Procedura e Komisionit Evropian kundër Gjermanisë për shkelje të marrëveshjeve nuk vlerëson drejt tablonë e përgjithshme. Një mbyllje e shpejtë e procedurës do të ishte qëndrim fair ndaj Gjermanisë, shkruan Auron Dodi.
Komisioni Evropian nisi të mërkurën (09.06.) një procedurë kundër Gjermanisë: “për shkak të shkeljes së parimeve bazë të së drejtës së BE”. Një zëdhënës tha se këtu bëhet fjalë edhe për “respektimin e kompetencës së Gjykatës Evropiane të Drejtësisë”.
Komisioni Evropian mendon se marrëveshjet e BE Gjermania i ka shkelur me vendimin e Gjykatës Kushtetuese Gjermane të vitit 2020, për blerjet e obligacioneve nga Banka Qendrore Evropiane (BQE). Gjykata Kushtetuese Gjermane vuri në dyshim që Banka Qendrore Evropiane i ka mbajtur parasysh “proporcionalisht” pasojat anësore për shtetet e tjera të BE, kur ka blerë në stil të gjerë, në kuadër të funksionit si ruajtëse e stabilitetit të Euros, obligacione të shteteve në krizë të Eurozonës dhe i kërkoi asaj argumenta. Më tej e shpalli të pavlefshëm për Gjermaninë vendimin e Gjykatës Evropiane të Drejtësisë se kishte qenë e ligjshme blerja e obligacioneve nga Banka Qendrore Evropiane.
Me vendimin e saj, Gjykata Kushtetuese Gjermane u dha atëherë pjesërisht të drejtë paditësve që panë shkelje të të drejtave të tyre kushtetuese nga BE: pasi blerja e obligacioneve nga BQE ndikon negativisht te taksapaguesit gjermanë si në “rritjen e borxhit”, ashtu edhe në pakësimin e “kursimeve personale”.
Mungojnë kritere objektive për kufijtë e kompetencave nacionale e evropiane
Presidentja e KE, Ursula von der Leyen, vërtet që deklaroi pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese Gjermane se mund të hapet një procedurë për shkeljen e marrëveshjeve evropiane nga Gjermania. Aq më tepër kur cënimi i autoritetit të Gjykatës Evropiane të Drejtësisë (GJED) nga një Gjykatë Kushtetuese nacionale, si e Gjermanisë, mund të shërbejë si një rast frymëzues për shtete që ndihen “të kufizuara” nga e drejta evropiane, si p.sh. Polonia dhe Hungaria.
Në fund të fundit, edhe sipas ekspertëve gjermanë, ky vendim “hap kutinë e Pandorës”. Sepse siç i tha politologu Josef Janning radios kombëtare gjermane Deutschlandfunk, nuk ka “kritere objektive” se ku është kufiri i kompetencave evropiane me ato nacionale.
Komisioni i kërkon qeverisë gjermane që të reagojë brenda disa muajsh me shkrim kënaqshëm për kritikat, ndryshe KE mund ta padisë Gjermaninë para Gjykatës Evropiane të Drejtësisë. Dhe kjo Gjykatë do të gjykonte atëherë se kishte ajo vetë të drejtë, jo gjykata nacionale gjermane, kur e quajti të drejtë blerjen e obligacioneve nga BQE.
Gjermanisë i kërkohet “rrugë e përshtatshme për ta mënjanuar shkeljen”
Por nisja, në këtë moment, e procedurës për shkelje kundër Gjermanisë shtron pyetje për qëllimin që ndjek me të Komisioni Evropian. Hapi i Komisionit ngre megjithatë disa probleme.
Në një plan të ngushtë, forcat politike që e shtynë apo detyruan Komisionin të nisë procedurën për shkelje kundër Gjermanisë duket se nuk kishin alternativë tjetër. Në fund të fundit, Komisioni duhet të dëshmojë se vepron njësoj, si ndaj shteteve të mëdha, ashtu edhe ndaj atyre më të vogla, kur dyshohen për shkelje të së drejtës evropiane. Por: në Gjermani kemi situatë krejt tjetër nga ajo p.sh. në Poloni apo në Hungari, ku janë veprime të frymëzuara nga qeveritë ato që sjellin përplasje me të drejtën evropiane.
Në një plan më të gjerë, hapi i Komisionit është kujtesë ndaj shtetit më të madh të BE, Gjermanisë: se vendimet legjislative nacionale të Karlsruhes nuk duhet të cënojnë sigurinë juridike në Evropë e t’i vënë pikëpyetje autoritetit evropian, Gjykatës Evropiane të Drejtësisë. Mbetet fakt: Gjykata Kushtetuese Gjermane në Karlsruhe deklaroi se vendimi i Gjykatës Evropiane të Drejtësisë nuk ka fuqi ligjore për Gjermaninë, pasi GJED i tejkaloi kompetencat me legjitimimin e shitjeve të obligacioneve nga Banka Qendrore Evropiane.
Politikës i kërkohet të shpjegojë vendime juridike
Komisioni Evropian, qeveria e Evropës, pret tani shpjegime nga “homologia”, qeveria gjermane (në një kohë kur nuk ishte gjykimi i qeverisë ai që hapi “telashe”, por i Gjykatës Kushtetuese Gjermane).
Me këtë Komisioni e vë qeverinë gjermane në një situatë të vështirë. A i bie Komisioni Evropian derës që të dëgjojë dritarja? Po qeveria gjermane nuk ka të drejtë t’i japë udhëzime Gjykatës Kushtetuese për gjykimet që duhet të bëjë. Ndonëse anëtarët e Gjykatës Kushtetuese propozohen për këtë Gjykatë edhe nga forcat politike: vendimet e Gjykatës gëzojnë respekt në Gjermani, sepse ndihen nga të gjitha palët si vendime të pavarura.
Iniciativa e Komisionit Evropian për hapjen e procedurës së shkeljeve kundër Gjermanisë nuk vlerëson si duhet as veprimet faktike më të gjera të qeverisë gjermane në emër të Gjermanisë.
Me dakordimin për Fondin Evropian të Rindërtimittë BE, me hyrjen në borxh edhe të Gjermanisë me shtetet e tjera për të ndihmuar shtetet e goditura më fort nga Covid-19, kancelarja Merkel dha një shembull të fuqishëm të mendësisë evropiane të saj dhe të establishmentit aktual politik të Gjermanisë. Ishte një hap historik, jo vetëm për shtetet që do të përfitojnë më fort nga paratë evropiane.
Jo vetëm kaq: është fakt i pamohueshëm se edhe para situatës së jashtëzakonshme të pandemisë, qeveria e kancelares Merkel nuk ndërmori hapa për ta penguar Bankën Qendrore Evropiane për të kryer atë që ajo e shihte si pjesë të mandatit të saj: blerjen e obligacioneve. Kemi një mbështetje faktike, graduale nga Gjermania të veprimeve të frymëzuara nga drejtori i atëhershëm i BQE, Mario Draghi dhe që kërkoheshin kryesisht nga shtetet latine të Eurozonës.
Qeveria gjermane ka mbështetur shtetet në nevojë
Elita politike në Gjermani ka mbështetur dekadën e fundit shpesh heshturazi, vendime evropiane në dobi të shteteve më të dobëta të BE, shpesh ajo ka qenë një hap përpara opinionit mbizotërues publik në Gjermani. Nga ky opinion publik u ushqye edhe vendimi i Gjykatës Kushtetuese Gjermane. Disa anëtarë gjermanë të Bankës Qendrore Evropiane dhanë madje dorëheqjen si shenjë proteste për politikën e Draghit, politikë të mbështetur edhe nga qeveria gjermane.
Ndoshta Komisioni kërkon të sigurohet me shkrim, me shpjegimet sqaruese që pret nga qeveria gjermane, se ajo nuk mendon si Gjykata Kushtetuese e Gjermanisë. Dhe për më tepër t’i lërë një “porosi” qeverisë së ardhshme të Gjermanisë pas zgjedhjeve të 27 shtatorit. Meqenëse pakënaqësi në Gjermani ka edhe për Fondin e Rindërtimit të BE.
Vendimi i vitit 2020 të Gjykatës Kushtetuese Gjermane e forcoi pozicionin skeptik të Gjermanisë përballë shteteve që shpresonin të zgjidhnin probleme ekonomike nacionale me para evropiane, si p.sh. rikapitalizimin e bankave problematike nacionale. Është e pamohueshme se ekziston “rreziku moral” (“moral hazard”) që disa shtete e qeveri evropiane frymëzohen të mos bëjnë reforma strukturore, kur faturën për krizat e tyre e paguajnë shtete të tjera.
Përfaqësues të Komisionit thanë se “nuk kanë interes ta thellojnë grindjen” me Gjermaninë. Një mbyllje pas pak muash nga Komisioni të procedurës kundër Gjermanisë, pas marrjes së përgjigjeve me shkrim nga qeveria gjermane, do të dëshmonte se ata që e kanë nxitur procedurën janë realistë dhe fair ndaj Gjermanisë.
Komisioni Evropian i ka dhënë dritën jeshile Bullgarisë për t’u anëtarësuar në eurozonë më 1 janar 2026, duke shënuar hapin e dytë të rëndësishëm të shtetit brenda një viti në rrugën drejt integrimit të plotë në Bashkimin Evropian.
KE-ja, e cila u mblodh më 4 qershor për të marrë një vendim lidhur me këtë çështje, tha se Bullgaria i përmbush katër kriteret nominale të konvergjencës që përdoren për të vlerësuar nëse një vend është i gatshëm të adoptojë euron.
“Euroja është një simbol i prekshëm i forcës dhe unitetit evropian”, tha presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Banka Qendrore Evropiane pritet po ashtu që të publikojë mendimin e saj më 4 qershor, dhe zyrtarët bullgarë kanë thënë se presin një vlerësim pozitiv edhe nga ky institucion.
Këshilli i Bashkimit Evropian do të marrë vendimin përfundimtar për pranimin e Bullgarisë në eurozonë, duke u bazuar në opinionet e KE-së dhe Bankës Qendrore Evropiane, si dhe në diskutimet me Eurogrupin dhe Këshillin Evropian.
Edhe pse pranimi i euros ishte një nga kushtet për anëtarësimin në BE, dështimet legjislative – përfshirë reformat për luftimin e pastrimit të parave, shqetësimet për inflacionin dhe bllokadat politike (Bullgaria ka mbajtur shtatë procese zgjedhore në katër vjetët e fundit) – e kanë bërë këtë rrugëtim të vështirë për Sofjen.
Një vendim në favor të adoptimit të euros është hapi i dytë i madh i Bullgarisë brenda një viti në rrugën e shtetit drejt integrimit në BE.
Në janar, Sofja u bë anëtare me të drejta të plota e zonës Shengen dhe kufijtë e Bullgarisë me Greqinë dhe Rumaninë tani janë plotësisht të hapur.
Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se po punon “me ritëm të shpejtë” për të zbatuar marrëveshjen tregtare me SHBA-në, pas vendimit të Presidentit Donald Trump për të dyfishuar tarifat e çelikut dhe aluminit në 50%.
Megjithatë, Mbretëria e Bashkuar është përjashtuar përkohësisht nga rritja e tarifave, ndërsa një taksë mbetet në 25%.
Eksportuesit britanikë mund të përballen me një normë më të lartë tarifash nëse marrëveshja për heqjen e tarifave të çelikut dhe aluminit midis Britanisë dhe SHBA-së nuk hyn në fuqi. Kancelarja Rachel Reeves e ka mirëpritur përjashtimin e përkohshëm nga tarifat më të larta, ndërsa përfaqësuesit e industrisë kanë theksuar se bizneset britanike përballen me pasiguri të madhe për të ardhmen.
Pjesa më e madhe e çelikut global, i cili ishte destinuar fillimisht për SHBA-në, mund të devijohet në tregun e Mbretërisë së Bashkuar për shkak të tarifave të larta që do të ndikojnë në eksportet amerikane. Ky fenomen është tashmë duke ndodhur, dhe prodhuesit e çelikut në Britani kërkojnë veprime nga qeveria për të kufizuar importet e çelikut, të cilat po ulën çmimet dhe po dëmtojnë bizneset e tyre lokale.
Gareth Stace, drejtor ekzekutiv i UK Steel, tha se “importet po vërshojnë tregun e Mbretërisë së Bashkuar, duke ulur çmimet e çelikut dhe duke marrë pjesë të tregut”. Ai shtoi se është e rëndësishme që Britania të ruajë stabilitetin e tregut të brendshëm, ndërsa lufton për të stabilizuar eksportet e saj drejt SHBA-së.
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump ka lënë të kuptohet se nuk do të ketë një marrëveshje me Kinën për mosmarrëveshjen tregtare midis dy vendeve, së shpejti.
“Më pëlqen presidenti Xi Jinping i Kinës, gjithmonë më ka pëlqyer dhe gjithmonë do ta pëlqej, por ai është shumë i ashpër dhe jashtëzakonisht i vështirë për të bërë një marrëveshje me të”, tha sot Trump në platformën e tij “Truth Social”.
Ka pasur një pauzë në mosmarrëveshjen doganore midis dy ekonomive më të mëdha në botë që nga arritja e një marrëveshjeje në mesin e majit.
Marrëveshja përcakton një ulje të tarifave amerikane për importet kineze nga 145% në 30%, ndërsa tarifat e Pekinit për importet nga SHBA-ja do të ulen nga 125% në 10%.
Një deklaratë e përbashkët nga dy ekonomitë më të mëdha në botë tregoi se kjo do të ishte e përkohshme, duke zgjatur për 90 ditë.
Megjithatë, kohët e fundit, të dyja palët kanë akuzuar njëra-tjetrën se nuk i kanë respektuar marrëveshjet.
Kohët e fundit, SHBA-ja bllokoi dërgesën e pjesëve të turbinave në Kinë dhe u përpoqën të kufizonin aksesin e Kinës në teknologjinë e rëndësishme të çipave, duke e mërzitur shumë Pekinin.
Përveç kësaj, studentëve kinezë në SHBA do t’u revokohen vizat.
Kina, nga ana tjetër, akuzohet për mbajtjen e minerale të rëndësishme që nevojiten në industrinë e automobilave, ndër masa të tjera.
Trump dhe Xi thuhet se do të zhvillojnë një bisedë telefonike këtë javë./atsh
Qendrat për shpërndarjen e ndihmës në Gazë do të mbyllen përkohësisht më 4 qershor, njoftoi fondacioni që udhëheq ato, teksa ushtria izraelite paralajmëroi se rrugët që çojnë drejt qendrave “konsiderohen zona të luftës”.
Njëzet e shtatë persona u vranë në jug të Gazës të martën, kur ushtria izraelite hapi zjarr pranë një qendre të ndihmës që drejtohet nga Fondacioni Humanitar për Gazën (GHF), që mbështetet nga Shtetet e Bashkuara.
Së fundi, Izraeli ka lehtësuar bllokadën në enklavën palestineze, por Kombet e Bashkuara kanë paralajmëruar se e gjithë popullsia e territorit është në rrezik nga zia e bukës.
Të mërkurën, Këshilli i Sigurimit i OKB-së pritet të votojë një rezolutë që bën thirrje për armëpushim dhe qasje humanitare në Gazë, një masë për të cilën SHBA-ja pritet të vendosë veto.
GHF-ja tha se “qendrat e shpërndarjes do të mbyllen për rinovim, riorganizim dhe përmirësim të efikasitetit të punës” të mërkurën dhe operacionet do të rinisin të enjten.
Ushtria izraelite, që ka konfirmuar mbylljen e përkohshme, paralajmëroi njerëzit kundër kalimin “në rrugët që çojnë drejt qendrave të shpërndarjes, të cilat konsiderohen zona të luftës”
GHF-ja nisi operacionet një javë më parë, por OKB-ja dhe grupet e tjera të mëdha të ndihmës kanë refuzuar që të bashkëpunojnë me të, duke ngritur shqetësime se kjo organizatë është krijuar për t’u përshtatur me qëllimet ushtarake të Izraelit.
Pas incidentit vdekjeprurës të së martës afër një qendre të GHF-së, sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, e cilësoi “të papranueshme” vrasjen e palestinezëve që po shkojnë për të marrë bukë në qendrat e shpërndarjes.
Autoritetet izraelite dhe GHF-ja – që përdor personel amerikan të sigurisë – kanë mohuar akuzat se ushtria izraelite qëllon ndaj civilëve që shkojnë për të marrë pako me ndihma në qendrat e GHF-së. Ushtria izraelite tha se ngjarja e së martës është duke u hetuar.
Izraeli ka intensifikuar përpjekjet për të mposhtur Hamasin – grupin palestinez të shpallur organizatë terroriste nga SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian – i cili sulmoi Izraelin tetorin e vitit 2023, duke nxitur luftën në Gazë.
Ministria e Shëndetësisë në Gazën e udhëhequr nga Hamasi ka thënë se të paktën 4.240 persona janë vrarë që kur Izraeli ka rinisur ofensivën në territorin palestinez më 18 mars, teksa numri i përgjithshëm i viktimave në Gazë që kur ka nisur lufta ka arritur në mbi 54.000.
Ndërkaq, gjatë sulmit të Hamasit në jug të Izraelit u vranë afër 1.200 persona dhe u rrëmbyen afër 250 të tjerë.
Përveç incidentit në qendrën e ndihmës, agjencia për mbrojtje civile në Gazë të martën ka raportuar edhe për 19 të vrarë.
Ndërkaq, ushtria izraelite tha se tre ushtarë janë vrarë në veri të Gazës, duke shtuar se numri i përgjithshëm i ushtarëve izraelitë të vrarë që nga nisja e luftës është 424./REL/
