

Lajmet
A mund të hyjë Rusia në luftë me Suedinë?
Hera e fundit që Rusia dhe Suedia ishin në luftë ishte në fillim të shekullit të 19-të, kur Rusia aneksoi Finlandën, atëherë një pjesë e Suedisë.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiNdërsa Suedia po afrohet më shumë me NATO-n, zyrtarët e lartë në vend kanë ngritur gjithnjë e më shumë spektrin e një konflikti të mundshëm të armatosur me Rusinë.
“Shumë e kanë thënë para meje, por më lejoni ta them me forcën e zyrës sime: Mund të ketë një luftë në Suedi,” tha ministri i Mbrojtjes Civile Carl-Oskar Bohlin në një konferencë të fundit në Salen.
Ai vazhdoi të paralajmërojë se bota në tërësi po përballet me një kërcënim sigurie me rreziqe më të mëdha se në çdo kohë që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore.
Ministri i Mbrojtjes Pal Jonson ka paralajmëruar gjithashtu se një sulm ndaj Suedisë, e cila nuk është përfshirë në një konflikt ushtarak që nga një luftë jetëshkurtër me Norvegjinë fqinje në 1814, nuk mund të përjashtohet.
Ai tha se bota është bërë më e rrezikshme se vetëm një vit më parë dhe situata aktuale kërkon “qartësi vizioni për të kuptuar se qëllimi i Rusisë mbetet çrrënjosja e një Ukrainë të lirë dhe krijimi i një Evrope në të cilën ‘mund të jetë e drejtë’, me tampon. shtetet dhe sferat e interesit”.
Hera e fundit që Rusia dhe Suedia ishin në luftë ishte në fillim të shekullit të 19-të, kur Rusia aneksoi Finlandën, atëherë një pjesë e Suedisë.
Suedezët gjithashtu luftuan kundër rusëve në mënyrë jozyrtare gjatë të ashtuquajturës Lufta e Dimrit 1939-1940 midis Bashkimit Sovjetik dhe Finlandës, kur një kontingjent i madh ushtarak suedez u dërgua si vullnetarë.
Suedia ka një histori të gjatë kur bëhet fjalë për përgatitjen për luftë me Rusinë, por kjo ndryshoi në vitet 1990 dhe 2000 kur besohej gjerësisht se nuk do të kishte më luftëra të mëdha në Evropë, sipas Pavel Felgenhauer, një analist ushtarak me bazë në Moskë dhe kolumnist.
Në vitet 1950 dhe 1960, vendi nordik zhvilloi një ushtri të madhe dhe armët e veta bërthamore, por vendosi të heqë qafe armët bërthamore si pjesë e politikës së tyre të mos-angazhimit.
Sot, ushtria suedeze është shumë më e vogël, me sistemin e rekrutimit të fiksuar në fund të viteve 2000.
Përpara se të fitonte statusin neutral, Suedia në thelb ishte gjithmonë “përgatitur për luftë me Rusinë”, sipas Felgenhauer.
“Kjo është ajo që ata kanë bërë gjatë Luftës së Ftohtë, para Luftës së Ftohtë, gjatë shekullit të 19-të. Ata e kanë parë gjithmonë Rusinë si një armik”, tha ai për Anadolu.
Ka një histori të gjatë midis Suedisë dhe Rusisë për të luftuar luftëra të pafundme më shumë se dy shekuj më parë, dhe kjo “me shumë gjasa shpjegon pse suedezët janë kaq të shqetësuar”, shtoi ai.
Gunilla Herolf, studiuese e lartë në Institutin suedez të Çështjeve Ndërkombëtare, beson se nuk ka asnjë arsye për panik të menjëhershëm.
Suedia po shtyn t’i bashkohet NATO-s, pasi ka aplikuar për anëtarësim në maj 2022 së bashku me Finlandën, vetëm disa muaj pasi Rusia filloi luftën e saj kundër Ukrainës.
Finlanda, e cila ndan një kufi prej 1.340 kilometrash me Rusinë, u bë anëtare e NATO-s në prill të vitit të kaluar, ndërsa oferta e Suedisë ende ka nevojë për ratifikimin nga vendet anëtare, Turqia dhe Hungaria.
Me Suedinë në rrugën e saj për t’u bashkuar me aleancën dhe të gjitha kombet e tjera skandinave tashmë në të, vendi është “i sigurt kundër sulmeve ushtarake në të ardhmen e afërt, por ne nuk e dimë se si do të zhvillohen gjërat,” tha Herolf për Anadolu.
Moska, megjithatë, ka një aftësi “të shkatërrojë vendin nga puna fare, nëse ata vërtet duan”, duke nisur sulme kibernetike dhe operacione sabotuese, por “ne nuk jemi qëllimi kryesor për Rusinë”, shtoi ajo.
Sipas saj, fokusi i Rusisë tani është të pushtojë dhe mposht Ukrainën, dhe më pas të ketë kontroll mbi Moldavinë dhe Gjeorgjinë.
Moska është e vendosur të kontrollojë këto vende në të ardhmen e afërt për t’i parandaluar ato të bëhen anëtarë të NATO-s dhe BE-së, shpjegoi Herolf.
Përfundimisht, Rusia do të kërkojë të zgjerojë luftën, por aktualisht ne nuk e dimë se sa larg shkon ambicia e saj, pasi gjithçka varet nga mënyra se si do të shkojnë gjërat në Ukrainë, tha ajo.
Një gjë e sigurt është se lufta do të përhapet në Moldavi dhe Gjeorgji, veçanërisht nëse Moska nuk arrin t’i kontrollojë këto kombe pa mjete ushtarake, sipas Herolf.
Moska nuk do ta sulmojë Suedinë ushtarakisht siç janë gjërat, por kur bëhet fjalë për Finlandën, ekziston një mundësi më realiste për një përplasje, kryesisht për shkak se ajo ka kufi të gjatë me Rusinë, sipas Felgenhauer.
Ai beson se ka një shans për përplasje kufitare midis Rusisë dhe Finlandës që më pas mund të përshkallëzohet në diçka serioze.
Ai më tej argumentoi se mundësia e përshkallëzimit ekzistonte që nga fillimi i luftës në Ukrainë dhe Kremlini tani është i pozicionuar për të arritur në Moldavi dhe Gjeorgji.
Rusia, megjithatë, ka probleme serioze me pajisjet dhe pajisjet moderne në përgjithësi, të cilat mund të pakësojnë shtytjen e saj për të zgjeruar luftën, tha ai.
“Unë nuk besoj se dikush në Moskë ka ndonjë oreks për të filluar, pas Ukrainës, për të shkuar më tej në Evropë,” shpjegoi Felgenhauer.
Megjithatë, një konflikt i një lloji mbi Detin e Zi ose Detin Baltik në thelb mund të çojë në një përshkallëzim, tha ai.
Sipas tij, as Perëndimi dhe as Rusia nuk duan përshkallëzim të mëtejshëm dhe do të përpiqen ta shmangin këtë skenar për momentin.
Në fund të fundit, ekziston mundësia e përshkallëzimit të konfliktit ukrainas, megjithatë, duket se vija e frontit është e qëndrueshme tani, tha ai.
Kjo, megjithatë, “nuk do të thotë se do të vazhdojë të jetë në bllokim pafundësisht,” tha Felgenhauer.
Ekziston gjithashtu një mundësi e përshkallëzimit në Lindjen e Mesme dhe më gjerë nëse lufta e Izraelit në Gaza nuk frenohet, tha Felgenhauer.
Nëse lejohet të përhapet, lufta izraelite në Gaza mund të përshkallëzohet shumë seriozisht, duke tërhequr shumë vende rajonale dhe fuqi të jashtme si SHBA, Britania e Madhe dhe Australia, tha ai.
Në të gjitha këto konflikte, ka fuqi bërthamore që janë të përfshira, kështu që ekziston mundësia jo vetëm e një përshkallëzimi, por edhe një përshkallëzimi bërthamor, paralajmëroi ai.
“Shpresojmë që kjo të mos ndodhë. Por është ende e mundur dhe shumë e rrezikshme”, tha analisti.
Për mundësinë e Luftës së Tretë Botërore, ai tha se nuk ka gjasa për momentin pasi kjo do të përfshijë SHBA-në dhe Rusinë që të luftojnë njëra-tjetrën, së bashku me aleatët, ose ndoshta edhe Kinën që të bashkohet.
Konfliktet në Lindjen e Mesme dhe në Ukrainë janë rajonale tani, por luftërat rajonale gjithmonë mund të përshkallëzohen në një luftë botërore, paralajmëroi ai.
Lajmet
Mbappe i gatshëm të shkëlqejë edhe me Francën
Published
1 hour agoon
October 10, 2025By
UBT News
Kapiteni i Francës, Kylian Mbappe, ka deklaruar se ndihet më i relaksuar dhe plotësisht i përshtatur me jetën në Madrid, ndërsa është gati të ndihmojë përfaqësuesen franceze në ndeshjet kualifikuese për Kupën e Botës.
Në një konferencë për shtyp të mbajtur në “Parc des Princes”, ylli i Real Madridit tha se është në formë të mirë dhe se problemi i vogël në kyçin e këmbës së djathtë tashmë ka kaluar.
“Trajneri dëshiron që unë të luaj. Nuk mendoj se do të ketë ndonjë problem të madh,” tha Mbappe.
Sulmuesi francez shtoi se ambientimi në kryeqytetin spanjoll e ka ndihmuar të gjejë qetësinë dhe ekuilibrin që kërkonte.
“Kam pasur vite më të ndërlikuara, por në Madrid jam përshtatur mirë. Nuk është një kritikë ndaj Francës, por është e vërtetë që jam më i qetë atje. Stili i jetës është më pak kaotik se në Paris,” tha Mbappe.
Deschamps ndërkohë paralajmëroi skuadrën e tij të mos e nënvlerësojë Azerbajxhanin, kundërshtarin e radhës në “Parc des Princes”.
“Sigurisht që nuk janë ndër ekipet më të mira evropiane, por vijnë nga një barazim kundër Ukrainës. Shtatë nga lojtarët e tyre luajnë për Qarabag-un, që ka fituar dy ndeshjet e para në Ligën e Kampionëve,” theksoi ai.
Franca kryeson grupin e saj me dy fitore nga dy ndeshje dhe do të përballet me Azerbajxhanin në Paris, përpara se të udhëtojë drejt Islandës tri ditë më vonë./S.K/KP/
Lajmet
Vdes një grua në Dragash pas shpërthimit të bombolës së gazit
Published
3 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Një grua ka humbur jetën në Dragash, si pasojë e shpërthimit të një bombole gazi në shtëpinë e viktimës.
Sipas Policisë, vdekjen e viktimës e ka konstatuar mjeku, derisa trupi i saj është dërguar në IML për obduksion.
“Raportohet se viktima femër kosovare ka mbetur pa shenja jete, dyshohet si pasojë e shpërthimit të një bombole gazi në dhomën e shtëpisë ku kishte qenë duke qëndruar. Njësitet policore dhe ekipi mjekësor kanë dalë në vendin e ngjarjes dhe nga mjeku është konstatuar vdekja e viktimës. Lidhur me rastin është informuar prokurori me urdhrin e të cilit trupi i pajetë i viktimës është dërguar në IML për obduksion”, thuhet në njoftimin e PK-së./S.K/EO/PK/
Lajmet
Tërmet i fuqishëm me magnitudë 7.6 godet Filipinet, alarm për cunami
Published
3 hours agoon
October 10, 2025By
UBT News
Paralajmërime për cunami janë lëshuar për disa vende pasi një tërmet me magnitudë 7.4 ballë goditi brigjet e Filipineve jugore.
Epiqendra e tërmetit ishte rreth 62 km në juglindje të qytetit Manay, në rajonin Mindanao, në një thellësi prej 22 km.
Qendra e Paralajmërimit për Cunami në Paqësor me seli në SHBA tha se valë deri në 3 metra ishin të mundshme në rajon, me paralajmërimin që mbulonte edhe rajonet Sulawesi dhe Papua të Indonezisë.
Instituti Filipinez i Vullkanologjisë dhe Sizmologjisë tha se priste dëme dhe lëkundje pasuese.
Presidenti fiLipinas, Ferdinand Marcos, tha se autoritetet po vlerësonin situatën në terren.
“Operacionet e kërkim-shpëtimit dhe ndihmës po përgatiten tashmë dhe do të nisin sapo të jetë e sigurt për ta bërë këtë. Po punojmë pa ndërprerje për të siguruar që ndihma të arrijë tek të gjithë ata që kanë nevojë. Le të vazhdojmë të kujdesemi për njëri-tjetrin dhe të lutemi për sigurinë e të gjithë bashkatdhetarëve tanë”, shtoi presidenti.
Ndryshe, tërmeti është ndër më të fuqishmit që kanë goditur “Unazën e Zjarrit” të Paqësorit vitet e fundit, një zonë që ka më shumë se 800 tërmete çdo vit./S.K/EO/

Sot shënohet Dita Botërore e Shëndetit Mendor, datë kjo e shpallur nga OKB që konsiderohet e rëndësishme, veçanërisht për shoqëri ende të pa stabilizuara dhe që kanë dalë nga shoqëri të traumatizuara, siç janë vendet që kanë kaluar luftëra, apo konflikte.
Kjo datë shënohet zakonisht me aktivitete të shumta, ku institucionet shtetërore shfaqin kujdesin e tyre ndaj kësaj kategorie me rrezik, duke u bërë të qartë bartësve të sëmundjeve të shëndetit mendor, se edhe ata, si gjithë të tjerët, mund ta çojnë jetën e tyre të përditshme sa më afër normales, me solidarizime, shfaqje publike, apo edhe protesta.
Shëndeti Mendor në epokën moderne është përherë e më shumë një shqetësim për autoritetet, meqenëse vlerësohet se sot në botë, vuajnë nga shqetësime mendore më shumë se 450 milionë njerëz./S.K/KP/

Studimi: Trauma në fëmijëri lë gjurmë të përhershme në metabolizmin e trupit

Parisi nderon Ismail Kadarenë me pllakë përkujtimore në zemër të qytetit

Motorola gati të prezantojë telefonin ultra të hollë Edge 70

Mbappe i gatshëm të shkëlqejë edhe me Francën

Pse derdhja e qumështit në lavaman është një gabim për shtëpinë tuaj?

“Dua të bëhem nënë”, Selena Gomez ndan dëshirën më të madhe të jetës së saj

Vdes një grua në Dragash pas shpërthimit të bombolës së gazit

Tërmet i fuqishëm me magnitudë 7.6 godet Filipinet, alarm për cunami

Dita Botërore e Shëndetit Mendor
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega