Lajmet

A është plakja e trurit e trashëgueshme?

Sëmundja më e përfolur e viteve të fundit është pa dyshim plakja e trurit.

Published

on

Të dhënat e përhapjes së plakjes së trurit tregojnë shifra të cilat shtrihen në të gjithë botën e në të gjitha moshat.

E teksa kjo ndodh, pyetjes se nga se shkaktohet kjo sëmundje ekspertët ende nuk mund t’i japin një përgjigje të saktë.

Kurimi i plotë i saj që në gjenezë është një tjetër rrugë e gjatë, në të cilën po hidhet ende dije me anë të studimeve.

Në këtë artikull nga AgroWeb.org do t’ju shpjegojmë një ndër pyetjet më të shpeshta rreth kësaj gjendje.

Sëmundjet që plakin trurin

Shumë prej personave që kanë afër tyre persona të cilët janë të prekur nga ndonjë lloj dementia apo plakje trurit, kanë shqetësimin e zhvillimit të kësaj sëmundje ndër breza.

Ekspertët thonë se në këtë pikë rastet mund të jenë nga më të ndryshmet, në varësi të tipit të sëmundjes.

Në grupin e sëmundjeve të plakjes së trurit bëjnë pjesë disa prej tyre me simptoma dhe veprim të ndryshëm.

Këtu përmendim Alzhaimer, dementia vaskulare, dementia frontotemporiale apo lloje të rralla të dementias si  sëmundja e Huntingtonit apo Parkinsoni.

Në renditjen e këtyre sëmundjeve, mjekët shprehen optimistë për disa raste dhe pak me skeptikë për një grup tjetër.

Sipas tyre, egziston mundësia që plakja e trurit të trashëgohet nga njëri brez tek tjetri brenda familjes, por në disa raste specifike dhe të rralla.

Llojet e trashëgueshme

Pjesa më e madhe e sëmundjeve që plakin trurin nuk është e trashëgueshme nga gjyshërit tek nipërit.

Megjithatë gjenet kanë një rol të rëndësishëm në përcaktimin e jetëgjatësisë dhe mënyrës se si organizmi funksionon.

Duke bërë kështu që një mundësi e vogël e trashëgimit të ‘sëmundjeve të harresës’ të egzistojë nëse ato janë prezente brenda në familje.

Alzhaimer

Në rastin e Alzhaimer mjekët shpjegojnë se gjithçka varet nga mosha e presonit të prekur fillimisht.

Nëse kjo sëmundje zhvillohet në moshën 80-90 vjeçare atëhere mundësia për të qenë e trashëgueshme është thuajse zero.

Në rastet kur familjarë apo të afërm tuaj e zhvillojnë këtë sëmundje para moshës 60 vjeç ose rreth kësaj moshe, ajo mund të jetë e trashëgueshme.

Quhet ndryshe plakja e trurit tek të rinjtë dhe shfaqet zakonisht si pasojë e abuzimeve të ndryshme.

Mjekët nuk ngrenë një shqetësim konkret pasi, vetëm 1 në 33 persona e zhvillojnë këtë sëmundje para moshës 50 vjeç.

Dementia Vaskulare

Në rastin e dementias vaskulare ajo çfarë ka rëndësi është parandalimi.

Prindërit mund të kalojnë tek fëmijët gjenet të cilat mund të shkaktojnë dementia në të ardhmen.

Këto gjene shpesh janë të njejtat të cilat mund të shkaktojnë edhe sëmundje si diabeti, tensioni i lartë, sëmundje të zemrës apo ishemi.

Prandaj është e rëndësishme të keni gjithnjë një stil jetese të shëndetëshëm.

Dementia Frontemporiale

Në rastin e demenatias frontemporiale, rreth 40% e personave që preken nga sëmundja kanë një person të afërm me histori të plakjes së trurit në një periudhë të jetës.

Kjo e bën atë një risk të vazhdueshëm përsa i përket trashigimisë nga prindi tek fëmija.

Gjithsesi kjo lloj dementia konsiderohet si një tip shumë i rrallë për tu shfaqur, në të cilën ndikojnë shumë faktorë.

Lloje të tjera të dementias së trashëgueshme janë, sëmundja e Huntingtoni apo Parkinsoni i kthyer në dementia.

Kalimin nga njëri brez tek tjetri të ketyre sëmundjeve e përcakton një gjen ‘dominant’ i cili mund të merret vetëm nga njëri prej prindërve.

Rastet e diagnostikimit me këto lloj sëmundjesh janë të rralla, por mjekët sugjerojnë të bëni kujdes.

Disa mënyra të lehta se si të mbani trurin të mprehtë e në formë i gjeni duke klikuar këtu./AgroWeb.org

Lajmet

​Temë për nisjen e edicioni te ri të Superligës në futsall

Published

on

Superliga e Futsallit në Kosovë ka hyrë në javën e tretë të kampionatit dhe ekipet tashmë po kërkojnë të tregojnë më të mirën e tyre. Prishtina 01, kampione në fuqi, dhe FC Trepça janë dy prej skuadrave që kanë nisur mirë edicionin e ri, duke synuar objektiva të qarta për pjesën tjetër të sezonit.

Trajneri i Prishtina 01, Haki Ahmeti, është shprehur optimist për ecurinë e skuadrës, duke theksuar se atmosfera në ekip është shumë e mirë dhe se synimet janë të njëjta si çdo vit titulli dhe Kupa e Kosovës.

“Përgatitjet kanë shkuar shumë mirë, tani java e tretë e kampionatit veçse ka filluar, harmonianë ekip është e mirë gjë që është më kryesorja, nuk ka lëndime dhe presim tani çdo ndeshje t’i tregojmë cilësitë tona të cilat momentalisht edhe jemi kampion i Kosovës. DY ndeshjet e para janë rezultate pozitive të cilat i kemi akorduar gjashtë pikë por objektivi kryesor diç, sikur çdo vit jemi për titullin e kampionit dhe Kupën e Kosovës”, thekson Ahmeti.

Ndërkohë, Artan Xhaka, trajner i FC Trepçës, theksoi se skuadra mitrovicase ka hyrë në Superligë me synime të mëdha dhe me ambicie për të qenë konkurruese ndaj ekipeve më të mira të vendit.

“Mbarë e kemi filluar por rruga është e gjatë dhe po besoj që do t’i arrijmë objektivat. Objektivat i kemi sa më lartë dhe t’i zhvillojmë garat pas atyre të rregullta, do të thotë në play off…Gjithsesi ne nuk kemi hyrë për të bërë numër në Superligën e Kosovës dhe do t’ia lëmë pak kohës, por gjithsesi iu kemi përveshur punës për t’i arritur objektivat deri në finale, pse jo edhe pse ka epike cilësore si Prishtina 01, Drenica ka krijuar një ekip shumë të mirë, Mabeteksi, do të thotë janë disa ekipe që janë konkurrente dhe janë aty – aty”, tha Xhaka.

Një problem që po hasin disa skuadra është mungesa e hapësirave të lira për zhvillimin e stërvitjeve, për shkak të bllokimit të palestrave sportive nëpër qytete nga ana e Komisionir Qendrorë të Zgjedhjeve (KQZ) për shkak të zgjedhjeve lokale.

“Sa i përket palestrave për këto zgjidhje, po bëjmë zgjidhje alternative duke shkuar në salla tjera për të ushtruar por kjo nuk do të zgjas aq shumë dhe pasi që po bëjmë zgjidhje tjera në të tjera palestra, prapë në rregull është…Palestra po janë të zëna, ka ekipe të hendbollit, basketit që po ushtrojnë dhe duhet të gjejmë një kohë e cila më e lirë për t’i zhvilluar ushtrimet”, deklaroi Ahmeti.

Edhe trajneri i Trepçës, Artan Xhaka, e pranon se problemi i palestrave është bërë një pengesë serioze për zhvillimin normal të kampionatit.

“Neve na ka krijuar mjaftë shumë vështirësi, sidomos duke e ditur që në Mitrovixë e ekmi vetëm një palestër aktive. E kemi edhe një palestër Omni sport mirëpo nuk është funksionale dhe në marrëveshje me zyrtarët e KQZ -s kemi arritur një akordim me ata që të zhvendosejmi në omnisport dhe neve të na e lënë në shfrytëzim palestrën ‘Minatori’ ku e kemi zhvilluar nje ndeshje kampionale, por prapë është një temë diskutabile për t’u rikthyer KQZ prapë në palestër dhe do të na vështirësonte tej mase zhvillimin em mbarshëm të kampionatit”, tha Xhaka.

Në Superligën e Futsallit garojnë nëntë skuadra dhe momentalisht kryesojnë Drenica, Shtimja dhe Prishtina 01 me nga gjashtë pikë./S.K/KP/

Continue Reading

Lajmet

Aksident në Peran të Podujevës, lëndohen dy persona

Published

on

By

Dy persona kanë pësuar lëndime si pasojë e një aksidenti në fshatin Peran të Podujevës.

Zëdhënësja e policisë për rajonin e Prishtinës, Flora Ahmeti, tha se të lënduarit janë dërguar për trajtim mjekësor.

Sot rreth orës 11:40 kemi pranuar informatën se në fshatin Peran të Podujevës, ka ndodhur një aksident trafiku me lëndime. Në këtë aksident kanë qenë të përfshira dy automjete në lëvizje. Si pasojë e aksidentit janë lënduar dy persona të cilët janë dërguar për tretman mjekësor. Me rastin po merret njësiti i trafikut rajonal”, tha ajo./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

​Osmani nderohet me Çmimin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s për Gratë, Paqen e Sigurinë

Published

on

By

Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani u nderua sot me Çmimin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s për Gratë, Paqen dhe Sigurinë.

Ajo tha se këtë vlerësim të jashtëzakonshëm ia dedikon grave të Kosovës, të cilat me guxim, dinjitet e përkushtim ndihmuan arritjen e lirisë dhe ndërtimin e paqes.

Është një çmim për të gjitha gratë që nuk u dorëzuan kurrë, për ato që iu prinë protestave, luftës e ndërtimit të institucioneve, kampionet e të drejtave të njeriut, për nënat që ende presin më të dashurit e tyre të zhdukur dhunshëm gjatë luftës, për të mbijetuarat të cilat kurrë nuk ndalën së punuari për kauzën e drejtësisë, si dhe për vajzat e reja që sot udhëheqin çdo fushë me besim e vizion.

Paqja jonë është ndërtuar mbi sakrificën dhe guximin e tyre, ndërsa demokracia jonë është forcuar falë angazhimit të pashoq të grave që qëndruan të palëkundura në çdo hap të rrugëtimit tonë drejt lirisë e barazisë.

Presidentja Osmani po merr pjesë në Asamblenë Parlamentare të NATO-s në Lubjanë, si e ftuar speciale nga presidenti Marcos Perestrello.

Gjatë vizitës Osmani do të zhvillojë takim bilateral me presidenten e Sllovenisë, Natasha Pirc Musar, si dhe do të merr pjesë në pritjen zyrtare të organizuar për nder të sesionit të Asamblesë Parlamentare nga kryetarja e Asamblesë Kombëtare të Sllovenisë, Urshka Klakoçar Zupanqiq.

Osmani do të zhvillojë edhe takime të tjera gjatë sesionit të Asamblesë Parlamentare të NATO-s./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

​Ademi motivon lojtarët para ndeshjes me Suedinë

Published

on

Presidenti i Federatës së Futbollit të Kosovës, Agim Ademi, ka dërguar një mesazh motivues përpara ndeshjes që Kosova e zhvillon sonte ndaj Suedisë në kuadër të kualifikimeve për Kupën e Botës 2026.

Ademi ka theksuar se përkushtimi dhe besimi i lojtarëve në emblemën e Kosovës janë forca që e kthejnë çdo sfidë në mundësi.

“Kur përkushtimi i çdo lojtari bashkohet me besimin e palëkundur në emblemën tonë, çdo sfidë kthehet në mundësi. Krenar për djemtë tanë, për energjinë, karakterin dhe përkushtimin që e tregojnë në çdo ndeshje. Kosova po rritet dhe po ecën përpara me zemër e besim, me synimin e arritjes historike”, ka shkruar Ademi.

Kreu i FFK-së shtoi se përballë është një rival i fortë, por beson se shpirtit luftarak të “Dardanëve” do të bëjë diferencën në fushë.

“Sot kemi përballë një rival shumë të fortë, por uroj që shpirti luftarak i djemve tanë të jetë përcaktues. Bashkë për Kosovën!”, përfundon mesazhi i tij./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara