: Fjolla Gashi

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Mbrojtja e Mendimit dhe Krijimtarisë: Shënimi i Ditës Botërore të Pronësisë Intelektuale

Publikuar

nga

Sot, në një përhapje të gjërë ndërkombëtare, çdo cep i globit feston Dita e Pronësisë Intelektuale, një ditë e cila ngre në qendër të vëmendjes të drejtën për pronësi intelektuale dhe nevojën për të mbrojtur këtë pronësi. Aktivitetet e shumta të organizuara në këtë ditë janë të përqendruara në promovimin e ndërgjegjësimit për rëndësinë e pronësisë intelektuale dhe në forcimin e legjislacionit për të garantuar mbrojtjen e saj.

Pronësia intelektuale përfshin fushat e pronësisë industriale dhe të drejtat e autorit, të cilat janë të mbrojtura me ligj dhe janë shprehje e një angazhimi të përbashkët për të krijuar një mjedis të favorshëm për inovacionin dhe kreativitetin.

Që nga viti 2000, në 26 prill të çdo viti, të gjitha vendet anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) shënojnë Ditën Botërore të Pronësisë Intelektuale nën përkujdesjen e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale (OBPI). Kjo ditë është një rast për të theksuar rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar për të adresuar sfidat dhe mundësitë që lidhen me pronësinë intelektuale.

Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale (WIPO) ka një rol kyç në promovimin e pronësisë intelektuale në nivel global. Për të shënuar Ditën Botërore të Pronësisë Intelektuale, WIPO zgjedh një slogan që synon të frymëzojë komunitetin global të krijuesve dhe mbrojtësve të pasurisë intelektuale. Kjo është një rast për të theksuar vlerën e bashkëpunimit ndërkombëtar në sigurimin e vijimësisë së krijimtarisë dhe për të adresuar sfidat aktuale në fushën e pronësisë intelektuale./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Mbi 1 mijë e 600 persona mbesin ende në kërkim nga lufta e fundit në Kosovë

Sipas avokatit Naim Qelaj, ky është një fakt shqetësues.

Publikuar

nga

Institucioni i Avokatit të Popullit ka mbajtur një tryezë diskutimi me rastin e shënimit të Ditës Kombëtare të Personave të Pagjetur.

Në fjalën e tij, Avokati i Popullit, Naim Qelaj, tha se edhe pse kanë kaluar 25 vite nga lufta e fundit në Kosovës, ende mbetet i pazbuluar fati i mbi 1 mijë e 600 personave të zhdukur dhe se sipas tij ky është një fakt shqetësues. Ai u bëri thirrje institucioneve vendore dhe komunitetit ndërkombëtar që të bëjnë presion mbi autoritetet përgjegjëse në mënyrë që të zbardhet fati i personave të zhdukur.

Qelaj tha se vendosja e fatit të personave të zhdukur në tavolinën e dialogut politikë Kosovë-Serbi është i papranueshëm dhe nëse nuk vendoset si kërkesë e qartë për palët dhe të imponohet si detyrim dhe parakusht i çdo iniciative tjetër duke e vlerësuar si prioritet që nuk lejohet të kalohet.

“Kur kanë kaluar më shumë se 25 vite nga përfundimi i luftës në Kosovë ende nuk dihet fati i mbi 1 mijë e 600 personave të zhdukur. Ky është fakt shqetësues dhe pa drejtësi për viktimat. Andaj avokati i popullit bën thirrje institucioneve vendore dhe të gjithë komunitetit që pa kompromis të shtroj presion të detyrojnë autoritetet përgjegjëse të ofrojnë të gjithë mbështetjen dhe të dhënat që të çojnë në zbardhjen e fatit të personave të zhdukur. Vendosja ne tavolinën e dialogut politik dhe qëllimi që të arrihet kompromis me fatet e personave të zhdukur është i pa pranueshëm dhe nëse nuk vendoset si kërkesë e qartë për palët dhe të imponohet si detyrim dhe parakusht i çdo iniciative tjetër duke e vlerësuar si prioritet që nuk lejohet të kalohet”, tha Qelaj.

Ndërkaq, Andin Hoti, Kryetar i Komisionit Qeveritar për Persona të Zhdukur në këtë tryezë tha se për vitin 2024 janë gërmuar katër lokacione në territorin e Kosovës, ndërsa në vitin 2000/2001 në varrezat masive në Serbi janë gjetur mbi 900 persona të zhdukur. Ai tha se çështja e personave të zhdukur tashmë është ndërkombëtarizuar.

“Rreth 20 persona apo eshtra të personave që janë të zhdukur ia kanë arrit me i zhvarrosë, kanë arritur me i marrë dhe janë nën procedurat e mëtutjeshme. Shumicën e rezultateve i kemi marr dhe për të tjerat jemi në pritje me ja dërguar familjarëve eshtrat e familjarëve të tyre. Ndërkaq në vitin 2024 deri më tani i kemi gërmuar 4 lokacione me ç’rast i presim edhe 12 lokacione tjera që t’i realizojmë në kuadër të viti 2024. Në numër total janë mbi 2 mijë e 800 lokacione të tjera të gërmuara në Republikën e Kosovës. Kur flasim për territorin e Serbisë është çështje tjetër. U përmend që 950 persona kanë arritur që të gjinden në varrezat masive të Serbisë. 95 për qind nga ta janë gjetur në vitin 2000-2001 në tri varreza masive. Mendoj që Kosovës jo vetëm tashti por edhe në të kaluarën iu ka nevojitur një dokumentim, një hartim i asaj çka ka ndodh nuk nevoja asnjë klasifikim shpikje apo përgënjeshtrim por thjesht një dokumentim i gjithë atyre krimeve një bashkëpunim i tyre krimeve ose një bashkim i atyre dokumenteve në një institucion të vetëm. Kanë punuar pa rreshtuar edhe në forma të ndryshme edhe në kushte të ndryshme megjithatë shteti deri sot nuk është që ka pasur një institucion të qartë se ku dhe si do të ruhen gjitha këto dokumente. Përveç kësaj mendoj jam i bindur plotësisht që delegacioni i Serbisë i ka të gjithë informacionet për Kosovën, thjesht duhet me pas vullnetin, kurajën me i dhënë ato dhe mu përball me drejtësi mandej. Deri sa kjo nuk arrihet natyrisht që kjo do të jetë e vështirë. Natyrisht që ne do të kemi edhe gishtin të drejtuar nga ne sepse është normale përderisa kjo nuk arrihet e kemi shumë të vështirë. Jemi munduar 2 vite, kemi shkuar në Bruksel me ekipin e dialogut dhe kemi futur në kuadër të dialogut personat e zhdukur. E kemi ndërkombëtarizuar çështjen e personave të zhdukur. E kemi ndërkombëtarizuar e kemi ngrit në nivel demokratik në mënyrë që me pas një garancion e ai garancion të jetë BE. Më në fund, më 2 maj kemi arritur ta miratojmë, jo ta nënshkruajmë, deklaratën e personave të zhdukur si rrjedhojë e Aneksit të Ohrit”, tha Hoti.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara