Lajmet

A ka ende ndonjë shpresë për pavarësi në Katalonjë?

Pesë vjet më parë, më 1 tetor 2017, 92% e votuesve mbështetën ndarjen nga pjesa tjetër e Spanjës.

Published

on

Një ditë që shënon një disfatë historike mund të duket si një pikë e çuditshme për të shpallur ringjalljen e lëvizjes për pavarësi të Katalonjës.

Jo për aktivisten Imma Caboti.

Ajo beson se fakti që njerëzit ende po bëjnë fushatë për t’u ndarë nga pjesa tjetër e Spanjës tregon forcën e mbështetjes për pavarësinë.

Pesë vjet më parë, 92% e votuesve mbështetën ndarjen nga pjesa tjetër e Spanjës në një referendum të paligjshëm në Madrid. Por pasi parlamenti katalanas shpalli pavarësinë, qeveria spanjolle vendosi sundim të drejtpërdrejtë, shkarkoi udhëheqësit e saj dhe shpërndau parlamentin.

Sot, mbështetja për pavarësinë mbetet e fortë, sipas aktivistëve.

Duke valëvitur flamujt e tyre, dhjetëra mijëra katalanas marshuan nëpër Barcelonë për ditën e tyre kombëtare në shtator, e cila shënon rënien e qytetit ndaj një disfate ushtarake nga Spanja në 1714.

“Mbështetja publike për pavarësinë është masive”, thotë Caboti, anëtare e komitetit të Asamblesë Kombëtare të Katalonjës (ANC), një grup popullor i fushatës bazë.

Por optimizmi i saj është dëmtuar nga grindjet e brendshme mes partive pro-pavarësisë të Katalonjës, të cilat kanë një shumicë prej 51% në parlamentin rajonal.

Përçarjet e brendshme mbi strategjinë për t’u shkëputur nga Spanja — dialogu me Madridin ose veprime të njëanshme — po minojnë lëvizjen e pavarësisë, sipas Cabotit.

“Pikëpamja jonë është e qartë — ne kemi një shumicë votash. Qeveria jonë u zgjodh me një mandat për të zbatuar pavarësinë, gjë që nuk po ndodh”, tha Caboti për Euronews.

“Ndarjet e brendshme janë perfekte për spanjollët. Ne besojmë se Katalonja mund të arrijë pavarësinë vetëm në mënyrë të njëanshme”.

Pozicioni i linjës së ashpër të ANC – për të parë Kataloninë të rivendosë deklaratën e saj të pavarësisë deri në vitin 2024 – është tregues i ndarjes në politikën katalanase pas referendumit të vitit 2017.

Votimi fatkeq, i cili pa 92% të votuesve — ose dy milionë njerëz — që zgjodhën pavarësinë me një pjesëmarrje prej 43 për qind, ishte një “humbje e madhe” për lëvizjen katalanase, sipas Dr Andrew Dowling, historian hispanik në Universitetin Cardiff.

Dowling thotë se shumë katalanas ndihen të tjetërsuar nga Spanja pas reagimit të saj që përfshinte dhunën policore, arrestimet e politikanëve dhe spiunimin e aktivistëve.

“Çdo ngushëllim që Spanja mund të ofrojë tani ka të ngjarë të jetë shumë pak vonë për katalanasit që janë shkëputur psikologjikisht nga Spanja”, thotë Dowling.

“Edhe nëse 40 për qind e katalanasve mbështesin pavarësinë, është ende një problem i madh për Spanjën”.

Një sondazh i qeverisë në shtator tregoi se rreth 52% e katalanasve kundërshtojnë pavarësinë dhe 41% e mbështesin atë — një rënie nga 49% në 2017.

Megjithatë, Katalonja tani e gjen veten të ndarë nga — siç thotë Dowling — “një qeveri me dy kuaj që kalërojnë në drejtime të ndryshme”.

“Kishte një shkallë të drejtë uniteti që e mbajti lëvizjen e pavarur deri në referendum” shton ai.

Politika e ndarë e Katalonjës

Katalonja, shtëpia e 7.7 milionë banorëve në verilindje të Spanjës, qeveriset nga një koalicion i brishtë i partive pro-pavarësisë që janë përplasur për strategjinë e tyre për t’u shkëputur me Spanjën.

Presidenti rajonal Pere Aragones, kreu i ERC (E majta republikane e Katalonjës), ka preferuar dialogun me Madridin, gjë që ka zemëruar partnerin e koalicionit Junts (Së bashku për Kataloninë).

Javën e kaluar, koalicioni shmangu kolapsin pasi Pere Aragones shkarkoi nënpresidentin e tij Jordi Puignero, kreun e Junts, pa u konsultuar me anëtarët e tjerë të qeverisë.

Përplasja erdhi pasi Aragones njoftoi të martën se do të kërkonte leje nga kryeqyteti i Spanjës për të mbajtur një referendum; një kërkesë që Madridi e refuzoi menjëherë.

Identiteti ‘nën kërcënim’

Kërkimi i Katalonjës për pavarësi mund të gjurmohet ndër shekuj, por debatet aktuale përqendrohen në ekonominë dhe identitetin e saj.

Rajoni është financiarisht fitimprurës dhe kontribuon rreth 19 për qind të PBB-së së Spanjës – e dyta më e larta pas Madridit.

Ndërkohë, disa kanë frikë për gjuhën e Katalonjës, e cila flitet nga shumica e katalanasve dhe është parë të jetë sulmuar.

Në vitin 2021, gjykatat spanjolle ndezën zemërim duke vendosur që një e katërta orë mësimi në të gjitha shkollat ​​në Katalonjë duhet të jetë në spanjisht.

Spanja ka bërë disa përpjekje për të qetësuar Katalonjën që nga referendumi i dështuar.

Vitin e kaluar, qeveria urdhëroi faljen e pjesshme të 12 separatistëve katalanas të dënuar për rolet e tyre në referendumin e vitit 2017./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

Osmani diskuton me zëvendëssekretarin Landau për bashkëpunimin ekonomik Kosovë – SHBA

Published

on

By

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani është takuar më 10 korrik me zëvendëssekretarin amerikan të Shtetit, Christopher Landau në Uashington për t’i diskutuar fushat potenciale për bashkëpunimin ekonomik mes dy vendeve në të ardhmen.

Zëdhënësja e Departamentit amerikan të Shtetit, Tammy Bruce, ka thënë se palët kanë shprehur bindje që “prosperiteti ekonomik dhe bashkëpunimi do t’i ndihmojnë Ballkanit Perëndimor që të largohet nga ndasitë e së kaluarës dhe të promovojë paqe të qëndrueshme dhe stabilitet në rajon”.

Osmani ka thënë përmes një postimi në Facebook se “Kosova qëndron krah për krah me Shtetet e Bashkuara për të ndërtuar kapituj të rinj të bashkëpunimit strategjik, në përputhje me vizionin e fortë të Presidentit Trump”.

Më 9 korrik, Osmani është takuar edhe me zyrtarin e lartë të Departamentit amerikan të Shtetit për Çështje Evropiane, Brendan Hanrahan, i cili pritet të vizitojë Kosovën në ditët në vijim.

Përmes një postimi tjetër në Facebook, Osmani ka thënë se bashkë me diplomatin amerikan kanë diskutuar për “thellimin e partneritetit strategjik midis Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara”.

Kosova është e gatshme ta avancojë bashkëpunimin me SHBA-të në fusha kyç si mbrojtja, ekonomia, si dhe investimet strategjike me interes të ndërsjellë”.

Në kuadër të vizitës së saj në Uashington, Osmani ka mbajtur edhe një ligjëratë në një institut, përgjatë së cilës ka thënë se ka “informacione të besueshme” se presidenti amerikan, Donald Trump, ka parandaluar së voni mundësinë e një përshkallëzimi të mundshëm të situatës nga Serbia në Kosovë.

Ai (Trump) është shumë i qartë në deklaratën e tij se po flet për javët e fundit“, ka thënë presidentja Osmani, duke theksuar se nuk bëhet fjalë për zhvillime të vitit 2023 apo 2020, por “për zhvillime shumë, shumë të vona”.

Ndaj, nuk duhet ta mohojmë mundësinë, sepse ka ndodhur më parë“, ka thënë Osmani, duke iu referuar sulmit të armatosur në Banjskë të Zveçanit më 2023, kur një grup serbësh patën sulmuar Policinë e Kosovës, duke vrarë rreshterin Afrim Bunjaku.

Në fjalën e saj, presidentja Osmani paralajmëroi se rreziqet nga Serbia janë të vazhdueshme dhe se ato nuk duhen nënvlerësuar.

Sipas saj, presidenti Trump ka bërë gjithçka që është në fuqinë e tij deri tani, për të siguruar ruajtjen e paqes në gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Duke folur për takimet që po zhvillon në SHBA dhe marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe SHBA-së, Osmani ka thënë se administrata e presidentit Trump ka ide të reja për t’i forcuar më tej ato.

“Ne duam të ulemi me partnerët në këtë administratë për t’u shpjeguar se si Kosova ka këtë potencial. Kjo, natyrisht, është në interes të popullit tonë, në interes të vendit tonë dhe në interes të rajonit tonë. Por, në të njëjtën kohë, kjo përputhet me prioritetet e administratës Trump për ta bërë Amerikën më të sigurt, më të fortë dhe më të begatë”.

Sipas saj në takime me zyrtarët amerikanë, nuk është diskutuar për dialogun për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë – “për herë të parë pas shumë vitesh”.

“Kemi folur për Kosovën dhe Shtetet e Bashkuara. Për herë të parë, nuk kemi folur për Serbinë. Perfekt. Ishin biseda perfekte”, ka deklaruar Osmani, pa hyrë në shumë detaje.

Shtetet e Bashkuara kanë ndarë mbi 2 miliardë dollarë për Kosovën prej vitit 1998.

Udhëheqës shtetërorë kosovarë e përsërisin shpesh që Amerika është partnerja më e rëndësishme e Kosovës dhe se mbështetja e saj është jetike./REL

Continue Reading

Lajmet

Bosnje: Varrosen shtatë viktima në 30-vjetorin e gjenocidit të Srebrenicës

Published

on

By

Më 11 korrik, në Qendrën Përkujtimore në Potoçari do të varrosen shtatë viktima të gjenocidit të Srebrenicës. Viktimat më të reja janë Senajid Avdiq dhe Hariz Mujiq, të cilët ishin 19 vjeç kur u vranë në korrik të vitit 1995.

Përveç tyre, do të varrosen edhe Rifet Gabeliq, Hasib Omeroviq, Sejdalija Alliq dhe Amir Mujçiq. Viktima më e moshuar, dhe e vetmja grua që do të varroset këtë vit, është Fata Bektiq, e cila ishte 67 vjeç në korrik të vitit 1995.

Më herët është paralajmëruar se në shënimin e 30-vjetorit të gjenocidit pritet të marrin pjesë mbi 150 mijë persona.

Shumë delegacione kanë paralajmëruar pjesëmarrjen në Potoçari, përfshirë edhe një nga Kosova në krye me kryeministrin në detyrë të Kosovës, Albin Kurti, ministren në detyrë për Punë të Jashtme Donika Gërvalla, dhe zëvendëskryeministren e tretë në detyrë Emilija Rexhepi, e cila vjen nga radhët e komunitetit boshnjak në Kosovë.

Vitin e kaluar, Qeveria e Republikës së Kosovës e ka shpallur 11 korrikun ditë përkujtimore për gjenocidin e Srebrenicës.

Në Bosnje e Hercegovinë tashmë ka arritur një delegacion i lartë i Departamentit amerikan të Shtetit, i udhëhequr nga ushtruesi i detyrës së ndihmëssekretarit amerikan për Evropë dhe Euroazi, Brandon Hanrahan, si dhe dukesha e Edinburgut, Sophie Helen Rhys-Jones, ministrat e jashtëm të Suedisë dhe Danimarkës, dhe nënsekretarja e Kombeve të Bashkuara për Çështje Politike dhe Ndërtim Paqeje.

Në Qendrën Përkujtimore Srebrenicë-Potoçar janë varrosur deri më tani 6.765 persona, ndërsa rreth 250 viktima të tjera janë varrosur në vende të tjera, sipas dëshirës së familjarëve.

Forcat e Ushtrisë së Republikës Sërpska – entitet serb – vranë rreth 8.000 burra dhe djem në Srebrenicë dhe rrethinë në korrik të vitit 1995, çfarë është cilësuar si gjenocid nga gjykatat ndërkombëtare dhe ato vendore.

Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë në Hagë, në vitin 2007, konstatoi se në korrik të vitit 1995, në Srebrenicë – që ishte zonë e mbrojtur nga OKB-ja – ushtria e Republikës Sërpska kreu gjenocid.

E njëjta gjykatë e shpalli Serbinë fajtore për mosparandalimin e gjenocidit dhe për shkeljen e obligimit për ndëshkimin e kryerësve të tij.

Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara, në maj të vitit të kaluar, miratoi një rezolutë me të cilën 11 korriku shpallet Dita Ndërkombëtare e Përkujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë.

Para gjykatave të ndryshme, deri më tani janë dënuar mbi 50 persona për gjenocid dhe krime lufte në Srebrenicë, me mbi 700 vite burgim.

Ndër të dënuarit me burgim të përjetshëm janë edhe presidenti i kohës së luftës i Republikës Sërpska dhe komandanti i ushtrisë së këtij entiteti, Radovan Karaxhiq dhe Ratko Mlladiq.

Gjatë luftës në vitet e 90-ta në Bosnje e Hercegovinë janë vrarë mbi 100.000 njerëz, janë zhdukur mbi 32.000, dhe ende po kërkohen eshtrat e 7.600 personave – mes tyre ende rreth 1.000 viktima të pagjetura pas gjenocidit në Srebrenicë./REL

Continue Reading

Lajmet

Punëtorët e sigurimit në QKUK nga sot hyjnë në grevë

Published

on

By

Punëtorët e sigurimit në QKUK nga sot do të hyjnë në grevë, pas dështimit të zgjidhjes së çështjes së ndërprerjes së kontratave për rreth 300 punëtorë të sigurimit.

Kjo u bë e ditur dje nga Kryetari i Sindikatës së Sektorit Privat të Kosovës, Jusuf Azemi, pas takimit që pati të enjten me drejtorin e QKUK-së, Osman Hajdari.

Ne kemi shterrur të gjitha mundësitë dhe kemi dhënë aspektin e dialogut si prioritet. Po shihet që nga dita e parë që ky problem mund të zgjidhet brenda dy ore, maksimumi brenda tri ditëve. Sot jemi prapë në fazën zero, sepse secili shijon që të gjuajë topin te pala tjetër. Nuk na ka mbetur asgjë tjetër, paralajmërimin për grevë e kemi dhënë edhe zyrtarisht. Po edhe të na kishin thënë që pasnesër do të ktheheni në punë, ne nuk do të tërhiqeshim dhe greva fillon nesër nga ora 10:00”, tha Azemi.

Ai vlerësoi se zvarritja e procesit vjen për shkak të keqpërdorimeve nga palë të ndryshme dhe mungesës së vullnetit për zgjidhje.

Për shkak të keqpërdorimeve që janë bërë nga palët që ne nuk e dimë, Komisionet Ekonomike kanë hyrë dhe janë duke u marrë sot me këtë proces dhe sigurisht ata do të vijnë në një përfundim. Edhe nga ta sot kemi kërkuar: a jeni të gatshëm të shpjegoni se kur mund të përfundojë ky proces? E kam thënë se po të jetë dëshira dhe vullneti ky proces mund të përfundojë brenda tri dite. Ata kanë kërkuar që ne së paku deri të martën të tërhiqemi nga greva, por kërkesë e punëtorëve është që të hyhet në grevë nga nesër. Do të jemi në grevë dhe sigurisht se opinioni do ta shohë se deri ku kemi shkuar,” u shpreh ai.

Sipas Azemit, përgjegjësia po bartet në mënyrë të papërgjegjshme nga një institucion te tjetri, ndërkohë që punëtorët mbesin pa kontrata.

Kemi biseduar me KRPP-në, ku thonë se nuk është topi te ne, OSHPE-ja ka thënë nuk është topi te ne, është thënë se është te drejtori i QKUK-së. Ky po thotë tani nuk është problem imi dhe është bartur te SHSKUK-ja. SHSKUK po të kishte vullnetin e mirë, mos me pas bindje për cilën kompani të votojë, mund ta zgjidhë problemin që të hënën të fillojë punën”, tha ai.

Edhe përfaqësues të tjerë të punëtorëve shprehën mbështetjen për grevën, duke theksuar se nuk do të ndalen pa marrë një zgjidhje të qartë.

Kryetari i Shoqatës së Sigurimit të QKUK-së, Hakif Syla, tha se punëtorët janë të vendosur të mos ndalen deri në një zgjidhje konkrete dhe të garantuar.

Edhe ne jemi të pajtimit që me të gjithë punëtorët, të mbajmë grevë, derisa të na kthehet një dokument pozitiv që punëtorët të fillojnë punën”, tha ai.

Ndërsa, Xhemajl Bajrami, njëri nga punëtorët e sigurimirt në QKUK, tha se nga kjo situatë janë prekur 300 punëtorë.

Prej që na kanë privatizuar këtu marrin rroga gati 300 veta. Punëtorë janë afërsisht 280 deri në 300, se këtu ka edhe bartës që në emër të punëtorëve të sigurisë që punojnë janë bartës të emergjencës”, tha ai.

Punëtorët e sigurimit në QKUK javët e kaluara kanë mbajtur edhe protesta, duke kërkuar garanci nga drejtoria e SHSKUK-së për kushte më të mira pune dhe rikthimin e menaxhimit të tyre nën QKUK.

Continue Reading

Lajmet

​Tentimi i 45-të për ta bërë Kuvendin

Published

on

By

Deputetët e Kuvendit të Kosovës do të mblidhen sërish sot, më 11 korrik, në përpjekje për konstituimin e legjislaturës së nëntë. Ky është tentimi i 45-të që prej pesëmbëdhjetë prillit kur ka nisur seanca konstituive.

Kosova ka mbajtur zgjedhjet parlamentare më 9 shkurt por ende nuk është bërë formimi i institucioneve të reja.

Procesi ka ngecur të zgjedhja e kryetarit të Kuvendit për çka Lëvizja Vetëvendosje, në koalicion me Guxo dhe Alternativa, nuk po arrin t’i sigurojë 61 votat e nevojshme për ta zgjedhur Albulena Haxhiun.

Ata po kërkojnë votim të fshehtë, por kjo, dhe kandidatura e Haxhiut, po kundërshtohen nga partitë e tjera parlamentare.

Deri më tash, presidentja Vjosa Osmani ka zhvilluar takime bashkë, dhe të ndara, me përfaqësues të partive politike – në përpjekje të zgjidhjes së krizës. Por, nuk ka pasur ndonjë ndryshim.

Thirrje për formim të institucioneve të reja kanë bërë edhe ambasadorë të akredituar në Kosovë si dhe përfaqësues të Bashkimit Evropian.

Konstituimi i Kuvendit po dështon edhe pas aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese përmes së cilit iu kërkua deputetëve që ta bëjnë Kuvendin deri më 26 korrik.

Continue Reading

Të kërkuara