Lajmet

Vdekjet nga lija e majmunit në ShBA janë të rralla, pse është e vështirë të konfirmohen ato?

Ndonjëherë ka qenë e vështirë të përcaktohet roli i lisë së majmunit në vdekje.

Published

on

Shtetet e Bashkuara të Amerikës regjistruan mbi 25 mijë raste të lisë së majmunit, por rastet e vdekjeve janë të rralla.

Ndër të paktat e raportuara, ndonjëherë ka qenë e vështirë të përcaktohet roli i lisë së majmunit në vdekje.

“Është njëfarë situate e vjetër që kishim me Covid: A keni vdekur nga Covid apo keni vdekur me Covid? Dhe ky është i njëjti skenar: A keni vdekur me li të majmunit apo keni vdekur nga lija e majmunit?”, tha Lori Tremmel Freeman, shefi ekzekutiv i Shoqatës Kombëtare të Zyrtarëve Shëndetësor të Qarkut dhe Qytetit.

Viktima e parë konfirmuar në ShBA për shkak të lisë së majmunit u raportua në Kontenë e Los Angelesit në muajin shtator. Një person me linë e majmunit në Houston vdiq në muajin gusht, por zyrtarët nuk e kanë përcaktuar nëse virusi shkaktoi vdekjen. Të enjten, Ohio raportoi viktimën e parë me li të majmunit, por tha se “vikima kishte edhe sëmundje të tjera shoqëruese”.

Shumë njerëz që janë infektuar me linë e majmunit në këtë shpërthim kanë gjithashtu sisteme imune të komprometuara ose probleme të tjera shëndetësore, sikurse HIV. Mund të jetë e vështirë për zyrtarët të përcaktojnë nëse një vdekje në fakt është shkaktuar nga lija e majmunit ose nëse personi ka vdekur nga probleme të tjera shëndetësore, ndërkohë që ka qenë i infektuar me linë e majmunit.

Hulumtimet nga shpërthime të tjera kanë zbuluar se vdekjet nga lija e majmunit më shpesh prekin foshnjat, gratë shtatzëna dhe njerëzit me sistem imunitar të dobësuar.

Mundësia për një sëmundje të rëndë

Në nivel global janë regjistruar më shumë se 68 mijë raste me linë e majmunit dhe 25 vdekje të konfirmuara në shpërthimin aktual, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Rastet e reja të lisë së majmunit në Shtetet e Bashkuara kanë rënë vazhdimisht në javët e fundit, por shqetësimi mbetet për mundësinë e sëmundjes së rëndë ose vdekjes, veçanërisht te njerëzit me imunitet të kompromentuar. Në një alarm dërguar ofruesve të kujdesit shëndetësor të enjten, CDC tha se disa njerëz me linë e majmunit kanë pasur “manifestime të rënda” të sëmundjes, shtrime të zgjatura në spital ose probleme “të konsiderueshme” shëndetësore.

Për të përcaktuar nëse lija e majmunit ka shkaktuar ose kontribuar në një vdekje, patologët mjeko-ligjorë kërkojnë të dhëna se si simptomat në mënyrë specifike mund të jenë bërë fatale./UBTNews/

Rajoni

Profesori i UBT-së, Hazir S. Çadraku dhe bashkëpunëtorët publikojnë artikullin “Historia e Mbrojtjes së Shpellës në Kosovë” në SpeleoMedit Magazine

Published

on

Prof. Dr. Hazir S. Çadraku, nga Fakulteti i Inxhinerisë së Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT, në bashkëpunim me Fadil Bajraktari, Cand PhD, nga Instituti i Kosovës për Mbrojtjen e Natyrës, dhe Prof. Dr. Romeo Hanxhari, nga Departamenti i Gjeografisë, Universiteti i Tiranës, kanë publikuar artikullin me titull: “Historia e Mbrojtjes së Shpellës në Kosovë” në revistën SpeleoMedit Magazine.

Ky studim paraqet një pasqyrë të detajuar mbi historikun e mbrojtjes së shpellave në Kosovë, duke përfshirë aspektet natyrore, kulturore dhe ligjore. Artikulli thekson rëndësinë e shpellave si pjesë të trashëgimisë natyrore dhe kulturore, duke dokumentuar mbi 200 shpellat e identifikuara në territorin e Kosovës, prej të cilave 25 janë të mbrojtura institucionalisht si monumente natyrore, dhe disa kanë vlera kulturore-historike.

Sipas autorëve, shpellat në Kosovë jo vetëm që kanë vlera speleologjike dhe gjeomorfologjike, por gjithashtu ofrojnë mundësi për zhvillimin turistik, edukativ dhe kërkimor, duke përfshirë projekte për digjitalizimin dhe hartografimin e tyre. Studimi gjithashtu evidenton nevojën për rritjen e ndërgjegjësimit për mbrojtjen e këtyre objekteve dhe zhvillimin e një menaxhimi të qëndrueshëm.

Publikimi vjen si rezultat i një bashkëpunimi ndërkombëtar dhe shkencor midis ekspertëve shqiptarë dhe institucioneve të ndryshme kërkimore, duke kontribuar në avancimin e studimeve speleologjike dhe menaxhimit të trashëgimisë natyrore në Kosovë.

Për më shumë detaje mbi artikullin dhe për të lexuar të plotë tekstin, vizitoni: SpeleoMedit Magazine

Continue Reading

Lajmet

Profesori Lulzim Beqiri përfaqëson UBT-në në mobilitetin akademik në Technische Hochschule Lübeck

Published

on

Nga data 7 deri më 12 dhjetor 2025, Profesori Lulzim Beqiri, nga Fakulteti i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor në UBT, ka marrë pjesë në një mobilitet akademik në Technische Hochschule Lübeck (TH Lübeck) në Gjermani, në kuadër të programit Erasmus+.

Ky mobilitet është zhvilluar në kuadër të Punëtorisë së dytë të përbashkët ndërmjet FAU/UPT dhe Technische Hochschule Lübeck, ku janë përfshirë shumë studentë, të organizuar në grupe të përbashkëta ndërinstitucionale. Tema qendrore e kësaj punëtorie ka qenë studimi i Lumit të Osumit në zonën e mbrojtur të qytetit historik të Beratit.

Profesori Lulzim Beqiri ka qenë pjesë e stafit udhëheqës akademik të studentëve gjermanë, së bashku me Prof. Michael Locher (Prodekan), Prof. Kendra Busche, Prof. Rike Ruppenthal, duke kontribuar në drejtimin profesional dhe akademik të punës kërkimore dhe konceptuale të studentëve.

Punëtoria njëjavore ka përfshirë analiza urbane, mjedisore dhe arkitektonike të një zone me rëndësi të veçantë historike dhe kulturore, duke e trajtuar lumin Osum si element strukturor në zhvillimin e qëndrueshëm të qytetit 2400-vjeçar të Beratit.

Continue Reading

lajme

Studentët e Artit dhe Medias Digjitale në UBT realizojnë vizitë studimore në 7 Arte dhe Qendrën e Kulturës “Rexhep Mitrovica”

Published

on

Studentët e programit Art dhe Media Digjitale në UBT realizuan një vizitë studimore në hapësirat e 7 Arte dhe Qendrës së Kulturës “Rexhep Mitrovica” në Mitrovicë, në kuadër të aktiviteteve akademike që synojnë lidhjen e teorisë me praktikën artistike dhe kulturore.

Gjatë kësaj vizite, studentët u mirëpritën nga përfaqësuesit e këtyre institucioneve kulturore, ku njëkohësisht ka nisur edhe organizimi i një pop-up ekspozite, e cila do të shtrihet në dy hapësira të ndryshme ekspozuese. Për këtë ekspozitë, studentët kanë filluar realizimin e punimeve artistike në studiot e UBT-së, duke zhvilluar koncepte bashkëkohore dhe multidisiplinare.

Tematika e punimeve është e ndërlidhur ngushtë me ngjarje aktuale, duke reflektuar mbi çështje të rëndësishme të aktualitetit shoqëror dhe kulturor, përmes formave të ndryshme të shprehjes artistike dhe medias digjitale.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori Hajrizi merr pjesë në Simpoziumin Shkencor Ndërkombëtar në CERN

Published

on

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, po merr pjesë në Simpoziumin Shkencor Ndërkombëtar me temën “Kontributi i Shkencës në Impaktin Social”, i cili po mbahet në CERN – Organizatën Evropiane për Kërkime Bërthamore (the European Organization for Nuclear Research), në Gjenevë.

Ky simpozium i nivelit të lartë mbledh shkencëtarë, akademikë dhe liderë institucionalë nga e gjithë bota, për të diskutuar rolin e shkencës dhe inovacionit në adresimin e sfidave shoqërore dhe zhvillimin e qëndrueshëm global.

Gjatë qëndrimit në CERN, Rektori Hajrizi realizoi edhe vizita në disa nga njësitë më të rëndësishme shkencore të kësaj qendre prestigjioze, përfshirë eksperimentin ATLAS dhe Synchrocyclotron, të cilat përfaqësojnë bazën e kërkimeve më të avancuara në fizikën bërthamore dhe teknologjitë e larta.

Continue Reading

Të kërkuara