Lajmet

A mund të ‘eliminohet’ plotësisht Hamasi?

Por a është e mundur që ta eliminojnë plotësisht “Hamasin” dhe të “fitojnë” në një situatë si kjo?

Published

1 year ago

December 17, 2023

Betim Gashi

Qeveria e Izraelit ishte e qartë. Grupi militant i Hamasit do të “elimohet”, thanë disa zyrtarë të lartë të Qeverisë, në mesin e tyre edhe kryeminisri. Në disa kanale televizive të Izraelit, shfaqen rregullisht sloganet sikurse “Bashkë do të fitojmë”. Por a është e mundur që ta eliminojnë plotësisht “Hamasin” dhe të “fitojnë” në një situatë si kjo?

Përgjigjja e shkurtër, ashtu sikurse thanë edhe ekspertët, është jo.

Izraeli e ka bombarduar Rripin e Gazës, shtëpinë e mbi 2 milionë palestinezëve që nga sulmi i 7 tetorit në Izrael nga Hamasi, që klasifikohet si organizatë terroriste nga Gjermania, Bashkimi Evropian, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe shtetet tjera. Izraeli ka nisur një offensive tokësore në Rripin e Gazës dhe po bllokon dërgimin e ushqimit, ujit dhe energjisë elektrike brenda enklavës.

Pavarësisht kësaj, shumica e analistëve thonë se është e pamundur të “heqësh qafe” Hamasin, dhe arsyeja kryesore është që Hamasi është më shumë sesa organizatë militante.

Hamasi si lëvizje shoqërore

Hamasi ka diku 20 mijë deri në 30 mijë luftëtarë, deklaroi Guido Steinberg, ekspert në Lindje të Mesme në Institutin gjerman për Çështje Ndërkombëtare dhe të Sigurisë. Por, shtoi ai, “kjo është lëvizje shoqërore që gëzon mbështetje masive në Rripin e Gazës. Dhe ky është problem në plan afatgjatë”.

Hamasi de facto ka qenë nën kontrollin e Rripit të Gazës që nga viti 2007, dhe në kuadër të lëvizjes shoqërore, ekziston një rrjet i mirëqenies i njohur si “dawah”. Sipas tij, besohet se ky rrjet ka 80 mijë deri në 90 mijë anëtarë. Sipas fjalorit të Oxfordit mbi Islamin, “dawah” njihet si “thirrje” apo “ftesë” dhe historikisht është definuar si mënyrë e thirrjes apo ftesës për t’iu bashkuar Islamit.

Izraeli “do të donte të zhdukte Hamasin si një institucion, si një strukturë politike, fetare dhe kulturore dhe si një strukturë ushtarake”, tha për gazetën spanjolle El Pais, Rashid Khalidi, profesor i studimeve moderne arabe në Universitetin Columbia në New York në fund të muajit tetor.

“Unë nuk mendoj se ata mund të bëjnë dy gjërat e para”, argumentoi ai. “Nëse ata vrasin të gjithë liderët e tyre, nëse vrasin të gjithë militantët e armatosur, Hamasi do të mbetet si një forcë politike, nëse izraelitët pushtojnë Gazën apo largohen. Pra, shkatërrimi i Hamasit si institucion politik, shkatërrimi i Hamasit si një ide, është i pamundur”.

Hamasi nuk e njeh shtetin e Izraelit. Ky grup beson se feja duhet të jetë baza e çdo qeverie palestineze. Por ndoshta është pozicioni i saj i vetëpërshkruar si një lëvizje rezistence që kundërshton pushtimin izraelit të territoreve palestineze dhe Rripit të Gazës që e bën atë më të popullarizuar. Megjithatë sipas tij, ajo që izraelitët mund të arrijnë ta bëjnë është të degradojnë aftësitë ushtarake të Hamasit, “por vetëm në një masë dhe periudhë të kufizuar”.

Shkatërrimi i potencialit ushtark të Hamasit

Izraeli është një nga ushtritë më të fuqishme në botë, duke u rankuar në vendin e 18-të nga 145 shtete në vitin 2023 në listën vjetore të Global Firepowers për forcën e armatosur. Gjermania renditet në vendin e 25-të. Sipas Institutit Ndërkombëtar të Stockholmit për Studimet e Paqes, vitin e kaluar Izraeli shpenzoi 4.5% të të hyrave kombëtare në Mbrojtje – për dallim nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës apo Gjermania, që shpenzuan 3.5% dhe 1.4% respektivisht.

Përderisa krahu ushtarak i Hamasit vepron sikurse grup gueril dhe ka kontrabanduar shumicën e armëve të saj në Rripin e Gazës. Kësisoj Izraeli ka burimet për të shkatërruar Hamasin dhe për të dëmtuar liderët e saj. Ndonëse shifrat nuk mund të verifikohen, qeveria e Izraelit tha se ka vrarë diku nga 5 mijë deri në 7 mijë luftëtarë të Hamasit.

“Nëse është e vërtetë, kjo mund të shihet si një sukses i pjesshëm, sepse dobësimi i Hamasit mund të jetë më e mira që mund të pritet. Disa zyrtarë perëndimorë besojnë se ofensiva izraelite e deritanishme, e kombinuar me sigurinë e përmirësuar të kufirit, siguron që Hamasi të mos nisë një sulm tjetër si ai i 7 tetorit”, thanë javën e kaluar ekspertët në grupin e International Crisis Group.

“Siç bëri Hamasi pas konflikteve me Izraelin gjatë viteve 2009, 2012, 2014 dhe 2021, grupi me siguri do të riarmatoset dhe riktheheet”, shkroi Dennis Ross, një ish i dërguar i SHBA-ve në Lindjen e Mesme në një shkrim për New York Times. në fund të muajit tetor. Kjo është arsyeja pse, shpjegoi ai, ishte kundër një armëpushimi derisa Hamasi të largohej nga pushteti.

Shumë e vështirë mposhtja e grupeve guerile

Në të njëjtën kohë, shumë pak ushtri kombëtare ia dolën të mposhtin organizatat guerile në të kaluarën.

Shembuj të pasuksesshëm janë përpjekjet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës kundër talibanëve në Afganistan dhe grupeve kryengritëse në Irak. Fitorja e qeverisë së Shri Lankës kundër grupit separatist Tamil Tigers në luftën civile të vendit shpesh përmendet si rast në të cilin ushtria kombëtare fitoi. Por gjithashtu përmendet se për të arritur te fitorja u deshëb 26 vjet lufte, numri i viktimave ishte nga 80 mijë deri në 100 mijë, dhe krime lufte u kryen nga të dy palët.

Në fakt, në disa situata kur aftësitë e grupeve kryengritëse u shkatërruan, por ia dolën të mbijetojnë, lindin grupet në forma më ekstremiste. Shembull i ngjashëm është grupi Shteti Islamik, i cili u zhvillua nga mbetjet e Al-Qaidas.

Vetë Izraeli nuk ka arritur kurrë ta mposht Hamasin përfundimisht, pavarësisht se ka vrarë një numër të udhëheqësve të tij, në mesin e tyre edhe dy themeluesit e grupit.

Si ta mbysni një ide?

Shkatërrimi i Hamasit me mjete ushtarake nuk ka kuptim, tha Crump për DW, sepse “ndërsa disa gazanë po kthehen kundër Hamasit, njerëz të tjerë në Gaza simpatizojnë Hamasin. Ata do të inatosen me Izraelin për këto veprime dhe kjo do të nxisë ciklin [e dhunës] siç ka bërë gjithmonë – përveç nëse ka një ndryshim shumë të madh në fund të kësaj”.

“Pas më shumë se dy muajsh operacione intensive izraelite, është e qartë se çrrënjosja e Hamasit, edhe si një forcë luftarake, do të jetë një urdhër i gjatë dhe shtytja për ta bërë këtë do të shkatërrojë atë që ka mbetur nga Gaza”, thuhet në njoftim nga think tanku International Crisis Group ose ICS, i publikuar më 9 dhjetor.

Sipas ministrisë së shëndetësisë në Gaza të drejtuar nga Hamasi, mbi 18 mijë njerëz janë vrarë nga Izraeli dhe mbi 49 mijë e 500 janë plagosur në vetëm dy muaj; rreth 61% e të vrarëve janë civilë, sipas një analize nga Yagil Levy, profesor sociologjie në Universitetin e Izraelit.

Mbi gjysma e të gjitha ndërtesave të Gazës janë shkatërruar dhe 90% e popullsisë tani është e zhvendosur.

“Netanyahu pretendon se shkatërrimi i Hamasit do të mundësojë “deradikalizimin” e Gazës, por e kundërta ka për të ndodhur”, thonë ekspertët e ICS. “Fushata që po zhvillohet dhe pasojat e saj do të prodhojnë forma të reja, ndoshta edhe më këmbëngulëse të militantizmit”./UBTNews/

Publikoi DW

Përktheu dhe përshtati UBTNews

Bota

Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën

Published

1 day ago

February 21, 2025

UBT NEWS

Hezbollah ka njoftuar se ish-udhëheqësi i tij, Hasa Nasrallah, do të varroset të dielën pas pesë muajsh që nga vdekja e tij. Nasrallah humbi jetën më 27 shtator 2024, në një sulm ajror të kryer nga Izraeli, ndërkohë që ai ishte duke u takuar me komandantët e lëvizjes Hezbollah.

Nasrallah, i cili ka luajtur një rol të rëndësishëm në krijimin dhe drejtimin e Hezbollah, është konsideruar një nga liderët më të respektuar të botës arabe, për shkak të ndikimit të madh që ka pasur në rajon dhe përpjekjeve të tij për të krijuar një lëvizje ushtarake islamike me përmasa globale. Kjo ngjarje ka tronditur shumë komunitete, veçanërisht në Lindjen e Mesme.

Të dielën, pas pesë muajsh, trupi i tij do të varroset në një ceremoni të pritur me shumë vëmendje, që pritet të tërheqë vëmendjen e udhëheqësve politikë dhe ushtarakë nga e gjithë bota arabe.

Lajmet

Arrestohet ish-kryetarja e Nishit, Dragana Sotirovski

Published

1 day ago

February 21, 2025

UBT NEWS

Ministria e Punëve të Brendshme (MPB) ka njoftuar arrestimin e katër personave, përfshirë ish-kryetaren e Nishit, Dragana Sotirovski, dhe ish-komandantin e Shtabit të Situatave Emergjente të qytetit, nën dyshimin se kanë keqpërdorur pozitën zyrtare dhe kanë shkaktuar dëme të konsiderueshme në qytetin e Nishit.

Sipas njoftimit të MPB-së, dyshimet lidhen me një dëm të vlerësuar prej 460 milionë dinarësh (afro katër milionë euro), i cili është shkaktuar përmes angazhimit të kompanive të caktuara për punime ndërtimore. Gjatë kontrollit të zhvilluar nga policia, janë sekuestruar 11 automjete, si dhe një sërë mjetesh të tjera, duke përfshirë kamionë dhe makineri pune që dyshohet të kenë lidhje me veprimtarinë kriminale.

Sotirovski, gjatë periudhës nga 16 marsi 2022 deri më 9 korrik 2024, ka angazhuar dy kompani, “DN PR” dhe “Sim puk gradnja”, për kryerjen e punëve ndërtimore në qytetin e Nishit, duke shkelur ligjin dhe rregulloret për zvogëlimin e rrezikut nga fatkeqësitë dhe menaxhimin e emergjencave.

Dyshuarit janë ndaluar për 48 orë dhe do të dërgohen në prokurorinë kompetente me kallëzim penal.

Ish-kryetarja e Nishit, Sotirovski, ka shërbyer në këtë post nga viti 2020 deri në vitin 2024. Para arrestimit, u raportua se ajo ishte në shënjestër të hetimeve, megjithatë ajo e ka mohuar çdo akuzë./UBTNews/

Lajmet

KQZ: Votat me kusht dhe ato nga Diaspora numërohen javën e ardhshme

Published

1 day ago

February 21, 2025

UBTNews

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) planifikon të fillojë numërimin e votave me kusht, votave të personave me nevoja të veçanta dhe votave nga votimi jashtë Kosovës gjatë javës së ardhshme.

Kështu e konfirmoi, zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, i cili tha se janë 12,801 fletëvotime me kusht dhe 2,597 vota nga persona me aftësi të veçanta.

Tutje ai shtoi se votat do të verifikohen dhe krahasohen me listën e votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta për të siguruar saktësinë.

“Pas përfundimit të të gjitha procedurave, siç janë: skanimi i listës së votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta me qëllim të krahasimit me votuesit nga vendvotimet me kusht; vlerësimi i pakove me fletëvotime nga votimi jashtë Kosovës, KQZ do të fillojë me numërimin e votave me kusht, votave të personave me nevoja të veçanta dhe votave nga votimi jashtë Kosovës. Kjo do të bëhet gjatë javës së ardhshme në Qendrën e Numërimit dhe Rezultateve dhe sigurisht se mediat dhe vëzhguesit do të njoftohen me kohë”, ka thënë Elezi.

Nga 48,018 pako të vlerësuara deri tani, 45,004 janë aprovuar dhe 3,014 janë refuzuar për shkak të mangësive. 20,938 pako tjera do të vlerësohen në ditët në vijim.

“Nga data 9 shkurt, kur ka filluar vlerësimi apo verifikimi i pakove me fletëvotime nga votimi jashtë Kosovës dhe deri më 20 shkurt, këtij procesi i janë nënshtruar 48,018 pako, prej të cilave janë aprovuar 45,004 ndërkaq janë refuzuar 3,014. Arsyeja se përse janë refuzuar këto dërgesa, është se ato janë janë dërguar nga persona që janë anuluar gjatë regjistrimit si votues jashtë Kosovës; u mungon dëftesa e regjistrimit; janë dërguar më shumë se një herë; kanë dërguar më shumë se një fletëvotim; etj”, ka thënë Elezi.

Zëdhënësi i KQZ-së ka deklaruar se procesit të vlerësimit do t’i nënshtrohen edhe 20,938 pako me fletëvotime.

Kështu e konfirmoi për Ekonomia Online, zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi, i cili tha se janë 12,801 fletëvotime me kusht dhe 2,597 vota nga persona me aftësi të veçanta.

Tutje ai shtoi se votat do të verifikohen dhe krahasohen me listën e votuesve të nënshkruar në vendvotimet e rregullta për të siguruar saktësinë.

Nga 48,018 pako të vlerësuara deri tani, 45,004 janë aprovuar dhe 3,014 janë refuzuar për shkak të mangësive. 20,938 pako tjera do të vlerësohen në ditët në vijim.

Zëdhënësi i KQZ-së ka deklaruar se procesit të vlerësimit do t’i nënshtrohen edhe 20,938 pako me fletëvotime.

Lajmet

Abdixhiku pas takimit me ambasadorët: LDK e respekton vullnetin qytetar, as nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë

Published

1 day ago

February 21, 2025

UBTNews

Kreu i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), Lumir Abdixhiku, ka njoftuar për takimet që ka zhvilluar këtë javë me ambasadorët e huaj në Kosovë, pas zhvillimeve të fundit zgjedhore.

Abdixhiku tha se është diskutuar për procesin zgjedhor dhe se partia e tij do të respektojë vullnetin e qytetarëve, duke theksuar se LDK nuk do të anashkalojë dhe do të veprojë sipas këtij vullneti.

“Gjatë kësaj jave, prita në takim ambasadorët e SHBA-ve, Britanisë së Madhe, Bashkimit Evropian, Francës e Italisë. Me të gjithë, diskutuam mbi procesin zgjedhor, rezultatet e deritanishme, e domosdoshmërinë për pritjen e numërimit të secilës votë, përfshirë dhe ato të mërgatës. Siç kam deklaruar në vazhdimësi, LDK e respekton vullnetin qytetar në plotni. As nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë. LDK do të sillet konform këtij vullneti me plot përgjegjësi; siç dhe do të përfaqësojë denjësisht zërin e votuesit tonë” tha Abdixhiku.

Kreu i LDK-së gjithashtu shprehu mirënjohjen për mbështetjen e vazhdueshme nga aleatët ndërkombëtarë.

“Falënderime të pafundme për mbështetjen e aleatëve tanë në çdo sfidë të Republikës,” tha Abdixhiku, duke theksuar rëndësinë e partneriteteve ndërkombëtare për zhvillimin e vendit.