Shëndet

A e dini ndikimin e vezëve në shëndetin e veshkave?

Published

on

Pavarësisht bollëkut të proteinave dhe vitaminave të rëndësishme, struktura ushqyese e vezëve kërkon kujdes të veçantë tek njerëzit me funksion të dëmtuar të veshkave.

Roli në planin ushqimor të pacientëve është bërë objekt i hulumtimeve e rekomandimeve të reja, që tregojnë rëndësinë e një qasje individuale e përzgjedhjeje të kujdesshme. Vezët janë burim proteinash me cilësi të lartë, mbështesin shëndetin e muskujve, trurit dhe syve.

Kolina, e cila gjendet në të verdhën e vezës, është e rëndësishme për zhvillimin e trurit, veçanërisht tek fëmijët dhe gratë shtatzëna.

Antioksidantët luteina dhe zeaksantina ndihmojnë në ruajtjen e shikimit. Me ushqyerjen e duhur, vezët mund të jenë aleat i vlefshëm për shëndetin. Veza është jashtëzakonisht ushqyese dhe e pasur me:

Proteina;

Vitaminë B12;

Kolina e vitaminës D;

Yndyrna të shëndetshme.

Kjo e bën një pjesë cilësore të dietës, brenda një menuje të ekuilibruar. Për shumicën e njerëzve të shëndetshëm, konsumi i moderuar i vezëve është i sigurt, që do të thotë, siç vëren ai, një deri në dy në ditë, ndërsa konsumi i tepërt, veçanërisht nëse përfshin burime tjera të yndyrës së ngopur dhe kolesterolit, mund të rrisë rrezikun tek njerëzit e ndjeshëm.

Fosfori në vezë është i rrezikshëm për njerëzit me sëmundje kronike të veshkave Vezët përmbajnë fosfor, i cili është i përqendruar në të verdhën e vezës, dhe është pikërisht ky fosfor që mund të përbëjë rrezik për njerëzit me sëmundje kronike të veshkave, veçanërisht ata në faza të avancuara ose ata që i nënshtrohen dializës.

Duke pasur parasysh këtë, Fondacioni Kombëtar i Veshkave e Fondacioni Amerikan i Veshkave rekomandojnë konsum të kujdesshëm të vezëve dhe përshtatje me nevojat individuale të secilit pacient. Nuk bëhet më fjalë nëse vezët janë të mira apo të këqija për veshkat, por edhe për mënyrën se si konsumohen, cila pjesë e vezës përdoret dhe në cilën fazë të sëmundjes.

Të ngrënit siç duhet mund të sjellë përfitime, por edhe rreziqe të mundshme.

Sa vezë mund të hahen në ditë?

Sasia e rekomanduar ditore e vezëve varet nga gjendja klinike e pacientit, funksioni i veshkave dhe lloji i trajtimit.

Për njerëzit në hemodializë ose dializë peritoneale, nevojat për proteina janë më të larta e vezët kanë burim i rëndësishëm i proteinave me cilësi të lartë. Sipas Fondacionit Amerikan të Veshkave, pacientët me dializë mund të përfitojnë nga konsumi i rregullt i të bardhës së vezës si burim proteinash, por duhet të kufizojnë konsumin e të verdhës së vezës për shkak të përmbajtjes së fosforit që ato përmbajnë.

Në fazat e hershme të sëmundjes kronike, konsumi total i vezëve duhet të reduktohet e të preferohen burime tjera proteinash me përmbajtje më të ulët minerale. Pacientëve me transplant organesh u këshillohet të shmangin të verdhat e vezëve të gjalla ose të pagatuara, për shkak të rrezikut të infeksioneve që transmetohen nga ushqimi, paralajmërojnë Fondacioni Kombëtar i Veshkave dhe Klinika e Clevelandit.

Si ndikon e verdha e vezës tek njerëzit me sëmundje të veshkave?

Përmban lëndë ushqyese të dobishme, duke përfshirë vitaminat A, D, E dhe K. Ajo është e pasur me fosfor, mineral që është i vështirë për t’u eliminuar nga njerëzit me funksion të zvogëluar të veshkave. Fosfori i tepërt çon në probleme me kockat, kalcifikim të enëve të gjakut dhe rritje të rrezikut kardiovaskular.

Fondacioni Kombëtar i Veshkave rekomandon që shumë pacientë me sëmundje kronike të veshkave të shmangin ose të zvogëlojnë ndjeshëm konsumin e të verdhës së vezës, veçanërisht nëse nivelet e fosforit në gjak janë të larta. Në këto raste, është e preferueshme të kufizohet konsumi i të bardhës së vezës, e cila siguron proteina pa mbingarkesën e mineraleve që e shoqëron atë.

A mund të hanë të bardhat e vezëve njerëzit me sëmundje të veshkave?

Organizata të ndryshme i konsiderojnë si një nga burimet më të mira të proteinave për njerëzit me sëmundje të veshkave. Ato kanë pak fosfor, kalium e natrium, duke i bërë mundësi të sigurt për të përmbushur nevojat për proteina pa kompromentuar funksionin e veshkave.

Fondacioni Amerikan i Veshkave bie dakord që të bardhat e vezëve mund të jenë pjesë e rregullt e dietës së pacientëve me sëmundje kronike të veshkave ose në dializë. Shkathtësia e tyre lejon të përfshihen në omëleta, sallata, supa ose gatime të pjekura në furrë, duke lehtësuar një larmi të sigurt diete.

Të bardhat e vezëve mund të përdoren si suplement proteine në planet ushqimore mjekësore për të ruajtur masën muskulore dhe për të mbështetur metabolizmin qelizor, pa rritur ngarkesën minerale që veshkat nuk mund ta përpunojnë në mënyrë efikase.

Vezët, veçanërisht të bardhat, janë pjesë e një diete për veshkat nëse konsumohen nën drejtimin e një profesionisti të kujdesit shëndetësor.

Është e nevojshme të përshtatet sasia e metoda e përgatitjes me fazën e sëmundjes, trajtimin dhe nevojat individuale të pacientit. Konsultimi me një nutricionist të specializuar në nefrologji është çelësi për të përfituar nga vezët pa kompromentuar shëndetin e veshkave.

Shëndet

Sekreti i çokollatës së zezë për një trup më të ri

Published

on

Një studim i ri ka gjetur një lidhje mes teobrominës, një përbërësi natyral i çokollatës së zezë, dhe ngadalësimit të plakjes biologjike.

Studiuesit analizuan mbi 1,600 persona në Britani dhe Gjermani dhe vunë re se ata me nivele më të larta teobromine kishin një moshë biologjike më të ulët se mosha reale.

Mosha biologjike mat gjendjen reale të trupit duke u bazuar në qelizat, indet dhe organet, dhe lidhet me faktorë si stili i jetesës, mjedisi dhe gjenetika.

Studiuesit përdorën ndryshimet në ADN dhe gjatësinë e telomereve për këtë matje.

Ekspertët theksojnë se nevojiten më shumë studime për të kuptuar ndikimin e teobrominës dhe paralajmërojnë që sheqeri dhe yndyra në çokollatë mund të ulin përfitimet.

Shija e çokollatës mund të shijohet në sasi të vogla dhe rrallë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Varianti K: Mutacioni më infektues që po përhapet shpejt në botë

Published

on

Virusi i gripit AH3N2 ka pësuar mutacion dhe transmetueshmëria e tij është më e lartë.

Varianti K i këtij virusi ka rritur numrin e të shtruarve në spitale në vende të tjera të botës.

Në Shqipëri nuk ka vend për panik, thonë ekspertët, pasi ky virus ka qarkulluar në vendin tonë edhe më parë, dhe edhe pse ka një ndryshim, mbetet brenda të njëjtës familje.

Viruset e gripit pësojnë ndryshime për variantin e ri K nuk duhet të ketë panik, dhe pse nuk është në përbërjen e vaksinës për 2025–2026.

Vaksina na mbron gjithsesi duke rritur imunitetin. Në vende të ndryshme, varianti K i AH3N2 ka rritur numrin e të shtruarve në spitale dhe të atyre që rendin për t’u vaksinuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Kombinimet e rrezikshme të suplementeve! Çfarë nuk duhet marrë kurrë bashkë?

Published

on

Përdorimi i pakontrolluar i suplementeve mund të sjellë më shumë dëm sesa përfitim, paralajmërojnë mjekët.

Ata theksojnë se suplementet duhet të merren vetëm kur vërtetohet mungesa e një vitamine apo minerali dhe nën këshillim profesional.

Kombinimet e gabuara mund të zvogëlojnë efektin e njëri-tjetrit ose të shkaktojnë mungesa të rëndësishme ushqyese.

P.sh., konsumimi i kafesë me suplemente hekuri ul ndjeshëm përthithjen. Dr. Karan Rajan shpjegon se edhe marrja e sasive të mëdha të kalciumit ndikon negativisht në përthithjen e hekurit. Po ashtu, disa kombinime të suplementeve mund të shkaktojnë komplikime.

Kombinimet që duhet shmangur:

Kalcium dhe hekur – Nuk rekomandohet të merren njëkohësisht; duhet një interval prej së paku dy orësh. Hekuri përthithet më mirë me vitaminë C, ndërsa kalciumi nuk duhet marrë me ushqime të pasura me hekur.

Zink dhe kalcium – Konkurojnë për përthithje në zorrë, ndaj duhet të merren të ndara me të paktën dy orë diferencë.

Zink dhe hekur – Dozat e larta të hekurit (mbi 25 mg) ulin përthithjen e zinkut. Zinku duhet marrë pas disa orësh.

Çaji jeshil dhe hekuri – Ulin përthithjen e hekurit. Konsumimi i tepruar i çajit jeshil mund të çojë në mungesë hekuri.

Vitamina C dhe vitamina B12 – Vitamina C në doza të larta zvogëlon përthithjen e B12. Duhet të merren të ndara me disa orë.

Zink dhe magnez – Zinku në doza të larta pengon përthithjen e magnezit, prandaj rekomandohet marrja në kohë të ndryshme të ditës.

Mjekët këshillojnë që suplementet të përdoren me kujdes dhe vetëm kur janë të nevojshme, për të shmangur probleme shëndetësore të panevojshme. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Uleni temperaturën pa ilaçe, këshilla të thjeshta dhe efektive

Published

on

Virozat e ndryshme shkaktojnë temperaturë të lartë trupore, e cila mund të shkaktojë lodhje dhe ndjesi jo komode.

Ekzistojnë disa mënyra për të ulur temperaturën pa përdorur ilaçe, por është e rëndësishme të mbani mend se nëse zgjat për disa ditë, duhet të konsultoheni me mjekun.

Kjo sepse trupi mund të jetë duke luftuar ndonjë infeksion më serioz.

Ja dy metoda të thjeshta dhe efektive që mund t’ju ndihmojnë:

1. Patate:

Merrni një patate dhe pritini në rrathë të hollë. Vendosini rrathët brenda çorapeve dhe vishni, duke i mbajtur derisa të ndjeni se temperatura ka rënë. Patatja ndihmon në ftohjen e trupit në mënyrë natyrale. Kujdes: mos e mbani shumë gjatë, pasi mund të ulë temperaturën në nivele të tepërta.

2. Dush me ujë të vakët:

Kur keni temperaturë, dush me ujë të vakët ndihmon në uljen e saj. Mos përdorni ujë të ftohtë, sepse kjo shkakton të dridhura dhe të përkeqësojë gjendjen tuaj. Një dush i vakët ndihmon trupin të freskohet pa stres dhe rrit komoditetin gjatë shërimit.

Përveç këtyre, është e rëndësishme të qëndroni të hidratuar, të pushoni, të hani ushqime të lehta.

Kujdesi natyral dhe pushimi janë çelësi për rikuperim më të shpejtë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara