Kulturë
Titan në skenën e Eurovizionit: Analiza e një udhëtimi muzikor
Kokëdhima përfaqëson Shqipërinë në Eurovizion me këngën “Titan”.
Në vitin 2004, hija e dritës të Eurovizionit për Shqipërinë fillimisht u shfaq në skenën e madhe të muzikës ndërkombëtare. Në këtë vit, zëri i Anjeza Shahinit u ngjall për të frymëzuar kombin shqiptar në një shfaqje të shkëlqyer të muzikës së tyre. Pavarësisht vendit të 7-të në finale, emocionet dhe krenaria filluan të rriteshin, si një flluskë që po ngrihej në qiell. Radio Televizioni Shqiptar (RTSH), udhëheqësi i rrugës së këtij udhëtimi muzikor, e mbante flamurin e kulturës së tyre me kujdes dhe pasion. Festivali i Këngës, një fushatë e fuqishme e talenteve vendas, u bë ura lidhëse për ëndrrën e tyre Eurovizive. Në të gjitha ato vitet, Festivali i Këngës u bë një arenë ku yjet dhe ëndrrat u përplasën për të çelur derën për përfaqësimin e tyre në Evropë, shkruhet në faqen zyrtare të Eurovision.
Në vitin 2012, Rona Nishliu u ngrit në krye të këtij udhëtimi, duke shkëlqyer me një zë të fuqishëm dhe një emocion të pashuar. Me renditjen e 5-të në finale, ajo vuri thelbin e një historie tashmë të ndërtuar me mund dhe pasion përpara vështrimeve të boteve të tjera. Përmes Festivalit të Këngës, Shqipëria vazhdoi të bënte histori, të ndante emocione dhe të kultivonte talentin e saj në një skenë të madhe ndërkombëtare, duke shpalosur njëherit identitetin dhe potencialin e saj në botën e muzikës, por edhe asnjëherë të vetme nuk gëzoi ndonjë arritje të madhe.
Besa Kokëdhima në Eurovizion: Transformimi me ‘Titan’
Në rrugën drejt Eurovizionit, Besa Kokëdhima u shfaq si përfaqësuese e Shqipërisë në Festivalin e 62-të të Këngës, me këngën “Zemrën n’Dorë”. Megjithëse mbështetja e publikut i siguroi vendin për të përfaqësuar vendin në arenën ndërkombëtare, rruga drejt Eurovizionit përfshiu ndryshime të mëdha në këngë dhe për të përfunduar me një titull të ri – “Titan”, i shoqëruar edhe nga një pamje e re vizuale. Ndryshimet në këngë u bënë të ditura që në fillim të rrugës së saj drejt Eurovizionit. Por çfarë përfitimi sollën këto ndryshime për projektin? A e bëri kjo këngë më të veçantë një konkurs kaq të madh si Eurovizioni? Është një pyetje që ka nevojë për vlerësim të thelluar.
Edhe pse teksti është shkruar nga emra të njohur në skenën muzikore si Gia Koka dhe Kledi Bahiti, një analizë e thellë e këngës duhet të përqendrohet në performancën dhe përmbajtjen e saj. Për më tepër, ndikimi i drejtorit artistik Hasan Kuyucu në realizimin e projektit është një tjetër aspekt që duhet vlerësuar.
Teksti i këngës “Titan” ka potencial për të përshkruar një udhëtim të vështirë, duke përshkruar forcën dhe vendosmërinë për të përballuar sfidat. Një aspekt që mund të merret parasysh është origjinaliteti i tekstit. Përvoja e një titani në dispozicionin e artistit për të përballuar sfidat është një metaforë e fuqishme. Megjithatë, disa mund të argumentojnë se ka një standard të përsëritur në disa linja, siç është “I won’t go down, I’ll never break / Like a titan I’ll be brave”, që mund të duket si një ngjashmëri e tepërt në disa pjesë të këngës.
Një aspekt tjetër që mund të shqyrtohet është përshtatshmëria e këngës për kontekstin e konkursit Eurovision. Në këtë rast, është e rëndësishme që performanca të jetë e përputhur me kërkesat dhe pritshmëritë e publikut të Eurovisionit, duke përfshirë elemente si përformance vizuale dhe pamja e skenës. Një kritikë e mëtejme mund të përqendrohet në mënyrën se si artistët përjetojnë dhe transmetojnë emocionet në performancë. Përsosmëria e ekzekutimit vokal dhe interpretimi emocional mund të luajnë një rol të rëndësishëm në se si kënga do të përjetohet dhe vlerësohet nga audienca.
Deklaratat e Besës në programin televiziv “E diela jonë” në lidhje me këngën e saj “Titan” dhe performancën në Eurovizion, sidomos përsa i përket ndryshimit të gjuhës nga shqipja në anglisht, kanë shkaktuar një reagim të ndarë në mes të adhuruesve të saj dhe dëgjuesve të muzikës në përgjithësi. Në fillim, është e rëndësishme të vlerësojmë qëndrimin e Besës për të paraqitur këngën në gjuhën angleze në Eurovizion. Në një kohë kur shumë artistë zgjedhin të paraqesin këngët e tyre në gjuhën origjinale në mënyrë të qëllimshme për të ruajtur autenticitetin dhe për të përmbushur lidhjen me dëgjuesit, zgjedhja e saj për të kënduar në anglisht është e diskutueshme. Për disa, kjo mund të shihet si një hap pozitiv drejt ndërkombëtarizimit të muzikës së saj dhe një mundësi për të arritur audienca të reja. Megjithatë, për të tjerë, kjo ndryshim mund të perceptohet si një humbje e ndjenjës së thellësisë dhe autenticitetit që mund të transmetonte në gjuhën origjinale.
Reagimi i dëgjuesve në YouTube, ku shumë prej tyre kanë shprehur keqardhje për ndryshimin në anglisht, është një indikator i qartë i rëndësisë së gjuhës së këngës në lidhjen emocionale me audienca. Për shumë njerëz, muzika shqipe ka një bukuri dhe një thellësi të veçantë që mund të humbasë në përkthimin në gjuhë të huaja. Nëse kënga është shkruar fillimisht në anglisht dhe më pas është përkthyer në shqip, është e natyrshme që artisti të vendosë të interpretojë në anglisht për të mbajtur besnikërinë ndaj origjinalitetit dhe sinjalizimit të autenticitetit të këngës. Megjithatë, disa mund të argumentojnë se performimi në gjuhën amtare të artistit mund të sjellë një lidhje më të thellë me publikun shqiptar dhe të forcojë identitetin kulturor. Për mënyrën se si kënga dhe performanca do të priten në Eurovizion, përdorimi i një ekipi të përbërë nga njerëz me përvojë ndërkombëtare është një hap i rëndësishëm për të siguruar një performancë cilësore dhe tërheqëse për audienca të ndryshme.
Kritikat për originalitetin: Ndryshimet në videoklipe dhe sfidat e prodhimit
Është e rëndësishme të kemi parasysh se çdo vend ka një stil të veçantë në prodhimin e videoklipeve, dhe për çdo artist apo grup muzikor, preferencat dhe stili personal janë gjithashtu në fokus. Për shembull, regjisori Hasan Kuyucu mund të ketë një stil të caktuar në këndvështrimin e tij artistik dhe të preferojë një estetikë të caktuar në videoklipe.
Në lidhje me videoklipin, komentet kritike përqendrohen në estetikën e përdorur. Edhe pse xhirimi në një qytet si Stambolli mund të jetë pikënisja e një atmosfere tërheqëse, mungesa e një stilistike të freskët dhe origjinale është e dukshme. Krahasuar me standartet e videoklipeve moderne, dizajni dhe regjia mund të perceptohen si të ngjashme me produksionet e mëparshme, duke humbur mundësinë për të sjellë diçka të re dhe të inovativë në skenën e videoklipeve muzikore.
Disa komente kritike janë bërë në EscTurkey në lidhje me ngjashmërinë e videoklipit me produksionet e mëparshme të artistëve turq si Hande Yener. Kjo ngjashmëri mund të jetë interpretuar si një mungesë e kreativitetit të ri dhe një përshtatje e thjeshtë ndaj modeleve të njohura, në vend të eksperimentimit dhe inovacionit në realizimin e videoklipeve.
Versioni i ri i këngës dhe videoklipi i shoqëruar kanë sjellë disa sfida dhe kritika në lidhje me origjinalitetin dhe freskërinë e tyre në skenën e muzikës dhe videoklipeve. Përfshirja e një kali në videoklip mund të jetë një element i diskutueshëm në lidhje me këngën për Eurovizion dhe emrin “Titan”. Në shumicën e rasteve, një videoklip duhet të përforcojë temën dhe mesazhin e këngës. Nëse nuk ka një lidhje të qartë mes këngës, emrit dhe përcaktimit të videoklipit, përfshirja e një kali mund të duket si një element i zbrazët dhe i pafuqishëm, duke sjellë konfuzion për audiencën. Kali është një simbol i fuqisë dhe forcës, por në kontekstin e një kënge për Eurovizion, ku shpesh mesazhet e paqes dhe bashkëpunimit janë thelbësore, përfshirja e një kali të kthen në histori, të kthen te ‘kali i Skëndërbeut’ dhe ky element mund të duket si një përpjekje për të sjellë një ndikim estetik ose historik.
Shqipëria ka një histori në konkursin Eurovizion dhe gjithmonë ka pasur një ndjekje të ngulitur nga fansat dhe dëgjuesit e muzikës në përgjithësi. Megjithatë, suksesi në Eurovizion nuk mund të sigurohet me përvojën e kaluar ose me emra të mëdhenj në produksion. Është e rëndësishme që çdo vit të paraqitet një prezantim të fuqishëm dhe të përshtatshëm që tërheqë vëmendjen e jurisë dhe dëgjuesve.
Në rastin konkret të këngës “Titan” dhe ekipeve të angazhuara për prezantimin e saj në Eurovizion, është e qartë që ka një përpjekje për të siguruar një performancë cilësore. Në fakt, duke bashkëpunuar me Fredrik Benke Rydman, një regjisor dhe koreograf me përvojë në Eurovizion, Besa Kokëdhima ka hedhur themelet për një performancë tërheqëse.
Megjithatë, është e rëndësishme të kuptojmë se suksesin në Eurovizion nuk e siguron vetëm puna e ekipit të prodhimit, por edhe përshtatshmëria e këngës dhe performanca në kontekstin e konkursit. Kënga duhet të jetë e aftë të përfaqësojë sinqeritetin dhe ndjenjat e artistit, ndërsa performanca duhet të jetë e bindshme dhe tërheqëse për dëgjuesit. Në disa raste, mungesa e resurseve financiare dhe logjistike mund të kufizojë aftësinë e Shqipërisë për të prodhuar performanca të larmishme dhe të përmbushura në Eurovizion. Konkurrenca në Eurovizion është e lartë, dhe për t’u dalë në krye, është e nevojshme që performancat të kenë një prodhim të lartë cilësor dhe teknik. Ndonjëherë, Shqipëria mund të përballet me sfida në përputhjen me këto standarde. Në përpjekjen për të përshtatur me trendet e muzikës botërore, ka rrezik që Shqipëria të humbasë esencën e promovimit të identitetit kulturor të një shteti dhe të dalë si një kopje e këngëve të tjera.
Në përfundim, suksesin e Shqipërisë në Eurovizion për vitin 2024 do ta përcaktojë një kombinim i shkëlqimit artistik, përpjekjeve të ekipit të prodhimit dhe përshtatshmërisë së këngës dhe performancës në kontekstin e konkursit. Duke përdorur përvojën nga e kaluara dhe duke marrë parasysh kritikat dhe sugjerimet, Shqipëria ka potencialin për të arritur një rezultat të mirë në Eurovizion viteve të ardhshme./UBTNews/
© Dionesa Ebibi
Nga parashutistë që sfidojnë Diellin deri te refugjatë që luhaten mes shpresës dhe mbijetesës, disa prej fotografive më të fuqishme të këtij viti që kanë bërë më shumë sesa të dokumentojnë ngjarje, ato kanë ringjallur shekuj të tërë historie arti, simbolike dhe mitologjie.
Parashutizëm, Arizona
Një fotografi mahnitëse e kapur nga astrofotografi Andrew McCarthy tregoi një parashutist të siluetuar përballë Diellit me teksturë të dendur, në agimin e 8 nëntorit në Arizona. Sinkronizimi i përsosur i kohës, dritës dhe lëvizjes nuk linte vend për gabime. Imazhi u pagëzua shpejt si “Rënia e Ikarit”, duke ringjallur mitin grek të të riut që fluturoi shumë afër Diellit. Ashtu si në veprat e Bruegelit, Rubensit apo Matisse, fotografia flet për guximin, ambicien dhe rrezikun e tejkalimit të kufijve njerëzorë
Alpinist, Nepal
Një alpinist francez, duke u ngjitur drejt majës Jannu East (7,468 m), u bë simbol i njeriut të vogël përballë natyrës së pamëshirshme. I zbehur nga akulli dhe shkëmbinjtë monumentalë, figura njerëzore duket pothuajse e gëlltitur nga peizazhi – një pamje që kujton akuarelet dramatike të JMW Turner, ku madhështia e natyrës e shtyp pa mëshirë praninë njerëzore.
Pagoda e shkatërruar, Myanmar
Një statujë gjigante budiste e rrëzuar, pas tërmetit shkatërrues të 28 marsit në Mandalay, mbart peshën e mbi 3,000 jetëve të humbura. Kontrasti mes arkitekturës së copëzuar dhe figurës kolosale të shembur krijon një ndjenjë apokaliptike, që sjell ndër mend përpjekjet e piktorit João Glama Ströberle për të përjetësuar traumën e tërmetit të Lisbonës të vitit 1755.
Protestues, Stamboll
Imazhi i një protestuesi në Stamboll i veshur me veshje tradicionale dervishi, që përballej me një batalion oficerësh policie të pajisur rëndë që përdornin sprej me piper, u bë viral në mars. Trazirat e përhapura politike, më të nxehtat në më shumë se një dekadë në Turqi, u shkaktuan nga arrestimi dhe burgosja e kryetarit të bashkisë së Stambollit. Një figurë e vetmuar, e veshur si dervish sufi, përballë policisë së armatosur gjatë protestave në Stamboll, u shndërrua në imazh simbol të vitit. Stoicizmi shpirtëror përballë forcës shtetërore i dha skenës një dimension mitik, duke e ngritur protestën nga realiteti politik në alegori vizuale.
Anije turistike e braktisur, Gjiri i Elefsinës
As nga deti dhe as pa det, lëvozhga e ndryshkur e anijes së braktisur turistike, MS Mediterranean Sky, e cila u përmbys në Gjirin e Elefsinës, në perëndim të Athinës, në vitin 2003, u fotografua në gusht në gjendjen e saj të përhershme gjysmë të zhytur. Për më shumë se 20 vjet, anija ka mbetur gjysmë e zhytur, duke u zhytur ngadalë në harresë.t. Profili i saj i ndryshkur mbi blu të thellë sjell ndër mend imazhe të lashta fenikase të anijeve funerale, udhëtime pa destinacion, mes harresës dhe kujtesës.
Murgjit duke u lutur, Tajlandë
Një foto e murgjve që luten nën kupolën e madhe të artë të Wat Phra Dhammakaya gjatë ceremonisë vjetore të Makha Bucha në shkurt është marramendëse në shkëlqimin e saj eterik. Dhjetëra mijëra murgj të mbledhur nën kupolën e artë të Wat Phra Dhammakaya gjatë ceremonisë Makha Bucha krijuan një skenë eterike. Drita e fenerëve dhe përkushtimi kolektiv evokojnë dorëshkrime budiste të shekullit XIX, ku komuniteti shndërrohet në një trup të vetëm shpirtëror.
Varri i Papa Françeskut, Romë
Një pllakë e thjeshtë guri dhe një trëndafil i bardhë, fotografia e varrit të Papa Françeskut ishte e fuqishme në heshtjen e saj. Ashtu si vizatimet funerale të Turnerit, imazhi sugjeron se vdekja nuk është fund, por një hapësirë e ndërmjetme, e depërtueshme.
Punëtor migrant, Chandigarh, Indi
Një punëtor që ndalet për të pirë ujë gjatë korrjes së grurit në periferi të Chandigarh mishëron arketipin e korrësit të vetmuar. Imazhi rezonon me veprën e Winslow Homer, duke e vendosur punën fizike në kufirin mes realitetit dhe alegorisë.
Studentë të baletit, Tembisa, Afrika e Jugut
Dy vajza pesëvjeçare me fustane baleti, të fotografuara mbi një tokë të thatë në Tembisa, krijojnë një kontrast prekës. Ashtu si balerinat e Degas, ato duken të shkëputura nga koha, delikatesë përballë një realiteti të ashpër.
Qendra e tranzitit, Buganda
Një grua kongoleze në një qendër tranziti, e ulur mbi një lëkundëse të ndryshkur, rrezaton gëzim përtej rrethanave të vështira. Imazhi rimerr simbolikën e lëkundëses nga piktura rokoko e Fragonard, duke e kthyer atë në një metaforë të qëndrueshmërisë njerëzore.
Fëmijë i dobësuar, Qyteti i Gazës
Fotografitë e fëmijëve të kequshqyer në Qytetin e Gazës tronditën ndërgjegjen globale. Ndryshe nga çdo përfaqësim artistik historik i vuajtjes, këto imazhe dokumentare tejkalojnë artin: ato nuk interpretojnë dhimbjen, por e dëshmojnë atë drejtpërdrejt, pa filtra dhe pa paralelizma të mjaftueshëm estetikë.
Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut
Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë
Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja
Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave
Ambasada amerikane e quan sukses të madh ushtrimin e përbashkët me Policinë
Simboli i Ujkut, FSK dëshmon nivelin e lartë të përgatitjes profesionale
Fotot më të fuqishme të vitit 2025
Këshilli i Evropës do të vëzhgojë zgjedhjet në Kosovë
Elezi: Për tri ditë janë shpërndarë me sukses 93% e pakove me fletëvotime për votimin me postë të diasporës
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj