

Lajmet
A mund të ‘eliminohet’ plotësisht Hamasi?
Por a është e mundur që ta eliminojnë plotësisht “Hamasin” dhe të “fitojnë” në një situatë si kjo?
Published
2 years agoon
By
Betim GashiQeveria e Izraelit ishte e qartë. Grupi militant i Hamasit do të “elimohet”, thanë disa zyrtarë të lartë të Qeverisë, në mesin e tyre edhe kryeminisri. Në disa kanale televizive të Izraelit, shfaqen rregullisht sloganet sikurse “Bashkë do të fitojmë”. Por a është e mundur që ta eliminojnë plotësisht “Hamasin” dhe të “fitojnë” në një situatë si kjo?
Përgjigjja e shkurtër, ashtu sikurse thanë edhe ekspertët, është jo.
Izraeli e ka bombarduar Rripin e Gazës, shtëpinë e mbi 2 milionë palestinezëve që nga sulmi i 7 tetorit në Izrael nga Hamasi, që klasifikohet si organizatë terroriste nga Gjermania, Bashkimi Evropian, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe shtetet tjera. Izraeli ka nisur një offensive tokësore në Rripin e Gazës dhe po bllokon dërgimin e ushqimit, ujit dhe energjisë elektrike brenda enklavës.
Pavarësisht kësaj, shumica e analistëve thonë se është e pamundur të “heqësh qafe” Hamasin, dhe arsyeja kryesore është që Hamasi është më shumë sesa organizatë militante.
Hamasi si lëvizje shoqërore
Hamasi ka diku 20 mijë deri në 30 mijë luftëtarë, deklaroi Guido Steinberg, ekspert në Lindje të Mesme në Institutin gjerman për Çështje Ndërkombëtare dhe të Sigurisë. Por, shtoi ai, “kjo është lëvizje shoqërore që gëzon mbështetje masive në Rripin e Gazës. Dhe ky është problem në plan afatgjatë”.
Hamasi de facto ka qenë nën kontrollin e Rripit të Gazës që nga viti 2007, dhe në kuadër të lëvizjes shoqërore, ekziston një rrjet i mirëqenies i njohur si “dawah”. Sipas tij, besohet se ky rrjet ka 80 mijë deri në 90 mijë anëtarë. Sipas fjalorit të Oxfordit mbi Islamin, “dawah” njihet si “thirrje” apo “ftesë” dhe historikisht është definuar si mënyrë e thirrjes apo ftesës për t’iu bashkuar Islamit.
Izraeli “do të donte të zhdukte Hamasin si një institucion, si një strukturë politike, fetare dhe kulturore dhe si një strukturë ushtarake”, tha për gazetën spanjolle El Pais, Rashid Khalidi, profesor i studimeve moderne arabe në Universitetin Columbia në New York në fund të muajit tetor.
“Unë nuk mendoj se ata mund të bëjnë dy gjërat e para”, argumentoi ai. “Nëse ata vrasin të gjithë liderët e tyre, nëse vrasin të gjithë militantët e armatosur, Hamasi do të mbetet si një forcë politike, nëse izraelitët pushtojnë Gazën apo largohen. Pra, shkatërrimi i Hamasit si institucion politik, shkatërrimi i Hamasit si një ide, është i pamundur”.
Hamasi nuk e njeh shtetin e Izraelit. Ky grup beson se feja duhet të jetë baza e çdo qeverie palestineze. Por ndoshta është pozicioni i saj i vetëpërshkruar si një lëvizje rezistence që kundërshton pushtimin izraelit të territoreve palestineze dhe Rripit të Gazës që e bën atë më të popullarizuar. Megjithatë sipas tij, ajo që izraelitët mund të arrijnë ta bëjnë është të degradojnë aftësitë ushtarake të Hamasit, “por vetëm në një masë dhe periudhë të kufizuar”.
Shkatërrimi i potencialit ushtark të Hamasit
Përderisa krahu ushtarak i Hamasit vepron sikurse grup gueril dhe ka kontrabanduar shumicën e armëve të saj në Rripin e Gazës. Kësisoj Izraeli ka burimet për të shkatërruar Hamasin dhe për të dëmtuar liderët e saj. Ndonëse shifrat nuk mund të verifikohen, qeveria e Izraelit tha se ka vrarë diku nga 5 mijë deri në 7 mijë luftëtarë të Hamasit.
“Nëse është e vërtetë, kjo mund të shihet si një sukses i pjesshëm, sepse dobësimi i Hamasit mund të jetë më e mira që mund të pritet. Disa zyrtarë perëndimorë besojnë se ofensiva izraelite e deritanishme, e kombinuar me sigurinë e përmirësuar të kufirit, siguron që Hamasi të mos nisë një sulm tjetër si ai i 7 tetorit”, thanë javën e kaluar ekspertët në grupin e International Crisis Group.
“Siç bëri Hamasi pas konflikteve me Izraelin gjatë viteve 2009, 2012, 2014 dhe 2021, grupi me siguri do të riarmatoset dhe riktheheet”, shkroi Dennis Ross, një ish i dërguar i SHBA-ve në Lindjen e Mesme në një shkrim për New York Times. në fund të muajit tetor. Kjo është arsyeja pse, shpjegoi ai, ishte kundër një armëpushimi derisa Hamasi të largohej nga pushteti.
