Botë

Perëndimi kërkon të hetohen shkeljet lidhur me shënimin e ditës jokushtetuese të Republikës Sërpska

Published

on

Komuniteti ndërkombëtar ka bërë thirrje për hetim të çdo shkeljeje të ligjit lidhur me shënimin e ditës jokushtetuese të Republikës Sërpska më 9 janar.

Ceremonia për shënimin e kësaj dite jokushtetuese nis në orën 17:00 në Banjallukë.

Autoritetet e entitetit të Republikës Sërpska festojnë 9 janarin, datën kur, në vitin 1992, në Sarajevë, Kuvendi i atëhershëm i popullit Serb së Bosnjës dhe Hercegovinës miratoi Deklaratën për shpalljen e Republikës së Popullit Serb të Bosnjës dhe Hercegovinës si një entitet i pavarur brenda Bosnjës dhe Hercegovinës.

Megjithatë, Gjykata Kushtetuese e Bosnjës dhe Hercegovinës ka vendosur tri herë që kremtimi i 9 janarit si Dita e Republikës Sërpska është antikushtetues.

Qëllimi i asaj kohe ishte që ky territor i Bosnjës dhe Hercegovinës të bashkohej me Jugosllavinë, e cila po shpërbëhej. Në krye të republikës së vetëshpallur ishin Radovan Karaxhiq, Bilana Pllavshiq dhe Momçilo Krajishnik, të cilët janë dënuar për krime lufte nga Tribunali i Hagës. Në miratimin e deklaratës nuk kishin marrë pjesë përfaqësuesit e boshnjakëve dhe kroatëve.

Këta dy popuj e shohin 9 janarin si fillimin e luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, si dhe si fillimin e pastrimit etnik, krimeve të luftës dhe gjenocidit ndaj popullsisë joserbe në territorin e Republikës Sërpska.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës presin që organet e zbatimit të ligjit dhe ato gjyqësore në Bosnje dhe Hercegovinë të ndërmarrin hapa të shpejtë dhe vendimtarë për të hetuar çdo shkelje ligjore në lidhje me kremtimin e ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska më 9 janar, njoftoi Ambasada amerikane përmes një postimi në X.

Nga Ambasada amerikane kanë thënë gjithashtu se vendimet e Gjykatës Kushtetuese bazohen në ligj, jo në opinion.

Të gjitha entitetet janë të detyruara t’i përmbahen plotësisht vendimeve të institucioneve të Bosnjës dhe Hercegovinës, përfshirë vendimet përfundimtare dhe detyruese të Gjykatës Kushtetuese. Mosrespektimi i këtyre vendimeve përbën vepër penale sipas Kodit Penal të Bosnjës dhe Hercegovinës”, u tha në reagim.

Delegacioni i Bashkimit Evropian në Bosnje dhe Hercegovinë, të mërkurën, me rastin e kremtimit të ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska, i bëri thirrje liderëve politikë të këtij entiteti të refuzojnë retorikën provokuese, përfshirë sfidimin e sovranitetit, integritetit territorial dhe tërësisë së vendit.

BE thekson detyrimin për të respektuar sovranitetin, integritetin territorial, rendin kushtetues, përfshirë vendimet e Gjykatës Kushtetuese, si dhe subjektivitetin ndërkombëtar të Bosnjës dhe Hercegovinës”, u tha në deklaratën e delegacionit të BE-së në Bosnje e Hercegovinë.

Përfaqësuesi i Lartë në Bosnje dhe Hercegovinë, Christian Schmidt, kujtoi se kremtimi i 9 janarit si Dita e Republikës Sërpska është një shkelje e qartë dhe e drejtpërdrejtë e zbatimit të vendimeve përfundimtare dhe detyruese të Gjykatës Kushtetuese të Bosnjës dhe Hercegovinës, si dhe vendimeve të përfaqësuesit të lartë të 1 korrikut të vitit 2023. Ai paralajmëroi se mosrespektimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese mund të përbëjë vepër penale, sipas Kodit Penal të Bosnjës dhe Hercegovinës.

Schmidt shtoi se është përgjegjësi e organeve të zbatimit të ligjit, Prokurorisë së Bosnjës dhe Hercegovinës dhe Policisë që të ndërmarrin masat e përcaktuara me ligj, veçanërisht në rastet që lidhen me zyrtarët publikë dhe nëpunësit civilë dhe pjesëmarrjen e tyre në përgatitjen apo organizimin e kremtimit të 9 janarit.

Gjykata Kushtetuese e Bosnje e Hercegovinës nuk ka kundërshtuar të drejtën që Republika Sërpska të ketë një ditë të saj, por ka konstatuar se “Dita e Republikës Sërpska” nuk mund të jetë 9 janari, datë që përkon me ngjarjet e ndodhura në Sarajevë më 1992.

Ndërkohë, Bashkimi Evropian i ka bërë thirrje Serbisë që të jetë njësoj e përkushtuar ndaj perspektivës evropiane të Bosnjës dhe Hercegovinës, si një vend i unifikuar, i bashkuar dhe sovran, ashtu si të gjithë partnerët e tjerë ndërkombëtarë.

Me rastin e pjesëmarrjes së përfaqësuesve të institucioneve shtetërore të Republikës së Serbisë në kremtimin e ditës antikushtetuese të Republikës Sërpska, nga Brukseli u tha se bashkëpunimi rajonal dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore janë një pjesë thelbësore e përparimit drejt integrimeve evropiane.

Duhet të shmangen veprimet dhe deklaratat që ndikojnë negativisht në marrëdhëniet e mira fqinjësore dhe kontribuojnë në ndarjet politike”, i tha në përgjigjen me shkrim dërguar Radios Evropa e Lirë nga zyra për media e BE-së.

Përfaqësuesit nga Serbia marrin pjesë rregullisht në kremtimin e kësaj dite në Republikën Sërpska./REL/

Lajmet

Shpërthim në Moskë, tre të vdekur, mes tyre dy policë

Published

on

Tre persona, përfshirë dy oficerë policie janë vrarë në një shpërthim në Moskë, thanë autoritetet ruse.

Dy oficerë të policisë rrugore panë një individ të dyshimtë pranë një makine policie në rrugën Yeletskaya të qytetit dhe kur iu afruan të dyshuarit për ta ndaluar, një pajisje shpërtheu, tha Komiteti Hetues i Rusisë.

Dy oficerët e policisë vdiqën nga plagët e marra, së bashku me një person tjetër që po qëndronte aty pranë.

Shpërthimi ndodhi pranë vendit ku një gjeneral i lartë rus u vra në një shpërthim me makinë-bombë në kryeqytet të hënën.

Gjeneral-lejtnant Fanil Sarvarov vdiq pasi një pajisje shpërthyese e cila ishte vendosur nën një makinë krisi.

Zëdhënësja e Komitetit Hetues Svetlana Petrenko tha në një deklaratë në Telegram se një çështje penale po hetohej në Moskë lidhur me një përpjekje për vrasjen e oficerëve të policisë rrugore.

Mediat ruse identifikuan oficerët si Ilya Klimanov, 24 vjeç dhe Maxim Gorbunov, 25 vjeç./S.K/EO/

 

Continue Reading

Lajmet

The Telegraph: “Rusia humbi më shumë ushtarë sesa kishte në total para pushtimit”

Published

on

Sipas shifrave të fundit nga inteligjenca ushtarake britanike, në vitin 2025, Rusia pësoi viktima masive në Ukrainë, me rreth 400,000 ushtarë të vrarë ose të plagosur, dhe kjo e çon numrin total të viktimave ruse që nga fillimi i pushtimit në rreth 1,118,000, më shumë sesa kishte Moska para luftës.

Forcat ruse vazhdojnë të këmbëngulin në taktikat e ashtuquajtura “mish për top”, duke sakrifikuar një numër të madh ushtarësh në sulme masive për të pushtuar territorin në Ukrainën lindore, metër pas metri.

Shkalla e viktimave ka qenë veçanërisht e lartë gjatë përpjekjeve të këtij viti për të pushtuar qytetin strategjikisht të rëndësishëm të Pokrovskut, i cili ende nuk është plotësisht nën kontrollin rus.

Sipas vlerësimeve të “The Economist”, Rusia mund të ketë humbur deri në një përqind të popullsisë së saj mashkullore të aftë për luftë që nga fillimi i konfliktit. Megjithëse Moska i mban humbjet e saj ushtarake një sekret të ruajtur mirë, deri në verën e vitit 2025 ato mendohej të ishin rreth 15 herë më të larta se humbjet e pësuara gjatë luftës dhjetëvjeçare të Bashkimit Sovjetik në Afganistan.

Për ta mbajtur luftën larg elitës urbane, Moska është akuzuar se përdor stimuj bujarë financiarë për të joshur burra nga rajone më të varfra. Bonuset e nënshkrimit të njëhershëm mund të arrijnë në vlerën e pagës mesatare të disa viteve, duke joshur grupet e cenueshme në radhët e ushtarëve me kontratë.

Të martën herët në mëngjes, vetëm një ditë pasi një makinë-bombë në Moskë vrau gjenerallejtënant Fanil Sarvarov, Rusia nisi një sulm masiv ajror në Ukrainë. Sulmet me dronë dhe raketa kanë vrarë të paktën tre persona, të gjitha në mes të një raundi të ri bisedimesh për paqe.

Sulmi masiv, që përfshinte më shumë se 650 dronë dhe rreth tre duzina raketash, shënjestroi infrastrukturën energjetike në Ukrainën perëndimore, duke shkaktuar ndërprerje të përhapura të energjisë elektrike. Moska ka shtuar sulmet ndaj rrjetit energjetik të Ukrainës që nga tetori, duke e çuar atë në prag të kolapsit./S.K/EO/

Continue Reading

Botë

​Ushtria amerikane godet një anije në Paqësorin Lindor

Published

on

By

SHBA-të kryen një sulm të hënën ndaj një anijeje të profilit të ulët që dyshohet se ishte e përfshirë në trafik narkotikësh në Oqeanin Paqësor Lindor, sipas Komandës Jugore të SHBA-së.

Thuhet se operacioni u zhvillua nën drejtimin e Sekretarit të Mbrojtjes Pete Hegseth dhe u ekzekutua në ujëra ndërkombëtare nga Task Forca e Përbashkët Southern Spear.

Inteligjenca konfirmoi se anija me profil të ulët po kalonte përgjatë rrugëve të njohura të trafikut të drogës në Paqësorin Lindor dhe ishte e angazhuar në operacione të trafikut të drogës. Një narko-terrorist mashkull u konfirmua i vrarë gjatë këtij aksioni. Asnjë forcë ushtarake amerikane nuk u lëndua“, tha kompania amerikane e mediave sociale X./AA

Continue Reading

Botë

Një gazetar i BBC-së i bëri Putinit një pyetje. Mikrofoni iu hoq menjëherë.

Published

on

By

Gazetarët u bëjnë vazhdimisht pyetje udhëheqësve botërorë.

Asgjë e veçantë. Apo jo?

Por si është t’ia bësh këtë pyetje Vladimir Putinit – presidentit që urdhëroi pushtimin e plotë të Ukrainës, udhëheqësit vendin e të cilit këtë javë kreu i MI6 e akuzoi për “eksportim kaosi”?, pyet Steve Rosenberg, korrespondent i BBC-së prej shumë kohësh në Moskë.

Kështu ai vazhdon: “Dhe imagjinoni ta bëni këtë pyetje drejtpërdrejt në televizion, ndërsa një audiencë prej milionash në Rusi po ju shikon”.

Është një përgjegjësi e madhe. Nuk doni të bëni një gabim.

“Pyetja ime ka të bëjë me të ardhmen e Rusisë. Çfarë lloj të ardhmeje planifikoni për vendin dhe popullin tuaj”? e pyeti ai Presidentin Putin.

“A do të ngjajë ajo e ardhme me të tashmen, në të cilën çdo devijim publik nga linja zyrtare ndëshkohet me ligj? A do të përshpejtohet gjuetia e armiqve brenda dhe jashtë vendit? A do të bëhen edhe më të shpeshta ndërprerjet e internetit në celular? A do të ketë ‘operacione të reja speciale ushtarake’?”

Ndërsa unë flas, përshkruan ai, Vladimir Putin mban shënime. Dhe pastaj përgjigjet.

Mbron ligjin represiv të Rusisë mbi agjentët e huaj. Qindra rusë që kritikojnë qeverinë janë shpallur “agjentë të huaj”.

“Ne nuk e shpikëm atë ligj”, thotë Putin. “Ai ligj për agjentët e huaj u miratua në një numër vendesh perëndimore, përfshirë Amerikën, në vitet tridhjetë të shekullit të kaluar. Dhe të gjitha ato ligje, përfshirë atë amerikan, janë shumë më të rrepta…”

Mëri ndaj Perëndimit!

Në realitet, ligji rus është drakonian, shpjegon Rosenberg. Ai përjashton “agjentët e huaj” nga fusha të shumta të jetës publike – duke përfshirë arsimin, shërbimin civil, zgjedhjet dhe ngjarjet publike. Ai vendos kufizime financiare dhe pronësore. Ndjekja penale mund të pasojë tashmë një dënim administrativ. Por, siç pohon ai, ai nuk mund t’ia tregonte këtë Presidentit Putin. Mikrofoni iu hoq sapo mbaroi pyetjen e tij. Moderatori ndërhyn papritur dhe ndryshon temën.

“Kemi edhe një pyetje: ‘Çfarë do të ndodhë me BBC-në? Po përballet me një padi multimiliardëdollarëshe nga presidenti amerikan”? thotë prezantuesi Pavel Zarubin.

“Mendoj se Presidenti Trump ka të drejtë”, konfirmon Presidenti Putin.

Kremlini dhe Shtëpia e Bardhë – në të njëjtën linjë… kur bëhet fjalë për BBC-në.

Putini më pas kthehet te pyetja e Rosenbergut.

“A do të ketë operacione të reja ushtarake speciale? Jo nëse na trajtoni me respekt dhe respektoni interesat tona, ashtu siç jemi përpjekur gjithmonë të bëjmë me ju. Përveç nëse na mashtroni, siç bëtë me zgjerimin lindor të NATO-s”.

Është e qartë për të gjithë se çfarë e motivon Vladimir Putinin – një pakënaqësi e thellë ndaj Perëndimit, shkruan Rosenberg.

Ai pretendon se për vite me radhë udhëheqësit perëndimorë kanë treguar mungesë respekti ndaj Rusisë, e kanë mashtruar dhe gënjyer atë – dhe se ata ende gënjejnë sot kur pretendojnë se Moska synon të sulmojë Evropën. “Çfarë lloj budallallëku është ky?” thotë udhëheqësi i Kremlinit.

Mosbesim ndaj Moskës

Por shumë udhëheqës evropianë thjesht nuk i besojnë Moskës.

Ju kujtojmë se në prag të pushtimit të plotë rus të Ukrainës, zyrtarët rusë mohuan se kishin plane për një sulm masiv.

Kohët e fundit, Rusia është akuzuar për shkelje të hapësirës ajrore evropiane me avionë luftarakë dhe dronë, si dhe për sulme kibernetike dhe sabotim.

Por, ndërsa përfundoi përgjigjen e tij ndaj pyetjes së Rosenberg, Putin tha gjithashtu sa vijon:

“Ne jemi të gatshëm të pezullojmë menjëherë armiqësitë me kusht që siguria afatmesme dhe afatgjatë e Rusisë të sigurohet dhe ne jemi të gatshëm të bashkëpunojmë me ju”.

“A ishte kjo një degë ulliri për Evropën nga goja e presidentit rus”? pyet Rosenberg.

Megjithatë, nëse Moska vazhdon ta lidhë sigurinë e saj afatgjatë me kërkesat maksimaliste ndaj Ukrainës, udhëheqësit evropianë do të mbeten skeptikë, përfundon ai.

Burimi: BBC.com

Continue Reading

Të kërkuara