

Shëndet
A ndihmojnë vërtetë suplementet në forcimin e imunitetit?
Ekspertët thonë se një dietë e mirë, gjumë i qetë dhe stërvitje e rregullt është çelësi për një sistem imunitar të fortë.
Published
3 years agoon
By
UBT newsQë prej fillimit të vitit kryefjala e mjeksisë është rritja e imunitetit dhe mbrojtja e organizmit.
Kjo më së shumti për shkak të virusit Covid-19, por edhe sepse ndodhemi pikërisht në sezonin e viruseve, alergjive dhe motit të ftohtë.
Po në këtë periudhë shitjet e suplementëve pësuan rritje për shkak të kujdesit që çdo qytetar duhet të tregojë për veten.
Kryesisht vitamina C, D, por edhe suplementë të tjera janë trajtuar përgjatë këtyre muajve si një domosdoshmëri në luftën kundër Covid-19.
Por sa ju ndihmojnë këto suplemente në të vërtetë në rritjen e imunitetit?
Çfarë thonë mjekët
Barry Fox, specialist i sëmundjeve infektive në Shkollën e Mjekësisë dhe Shëndetit Publik të Universitetit të Uiskonsin në SHBA thotë se nuk ka një ilaç apo kurë magjike që mund të forcojë imunitetin.
Çdo gjë varet tek jeta e përditëshme dhe kujdesi që tregoni për trupin tuaj në çdo moment.
Ekspertët thonë se një dietë e mirë, gjumë i qetë për 7-8 orë dhe stërvitje e rregullt është çelësi për një sistem imunitar të fortë.
Eleminimi i stresit dhe qetësimi i mendjes me anë të meditimit, terapive të tjera si shëtitjet relaksuese gjithashtu ndihmojnë në shëndet të mirë të të gjithë organizmit.
Suplementet janë vetëm shtesa të cilat e ndihmojnë trupin, apo zëvëndësojnë ndonjë mungesë të vogël vitamine, por nuk mund të kryejnë të gjithë punën.
Gjithashtu ekspertët thonë se gjithnjë duhet të mbani në mendje se suplementet mbajnë një sasi të përqëdruar dhe shumë të vogël të vitaminës në vetëvete.
Prandaj fokusohuni fillimisht tek një jetë e shëndetëshme për rezultate të sigurta në organizëm.
Si veprojnë vitaminat?
Vitamina C
Një nga më të përfolurat dhe më të njohurat si forcuese e imunitetit.
Në të vërtetë vitamina C nuk ka ndonjë rol në parandalimin e sëmundjeve respiratore. Kjo vitaminë mund t’ju ndihmojë të kaloni më shpejt gripin dhe të ftohurat, por jo t’i parandalojë ato.
Marrja e vitaminës C me rreth 1 gramë çdo ditë ul efektin e sëmundjeve virale me 8% tek te rriturit dhe me 14% tek fëmijët, sipas një studimi të pasqyruar në Sistemin e të Dhënave Korkane.
Ndërsa për Covid-19 dhe këtë vitaminë ekspertët thonë se ende nuk ka asgje të vërtetuar me saktësi, gjithësesi ka të dhëna se kjo vitaminë mund të ndihmojë.
Gjithësesi mbani në mendje se nuk duhet të kaloni dozën e 500 mg në ditë pasi mund të keni probleme të stomakut apo veshkave.
Vitamina D
Vitamina D njihet që është “vitamina e diellit” dhe shumë studime kanë treguar se mund të ndihmojë në largimin e të ftohurave apo gripit.
Ekspertët në këtë periudhë e këshillojnë që ta merrni çdo ditë apo të paktën një herë në javë.
Studime të tjera tregojnë se personat me një nivel të ulët të vitaminës D kanë qenë më të ekspozuar ndaj Covid-19.
Është e rëndësishme që para se ta merrni të këshilloheni me një mjek apo farmacist për të mos kaluar dozat e duhura ditore për ju.
Pasi egziston një rrezik i intoksikimit të trupit nga kjo vitaminë. Mund të ndjeni marramendje, të vjella, dhimbje apo probleme të veshkave.
Vitamina E
Vitamina E ka një rol të veçantë në përimirësimin e funksionit munitar tek të moshuarit.
Një studim i The Journal i Shoqatës Mjekësore Amerikane zbuloi se, me vetëm 130 mg në ditë nga kjo vitaminë për një vit mund të ulë ndjeshëm rrezikun e prekjes nga infeksionet e ndryshme të frymëmarrjes.
Zinku
Nuk ka të dhëna të qarta të cilat thonë se zinku mund të largojë apo parandalojë viruset.
Gjithësesi njihet si një metodë që mund të zbusë simptomat evirusit që mund të jeni duke kaluar me 30%-40%.
Probiotikët
Nga ana tjetër probiotikët janë provuar se mund të ju ndihmojnë që të largoni infeksionet respiratore në një periudhë më të shkurtër.
Gjithnjë para se t’i merrni këta suplementë konsultohuni me një mjek për dozat e duhura./AgroWeb.org
Shëndet
Çka shkakton mungesa e proteinave në trup?
Published
5 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Proteina është një nga ushqyesit më të rëndësishëm për organizmin. Ajo është thelbësore për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e muskujve, energjinë e qelizave dhe indet e trupit.
Pa proteinë, shëndeti dhe jetëgjatësia janë të rrezikuara. Sportistët dhe ata që kryejnë aktivitete fizike të rënda sigurojnë sasi të mjaftueshme proteinash, ndërsa shumë persona nuk e njohin rëndësinë e saj.
Çka është proteina?
Përbëhet nga aminoacide, molekula të domosdoshme që organizmi i merr nga ushqimi.
Burime të mira proteinash janë: Produkte shtazore: mishi, vezët, produktet e bulmetit, peshku dhe vezët me Omega-3.
Produkte bimore: arrorë, fara dhe bishtajore.
Ushqimet e pasura me proteinë ndihmojnë në parandalimin e mbipeshës, janë të nevojshme për funksionimin e trurit dhe të trupit.
Mungesa e proteinave çojë në luhatje të sheqerit në gjak, humbje të kujtesës dhe dobësi të përgjithshme. Thënë thjesht, pa proteinë, njeriu nuk mund të funksionojë normalisht.
Sa proteinë nevojitet?
Për një person të rritur me peshë 60 kg, rekomandohet të paktën 30 gramë proteinë në ditë.
Shenjat e pamjaftueshmërisë së proteinave
1. Nepsi i shtuar
Nëse ndjeni dëshirë për ushqime të shpejta ose ëmbëlsira, kjo mund të jetë shenjë se nuk merrni mjaftueshëm proteinë ose po konsumoni shumë karbohidrate.
2. Probleme me trurin
“Mjegullnaja e trurit”, vështirësi për t’u përqendruar e humbje e energjisë mendore lidhen me mungesën e proteinave. Karbohidratet japin energji afat-shkurtër, proteina është e nevojshme për prodhimin e neurotransmetuesve; dopamina, epinefrina, norepinefrina e serotonina.
3. Pagjumësia
Mungesa e saj mund të shkaktojë probleme me gjumin, për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak dhe serotoninës.
4. Kolesterol i lartë
Pa proteinë, ndiheni të uritur shpesh, duke çuar në konsum të tepërt dhe rritje të kolesterolit, inflamacion dhe probleme kardiovaskulare.
5. Rënie e flokëve
Proteina është baza e të gjitha qelizave, përfshirë edhe ato të flokëve, prandaj mungesa shkakton rënie të flokëve.
6. Çrregullime menstruale
Mungesa e proteinës mund të shkaktojë inflamacion, lodhje dhe çrregullime hormonale, duke ndikuar në ciklin menstrual dhe fertilitetin.
7. Imunitet i dobët
Një sistem imunitar i dobët dhe rritje e shpeshtë e sëmundjeve lidhet me mungesën e proteinave. Mund të shfaqen këputje të thonjve.
8. Kocka të dobëta
Proteina ndihmon në përthithjen e kalciumit. Pa të, kockat bëhen më të dobëta dhe më të prira ndaj frakturave.
Proteina është element thelbësor për shëndetin, energjinë e mirëqenien, sigurohuni të përfshini mjaftueshëm në dietë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Gështenjat – ushqimi i ngrohtë i vjeshtës që forcon trupin dhe shpirtin
Published
6 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Gështenjat kanë pushtuar tryezat tona këtë vjeshtë, duke sjellë shije, aromë dhe vlera të shumta ushqyese. Të pasura me fibra, acid folik dhe minerale.
Ky frut i stinës është i shijshëm dhe i gjithanshëm në kuzhinë, përgatitet në forma të ndryshme: të pjekura në zjarr, të ziera, në furrë apo në mikrovalë, dhe shpesh shërbejnë si shtesë perfekte për pjata me mish ose peshk.
Vlerat ushqyese
Gështenjat përmbajnë karbohidrate dhe kalori, duke ofruar energji të mjaftueshme për të përballuar lodhjen, stresin e temperaturat e ulëta.
Janë burim i mirë hekuri, i dobishëm për personat që vuajnë nga anemia, acidi folik (vitamina B9) i bën të rekomanduara gjatë shtatzënisë për zhvillimin e shëndetshëm të fetusit. Përmbajtja e fibrave ndihmon në tretje, është e dobishme për ata që vuajnë nga kapsllëku.
Gështenjat nuk përmbajnë gluten, prandaj janë zgjedhje ideale për personat me celiaki. Prej tyre përftohet edhe një miell i shkëlqyer, që përdoret në përgatitjen e ëmbëlsirave apo recetave të kripura.
Edhe pse të shëndetshme, gështenjat kanë përmbajtje të lartë kalorike, ndaj rekomandohet moderimi në konsum. Personat me diabet, kolit ose obezitet duhet të jenë të kujdesshëm. Sasia e këshilluar është deri në 100 gram nëse janë të ziera ose rreth 60 gram nëse janë të pjekura.
Duhet pasur parasysh gjithashtu që gështenjat e papërpunuara mund të jenë më të vështira për t’u tretur dhe ndonjëherë mund të shkaktojnë probleme gastriti.
Në sasi të arsyeshme, gështenjat mbeten një ushqim i çmuar i vjeshtës, që kombinon shijen me vlera të rëndësishme për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Skleroza multiple! Katër shenja që tregojnë se duhet të vizitosh mjekun
Published
9 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Neurologu amerikan Robert Bermel ka ndarë katër simptoma të mundshme të sklerozës multiple (MS) që, sipas tij, nuk duhet të injorohen dhe kërkojnë menjëherë këshillë mjekësore.
Ashtu si shumë sëmundje tjera, skleroza multiple shfaqet ndryshe tek çdo person, simptomat mund të jenë të lehta ose të rënda.
Kjo sëmundje autoimune ndikon në sistemin nervor qendror, duke shkaktuar probleme si dobësi muskulore, çrregullime të shikimit, mpirje, dhe vështirësi në kujtesë. Sipas Dr. Bermel, simptomat e para të sklerozës multiple zakonisht zgjasin më shumë se 24 orë, shfaqen gradualisht gjatë disa orëve ose ditëve dhe përkeqësohen përpara se të fillojnë të përmirësohen.
“Këto probleme janë ndryshe nga çdo shqetësim tjetër që keni përjetuar më parë në jetën tuaj,” – thekson ai për faqen Cleveland Clinic.
Më poshtë janë katër shenjat paralajmëruese që Dr. Bermel këshillon të mos injorohen:
1. Humbje e dhimbshme e shikimit në njërin sy
Një nga shenjat e para të zakonshme të sklerozës multiple është neuriti optik, inflamacioni i nervit që lidh syrin me trurin. Kjo shkakton humbje të dhimbshme të shikimit në një sy, e cila mund të ndihet si një dhimbje e shurdhër ose therëse që përkeqësohet kur lëvizni syrin.
“Pacientët e përshkruajnë ndjesinë si ‘të shikosh përmes syzeve të diellit të njollosura’ nga njëra anë,” – shpjegon Dr. Bermel, duke shtuar se ky është zakonisht një shqetësim që kërkon vizitë të menjëhershme mjekësore.
2. Dobësi ose mpirje e zgjatur në një gjymtyrë
Ndjesia e krahut ose këmbë “që bie në gjumë” është e zakonshme, në rastin e sklerozës multiple, mpirja ose ndjesia e shpimit të gjilpërave zgjat gjatë, për orë apo edhe ditë. Ky është tregues i mundshëm i dëmtimit të nervave nga inflamacioni në sistemin nervor qendror.
3. Paralizë ose dobësi në fytyrë
Dobësia muskulore e shkaktuar nga skleroza multiple prekë edhe njërën anë të fytyrës, duke sjellë paralizë të përkohshme ose vështirësi në lëvizjen e muskujve facialë. Edhe pse kjo mund të ndodhë edhe për arsye të tjera. Dr. Bermel rekomandon që çdo ndryshim i tillë të vlerësohet menjëherë nga një mjek.
4. Marramendje e fortë dhe e vazhdueshme
Truri i vogël dhe trungu i trurit janë përgjegjës për ekuilibrin dhe koordinimin e trupit. Kur skleroza multiple prek këto zona, mund të shfaqen periudha të gjata marramendjeje të fortë, që zgjasin të paktën dy ditë. Kjo lloj marramendjeje është zakonisht më e rëndë se ajo e zakonshme, duke shkaktuar ndjesinë se po humbni ekuilibrin ose se nuk mund të ecni pa u mbajtur.
Dr. Bermel thekson se megjithëse këto simptoma lidhen edhe me gjendje tjera, kur janë të pazakonta, të forta dhe të zgjatura, është shumë e rëndësishme të konsultoheni menjëherë me një neurolog për të shmangur komplikime afatgjata. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Pse derdhja e qumështit në lavaman është një gabim për shtëpinë tuaj?
Published
13 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Është diçka që shumë prej nesh e kanë bërë pa menduar dy herë, por sipas kompanive të ujësjellësit, qumështi nuk duhet kurrë të derdhet në lavaman.
Nuk ka ndjesi më të pakëndshme se kur planifikon të hash drithëra në mëngjes, hap shishen e qumështit e ndien menjëherë erën e thartë – duke kuptuar se është prishur. Shumë njerëz zgjedhin ta derdhin në lavaman, por ekspertët paralajmërojnë se kjo është një gabim.
Sipas Scottish Water, hedhja e qumështit në lavaman mund të shkaktojë probleme si për tubacionet e shtëpisë, ashtu edhe për mjedisin.
“Hedhja në lavaman është një ‘jo’ e madhe. Yndyrnat dhe proteinaT mund të ngurtësohen e të ngjiten pas mureve të tubave, duke krijuar bllokime. Këto bllokime çojnë në kthim të ujërave të ndotura, erëra të pakëndshme dhe riparime të kushtueshme hidraulike. Përveç kësaj, kur qumështi futet në sistemin e kanalizimeve, ai ul nivelin e oksigjenit në ujë, duke dëmtuar jetën ujore”, theksojnë nga kompania.
Në vend të kësaj, rekomandohet që qumështi i prishur të mos derdhet, por të përdoret ndryshe – për shembull, në kopsht. Ai mund të shtohet në kompost, ose të hollohet me ujë e të përdoret si pleh natyral për bimët.
Kompania sqaron më tej: “Nëse keni një kosh komposti, shtoni sasi të vogla qumështi të vjetër në të. Qumështi është i biodegradueshëm dhe siguron lëndë ushqyese të vlefshme për kompostin. Sigurohuni ta përzieni mirë me materiale të tjera për të shmangur erërat e këqija.”
Ndërsa për ata që kanë kopsht: “Qumështi i holluar mund të përdoret si pleh natyral. Përzieni një pjesë qumësht me katër pjesë ujë e hidhni rreth rrënjëve të bimëve. Lëndët ushqyese që përmban ndihmojnë bimët të rriten më të forta dhe më të shëndetshme.” /A.Z/UBT News/

Pse çdo vit duhet të vizitosh një vend të ri?

Çka shkakton mungesa e proteinave në trup?

Debatik Curri, trajner i ri i Gjilanit

Gështenjat – ushqimi i ngrohtë i vjeshtës që forcon trupin dhe shpirtin

Lucas Vazquez: Karriera ime vazhdon jashtë Spanjës, idetë janë të qarta

Giuseppe Gibboni mahnit Tiranën me violinën e tij Stradivari

Katër satelitë Starlink bien çdo ditë drejt Tokës, shkencëtarët paralajmërojnë për ndikim në atmosferë

Priscilla Presley përballet me akuza për fshehje pasurie dhe manipulim të trashëgimisë së Elvis

Përfundon seanca fillestare për caktimin e paraburgimit ndaj Fatmir Shehollit
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega