Instituti i Kërkimeve dhe Teknologjisë Hapësinore (SRTI-BAS) pranë Akademisë Bullgare të Shkencave feston sot 50-vjetorin nën moton “Bullgaria – një shtet hapësinor”.
Duke folur në asamblenë solemne jubilare, presidenti i Bullgarisë, Rumen Radev tha se gjithsej 137 milionë levë do të ndahen për krijimin e Qendrës Kombëtare të Hapësirës për vëzhgim, koordinim dhe menaxhim në kuadër të Planit të Rimëkëmbjes dhe Qëndrueshmërisë.
Radev falënderoi për mundësinë për të marrë përsipër patronazhin e iniciativës. Sipas tij, eksplorimi i hapësirës është një zgjerim i aviacionit.
“Hapësira është shprehja e ambicieve të një kombi për t’u pozicionuar në lidhje me përparimin njerëzor dhe të ardhmen e njerëzimit. Rreth 50 vjet më parë, është merita e pionierëve që e vendosën Bullgarinë në ballë të përparimit njerëzor. Ne mund të jemi vetëm krenar për atë që bëri Bullgaria 50 vjet më parë dhe mënyrën se si është zhvilluar programi bullgar hapësinor”, tha Radev.
Më 1 dhjetor 1972, instrumenti i parë shkencor bullgar, me emrin modest Pribor-1 /P-1/, i krijuar nga shkencëtarë dhe specialistë bullgarë, fluturoi në Kozmosin e gjerë. Me të dhënat që dërgon në laboratorët e Tokës, Bullgaria njihet si një vend hapësinor.
Gjatë 50 vjetëve të fundit, Bullgaria është vendosur në familjen hapësinore si vendi i gjashtë që dërgon dy nga kozmonautët e saj (Georgi Ivanov dhe Alexander Alexandrov) në hapësirë; është bërë vendi i tretë në botë që prodhon ushqim hapësinor dhe e fundit, por jo më pak e rëndësishme – shkencëtarët bullgarë kanë shpikur serën e parë hapësinore në botë “SVET”, në të cilën gruri është rritur nga fara në farë për herë të parë, theksoi SRTI-BAS.
Më shumë se 150 instrumente dhe pajisje shkencore kanë siguruar vendin e Bullgarisë ndër të parat që zotërojnë vërtetë hapësirën në një shkallë të gjerë.
Sot, instrumente origjinale bullgare po punojnë në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës (ISS).
Më 19 shkurt 2022, një tjetër instrument bullgar për kërkimin e rrezatimit hapësinor, Liulin-SET, u nis në ISS dhe Liulin-MO vazhdon të operojë sot në orbitë rreth Marsit të largët.
Së shpejti, instrumenti i ri i Bullgarisë pritet të transmetojë informacion specifik nga vetë sipërfaqja e Marsit.
Me këto arritje, shkencëtarët dhe specialistët bullgarë kanë dhënë një kontribut të pamohueshëm në fluturimin e ardhshëm të kozmonautëve dhe astronautëve në Hënë dhe Mars, theksoi Akademia./BTA