Shumë e vështirë mposhtja e grupeve guerile
Në të njëjtën kohë, shumë pak ushtri kombëtare ia dolën të mposhtin organizatat guerile në të kaluarën.
Shembuj të pasuksesshëm janë përpjekjet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës kundër talibanëve në Afganistan dhe grupeve kryengritëse në Irak. Fitorja e qeverisë së Shri Lankës kundër grupit separatist Tamil Tigers në luftën civile të vendit shpesh përmendet si rast në të cilin ushtria kombëtare fitoi. Por gjithashtu përmendet se për të arritur te fitorja u deshëb 26 vjet lufte, numri i viktimave ishte nga 80 mijë deri në 100 mijë, dhe krime lufte u kryen nga të dy palët.
Në fakt, në disa situata kur aftësitë e grupeve kryengritëse u shkatërruan, por ia dolën të mbijetojnë, lindin grupet në forma më ekstremiste. Shembull i ngjashëm është grupi Shteti Islamik, i cili u zhvillua nga mbetjet e Al-Qaidas.
Vetë Izraeli nuk ka arritur kurrë ta mposht Hamasin përfundimisht, pavarësisht se ka vrarë një numër të udhëheqësve të tij, në mesin e tyre edhe dy themeluesit e grupit.
Si ta mbysni një ide?
Shkatërrimi i Hamasit me mjete ushtarake nuk ka kuptim, tha Crump për DW, sepse “ndërsa disa gazanë po kthehen kundër Hamasit, njerëz të tjerë në Gaza simpatizojnë Hamasin. Ata do të inatosen me Izraelin për këto veprime dhe kjo do të nxisë ciklin [e dhunës] siç ka bërë gjithmonë – përveç nëse ka një ndryshim shumë të madh në fund të kësaj”.
“Pas më shumë se dy muajsh operacione intensive izraelite, është e qartë se çrrënjosja e Hamasit, edhe si një forcë luftarake, do të jetë një urdhër i gjatë dhe shtytja për ta bërë këtë do të shkatërrojë atë që ka mbetur nga Gaza”, thuhet në njoftim nga think tanku International Crisis Group ose ICS, i publikuar më 9 dhjetor.
Sipas ministrisë së shëndetësisë në Gaza të drejtuar nga Hamasi, mbi 18 mijë njerëz janë vrarë nga Izraeli dhe mbi 49 mijë e 500 janë plagosur në vetëm dy muaj; rreth 61% e të vrarëve janë civilë, sipas një analize nga Yagil Levy, profesor sociologjie në Universitetin e Izraelit.
Mbi gjysma e të gjitha ndërtesave të Gazës janë shkatërruar dhe 90% e popullsisë tani është e zhvendosur.
“Netanyahu pretendon se shkatërrimi i Hamasit do të mundësojë “deradikalizimin” e Gazës, por e kundërta ka për të ndodhur”, thonë ekspertët e ICS. “Fushata që po zhvillohet dhe pasojat e saj do të prodhojnë forma të reja, ndoshta edhe më këmbëngulëse të militantizmit”./UBTNews/
Publikoi DW
Përktheu dhe përshtati UBTNews
Bota
Rutte: Pres nesër një marrëveshje konkrete mbi garancitë e “koalicionit të të vullnetshmëve” për Ukrainën
Published
2 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Shefi i NATO-s tha se pret që nesër të jetë më e qartë se çfarë garancish sigurie mund t’i ofrojë Ukrainës i ashtuquajturi koalicion i të vullnetshmëve.
Mark Rutte do të merr pjesë në një takim në Paris të enjten me kryeministrin britanik Keir Starmer, presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe liderë të tjerë evropianë.
Në një konferencë për media në Bruksel pas takimit me presidentin estonez Alar Karis, Rutte tha se marrëveshja duhet të hapë rrugën për bisedime më intensive me palën amerikane mbi rolin e tyre në garancitë e sigurisë./D.B/KP
Bota
Stuhi në Kroaci, përmbyten disa qytete bregdetare
Published
3 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Disa qytete bregdetare në Kroaci janë prekur nga përmbytjet pas stuhive të forta që goditën vendin të martën.
Moti ekstrem preku veçanërisht zonat kufitare të Sllovenisë dhe Kroacisë, veçanërisht Gadishullin e Istrias.
Në qytetin kroat të Novigradit, një azil pleqsh, një shkollë fillore dhe një palestër sportive përjetuan përmbytje.
“Falë Zotit, askush nuk u lëndua. Të gjithë banorët janë mirë. Përveç dëmeve materiale, nuk ndodhi asgjë serioze”, ka thënë Morena Stanivukoviq, drejtoresha e azilit të pleqve.
“Jetët njerëzore shpëtohen dhe kjo është gjëja më e rëndësishme”, ka thënë Stanivukoviq.
Shumë banorë, së bashku me shërbimet e emergjencës, ndihmuan në riparimin e dëmeve./D.B/EO
Bota
Të paktën 21,000 fëmijë me aftësi të kufizuara në Gaza që nga fillimi i luftës
Published
3 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Të paktën 21,000 fëmijë në Gaza kanë mbetur të paaftë që nga fillimi i luftës midis Izraelit dhe Hamasit më 7 tetor 2023, tha të mërkurën një komitet i Kombeve të Bashkuara.
Rreth 40,500 fëmijë kanë pësuar “lëndime të reja të lidhura me luftën” në gati dy vitet që nga fillimi i luftës, me më shumë se gjysmën e tyre të mbetur të paaftë, tha Komiteti i OKB-së për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara.
Ushtria izraelite u zhvendos më thellë në Qytetin e Gazës të mërkurën, me ushtarë dhe tanke që shtynë Sheikh Radwan, një nga lagjet më të mëdha dhe më të mbushura me njerëz të qendrës urbane, shkruan TheGuardian.
Ushtria izraelite tha në një deklaratë të mërkurën se do të vazhdojë të veprojë kundër “organizatave terroriste” në Gaza dhe të “eliminojë çdo kërcënim” që i paraqitet Izraelit./D.B/KP
Bota
Kim Jong-un premton të bëjë gjithçka për të ndihmuar Moskën pas takimit me Putinin
Published
3 hours agoon
September 3, 2025By
UBTnews
Presidenti rus Vladimir Putin e ka ftuar Kim Jong-un e Koresë së Veriut të vizitojë Rusinë gjatë një takimi të gjatë në Pekin, në prag të paradës më të madhe ushtarake të Kinës, ndërsa Kim premtoi të bëjë “gjithçka që mundet për të ndihmuar” Moskën.
Ftesa, e bërë nëpërmjet përkthyesve dhe e shfaqur në një video të publikuar nga Kremlini, erdhi ndërsa presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, akuzoi Putinin se po demonstronte “pandëshkueshmërinë” e tij me sulme të reja ndaj Ukrainës gjatë natës, shkruan BBC.
Putin dhe Kim, udhëheqësit autoritarë të Rusisë dhe Koresë së Veriut, ishin në kryeqytetin kinez si të ftuar të presidenti Xi Jinping për një ceremoni që shënonte 80-vjetorin e përfundimit të luftës së dytë botërore, e njohur në Kinë si lufta e rezistencës kundër agresionit japonez.
Koreja e Veriut e ka mbështetur Rusinë në luftën e saj kundër Ukrainës me armë dhe trupa.
Të dy udhëheqësit u shfaqën përkrah Xi në hapjen e ceremonisë të së mërkurës, duke folur ndërsa ecnin krah për krah në tapetin e kuq në sheshin Tiananmen. Besohet të jetë hera e parë që të tre udhëheqësit kanë qenë në të njëjtin vend së bashku.
Në një takim dypalësh që zgjati më shumë se dy orë, Kim u incizua duke i thënë Putinit “shihemi së shpejti” dhe duke e përqafuar për lamtumirë.
“Po ju presim, ejani të na vizitoni”, u përgjigj Putin.
Një vizitë në Rusi do të ishte vetëm hera e tretë që Kim udhëton jashtë vendit në gjashtë vjet. E para ishte në lindjen e largët të Rusisë në vitin 2023 dhe e dyta vizita e kësaj jave në Pekin, duke mbërritur me një tren të blinduar.
Koreja e Veriut është bërë një mbështetje kyçe ruse që kur vendi pushtoi Ukrainën në vitin 2022. Pheniani dërgoi armë, përfshirë predha artilerie dhe raketa në Rusi për luftën dhe mijëra trupa për të luftuar në rajonin Kursk të Rusisë, ku forcat ukrainase kishin bërë një inkursion ndërkufitar, megjithëse vendosja fillimisht u refuzua.
Rusia dhe Koreja e Veriut vitin e kaluar nënshkruan një marrëveshje që i detyron ato reciprokisht të ofrojnë “ndihmë ushtarake dhe të tjera” në rast se tjetra sulmohet.
Putin falënderoi Korenë e Veriut për dërgimin e trupave për të luftuar kundër Ukrainës, duke i përshkruar si luftues “me guxim dhe heroik” në rajonin Kursk./D.B/EO

Zbulohet sekreti i darkës që tregoi fatin e William dhe Kate

Çokollata e zezë, aleate e mirë për shëndetin apo jo?

Rutte: Pres nesër një marrëveshje konkrete mbi garancitë e “koalicionit të të vullnetshmëve” për Ukrainën

Stuhi në Kroaci, përmbyten disa qytete bregdetare

Të paktën 21,000 fëmijë me aftësi të kufizuara në Gaza që nga fillimi i luftës

Këto vende kryesojnë listën për shpejtësinë e internetit

Kim Jong-un premton të bëjë gjithçka për të ndihmuar Moskën pas takimit me Putinin

Çekia blen 44 tanke nga Gjermania

Osmani takohet me ambasadorin gjerman, Rohde shpreh shqetësim për situatën politike në vend
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës