Teknologji
A ka gjini inteligjenca artificiale?
Pse programuesit e bëjnë këtë zgjidhje, dhe më e rëndësishmja, cilat janë pasojat?
Published
2 years agoon
By
Betim GashiA ka gjini Inteligjenca Artificiale? Në shikim të parë, përgjigja është jo. Megjithatë, disa lloje të AI-së, sikurse asistentët digjital, shpesh kanë të ashtuquajturat karakteristika femërore. Pse programuesit e bëjnë këtë zgjedhje, dhe më e rëndësishmja, cilat janë pasojat?
Në pyetjen, “A ka gjini Inteligjenca Artificiale?”, ChatGPT përgjigjet thjesht: “Nuk kam gjini ose identitet personal”. Boti interaktiv nuk është gabim në sensin që Inteligjenca Artficiale është së pari dhe më e rëndësishmja një sekuencë numrash. Dhe prandaj është e pamundur të adoptojë karakteristikat e kësaj apo asaj gjinie.
Por në disa studime, përfshirë edhe atë nga Vanessa Nurock, rezulton se asistentët digjital shpesh kanë karakteristika femërore, duke filluar nga zëri dhe emri i tyre. Dy shembuj konkretë janë Alexa dhe Cortana, që u krijuan nga Amazon dhe Microsoft. Gjithashtu nuk bën të harrohet as Siri i Apple, që në gjuhën norvegjeze do të thotë “një grua e bukur që ju udhëzon drejt fitores”.
“Disa kompani, sikurse Google, u kanë dhënë gjini asistentëve digjital”, thotë Hilary Bergen, studiuese në The New School në New York. Edhe pse gjërat kanë evoluar që nga publikimi i artikullit të saj shkencor në vitin 2016, ajo shpjegon se asistentët e zërit janë modeluar sipas sekretareshave femra.
Pse duhet t’i besohet Inteligjencës Artificiale? Kjo teknologji mund t’i bëjë të dyshimtë përdoruesit. Por për të rritur besimin, ky mjet programohet me veçoritë sikurse mirësjellja, dashamirësia dhe ëmbëlsia – të cilat iu atribuohen femrave. Por cili është problemi? Kjo qasje rrezikon të përjetësojë një pikëpamje të gjatë të grave si objekte.
Nëse e analizoni Inteligjencën Artificiale dhe gjininë e saj, duhet t’i analizoni krijuesit e saj, shumica e të cilëve janë burra. Sipas Forumit Ekonomik Botëror, vetëm 22% e profesionistëve të Inteligjencës Artificiale janë gra. Hilary Bergen konkludon se: “Inteligjenca Artificiale vepron sikurse pasqyrë e shoqërisë sonë. Prandaj përderisa ne jemi të papërsosur, edhe Inteligjenca Artificiale do të jetë e papërsosur”./UBTNews/
Teknologji
Pas testimit 22 orësh, Kia thyen rekordin Guinness
Published
2 hours agoon
November 5, 2025By
UBT News
Kombi elektrik Kia PV5 Cargo ka hyrë në Librin e Rekordeve Guinness pasi përshkoi 693.38 kilometra me një karikim të vetëm – pothuajse dyfishin e autonomisë zyrtare prej 415 km.
Rekordi u arrit në rrugë reale në veri të Frankfurtit, ku automjeti mbante një ngarkesë prej 790 kilogramësh.
Gjatë testimit, që zgjati 22 orë, dy shoferë përfunduan 12 xhiro në një itinerar 58.2 km të gjatë, duke u përballur me kushte të zakonshme trafiku.
Modeli i përdorur kishte një bateri prej 71.2 kWh, ndërsa versioni standard i PV5 Cargo ofrohet me bateri 51.5 kWh dhe autonomi rreth 296 km.
Kia PV5 është pjesë e familjes së re Platform Beyond Vehicle (PBV) të markës koreane, e bazuar në arkitekturën E-GMP.S, dhe ofron dizajn modular me mundësi konfigurimi si furgon, kabinë me shasi ose monovolum, duke e bërë një mjet elektrik shumëfunksional për përdorime të ndryshme.
Teknologji
Komisioni Evropian vendos për ChatGPT në mesin e 2026
Published
19 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Bashkimi Evropian do të duhet të paktën një vit tjetër për të vendosur se si ta përdorë Aktin e Shërbimeve Digjitale (DSA) për të rregulluar ChatGPT.
Megjithëse përdorimi i chatbot-it të OpenAI ka arritur mbi 120 milion përdorues në muaj, rregullatorët ende nuk e kanë përcaktuar qartë se si hyn në fuqi DSA-ja ndaj këtij shërbimi.
ChatGPT i nënshtrohet edhe Aktit për Inteligjencën Artificiale, që kërkon vlerësimin dhe zbutjen e rreziqeve, me gjoba deri në 15 milion euro për shkelje
Por, sipas DSA-së, si platformë shumë e madhe online ose motor kërkimi, gjobat mund të arrijnë deri në 6% të xhiros vjetore globale.
Problemi është përcaktimi i statusit të ChatGPT: si motor kërkimi ose platformë e plotë. Ky vendim do të ndikojë se sa gjerë duhet të jenë raportet dhe masat e sigurisë që OpenAI duhet të ndërmarrë, përfshirë rreziqet ndaj zgjedhjeve, shëndetit publik dhe përmbajtjes së rekomanduar nga sistemi.
Dy ligjet, DSA dhe Akti i AI-së kanë qasje të ndryshme ndaj rrezikut dhe nuk përputhen gjithmonë. Disa rreziqe, si dezinformimi dhe deepfakes, mbulohen nga DSA, të tjerat, si përdorimi i AI-së në punësim, mbeten brenda Aktit të AI-së. Ky hendek mund të krijojë boshllëqe në vlerësimin e rrezikut nga OpenAI.
Një vendim përfundimtar nga BE-ja pritet në mesin e 2026, deri atëherë OpenAI duhet të përmirësojë masat e sigurisë për të përmbushur kërkesat ligjore. /A.Z/UBT News/
Teknologji
OpenAI nënshkruan marrëveshje 38 miliardë dollarëshe me Amazon
Published
23 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
OpenAI ka arritur marrëveshje me vlerë 38 miliardë dollarë me Amazon, që do t’i mundësojë kompanisë së inteligjencës artificiale të përdorë infrastrukturën cloud të AWS (Amazon Web Services).
Ky bashkëpunim shënon tjetër hap strategjik të OpenAI për të siguruar fuqinë kompjuterike të nevojshme për zhvillimin e modeleve të avancuara të AI-së.
Gjatë 2025, OpenAI ka lidhur marrëveshje me vlerë mbi 1 trilion dollarë me Oracle, Broadcom, AMD dhe Nvidia, duke diversifikuar partneritetet teknologjike dhe reduktuar varësinë nga Microsoft, që ka qenë partneri kryesor i saj për vite me radhë.
Sipas kushteve të marrëveshjes shtatëvjeçare me Amazon, OpenAI do të ketë akses të zgjeruar në procesorët grafikë të Nvidia-s, të cilët janë thelbësorë për trajnimin e modeleve të inteligjencës artificiale.
“Shkallëzimi i AI-së kufitare kërkon llogaritje masive dhe të besueshme,” tha Sam Altman, bashkëthemelues dhe CEO i OpenAI. “Partneriteti me AWS forcon ekosistemin tonë të gjerë të llogaritjes dhe ndihmon në sjelljen e inteligjencës artificiale të përparuar për të gjithë,” shtoi ai.
Ky zhvillim pasqyron rritjen e kërkesës globale për fuqi kompjuterike dhe garën midis gjigantëve për të siguruar burime të avancuara për zhvillimin e AI-së.
OpenAI, e njohur për revolucionin që solli me ChatGPT në vitin 2022, ka qenë e varur nga infrastruktura e Microsoft-it për vite me radhë. Megjithatë, që nga janari, marrëdhënia ekskluzive është zbutur, duke i dhënë OpenAI më shumë pavarësi operacionale dhe fleksibilitet financiar.
“Marrëveshja me AWS tregon se OpenAI synon të sigurojë sa më shumë kapacitet kompjuterik që të jetë e mundur për të ruajtur pozicionin lider,” tha Kim Forrest, drejtoreshë investimesh në Bokeh Capital Partners.
Microsoft mbetet partner strategjik, por me më pak kontroll mbi operacionet e OpenAI, duke i hapur rrugë bashkëpunimeve me konkurrentë tjerë si Amazon.
Pavarësisht investimeve kolosale, OpenAI vijon të operojë pa fitim, duke shpenzuar miliarda në kërkim dhe zhvillim. Sipas të dhënave tremujore të Microsoft, kompania humbi 12 miliardë dollarë në tremujorin e fundit.
Pas publikimit të lajmit, aksionet e Amazon u rritën ndjeshëm, duke arritur një rekord të ri dhe duke shtuar rreth 140 miliardë dollarë në vlerësimin e tregut.
CEO i AWS, Matt Garman, tha se “AWS është e pozicionuar në mënyrë unike për të mbështetur ngarkesat gjigante të punës që kërkon AI-ja e OpenAI.”
Ekspertët e industrisë paralajmërojnë për rreziqet e mundshme të një flluske të re në tregun e inteligjencës artificiale.
“Investimet janë të pashembullta,” tha Sam Altman për BBC, “por edhe rritja e të ardhurave është po aq e pashembullt.”
Edhe institucione si Banka e Anglisë, Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe CEO i JP Morgan, Jamie Dimon, paralajmëruan pasiguri të larta ekonomike që lidhen me ritmin e shpejtë të zhvillimit të AI-së. /A.Z/UBT News/
ChatGPT can make mistakes. Check important info.
Teknologji
Sukses i madh për Switch 2, Nintendo rrit pritshmëritë e shitjeve
Published
1 day agoon
November 4, 2025By
UBT News
Nintendo të martën njoftoi se ka rritur parashikimin e saj për shitjet e konsolës së re Switch 2, duke e çuar në 19 milionë njësi për vitin financiar që përfundon në mars 2026, nga 15 milionë sa ishte më parë.
Kompania me seli në Kioto gjithashtu rriti pritshmëritë për fitimin operativ vjetor me 16%, duke arritur në 370 miliardë jen (rreth 2.45 miliardë dollarë).
Pasardhësi i pajisjes së suksesshme Switch doli në treg në një kohë të ndjeshme, gjatë luftës tregtare të nisur nga presidenti amerikan Donald Trump, çka testoi aftësinë e Nintendo-s për të menaxhuar zinxhirin e furnizimit.
Deri në fund të shtatorit, kompania shiti 10.3 milionë njësi Switch 2, të nxitura nga tituj të njohur si “Mario Kart World” dhe “Donkey Kong Bonanza”.
Raporti i fitimit operativ për gjysmën e parë të vitit ra në 13.2%, nga 23.2% në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Gjatë sezonit të rëndësishëm të blerjeve të fundvitit, pritet që kërkesa të mbështetet nga lojërat e reja si “Pokemon Legends: Z-A” dhe “Kirby Air Riders”.
Aksionet e Nintendo-s ranë me 0.8% para publikimit të rezultateve financiare, por mbeten 40% më të larta krahasuar me fillimin e vitit. /A.Z/UBT News/
Pas diagnozës me kancer gjiri, Jessie J: Ky vit ma ka ndryshuar jetën
Melisa Leka, talenti shqiptar që po bën bujë në serialin “Dark Side of the Ring
Si ta forconi vetë-disiplinën në vendin e punës?
Një shtetas i huaj theret me thikë në Gjakovë, dërgohet për mjekim në QKUK
Njëmbëdhjetë të vdekur dhe mbi 30 të lënduar nga zjarri në shtëpinë e pleqve në Tuzlla
Gjermania planifikon tre miliardë euro shtesë për Ukrainën
Trafiku i përditshëm, rreziku i fshehur për shëndetin
Spektakli i Ligës së Kampionëve vazhdon edhe sot
Rodgers, piloti që realizoi fluturimin e parë mbi ShBA
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
