Kulturë
Abaz Kupi, nacionalisti i persekutuar nga regjimi komunist
Published
11 months agoon
By
UBT NewsAbaz Kupi, një figurë e shquar e historisë shqiptare dhe një nacionalist i përndjekur nga regjimi komunist, lindi në Krujë në vitin 1892. Jeta e tij është një testimoniale e angazhimit të pandërprerë për liri dhe pavarësi, e mbushur me sakrifica dhe përpjekje të mëdha për t’i shërbyer atdheut të tij. Ndërsa në vitin 1912 ai mbështeti Esat Pashë Toptanin, Kupi, i njohur për karakterin e tij të fortë dhe vendosmërinë, u përfshi më vonë në vitin 1920 në një tjetër moment kritik të historisë shqiptare. Ai u rreshtua pranë Mustafa Krujës në luftën kundër Ahmet Zogut, një kundërshtim që do të pasonte me një periudhë tensioni për Kupi-n, ndonëse ai arriti të shkëputej nga kjo marrëdhënie për t’u bërë komandant i Krujës dhe, më pas, major në xhandarmërinë e Durrësit gjatë periudhës 1932-1939.

Në vitin 1939, kur Italia fashiste pushtoi Shqipërinë, Abaz Kupi, i njohur gjithashtu me nofkën “Bazi i Canës”, udhëhoqi qëndresën heroike të trupave shqiptare në Durrës. Gjatë këtyre orëve të zisë, Kupi qëndroi i palëkundur për 36 orë, duke kundërshtuar me çdo mjet pushtuesin italian. Pas këtij momenti, ai u largua drejt Stambollit për të shpëtuar nga pushtimi. Gjatë vitit 1939, familja e tij u internua në Himarë, ndërkohë që ai u rikthye në atdhe pas pushtimit të Shqipërisë nga forcat gjermane gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Abaz Kupi luajti një rol të rëndësishëm në organizimin e qëndresës gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke qenë një nga nismëtarët e Mbledhjes së Pezës më 16 shtator 1942, ku u zgjodh anëtar i Këshillit Antifashist Nacionalçlirimtar (KANÇ). Po ashtu, ai mori pjesë aktive në Konferencën e Mukjes, mbajtur në gusht të vitit 1943, e cila synonte bashkimin e forcave për të luftuar pushtuesit, por u kundërshtua më pas nga Enver Hoxha, i cili hodhi poshtë marrëveshjet e arritura. Pas këtyre ngjarjeve, në 19 nëntor 1943, Kupi u largua nga Kryesia e Këshillit të Përgjithshëm Nacionalçlirimtar dhe, vetëm dy ditë më vonë, formoi Lëvizjen e Legalitetit, e cila synonte rikthimin e Mbretit Zog në Shqipëri. Kupi kaloi vitet e fundit të jetës së tij në mërgim, duke u larguar përfundimisht nga atdheu më 24 tetor 1944. Pas këtij largimi, familja e tij vuajti persekutimin e regjimit komunist; djali i tij u arrestua në vitin 1945, ndërsa bashkëshortja dhe vajzat e tij u internuan në Tepelenë dhe më pas nëpër kampet e Myzeqesë.
Abaz Kupi mbetet një nga simbolet më të spikatura të luftës për liri, duke u përballur me shumë peripeci dhe të papritura, por gjithmonë besnik ndaj idealit të tij për një Shqipëri të lirë dhe të pavarur. Vdekja e tij më 9 janar 1976 e mbylli një jetë të shëndritshme me sakrifica për atdhenë, duke u lënë pas një trashëgimi të paharruar në historinë e kombit shqiptar./UBTNews/
Kulturë
50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën
Published
10 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Festival, i dedikuar personave me nevoja të veçanta, ka hapur edicionin e gjashtë në kinemanë “Armata” me 50 filma nga e gjithë bota.
Rrëfimi kryesor sivjet është dokumentari i shkurtër “Sara”, që sjell historinë frymëzuese të futbollistes së re Sara Bulliqi, e cila ka lindur pa njërën dorë dhe sfidat i ka shndërruar në forcë.
Organizatorët theksojnë se festivali mbetet i përkushtuar te temat e aftësive të kufizuara dhe fuqizimit përmes artit.

Drejtoresha Ganimete Sava dhe drejtori artistik Burim Haliti theksuan rëndësinë e krijimit të filmave që tregojnë histori të tilla.
Programi treditor përfshin filma dokumentarë, dramë e animacion, ekspozitën “XR: Interaction without Limits” dhe ngjarjen përmbyllëse “Gratë që thyejnë kufizimet përmes artit”.
Festivali mbyllet më 3 dhjetor – Ditën Ndërkombëtare të Personave me Nevoja të Veçanta – me ceremoninë e çmimeve.
Në juri marrin pjesë edhe producentët danezë Kim Magnusson dhe Rebecca Pruzan, si dhe aktorja Igballe Qena. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Botohen veprat e Xhemail Mustafës, një jetë e përkushtuar për dijen dhe atdheun
Published
15 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Në Bibliotekën “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë u promovua kompleti i veprave të Xhemail Mustafës (1953-2000) në pesë vëllime, botuar nga PEN-Qendra e Kosovës.
Ky komplet përfshin veprat: “Një lutje për Prishtinën”, “Mrekullia e shkrimit”, “Metafora e absurdit”, “Trumfi i mendjes” dhe “Iluzionet e politikës”, dhe është përgatitur nën kujdesin e bashkëpunëtorit të tij, Ibrahim Berisha.

Gjatë promovimit u diskutua për jetën dhe veprën e intelektualit Xhemail Mustafa, njohur si njeri i letrave, ndër iniciatorët dhe themeluesit e LDK-së, bashkëpunëtor i Presidentit Ibrahim Rugova, i cili u vra para shtëpisë së tij në Prishtinë para 25 vitesh.
Në panelin diskutues morën pjesë ish-Presidenti Fatmir Sejdiu, gazetari Avni Spahiu, profesori Sali Bashota, Ibrahim Berisha dhe Muhamet Hamiti, të cilët vlerësuan lart kontributin intelektual dhe veprimtarinë atdhetare të Mustafës.


Ibrahim Berisha theksoi se vepra e Xhemail Mustafës spikat për autenticitet, thellësi përmbajtësore dhe stil të qartë. Prof. Sali Bashota vuri në dukje rëndësinë e veprës “Një lutje për Prishtinën”, si një nga veprat më të rëndësishme për sfidat që ka përjetuar vendi.


Po ashtu, gazetari Avni Spahiu dhe profesori Muhamet Hamiti theksuan se vepra e Mustafës duhet të lexohet dhe rilexohet, duke reflektuar dimensionin e gjerë të krijimtarisë së tij intelektuale.
Përndryshe, Xhemail Mustafa ishte gazetar, publicist dhe këshilltar politik, një nga figurat më të shquara intelektuale shqiptare në Kosovë, dhe një ndër penat më të fuqishme të LDK-së. Ai u vra më 23 nëntor 2000 pranë banesës së tij në Prishtinë. /A.Z/Foto: Besnik Hamiti/UBT News/
Kulturë
Orkestra “Amadeus” promovon Kosovën në skenat më të njohura botërore
Published
1 day agoon
December 1, 2025By
UBT News
Orkestra “Amadeus” nga Prishtina ka konfirmuar pjesëmarrjen në dy festivale ndërkombëtare orkestrash që do të zhvillohen në Spanjë dhe Çeki gjatë vitit 2026.
Ky sukses vjen pas fitimit të Çmimit të Argjendtë dhe vendit të dytë në botë në një konkurs të mbajtur në Vjenë.
Nxënësit dhe të rinjtë do të përfaqësojnë Kosovën në skena evropiane, duke ndarë talentin e tyre me orkestrat më të mira nga e gjithë bota.
Orkestra thekson se pas çdo performancë qëndrojnë orë të gjata prove, përkushtim i prindërve, mësuesve dhe vetë nxënësve.
Për të mundësuar pjesëmarrjen, Orkestra “Amadeus” bën thirrje për mbështetje nga institucionet shtetërore e komunale.
“Ftojmë të gjithë të bashkohen në këtë nismë, për t’u dhënë nxënësve tanë mundësinë të përfaqësojnë Kosovën në skenat evropiane,” thuhet në njoftimin e orkestrës. /A.Z/UBT News/

Kulturë
Kultura dhe tradita në Pogradeci rikthen varietetet autoktone të rrushit
Published
2 days agoon
December 1, 2025By
UBT News
Pogradeci po ringjall varietetet autoktone të rrushit si Muskat Kanell, Gëms dhe veçanërisht Serina e Bardhë, falë projektit Typic-al, i financuar nga Qeveria Italiane përmes Agjencisë Italiane për Bashkëpunim dhe Zhvillim (AICS), dhe i zbatuar nga CIHEAM Bari në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural.
Kryetari i Bashkisë së Pogradecit, Ilir Xhakolli, deklaroi se projekti nuk është i kufizuar vetëm në identifikimin dhe ruajtjen e varieteteve tradicionale të rrushit, por përfshin edhe financimin për blerjen e makinerive bujqësore moderne dhe pajisjeve teknologjike.
Kjo i mundëson fermerëve të punojnë me mjete më efikase dhe sipas standardeve europiane.
Projekti mbështeti krijimin e një strukture bashkëpunimi midis fermerëve përmes shoqërive bujqësore, duke ndihmuar në uljen e kostove të prodhimit, ndarjen e teknologjisë së avancuar, përfitimin nga trajnimet profesionale të ofruara nga ekspertët e CIHEAM Bari dhe MBZHR.
Përfitimet për komunitetin rural janë të dukshme: rritje e prodhimit të rrushit autokton, rikthim i kultivimit të varieteteve të rralla, akses më i mirë në treg, rritje e të ardhurave dhe krijim i mundësive të reja për punësim në sektorin bujqësor dhe atë të agro-përpunimit.
Ky projekt përfaqëson një shembull të bashkëpunimit të suksesshëm midis institucioneve shqiptare dhe partnerëve ndërkombëtarë. Bashkëpunimi me Italinë, CIHEAM Bari dhe Ministrinë e Bujqësisë riafirmon përkushtimin për të mbështetur fermerët e Pogradecit, për të ruajtur biodiversitetin dhe për të zhvilluar një bujqësi më të qëndrueshme dhe konkurruese.
Krijimi i SHBB Grabovicë dhe bashkimi i fermerëve konsiderohet si një hap i rëndësishëm drejt forcimit të kapaciteteve të prodhuesve lokalë.
Përfaqësuesit e projektit theksuan se vetëm përmes bashkëpunimit, fermerët mund të përfitojnë më shumë nga programet e BE-së dhe projektet e mbështetura nga qeveria shqiptare. /A.Z/UBT News/
Si të lehtësoni dhimbjet e kockave në mënyrë natyrale?
Prada përforcon dominimin në modë, blen zyrtarisht Versace
Lauren Sánchez dhe Jeff Bezos dhurojnë mbi 100 milionë dollarë për të pastrehët
Gazetari italian mbi “Sarajeva Safari”: Fëmija i vrarë ishte trofeu më i kërkuar
Rama: Më në fund ka filluar alokimi i pjesshëm i mjeteve financiare prej 25 milionë euro
Rutte: Presim nga Serbia të mbajë përgjegjës autorët e sulmit në Banjskë
Sekreti i shijes, pse nuk duhet të shkrini mishin para gatimit?
50 histori që frymëzojnë – festivali “Art Without Limit” ndriçon shpresën
Ish-miku i Will Smith padit Jada-n, pretendon se ajo e ka kërcënuar me eliminim fizik
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
