Kuriozitete

A është e mundur që një yll të shndërrohet në planet?

Published

on

Po, është e mundur që një yll të shndërrohet në planet, por kjo vlen vetëm për një lloj të caktuar të yjeve, të njohur si xhuxhët e kaftë.

Disa shkencëtarë nuk i konsiderojnë xhuxhët kafe si yje të vërtetë, sepse nuk kanë masë të mjaftueshme për të “realizuar” fuzionin bërthamor të hidrogjenit.

Në të njëjtën kohë, disa shkencëtarë nuk i konsiderojnë xhuxhët kafe si planetë të vërtetë, sepse ata zakonisht qëndrojnë në qendër të një sistemi diellor, ashtu siç qëndron një yll.

Një xhuxh i kaftë është një ‘objekt i çuditshëm’ që ka masë më të madhe sesa masa e planetëve të zakonshëm (d.m.th. rreth 13 herë më shumë se masa e Jupiterit) dhe në të njëjtën kohë masë më të vogël sesa yjet më të vegjël (d.m.th. rreth 80 herë nën masën e Jupiterit).

Edhe pse një xhuxh kafe nuk ka presion (shtypje) të brendshëm gravitacional të mjaftueshëm sa për ta arritur fuzionin bërthamor të hidrogjenit, ai ka potencial të mjaftueshëm për të arritur fuzionin bërthamor të hidrogjenit të rëndë – deuteriumit.

Në fillim të jetës së një xhuxhi të kaftë, si rezultat i fuzionit bërthamor të deuteriumit lirohen sasi të mëdha drite dhe nxehtësie. Me ç’rast, një xhuxh i ri kafe shkëlqen si një yll i rregullt.

Pavarësisht nga emri i tij, një xhuxh kafe që është ende me shkëlqim nuk duket i kaftë. Përkundrazi, ai duket i purpurtë ose i kuqërremtë. Megjithatë, me kalimin e kohës xhuxhi kafe ‘përdor’ hidrogjenin e tij të rëndë, errësohet, ftohet dhe pjesën tjetër të jetës së tij e kalon si një planet.

Një atom i hidrogjenit të rëndë është tamam si një atom i hidrogjenit të rregullt, vetëm se në bërthamën e tij, ai ka një neutron shtesë, përveç protonit. Kjo grimcë shtesë në bërthamë e bën atë më të rëndë.

Ky neutron, e bënë më të lehtë bashkimin e dy atomeve të hidrogjenit të rëndë. Për më tepër, hidrogjeni i rëndë është shumë më i rrallë në Univers dhe në yje sesa hidrogjeni i rregullt.

Prandaj, një xhuxh kafe nuk mund të djegë hidrogjenin e tij të rregullt shpejtë, por e djegë hidrogjenin e rëndë (sepse ka kaq pak). Si rezultat, një xhuxh kafe ndalon së lëshuari dritë dhe nxehtësi, pastaj ftohet dhe zbehet në mënyrë të qëndrueshme derisa të sillet më shumë si një planet, i tillë si Jupiteri.

Përkundër faktit se një xhuxh tipik kafe mbetet i pozicionuar në qendër të një sistemi diellor si një yll i rregullt – ai kalon pjesën tjetër të jetës së tij duke “u sillur” si një planet.

Në një sistem të tillë diellor, rezultati përfundimtar është një koleksion planetesh që rrotullohen rreth një planeti të madh qendror pa asnjë yll të vetëm që mund të gjendet ndokund. Një sistem i tillë diellor përfundon shumë i ftohtë dhe i errët.

Që nga viti 2018, mbi 3000 xhuxhë të kaftë të ndryshëm janë identifikuar nga teleskopët. Kjo nuk do të thotë që xhuxhët kafe janë të rrallë. Thjesht do të thotë që xhuxhët kafe janë të vështirë të zbulohen.

Kjo fjali merr kuptim kur e kujtoni faktin që xhuxhi kafe gjatë gjithë jetës së tij (përveç në fillim) ka ngjyrë të errët si një planet.

Nga një analizë e fundit statistikore vlerëson se ka rreth aq shumë xhuxhë kafe në galaktikën tonë aq sa ka yje të rregullt në të.

Kuriozitete

Italianët bëjnë dush më shpesh se çdokush tjetër në Evropë

Published

on

Në një studim të fundit, italianët janë shpallur si populli që bëjnë dush më shpesh në Evropë, duke i lënë pas shumë kombet e tjera të kontinentit. Rreth 95% e popullsisë italiane e konsideron dushin si pjesë të rutinës ditore, ndërsa shumë prej tyre bëjnë dy dushë në ditë, veçanërisht gjatë muajve të nxehtë të verës.

Ky trend ka të bëjë me një theks të fortë të kulturës italiane për pastërtinë dhe ndjesinë e freskisë që sjell një dush i përditshëm.

Pavarësisht se shumica e italianëve kalojnë mesatarisht vetëm pesë deri në dhjetë minuta nën ujë, kjo nuk duket të jetë një pengesë për ta përfshirë këtë praktikë në jetën e përditshme. Studimi tregon se italianët kanë preferenca të ndryshme për kohën e dushit.

Rreth 41% e tyre preferojnë të bëjnë dush menjëherë pas kthimit nga puna, duke ndihmuar në largimin e lodhjes dhe ndotësve të jashtëm.

Rreth 28% e italianëve i preferojnë dushët e natës para se të shkojnë për të fjetur, ndërsa 25% e tyre zgjidhin dushin në mëngjes për t’u ndjerë të freskët për ditën që ka filluar.

Kultura e pastërtisë është një nga aspekte më të rëndësishme të jetës italiane, dhe ky rezultat nuk është i papritur për ata që njohin zakonet e traditat e kombit. Dushi është jo vetëm një nevojë higjienike, por dhe ritual që synon freskinë dhe mirëqenien.

Continue Reading

Kuriozitete

Këto veprime nuk duhet t’i bëni në avion

Published

on

Ekziston një rregull që pasagjerët duhet të shmangin vendosjen e sendeve në xhepat e ulëseve në avion, veçanërisht nëse bëhet fjalë për ushqimin dhe pijet. Një stjuardesë ka zbuluar arsyet pse nuk duhet ta bëni këtë veprim.

Kur ulemi në sedilje avioni, duket logjike t’i ruajmë gjërat në xhepin e pasmë të ulëseve përballë, kështu që nuk duhet të gërmojmë në çantat tona për t’i nxjerrë jashtë gjatë fluturimit. Por ka një arsye josanitare pse duhet të shmangim pikërisht këtë sa herë që hipim në aeroplan.

Stjuardesa Beth Windsor ka punuar në avionë për më shumë se një dekadë. Ajo ka shpjeguar se xhepat e ulëseve janë një nga vendet më të pista në avion, sepse shumë rrallë pastrohen nga një fluturim në tjetrin.

Ajo tregoi se ka parë disa pasagjerë duke vendosur gjëra të tmerrshme në to. “Aeroplanët pastrohen sa herë që zbarkojnë diku, por shpesh nuk ka kohë të mjaftueshme për të dezinfektuar plotësisht pjesën e brendshme të çdo xhepi ndenjëse midis fluturimeve”, – tha ajo.

“Në shumë prej avionëve në të cilët kam punuar, ajo ndarje nuk lahej derisa avioni të kthehej në bazë për pastrim të thellë. Duhet të kuptohet që pasagjerët nuk duhet të përdorin xhepin e ulëseve për të ruajtur gjëra, unë kam hasur në një numër të madh pelena dhe të brendshme të ndotura në ndarje. Prandaj, mendoni dy herë para se të ruani ndonjë ushqim atje”.

Continue Reading

Kuriozitete

Pamjet spektakolare të “Hënës së Gjakut”

Published

on

Të dielën, qytetarët nëpër botë kanë pasur rastin ta shohin Eklipsin Hënor, që njihet ndryshe edhe si “Hëna e Gjakut”. Ngjarja spektakolare është parë edhe në Kosovë, fal motit të kthjellët. 

Ky fenomen ndodh kur Hëna kalon plotësisht në hijen e Tokës.

Fenomeni është unik, se kombinohen me vendndodhjen dhe kushtet e veçanta atmosferike dhe e bëjnë që Hëna të duket në nuanca të kuqe e të portokallta. Një eklips hënor ndodh kur Toka kalon mes Diellit dhe Hënës, duke bllokuar dritën e Diellit që bie mbi sipërfaqen e Hënës.

Gjatë fazës totale, drita e filtruar nga atmosfera e Tokës i jep Hënës ngjyrën e kuqe karakteristike.

Fotografitë e shkrepura nga Arian Mavriqi në Kamenicë:

 

Continue Reading

Kuriozitete

Disa fakte që nuk i keni ditur për jetën dhe veprimtarinë e Giorgio Armani

Published

on

Stilisti italian i modës Giorgio Armani ka vdekur, ka njoftuar kompania të enjten.

Armani, i cili ishte 91 vjeç, ishte sinonim i stilit dhe elegancës moderne italiane. Ai kombinoi talentin e stilistit me zgjuarsinë e një biznesmeni, duke drejtuar një kompani që xhiroi rreth 2.3 miliardë euro (2.7 miliardë dollarë) në vit.

Ai kishte qenë i sëmurë për njëfarë kohe dhe u detyrua të hiqte dorë nga shfaqjet e grupit të tij në Javën e Modës për Burra në Milano në qershor, hera e parë në karrierën e tij që kishte humbur një nga ngjarjet e tij në pasarelë.

Sot ne do të ju sjellim disa fakte interesante nga i ndjeri.

Burri pas një xhakete

Perandoria e ngritur mbi xhaketën dhe kostumet e burrave, si evoluoi duke u kthyer në markë botërore me qindra dyqane dhe 12 etiketa, duke e renditur si stilistin më të pasur.

Mjeku që u bë stilist

Moda nuk ishte zgjedhja e parë; para dizajnimit të veshjeve, studioi mjekësinë. Giorgio Armani braktisi shkollën e modës, për të shkuar ushtar. Pasi punoi si shitës, ai startoi biznesin e tij në vitin 1975, me lekët që shiti makinën e tij V.W Kafer.

Dedikuar burrave

Koleksioni i parë ndryshoi stilin e meshkujve me gamën e ngjyrave neutrale. Ka realizuar mbi 250 kostume për filma, më i njohuri i Richard Gere në ‘American Gigolo’.

Xhaketa Bomber

Armani cilësohet babai i xhaketës Bomber, të cilën e krijoi duke i frymëzuar nga veshjet e policisë që kishte dizenjuar asokohe. Xhaketa u bë aq popullore sa kushdo ka një të tillë në gardërobën e tij.

Shtëpia Armani

Zotëron 12 etiketa: Giorgio Armani, Armani Collezioni, Emporio Armani, Armani Jeans, Armani Exchange, Armani Junior, Armani Casa, Armani Dolci, Armani Caffe, Armani Fiori, Armani Ristorante dhe Hotel Armani në Burj Khalifa në Dubai.

Shitës ëmbëlsirash

Armani ka një linjë të veçantë të quajtur Dolci ku shet çokollata të shijshme, me forma elegante, të cilat prodhohen në Firence. Ëmbëlsirat Armani Dolci, përfshijnë çokollata unike që shiten si edicion i kufizuar për raste të tilla si Shën Valentini dhe Ramazani.

Stilisti më i pasur

Thuajse çdo vit biznesi i tij regjistron shitje të hatshme. Edhe për vitin 2017 ai është renditur i pari në listën e stilistëve më të pasur me 6.6 miliard dollarë.

Kundër anoreksisë

Më 2006, Armani refuzoi modelet anoreksike nga sfilatat, duke u kthyer në mbështetës sidomos ndaj emrave të njohur që shfaqin këtë problem.

Përgatiti: A.Z. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara