Lajmet

A (s)po bën shteti mjaftueshëm për mbrojtjen e grave?

Elmi Kelmendi, profesor universitar, në një intervistë për UBTNews tha se rastet e fundit janë dëshmi që Kosova po përballet me nivel të lartë të kriminalitetit.

Published

on

Dy gra janë vrarë nga bashkëshortët e tyre brenda pesë ditëve në Kosovë, njëri rast u shënua më 12 prill në Ferizaj e tjetri më 16 prill në Pejë. Në Ferizaj gruaja u vra para Qendrës për Punë Sociale, ndërkaq rasti në Pejë konfirmohet të ketë ndodhur para fëmijëve të së ndjerës. Të dyshuarve kryesorë u është caktuar masa e paraburgimit prej nga një muaji. Me dy rastet e fundit shkon në 99 numri i grave të vrara nga partnerët apo bashkëshortët që nga paslufta në Kosovë.

Neglizhenca e institucioneve, mungesa e mbështetjes familjare e institucionale, mosndëshkueshmëria, gjendja ekonomiko-sociale, posedimi i armëmbajtjeve pa leje, konsiderohen disa prej faktorëve që po çojnë drejt dhunës e në skenarin më të keq drejt vrasjes së grave në Kosovë.

Elmi Kelmendi, profesor universitar, në një intervistë për UBTNews tha se rastet e fundit janë dëshmi që Kosova po përballet me nivel të lartë të kriminalitetit. Sipas tij, kjo gjendja shpërfaq mentalitetin ekzistues në shoqërinë tonë në raport me gratë.

“Kanë ndodhur vrasje të grave edhe me herët në Kosovë, mirëpo format e vrasjeve që ndodhin sot janë format me brutale sepse sot vrahen nënat në prezencë të fëmijëve, sot dikush paguan vrasës për të vrarë gruan e vet në prezencë të fëmijëve dhe kjo tregon një lloj agresiviteti të paparë ndonjëherë të nivelit të kriminalitetit në Kosovë. Kjo lloj dhune e shprehur tregon një nivel të ulët të mendësisë që po tregohet ndaj femrës sidomos dhuna psiqike që është ndoshta më e rëndë sesa ajo fizike e deri te vrasja”, deklaroi Kelmendi.

Një faktor që sipas sociologes Flaka Ymeri po i kontribuon rritjes së akteve të tilla kriminale është edhe qarkullimi i armëmbajtjeve pa leje. Ymeri fajin ia lë prokurorisë edhe gjyqësorit.

“Qarkullimi i armëmbajtjeve pa leje, që është edhe në numër të madh. Të gjithë kryesit e këtyre krimeve përveç veprës penale për vrasje ngarkohen edhe me armëmbajtje pa leje, e shumica prej tyre kanë qenë edhe për herë të tretë ose të katërt e denoncuar, që është dështim i prokurorisë dhe gjyqësorit”, tha Ymeri.

Gratë viktima të dhunës në familje edhe nën urdhërmbrojtje vazhdojnë të jenë të rrezikuara. Andaj institucionet e Kosovës kanë çaluar në këtë drejtim.

“Praktikisht stagnimi është në start. Ska mekanizma të veçantë që e mbështesin një grua në rast të dhuës. Ne kemi disa mekanizma formal, efektet e të cilave praktikisht as që vërehen diku. Kosova ende nuk ka siguruar një mbrojtje të duhur, edhe femrat të cilat kanë urdhërmbrojtje nga Gjykata ekzekutohen nga burrat ose ish-burrat e tyre. Institucionet kanë qaluar edhe në zbatimin e urdhërmbrojtjës lëre më të bëjnë diçka më tepër. Derisa ne nuk mund të sigurojmë një urdhërmbrojtje paramendoni se çfare mund të ndodhë me femrat që nuk kanë urdhërmbrojtje ose nuk kanë një procedurë të hapur ne raport me bashkëshortin e saj”, tha profesori Kelmendi.

Se çdo hallkë po çalon në parandalimin e dhunës dhe mbrojtjes së grave e thotë edhe profesori universitar, Arian Kadriu. Ai vlerëson se edhe dënimet e ulëta po i shtyejnë kryesit drejt akteve të tilla kriminale.

“Fatkeqësisht në çdo nivel jemi duke stagnuar në mbrojtjen e grave, një nga to është edhe arsyeja ekonomike sociale, gratë viktima të recedivistëve, dhe përfundojnë prapë te abuzuesit e mëhershëm, dënimet nuk janë duke u shqiptuar siç duhet, dhe abuzuesit e tillë apo potenciale e gjejnë një platformë që vazhdojnë të kryejnë këtë aktivitet”, deklaroi profesori Kadriu.

Sipas avokatit Ardian Bajraktari këto raste duhet të jenë këmbanë për shoqërinë dhe shtetin për t’u ofruar grave siguri më të madhe.

“Natyrisht që fakti brenda një periudhe të shkurtër ndodhen dy raste tragjike, kjo e bënë numrin prej 99 grave të vrara që nga paslufta jo vetëm si statistika, para së gjithash marrje të jetëve sidomos nga bashkëshortët, kjo nënkupton që shteti dhe shoqëria duhet të jenë në alarm në sigurim të jetës së njerzve para së gjithash të grave.. meqe kemi se paku dy raste të konfirmuara ku shteti bëhet përgjegjës për humbjen e jetës së grave, siç është rasti i të ndjerës Diana Kastrati”, deklaroi Bajraktari.

Drejt parandalimit të këtij fenomeni mund të kontribuojë një koordinim më i madh ndërinstitucional. Kosova ka legjislacion të avansuar drejt parandalimit të dhunës, megjithatë nuk zbatohet në praktikë.

“E para strategji të parandalimit të fenomeneve të tilla, koordinim me i madh i institucioneve, presidentës dhe institucioneve të tjera. Legjislacion të avansuar kemi, por jo zbatim. Në praktikë po ndodhin fenomene të tilla”, deklaroi ai.

Përveç masave mbrojtëse, avokati Musa Damati e sheh të nevojshme edhe futjen në kurrikula shkollore të lëndeve edukatë ligjore dhe edukatë fetare.

“Mendoj se ka ardhur koha që seriozisht në institucionet publiko-private të futet edhe lëndën e edukates ligjore dhe edukates fetare (religjioze), qofte ajo edhe si lëndë zgjedhore. Mirëpo të rinjtë dhe gjeneratat e reja të edukohen edhe në aspektin e ndërgjegjësimit ligjor, por edhe në aspektin human e moral, që të qojnë drejt parandalimit të akteve të ndryshme kriminale”, deklaroi avokati Damati.

Edhe pse konsiderohet reagim i vonuar, vlerësohet se shteti duhet t’u ofroj vendstrehim të sigurt grave të cilat janë në proces të divorcit. Institucionet relevante të hartojnë politika më të përshtatshme sociale në mbrojtje të grave.

“Strehimoret tashmë janë funksionale dhe janë në numër goxha të madh në Kosovë me regjione kanë strehimore, por nuk po janë ato strehimoret të cilat ndoshta po janë funksionale deri në atë masë që të jenë të sigurta ato gra për shkak se mund të ketë mangësi edhe në kushte, edhe në aspekte teknike të tjera. E mbi të gjitha duhet të ketë politika sociale, jo vetëm të strehohet por edhe të sigurohen politika që ato gra të jenë të pavarura, të pavarësohen ekonomikisht, e sidomos nënat vetushqyese”, deklaroi sociologia Ymeri.

Kodi Penal i Republikës së Kosovës parasheh dënimin maksimal për vrasje me burgim të përjetshëm. Megjithatë ende nuk ka një vendim përfundimtar me burgim të përjetshëm për rastet e tilla.

“Dënimet të cilat janë paraparë. Kosova pas gjithë këtij niveli të lartë të kriminalitetit, ende nuk kemi një dënim me burg të përjetshëm, vendim përfundimtar me burgim të përjetshëm. Kemi rastin kur një person dënohet në tri instancat me burgim të përjetshëm, ndërkaq Supremja e liron nga të gjitha akuzat. Kjo tregon një problem shumë serioz te sistemi i drejtësisë në Kosovë”, deklaroi profesori Kelmendi.

E politika ndëshkimore mund të ndryshohet.

“Politika ndëshkimore e gjykatave ka mundësi dhe hapësirë që të rishqyrtohet, të zbatohet një politikë ndëshkimore më efikase, në kuptim të shqiptimit të sanksioneve penale sa më të drejta dhe sa më të duhura”, deklaroi avokati Damati.

Javën e kaluar, Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu ka kërkuar angazhim më të madh të institucioneve në parandalimin e dhunës ndaj grave. Haxhiu ka thënë se do të rishikohet Kodi Penal dhe dispozitat lidhur me armëmbajtjen pa leje. Ndërsa presidentja Vjosa Osmani ka kërkuar që të zbatohen me përpikëri dispozitat ndëshkuese të Kodit Penal të Kosovës./UBTNews/

Realizoi: Shkurte Berisha

Lajmet

​Kosova dhe Shqipëria zyrtarisht bashkë në Lojërat Mesdhetare

Published

on

By

Kosova dhe Shqipëria anë nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit.

Ky sport do të zhvillohen në Durrës në kuadër të Lojërave Mesdhetare që do të zhvillohen në Kosovë në vitin 2030, raporton KosovaPress.

Ky bashkëpunim vjen për shkak se Kosova nuk ka dalje në det dhe rrjedhimisht nuk kishte kushte për zhvillimin e lojërave në ujë brenda territorit të saj.

Edhe një moment i rëndësishëm drejt organizimit të Lojërave Mesdhetare “Prishtina 2030”. Me Qeverinë e Republikës së Shqipërisë, sot nënshkruam marrëveshjen e bashkëpunimit mes dy shteteve tona për organizimin e sportit të lundrimit në qytetin e Durrësit”, ka shkruar zëvendësministrja e Ministrisë për Kulturë, Rini dhe Sport, Daulina Osmani.

Continue Reading

Lajmet

“Nuk rri dot pa ua thënë vëllazërisht”, Rama iu drejtohet deputetëve për Specialen

Published

on

By

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama tha se nëse Kuvendi i Kosovës do të ndërmerrte nismë për t’iu drejtuar shteteve sponsorizuese të Gjykatës Speciale për të ndarë me to dyshimin për cenimin e standardeve demokratike në procesin ligjor, ai do ta mbështeste.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë të tillë.

Në fjalimin e tij para deputetëve në seancën e dy kuvendeve që u mbajt në Prishtinë, Rama u shpreh i habitur pse Kuvendi i Kosovës nuk ka ndërmarrë deri tani asnjë nismë që do të adresonte shqetësimet mbi standardet e procesit në Speciale.

Nuk rri dot po ashtu pa ua thënë këtu vëllazërisht çudinë time për faktin se në këtë sallë nuk është ndërmarrë asnjëherë një nismë për t’iu kërkuar, përmes një rezolute, të mbështetur nga të gjitha forcat politike, të paktën nga partitë shqiptare, të gjitha vendeve financuese të asaj gjykate, shqetësimin e madh mbi standardet e atij procesi, dhe për të kërkuar ngritjen e një misioni verifikimi lidhur me këtë shqetësim. Gjykata është e pavarur, por standardet nuk janë të varura nga gjykatësit. Ndoshta ku shqetësim i përhapur mund të mos qëndrojë, por nëse qëndron kjo është një gjëmë e madhe, jo për ata të katër njerëz të thjeshtë, as vetëm për Republikën e Kosovës, por edhe për vetë integriteti ne drejtësisë ndërkombëtare të cilës kjo republikë përmes përfaqësuesve të saj në këtë sallë ia dha në mirëbesim gjykimin e historisë që lindi republikën, dhe prandaj nuk mund të lihet, sipas meje, në heshtjen shurdhuese që ushqehet prej gjithfarë motivesh, që ajo gjëmë nëse është gjëmë ta bëjë dëmin e vet deri në fund”, tha Rama.

Ai tha se pa Thaçin dhe UÇK-në, “e sotmja do t’i ngjante më shumë të shkuarës sesa të ardhmes”.

Nuk e dimë sot dot se çfarë rruge do të kishte marrë fati i Kosovës në hyrje të këtij shekulli, por çfarë dimë ne me siguri është se ato çaste vendimmarrjesh të mëdha nuk do të kishin ardhur dot, ashtu siç erdhën dhe sotmja me shumë gjasë do t’i ngjante shumë më tepër të shkuarës sesa të ardhmes, pa Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës me në krye Hashim Thaçin”, tha Rama.

Megjithatë, Rama tha se nuk e diskuton të drejtën e Gjykatës Speciale për të bërë punën e saj.

Por sot që të jemi të gjithë këtu në kuvendin që u shpallë dhe ku u firmos këtu përpara meje pavarësia e Kosovës, Hashim Thaçi, Jakup Kransiqi, Kadri Veseli e Rexhep Selimi mbahen peng prej gati pesë vjetësh në qelitë e një drejtësie kombëtare e cila në çdo hap ka zhgënjyer këdo që ka pritur prej saj virtytet e drejtësisë të një shteti të së drejtës. Unë as nuk e kam diskutuar ndonjëherë e nuk e diskutoj as sot të drejtë ne asaj gjykate speciale për të bërë punën që ja ka ngarkuar edhe vendimmarrja e kësaj salle, ku vetë Hasemi ka ngritur dorën për të formuar këtë gjykatë, por ajo që unë nuk vijë dot deri këtu në Prishtinë të marrë fjalën dhe pastaj ta gëlltis në heshtje, në këtë foltore para jush, në mungesë të Hashimit, Kadriut, Jakupit, Rexhepit, është nyja e mbledhur në fyt nga një dyshim shumë i madh dhe krejt arsyeshëm për fat të keq se ai proces është një proces i parregullt ligjor, dhe se normat dhe standardet e tij janë nën standarde të drejtësisë të gjithë vendeve demokratike që e financojnë atë farë gjykate”, tha Rama.

Ish-krerët e UÇK-së ndodhen në një proces gjyqësor ndaj të cilëve rëndojnë akuza me pretendime për krime lufte.

Ata ndodhen në qendrën e paraburgimit në Hagë prej nëntorit 2020.

Continue Reading

Lajmet

BE-ja me mision vëzhgues për zgjedhjet e shkurtit në Kosovë

Published

on

By

Bashkimi Evropian do ta dërgojë një mision për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në Kosovë më 9 shkurt të vitit 2025, me kërkesë të presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi blloku evropian të premten.

Duke iu përgjigjur ftesës nga ana e presidentes së Kosovës, përfaqësuesja e lartë Kaja Kallas ka vendosur ta dërgojë një mision vëzhgues (EOM) për t’i vëzhguar zgjedhjet parlamentare në caktuara për 9 shkurt 2025”, thuhet në njoftim

Nathalie Loiseau, deputete e Parlamentit Evropian, është emëruar shefe e misionit vëzhgues, thuhet në njoftim.

BE-ja tha se misioni i saj vëzhgues për zgjedhjet në Kosovë do ta dëshmojë mbështetjen e vendosur të BE-së për Kosovën në përpjekjet e saj për të forcuar më tej qeverisjen demokratike.

Prania e këtij misioni në terren ka për qëllim të kontribuojë për një proces zgjedhorë gjithëpërfshirës, të besueshëm dhe transparent, i cili do t’u mundësojë votuesve në Kosovë që të shprehin qartë zgjedhjen e tyre”, thuhet në njoftim.

Bashkimi Evropian i ka vëzhguar të gjitha zgjedhjet në Kosovë që nga viti 2013.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që do të organizohen në Kosovë, që nga shpallja e pavarësisë më 2008.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë (KQZ) ka bërë të ditur se 28 subjekte politike kanë aplikuar për certifikim për pjesëmarrje në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit.

Në mesin e 28 subjekteve politike janë 20 parti politike, pesë koalicione, dy iniciativa qytetare dhe një kandidat i pavarur.

Në mesin e subjekteve janë parti shqiptare, të komunitetit serb, dhe komuniteteve tjera më të vogla në Kosovë.

KQZ-ja duhet t’i konfirmojë listat më së voni deri më 25 dhjetor./REL/

Continue Reading

Lajmet

Berisha: Çdo ndërhyrje e Shqipërisë në dialogun Kosovë-Serbi është antikombëtare

Published

on

By

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha, gjatë një konference për gazetarët të mbajtur këtë të premte ka kritikuar ashpër qeverinë për ndërhyrjen në procesin e dialogut mes Prishtinës dhe Beogradit.

Reagimi i tij vjen ndërkohë që në Prishtinë është zhvilluara seanca e përbashkët mes dy kuvendeve Kosovë-Shqipëri.

Ai ka cilësuar çdo përpjekje të Shqipërisë për të ndërmjetësuar në këtë çështje si antikombëtare dhe bllokuese. Berisha theksoi se propozimet dhe qëndrimet e Edi Ramës kanë sjellë “vendnumëro” dhe acarime mes Kosovës dhe Serbisë.

Çdo ndërhyrje të Shqipërisë në problemin e dialogut Prishtinë-Beograd e konsideroj antikombëtare. E konsideroj absolutisht bllokuese dhe jo nxitëse për zgjidhjet.

Të gjitha propozimet e Edi Ramës, qëndrimet e bashkërenduara me Aleksandër Vuçiçin si argat i tij, kanë sjellë vendnumëro në procesin e negociatave, madje edhe acarime serioze midis këtyre dy vendeve.

Shqipëria nuk mund të jetë as ndërmjetës, as pjesëmarrës. Shqipëria qëndron në anën e Kosovës.

Shprehet për dialogun, por çdo hap tjetër i Shqipërisë e dëmton dialogun. Nuk ka asnjë tagër qeveria e Tiranës të japë formula apo skema, aq më tepër një qeveri që shpallte Dnjepër veriun e Kosovës.

Aq më tepër një qeveri, e cila i thoshte Kosovës nënshtrohu ose do shkosh në kohën e bronzit. Aq më tepër një njeri, që i vendosi i pari në Europë sanksione Kosovës. Aq më tepër një njeri, i cili u përzie në plane për ndarjen, copëtimin e Kosovës me Beogradin. Një njeri që përkrahu Ballkanin e Hapur, një projekt të qartë ruso-serb.

Por ka një zhvillim pozitiv këtu. Qeveria aktuale e Kosovës ka dëshmuar meritën për t’i shumëzuar me zero, për t’ia kthyer reston Pashiqit të Tiranës, njëlloj si Pashiqit të Beogradit”,-u shpreh Berisha.

Continue Reading

Të kërkuara