

Shëndet
A kemi nevojë për vitaminë D edhe gjatë verës?
Published
4 months agoon
By
UBT NewsMendoni se vera ju mbron nga mungesa e vitaminës D? Ajo është një lëndë ushqyese thelbësore për organizmin, që ndihmon në ruajtjen e shëndetit të kockave, përkrah funksionin e sistemit imunitar dhe mbështet funksionimin e duhur të muskujve.
Trupi mund ta sintetizojë vetë këtë vitaminë kur lëkura ekspozohet ndaj rrezeve të diellit. Ajo merret përmes ushqimit, sidomos nga peshku i yndyrshëm si salmoni, të verdhat e vezëve dhe produktet e pasuruara si qumështi apo drithërat.
Kush është më i rrezikuar nga mungesa?
• Të moshuarit
• Njerëzit me lëkurë më të errët (për shkak se melanina pengon sintezën e vitaminës D)
• Ata që kalojnë pak kohë jashtë ose jetojnë në vende me pak diell
Kur janë të dobishme suplementet?
Ekspertët pajtohen se suplementet janë më të nevojshme për personat me mungesë të konfirmuar të vitaminës D. Marrja shtesë e saj ndihmon në forcimin e kockave, uljen e rrezikut për fraktura e përmirësimin e përgjigjes imunitare. Dikur mendohej se parandalon kancerin, sëmundjet kardiovaskulare apo diabeti.
Studime të mëdha klinike, si Vital, me mbi 25,000 pjesëmarrës, nuk kanë treguar përfitime të qarta në këtë drejtim për njerëzit ndryshe të shëndetshëm.
Përjashtimet që vlejnë të përmenden
Disa hulumtime të reja sugjerojnë se vitamina D ndihmon në parandalimin e sëmundjeve autoimune dhe në uljen e rrezikut të zhvillimit të formave të avancuara të kancerit, por këto efekte janë vërejtur vetëm në popullata të caktuara dhe në kombinim me faktorë tjerë.
Sa vitaminë D është e mjaftueshme?
Dozat e rekomanduara ditore janë:
• 600–800 IU (njësi ndërkombëtare) për të rriturit nën 65 vjeç
• 800–1,000 IU për personat mbi 65 vjeç
Marrja e tepërt (mbi 4,000 IU në ditë) shkakton hiperkalcemi, përzierje, dobësi, dhe madje dëmtim të veshkave.
Përfundim
Për shumicën e njerëzve, vitamina D mund të sigurohet përmes një diete të balancuar dhe një ekspozimi të moderuar në diell, madje edhe gjatë verës.
Shtesat janë të nevojshme vetëm në rastet kur vërtetohet mungesa përmes analizave dhe në konsultim me mjekun.
Shëndet
Çka duhet të dini për ulcerën: shkaqet, rreziqet dhe trajtimin
Published
1 hour agoon
September 22, 2025By
UBT News
Ulcera peptike është një plagë që formohet në mukozën e aparatit tretës, më së shpeshti në stomak, dymbëdhjetëgishtore ose më rrallë në ezofag.
Ajo lind kur prishet ekuilibri midis faktorëve mbrojtës të mukozës dhe atyre agresivë, si acidi gastrik dhe pepsina.
Dy faktorët më të shpeshtë që çojnë në ulçerë janë:
Infeksioni me bakterin Helicobacter pylori (H. pylori) – një nga infeksionet bakteriale më të përhapura në botë dhe faktor i rëndësishëm rreziku edhe për kancerin gastrik.
Përdorimi i gjatë i barnave anti-inflamatore jo-steroide (NSAID), si ibuprofeni, aspirina, naprokseni apo diklofenaku, të cilat dëmtojnë mukozën dhe e bëjnë stomakun më të ndjeshëm ndaj acidit.
Si zhvillohet ulcera?
Mukoza e stomakut mbrohet nga një shtresë mukoze e cila pengon acidin të dëmtojë indet. Kur kjo shtresë dobësohet ose dëmtohet, acidi fiton përparësi dhe krijon plagën.
Simptomat më të zakonshme:
Dhimbje në pjesën e sipërme të barkut
Tek ulçera e stomakut: dhimbja shfaqet menjëherë pas ngrënies
Tek ulçera e dymbëdhjetëgishtores: dhimbja shfaqet disa orë pas ngrënies ose gjatë natës
Simptoma të tjera: nauze, të vjella, fryrje, ndjesi ngopjeje të hershme
Në disa raste, ulçera mund të mos japë shenja deri sa të shfaqen komplikime.
Komplikimet më të rrezikshme:
Gjakderdhja – mund të jetë e fshehur (duke shkaktuar anemi) ose e dukshme (jashtëqitje e zezë, gjak në të vjella).
Perforimi (shpimi i murit të stomakut/duodenumit) – gjendje urgjente që çon në dalje të përmbajtjes së stomakut në zgavrën abdominale dhe kërkon ndërhyrje kirurgjikale të menjëhershme.
Diagnostikimi:
Metoda më e saktë është endoskopia e sipërme (EGDS), e cila mundëson:
identifikimin e ulcerës,
marrjen e mostrave për biopsi,
ndalimin e gjakderdhjes përmes teknikave të ndryshme terapeutike.
Trajtimi:
Inhibitorë të pompës protonike (PPI) – për uljen e aciditetit.
Terapia eradikuese kundër H. pylori – kombinim antibiotikësh me PPI.
Barnat mbrojtëse të mukozës si sukralfati.
Metoda endoskopike – në rastet me gjakderdhje aktive.
Me trajtim adekuat, shumica e ulcerave shërohen brenda disa javësh. Nëse faktorët shkaktarë nuk eliminohen, ulçera mund të rikthehet.
Përfundim:
Ulçera është një sëmundje e zakonshme, por e trajtueshme. Zbulimi i hershëm i simptomave dhe trajtimi i duhur janë thelbësorë për të shmangur komplikimet serioze. Konsultimi me mjekun mbetet hapi më i sigurt drejt shërimit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Vaji i ullirit, përfitime dhe rreziqe për lëkurën
Published
3 days agoon
September 19, 2025By
UBT News
Vaji i ullirit është më i yndyrshëm se shumë vajra tjerë e prej kohësh njihet për efektet e tij pozitive në shëndet dhe kujdesin e lëkurës. Ai ndihmon në hidratimin e lëkurës së thatë, zbut thembrat e plasaritura dhe rigjeneron buzët e çara.
Megjithatë, si çdo produkt natyral, edhe ky vaj ka anët e tij negative që duhen marrë parasysh.
Vajrat që gjejmë në treg përmbajnë përbërës kimikë të panjohur, përdorimi i tyre duhet të bëhet me kujdes.
Përveç përfitimeve, vaji i ullirit mund të sjellë edhe disa efekte anësore:
Shkaktimi i akneve
Nuk përthithet lehtë nga lëkura e formon shtresë sipërfaqësore që bllokon poret. Kjo favorizon grumbullimin e papastërtive dhe shfaqjen e akneve.
Skuqje dhe irritim
Për personat me lëkurë të yndyrshme, vaji përkeqëson gjendjen. Përzierja me sebumin natyral të lëkurës çon në skuqje, kruarje dhe irritim.
Reaksione alergjike
Tek individët e ndjeshëm, përdorimi i vajit shkakton alergji. Nëse keni përjetuar më parë skuqje apo irritim pas aplikimit, është e këshillueshme të shmanget dhe të konsultoheni me mjekun.
Përdorimi tek të porsalindurit
Nuk rekomandohet përdorimi në lëkurën e foshnjave, pasi nuk dihet nëse mund të shkaktojë reaksione alergjike. Për siguri, shmangeni përdorimin e tij për masazhe tek bebet.
Formimi i pikave të zeza
Për shkak të natyrës së tij yndyrore, ulliri mund të bllokojë poret e nxit shfaqjen e pikave të zeza, duke grumbulluar qeliza të vdekura dhe papastërti në sipërfaqen e lëkurës.
Përndryshe, vaji i ullirit është i dobishëm, por jo i përshtatshëm për çdo tip lëkure. Përpara përdorimit të rregullt, është mirë të bëni një test të vogël dhe të vëzhgoni reagimin e lëkurës suaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Soda e bukës dhe diabeti, mit apo e vërtetë?
Published
4 days agoon
September 18, 2025By
UBT News
Soda e bukës është një nga produktet që nuk mungon kurrë në kuzhinën e një amviseje.
Ajo përdoret jo vetëm për gatime të mrekullueshme por edhe për pastrimin me themel të shtëpisë.
Sodës së bukës i janë thurur shumë lavde për aftësinë e saj në trajtimin dhe kurimin e disa sëmundjeve.
Së fundmi, soda e bukës ka fituar një reputacion të mirë edhe kundër diabetit.
Kjo sëmundje shfaqet kur organizmi nuk arrin të prodhojë mjaftueshëm insulinë.
Soda e bukës për mbajtjen e diabetit nën kontroll
Studimet thonë se soda përbën linjën e parë të mbrojtjes kundër diabetit dhe për mbajtjen e sëmundjes nën kontroll. Përdorimi i saj kundër sëmundjes rekomandohet të bëhet vetëm nëpërmjet konsultave me mjekun, ndonëse ajo është një produkt i sigurt për shëndetin.
Sipas ekspertëve, nëse organizmi i njeriut ofron një mjedis acidik që nxit shumë sëmundje, përfshrië diabetin, soda e bukës e kthen situatën në normalitet. Për më tepër, diabetikët janë të prirur të preken një mykomukoza, një infeksion i rrallë dhe i rrezikshëm.
Soda e bukës parandalon përhapjen e infeksionit dhe shmangë shterimin e plotë të insulinës dhe rënies së trupit në koma.
Bëhet fjalë për një komplikacion të rrezikshëm për diabetikët që shfaqet me simptoma si: etje e tepruar, të vjella, urinim i shpeshtë, tharje të gojës e plogështi. Ekspertët thonë se përdorimi i sodës së bukës kundër këtyre komplikacioneve të diabetit duhet bërë me kujdes.
Vetëm mjeku rekomandon një kurë e doza të sakta të sodës që janë të nevojshme për mbajtjen nën kontroll të diabetit e komplikacioneve të tij. Konsultat janë të nevojshme sepse nëse e teproni me të, ajo mund të ketë efekt të kundërt nga qëllimi fillestar. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ndihmon lëngu i bizeleve në pastrimin e mëlçisë?
Published
4 days agoon
September 18, 2025By
UBT News
Bizelet janë të pasura në vlera ushqimore e kanë pak kalori. Në 100 gramë gjenden 81 kalori.
Ato janë burim i shkëlqyer i vitaminës K, manganit, fibrës, vitaminës B1, bakrit, vitaminës C, fosforit, folatit dhe vitaminës B6. Janë të pasura me vitaminën B2, zink, proteinë, magnez, hekur dhe kalium.
Këto vlera e bëjnë bizelen të dobishme kundër plakjes, për imunitetin, energjinë, kundër rrudhave, Alzheimerit, artritit, bronkitit, osteoporozës, infeksioneve urinare, për shëndetin e kockave, parandalimin e sëmundjeve të zemrës, kolesterolit të lartë, diabetit dhe kancerit në stomak.
Mënyrat e gatimit janë zierja ose gatimi në avull, megjithatë të mirat e saj merren edhe nëpërmjet lëngut, që në kombinim me barishte dhe fruta tjera ofron dozë të vitaminave dhe mineraleve.
Nëse e kombinoni lëngun me spinaq, mollë dhe kastravec ju do të përfitoni lëng detoks për trupin tuaj.
Lëng Bizelesh, Spinaqi, Molle, Kastraveci Për Detoks
Lëngu ka efekt alkalin dhe pastron organizmin nga toksinat e akumuluara. Kombinimi i ofron mineralet e nevojshme për rigjenerimin e organizmit, pastrimin e mëlçisë dhe hidratimin e trupit.
Përbërësit:
1 grusht bizele
1 filxhan çaj spinaq
1 mollë e gjelbër e qëruar dhe e pastruar nga bërthamat
1 limon pa lëkurë dhe bërthama
Gjysmë kastraveci
Një majë luge çaji kripë
Me shtrydhëse përzini frutat e perimet, duke ja shtuar edhe kripën dhe mund ta konsumoni menjëherë.
Mund ta pini për 3 ditë nëse doni pastrim të thellë të organizmit nga toksinat që sjellin sëmundje serioze.
/A.Z/UBT News/

Nga muzika tek pilates, Dua Lipa krijon një revolucion të ri

Musk sjell Grok 4 Fast, modelin që ul koston dhe rrit shpejtësinë

Shpati Zekaj i sjellë medalje elitare Kosovës në xhudo

Karlie Kloss bëhet sërish nënë, ky është emri unik i vajzës

Çka duhet të dini për ulcerën: shkaqet, rreziqet dhe trajtimin

Franca pritet ta njohë sot Palestinën

27 vjet nga rënia e Fehmi dhe Xhevë Lladrovcit

Sot Dita Ndërkombëtare pa Makina

Derbi Arsenal–Manchester City mbyllet pa fitues
Të kërkuara
-
Aktualitet4 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26